Promotie Drs. M.J.J. Wubben
Titel proefschrift
Social Functions of emotions in Social Dilemmas
---
Promotors:
Prof.dr. D. de Cremer
Prof.dr. E. van Dijk
---
Datum
05 februari 2010 13:30
---
Locatie:
Woudestein, senaatszaal
---
Faculteit
RSM Erasmus University
Ik ben niet boos maar teleurgesteld - emoties bevorderen samenwerking
Maatschappelijke verontwaardiging zinvol
Onze samenleving is gebaseerd op ons vermogen om samen te werken, maar
succesvolle samenwerking is niet altijd een gegeven. Wanneer
samenwerking mislukt doordat mensen hun eigenbelang nastreven, leidt
dit vaak tot zeer sterke emoties. Deze emoties fungeren als
belangrijke sociale hints, waardoor succesvolle samenwerking vaak
alsnog bewerkstelligd kan worden. Dit concludeert Maarten Wubben in
zijn proefschrift Social Functions of Emotions in Social Dilemmas,
waarop hij vrijdag 5 februari 2010 promoveert aan de Erasmus
Universiteit Rotterdam.
Emoties zijn belangrijke sociale hints. Ze maken of breken reputaties,
zorgen ervoor dat individuele inspanningen goed gecoördineerd worden
en geven aan wanneer er maatregelen nodig zijn om klaplopers in het
gareel te houden. Zonder emoties zou een samenleving gebaseerd op
samenwerking dan ook een utopie zijn.
Dat blijkt uit een serie laboratoriumstudies uit het promotieonderzoek
van Wubben, waar proefpersonen de mogelijkheid kregen elkaar een
relatief grote financiële gunst te doen door relatief weinig geld in
elkaar te investeren. Door emoties te tonen kan iemand op een
doorgaans heldere manier zijn intenties om wel of niet samen te werken
kenbaar maken. Bijvoorbeeld tegenover een kennis, vriend, of collega
die heeft verzuimd om iemand een wederdienst te verlenen toen hij of
zij die goed kon gebruiken. Vaak is het in zulke situaties juist goed
om teleurstelling te tonen. De ander zal dat niet snel persoonlijk
opvatten en geneigd zijn alsnog hulp te bieden. Boosheid uiten roept
vaak juist alleen maar irritatie op.
Maar boosheid kan ook positieve effecten hebben. Het kan de reputatie
van klaplopers flink naar beneden bij stellen. In dit opzicht is
maatschappelijke verontwaardiging over graaigedrag dus zeker zinvol.
Teleurstelling hierover uiten kan ook--daarmee geef je eerder aan dat
de persoon in kwestie het nog wel waard is om een tweede kans te
krijgen. Ook in groepsverband kunnen emoties aangeven wie wel of geen
klaploper is. Belangrijk daarbij is de invloed van degene die de
emotie uit. Pas als die persoon succesvolle samenwerking echt kan
blokkeren, zullen we geneigd zijn daar onze conclusies aan te
verbinden. Interessant is ook dat zowel van personen die schuld
ervaren, als van personen tegenover wie schuld wordt ervaren, verwacht
wordt dat ze in de toekomst relatief veel zullen samenwerken. Mensen
met zulke verwachtingen zullen daarom bereid zijn om zelf ook samen te
werken, zelfs in uitdagende projecten.
Het onderzoek van Maarten Wubben is verricht in het Erasmus Research
Institute of Management (ERIM), de gezamenlijke door de KNAW erkende
onderzoeksschool van Rotterdam School of Management/ Erasmus
University en de Erasmus School of Economics. Aan ERIM zijn ruim 300
onderzoekers verbonden. ERIM organiseert tevens het Erasmus Doctoral
Programme in Business and Management voor de opleiding van jonge,
veelbelovende wetenschappers. www.erim.eur.nl
Erasmus Universiteit Rotterdam