Universiteit Utrecht

Persbericht van de Universiteit Utrecht


1 februari 2010

Jaarringen belangrijk bij voorspellen klimaatverandering Sommige tropische bomen groeien steeds sneller

Vier tropische boomsoorten zijn sneller gaan groeien in de afgelopen twee eeuwen, blijkt uit onderzoek van Danaë Rozendaal, bioloog aan de Universiteit Utrecht. De snelle groei van de bomen kan betekenen dat ze meer CO2 vastleggen en daarmee de CO2-toename in de atmosfeer enigszins temperen. Deze informatie is belangrijk voor het voorspellen van de klimaatverandering. Rozendaal promoveert op 3 februari aan de Universiteit Utrecht. De resultaten van haar onderzoek verschijnen tevens in het februarinummer van het tijdschrift New Phytologist.

Rozendaal verzamelde voor haar onderzoek doorsneden van boomstammen van vijf Boliviaanse boomsoorten en deed metingen aan de jaarringen. Vier boomsoorten bleken gedurende de afgelopen 200 jaar sneller te groeien dan voorheen. Mogelijk komt dit door de toename van CO2 in de atmosfeer, aangezien CO2 een bouwstof is voor planten.

Tropisch hardhout

Ook vond Rozendaal dat jonge tropische bomen die snel groeien een veel hogere kans hebben om volwassen te worden en het kronendak te bereiken dan tragere bomen. Dit heeft consequenties voor het berekenen van de hoeveelheid hardhout die tropische boomsoorten opleveren. Snelgroeiende kleine bomen hebben een grotere kans om de minimale grootte te bereiken waarop ze gekapt mogen worden, en bereiken die grootte op een veel lagere leeftijd. Het niet meenemen van deze snelle groeiers in de berekening leidt tot een onderschatting van de hoeveelheid hout dat na een aantal jaren gekapt kan worden.

Jaarringen

Het gebruik van jaarringmetingen voor ecologisch onderzoek in tropische bossen is nog een relatief nieuwe veelbelovende techniek. Rozendaal laat met deze studie voor het eerst groeiveranderingen over lange tijdsperioden zien voor tropische bomen. Met behulp van jaarringen is het mogelijk veel verder terug in de tijd te 'kijken' dan met tot nu toe gebruikte methodes. Jaarringen kunnen dus een belangrijke bijdrage leveren in onderzoek naar de reactie van tropische bomen op de stijgende CO2-concentratie en de veranderende temperatuur en neerslagvariatie.

Publicatie

Tropical tree rings reveal preferential survival of fast-growing juveniles and increased juvenile growth rates over time, Danaë M.A. Rozendaal, Roel J.W. Brienen, Claudia C. Soliz-Gamboa, Pieter A. Zuidema, New Phytologist, Volume 185 Issue 3 (februari 2010), p. 759-769. Klik hier voor de volledige publicatie.

Zie ook het redactioneel in New Phytologist over dit onderzoek.

Dit onderzoek is mede morgelijk gemaakt door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).

Afbeeldingen

De bovenste foto toont de stam van Cedrelinga catenaeformis, een van de onderzochte tropische boomsoorten. De onderste foto laat de jaarringen (verticaal) zien van Pseudolmedia laevis, ook een van de onderzochte tropische boomsoorten. Deze foto is genomen met behulp van een stereomicroscoop.