Senternovem
04-02-2010 | ERC-onderzoek brengt media-impact op kinderen in beeld
Snel en prikkelend, dat is het media-entertainment anno 2010. Welk
effect hebben deze prikkels op kinderen? Hoogleraar Patti Valkenburg
hoopt hier met haar onderzoek `The Entertainization of Childhood'
inzicht in te krijgen. Ze ontving voor deze studie de prestigieuze ERC
Advanced Grant van 2,5 miljoen euro.
PattiValkenburg Sterk geëntertainiseerd, dat is de maatschappij de
laatste decennia. Zo zijn met name televisieprogramma's extremer,
sneller, gewelddadiger en seksueel explicieter geworden. Ook zijn deze
ingrediënten steeds meer ingebed in nieuws, reclame,
gezondheidsvoorlichting en educatie en worden ze aan steeds jongere
doelgroepen gericht. Kortom: was De Fabeltjeskrant voor een kind in de
jaren tachtig `gewoon', nu kijkt het niet op van de `spetterende'
clips op MTV.
Kinderen brengen dagelijks uren door met media. De prikkelende impact
die deze media hebben, heeft voor- én nadelen. Uit onderzoek blijkt
dat kinderen door ingewikkelder informatie intelligenter zijn dan
vroeger. En door games beschikken ze over een goede
oog/handcoördinatie en een goed ontwikkeld ruimtelijk inzicht.
Tegelijkertijd zijn kinderen drukker en onrustiger en lijkt het erop
dat meer kinderen ADHD-verschijnselen hebben, dan dertig jaar geleden.
Wég met die tv
Het bericht dat een moeder haar televisie de deur uitdeed, omdat haar
kind daar zo druk van werd, fascineerde Valkenburg. Het voorval bracht
de hoogleraar er zelfs toe het ERC-voorstel te schrijven. "Omdat ieder
kind verschilt in genetische aanleg én temperament - en in
mediagebruik - gaan we met deze studie op zoek naar het samenspel
tussen beide invloeden", aldus de hoogleraar.
Patti Valkenburg: "We onderzoeken dus níet welk effect media hebben op
`de jeugd' of op `kinderen'. We richten ons op persoonlijke kenmerken:
welk kind met welke eigenschappen is bijvoorbeeld gevoelig(er) voor
geweld op televisie. Ook onderzoeken we de rol die de omgeving op het
kind kan hebben. Zo hopen we de ouders en opvoeders in de toekomst
richtlijnen te kunnen geven die toepasbaar zijn voor hun kind."
Wat dit in praktijk voor de hoogleraar betekent? Een onderzoeksgroep
van Valkenburg zal de komende vijf jaar zo'n 900 gezinnen en hun
mediagebruik volgen. "Elk gezinslid houdt een aantal dagen per jaar
een mediadagboek bij. Hiernaast worden verschillende kenmerken van de
kinderen in kaart gebracht, zoals het cognitief niveau en ruimtelijk
inzicht. Net als emotionele problemen, maatschappelijk milieu en
gezinssamenstelling."
Verschillende disciplines
De hoogleraar werkte vier maanden aan het schrijven van het
ERC-voorstel. "Behoorlijk lang", zo vindt ze. "Het bewerkelijke van
dit voorstel zit in het interdisciplinaire karakter van het onderzoek,
waarbij pedagogen, gedragsgenetici en communicatiewetenschappers zijn
betrokken."
Dit interdisciplinaire karakter is één van de redenen waarom de studie
de prestigieuze ERC Advanced Grant ontving. Het onderzoek moet
hiernaast baanbrekend en risicovol zijn en het mag niet aansluiten op
eerder verrichtte studies van de indiener.
Blinde vlek
Wat Valkenburg erg heeft geholpen, en wat ze ook anderen aanraadt, is
het stuk voorleggen aan anderen. "Zo zorg je ervoor dat je
persoonlijke blinde vlekken duidelijk worden, net als de
disciplinaire." Ook heeft ze veel hulp ontvangen van Andreja Zulim van
EGL (Agentschap NL), met betrekking tot het opstellen van het budget
en de presentatie van het voorstel.
Over vijf jaar beschikt Valkenburg `pas' over de data van dit
onderzoek. Hiermee kan ze nog jaren toe, denkt ze. "Dit is mijn
levenswerk", verklaart Valkenburg. "Als we dit eerste onderzoek achter
de rug hebben, voorzie ik het aanvragen van een nieuwe subsidie. Nee,
voorlopig zijn we nog niet klaar."
Wijzigingsdatum | 04-02-2010