ChristenUnie
Bijdrage Cynthia Ortega-Martijn algemeen overleg luchtkwaliteit
Bijdrage Cynthia Ortega-Martijn algemeen overleg luchtkwaliteit
woensdag 03 februari 2010 10:00
Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): Voorzitter. Ik vervang mijn
collega mevrouw Wiegman.
Er vindt nog steeds veel onderzoek plaats naar de gevolgen van slechte
luchtkwaliteit voor de gezondheid, met name naar de invloed van de
kleinste deeltjes. Intussen worden de grootste knelpunten aangepakt.
Er zijn grenswaarden bepaald, maar we moeten ervoor waken dat deze
allesbepalend zijn. Uiteindelijk gaat het om de volksgezondheid. De
filtering bij de nieuwe tunnelmonden van de A2 in Maastricht is
afgewezen omdat dat formeel niet noodzakelijk lijkt. Dit is het
dilemma dat ook speelt bij de ruimtelijke inpassing: het kan altijd
beter, maar het kost ook meer. De ChristenUnie vraagt desondanks of er
niet méér gekeken moet worden naar de gezondheidswinst die behaald kan
worden in situaties die nog maar net voldoen aan de grenswaarden. Wat
is de voortgang in het ontwikkelen van de indicator die een
betrouwbare relatie legt tussen luchtverontreiniging en gezondheid?
Mevrouw Spies (CDA): Is mevrouw Ortega het met mij eens dat we, juist
omdat we te maken hebben met een schaarse beschikbaarheid van
middelen, ons moeten richten op die situaties waar wél op dit moment
overschrijdingen van normen aan de orde zijn? Dat we de experimenten
op die plekken moeten doen waar we op dit moment in de rode cijfers
zitten, om het zo te zeggen?
Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): Ja, zonder meer. Maar toch is
het goed om te bekijken of we met een indicator kunnen komen die een
betrouwbare relatie legt tussen de luchtverontreiniging en gezondheid.
De ChristenUnie sluit aan bij de opmerkingen van de Algemene
Rekenkamer. Die is van mening dat de wijze waarop de blootstelling aan
luchtvervuiling en verkeerslawaai, en de gezondheidseffecten daarvan,
betrokken moeten worden bij de lokale besluitvorming over projecten,
verbeterd kan worden. Ik vraag de minister hoe deze besluitvorming
verbeterd kan worden.
Wat de ChristenUnie betreft moeten we niet alleen kijken naar de
minimale normen, maar ook naar de baten indien er ruimer aan deze
normen wordt voldaan. Is de minister bereid een instrument uit te
werken waarmee bovenop de minimale normen ook de baten van extra
maatregelen kunnen worden meegewogen?
Natuurlijk moeten nog veel aspecten van luchtkwaliteit onderzocht
worden, maar zou de tunnel bij Maastricht juist daarom een goed
experiment kunnen zijn?
Nu we sinds augustus het NSL hebben, moeten de gemeenten er ook
gebruik van gaan maken bij de verantwoording van de
ruimtelijkeordeningsprojecten. De ChristenUnie heeft de indruk dat dit
nog niet gebeurt, of hooguit helemaal aan het eind van de procedure.
Kan de minister aangeven in hoeverre alle NSL-maatregelen reeds
geprogrammeerd zijn door de verschillende ministeries en gemeenten?
Wat is de voortgang van het toegezegde monitoringinstrument?
De heer Boelhouwer (PvdA): Waarom dringt mevrouw Ortega zo aan op de
tunnel van Maastricht? Daar moet de eerste schop de grond nog in, de
tunnel gaat pas in 2016 open. Waarom niet een proef op een plek waar
het al wél kan? Wat is de aanleiding om aan te dringen op een proef
bij een tunnel in Maastricht die over zes jaar opengaat, terwijl er
tunnels genoeg in Nederland zijn waar we die proeven kunnen doen?
Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): Mijn vraag aan de minister is
of het wellicht juist een goed experiment is om iets verder te kijken
dan de grenswaarden. Daar gaat het mij om. Ik ben het met mevrouw
Spies eens dat we prioriteiten moeten stellen, juist in deze tijd
waarin we te maken hebben met heel wat tekorten op onze begroting.
Maar ik vraag of, met het oog op de toekomst, dit soort zaken ook als
experiment kan dienen. Het voldoet nét aan de grenswaarden, maar hoe
zit het in dat geval met het gezondheidsrisico of eventueel de
gezondheidswinst?
De heer Poppe (SP): De oude Maastunnel in Rotterdam-Zuid, een tunnel
van voor de oorlog, komt uit in een woonwijk. Daar zou je kunnen
bekijken of er misschien maatregelen mogelijk zijn, en die kun je dan
later ook gebruiken bij andere tunnels. Er zijn tunnels waar grote
ventilatoren in zitten die alle lucht de tunnel uit blazen, en deze
komt dan geconcentreerd uit de pijp. Kan dat niet afgezogen worden en
op een andere manier, desnoods gefilterd, op een andere plaats de
lucht ingaan? Vindt mevrouw Ortega het geen verstandiger idee om eens
goed te kijken naar mogelijkheden bij bestaande tunnels?
Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): Ik verwijs naar het pleidooi
van mevrouw Spies, die zegt dat we op dit moment met van alles en nog
wat bezig zijn om er zorg voor te dragen dat we kunnen gaan voldoen
aan de normen van de luchtkwaliteit. In die zin hebben we op dit
moment wat prioriteiten gesteld, omdat we inderdaad op een
verantwoorde manier moeten omgaan met beschikbare middelen. Als het
moment daar is dat de Maastunnel aan bod gaat komen zeg ik: oké. Maar
ik ga daar niet over. De minister gaat over het heel duidelijk stellen
van de prioriteiten in dezen.
Mevrouw Spies (CDA): Mevrouw Ortega stelt vragen en die zijn
natuurlijk niet vrijblijvend. Zij weet waarschijnlijk net zo goed als
ik dat het experiment in Maastricht een miljoen extra gaat kosten. Is
de ChristenUnie-fractie bereid om dat miljoen op die plek in te
zetten, gesteld dat dit beschikbaar is, en het niet in te zetten op
plekken waar we op dit moment nog met een probleem te maken hebben?
Dat is de prioriteitstelling waar mevrouw Ortega het over heeft, en
dat betekent dat zij dus geld weghaalt daar waar het in mijn beleving
op dit moment harder nodig is.
Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): Zonder meer, maar ik denk dat
het niet verkeerd is om aan te geven dat we ook iets verder in de
toekomst moeten kijken.
Mevrouw Spies (CDA): Ik ben dat met mevrouw Ortega eens. Maar als wij
hier vanmiddag voor de vraag komen te staan waar wij de beperkt
beschikbare middelen aan uitgeven, is het dan haar voorstel om dat te
doen aan de A2-tunnel in Maastricht, en niet aan bijvoorbeeld de
Maastunnel, waar we het probleem van de luchtkwaliteit nog lang niet
hebben opgelost?
Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): Laat ik het zo stellen: op het
moment dat je prioriteiten stelt kun je ook altijd bekijken of er een
bepaalde diversiteit kan zijn in prioriteiten. Ik geef aan dat ik van
de minister wil weten of er inderdaad iets verder gekeken kan worden
dan de grenswaarden.
De ChristenUnie roept de minister op de gemeenten er nogmaals op te
wijzen om voor procedures te verwijzen naar het NSL en niet opnieuw in
de valkuil te trappen van het toepassen van projecttoetsing. Er is nu
gekozen voor een nieuwe benadering en dan moet iedereen zich ook aan
de spelregels houden. In dat kader vraagt de ChristenUnie of de
saneringstool naar behoren functioneert en of hiermee nu ook
toekomstige plannen, die nog niet eerder waren opgevoerd, getoetst
kunnen worden. De ChirstenUnie krijgt namelijk signalen dat nieuwe
plannen nog niet kunnen worden getoetst en dat met name grotere
gemeenten in de Randstad tegen nogal wat fouten in de saneringstool
aanlopen.
Een ander knelpunt is Ridderkerk. Hier worden zowel geluidsnormen als
fijnstofnormen overschreden. Er liggen hier maar liefst zestien
rijbanen naast elkaar. Door de bundeling van de snelwegen A15 en A16,
en de toekomstige uitbreidingsplannen van deze wegen, zijn er grote
zorgen onder de bevolking over de volksgezondheid. Uiterlijk in 2015
moeten er schermen komen, over een lengte van ruim drie kilometer, om
de situatie te verbeteren. Ziet de minister een mogelijkheid om deze
NSL-maatregel te versnellen?
Middels de motie-Spies, die de ChristenUnie mede heeft ondertekend, is
gevraagd naar onderzoek naar de nieuwe normstelling voor de
luchtkwaliteit, gezien de nieuwe inzichten over de schadelijke
effecten van ultrafijnstof. Er volgt nog onderzoek, maar wat is de
ambitie van de minister op dit punt? Is de minister ook bezig met
nieuwe normen?
De minister noemt een aantal reservemaatregelen voor als de normen
niet gehaald dreigen te worden. Zijn deze maatregelen al voldoende
uitgewerkt en ziet de minister hier, in het kader van de
heroverwegingen, mogelijkheden?
Ten slotte valt het de ChristenUnie op dat er geen actuele
inventarisatie is van wat buurlanden doen in het kader van
luchtkwaliteit. Juist bij implementatie van Europese richtlijnen zou
je dat wel verwachten. Er komt een overzicht als alle verzoeken tot
derogatie bij de Europese Commissie openbaar zijn. Hoelang duurt dat
nog? Graag de toezegging van de minister om bij implementatie van
dergelijke ingrijpende Europese richtlijnen op het gebied van milieu
standaard ook te inventariseren hoe buurlanden de richtlijnen
implementeren.
Tags
Cynthia Ortega