Ingezonden persbericht
Persbericht
Bundeling van krachten gewenst in het Nederlands onderzoek
Er komen steeds meer onderzoeksinstituten in Nederland. Volgens de Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT) heeft dit een belangrijke functie, maar zijn er ook nadelen. Daarom pleit de raad voor nauwere samenwerking, meer knooppuntvorming en zo mogelijk fusies om de aansturing, de profilering en de effectiviteit van het wetenschappelijke onderzoek in ons land te verbeteren.
Nee, tenzij
Op zich is het zinvol dat er steeds nieuwe onderzoeksinstituten ontstaan, stelt de AWT. Het is een flexibele manier om samenwerking en zwaartepuntvorming in het onderzoek te stimuleren. Maar als er steeds nieuwe instituten ontstaan zonder dat oude afvallen, gaat dat ten koste van doelmatigheid. Overdaad doet de flexibiliteit van het systeem weer teniet. Joop Sistermans, voorzitter van de AWT: "De overheid moet geen instituten buiten de universiteit ondersteunen, tenzij dit aantoonbare voordelen oplevert voor het Nederlandse onderzoekssysteem, bijvoorbeeld voor nationale regie of voor zwaartepuntvorming en profilering."
Daarnaast pleit de raad voor een levensduurbenadering. De overheid moet nieuwe instituten voor minimaal twee keer vier jaar ondersteunen, maar al vanaf het begin duidelijk maken dat de financiering van het onderzoek van tijdelijke aard is. Daarom moet ze al bij aanvang een exitstrategie verlangen, bijvoorbeeld gericht op het zoeken van een plek binnen een universiteit of andere kennisinstelling. Bij eventuele opheffing moet overdracht van de opgebouwde kennis en expertise geborgd worden.
Krachtenbundeling in huidig systeem
Om de huidige versnippering in het onderzoekslandschap te verminderen, pleit de AWT ervoor dat de instituten, hun koepelorganisaties (NWO en de KNAW) en de universiteiten met elkaar in overleg treden over krachtenbundeling. Daarbij kan het gaan om strategische samenwerking, gedeelde faciliteiten, gezamenlijk toezicht, gedeelde aanstellingen of gezamenlijke huisvesting, maar ook fusies zouden serieus moeten worden overwogen. Tevens zouden universiteiten en instituten, in overleg met private R&D-instellingen, moeten streven naar de vorming van kennisknooppunten in Nederland, zoals bijvoorbeeld in Wageningen is gebeurd. Dat levert aantoonbaar effect op in de internationale kenniscompetitie.
Het Nederlandse publieke onderzoekssysteem kent, naast de universiteiten, steeds meer en steeds gevarieerdere onderzoeksinstituten. Het nieuwe AWT-advies, Kennis plaatsen - Onderzoeksinstituten in een veranderende omgeving geeft hiervan een uitgebreid overzicht.
Ingezonden persbericht