Universiteit van Amsterdam
Natuur goed bruikbaar bij toetsing theorieën
Oratie Computational biogeography
vrijdag 5 februari, 14.30 uur
Dhr. prof. dr. W. Bouten, hoogleraar Computational biogeography and physical geography: Als metingen tekort schieten.
We leven in een tijd waarin steeds meer metingen beschikbaar zijn. Tegelijkertijd worden onze vragen, bijvoorbeeld over klimaatverandering of verandering van biodiversiteit, moeilijker te beantwoorden omdat ze betrekking hebben op steeds complexere systemen. De schaal en het karakter van deze systemen laat toetsing van onze theorieën in goed gecontroleerde laboratoriumexperimenten niet toe. Oorzaak-gevolgrelaties kunnen in experimenten niet geïsoleerd worden omdat ze deel uitmaken van een samenhangend netwerk van ketens van oorzaak en gevolg. Virtuele experimenten met computermodellen kunnen onze vragen ook niet beantwoorden, omdat ze uitgaan van de juistheid van de theorie achter de modellen maar deze juist niet kunnen bevestigen. Willem Bouten stelt in zijn oratie dat we, om onze kennis van geo-ecosystemen te vergroten, onze theorieën moeten toetsen aan de 'experimenten' die de natuur zelf uitvoert. In plaats van zelf gecontroleerde experimenten te doen, kunnen we meer gebruikmaken van de variaties die in de natuur voorkomen. Door deze variaties kunnen we modeluitkomsten confronteren met metingen die voldoende informatie bevatten om zwakheden in de theorieën achter onze modellen bloot te leggen. Gedegen toetsing en daarop gebaseerde toelichting op onzekerheden in uitspraken, zijn voorwaarden om een model te kunnen gebruiken als basis voor belangrijke beslissingen met gevolgen voor de toekomst van onze aarde.
Locatie: Aula van de UvA, Singel 411, Amsterdam.
Universiteit van Amsterdam