Thuiszittersonderzoek
Ingrado 2008-2009
Oost West - Thuis is het ook niet alles
Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009
is op verzoek van het ministerie van OCW
in opdracht van Ingrado uitgevoerd
door J.H.A. (Jan) van Eekelen
© 2010 Ingrado - Arnhem
2 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009
Inhoudsopgave
1
1 Samenvatting ..................................................................................................5 Samenvatting ..................................................................................................5
2
2 Inleiding ........................................................................................................7 Inleiding ........................................................................................................7
3
3 Resultaten......................................................................................................9 Resultaten......................................................................................................9
3.1 Aantallen Thuiszitters..................................................................................... 9
3.2 Geslacht en Leeftijd .................................................................................... 10
3.3 Melding bij Leerplicht en in het ZAT .............................................................. 10
3.4 Redenen van Thuiszitten............................................................................... 10
3.5 Herplaatste Leerlingen .................................................................................. 12
3.6 Duur van het Thuiszitten.............................................................................. 13
4
4 Onderzoek ....................................................................................................15 Onderzoek ....................................................................................................15
4.1 Definitie Thuiszitter ...................................................................................... 15
4.2 Onderzoeksopzet......................................................................................... 15
4.3 Respons en Representatie............................................................................. 16
4.4 2008-2009 Vergeleken met 2007-2008......................................................... 18
5
5 Aanknopingspunten voor Aanpak .........................................................................19 Aanknopingspunten voor Aanpak .........................................................................19
5.1 Geografische Spreiding ................................................................................. 19
5.1.1 Provinciale Verdeling .............................................................................. 19
5.1.2 Regionale Verdeling ............................................................................... 21
5.2 Oplossingsrichtingen .....................................................................................24
5.3 Expertmeeting.............................................................................................25
6
6 Conclusies en Aanbevelingen ............................................................................ 27 Conclusies en Aanbevelingen ............................................................................ 27
6.1.1 Conclusies ...........................................................................................27
6.1.2 Aanbevelingen.......................................................................................27
7
7 Bijlagen....................................................................................................... 29 Bijlagen....................................................................................................... 29
7.1 Begeleidende brief bij uitzetten onderzoek.........................................................29
7.2 Toelichting bij onderzoekspreadsheet................................................................30
7.3 Uitleg velden spreadsheet .............................................................................30
7.4 Toelichting op de velden van het onderzoekspreadsheet ......................................32
7.5 Planning van het onderzoek..........................................................................33
7.6 Reminder/aankondiging brief aan wethouder......................................................33
7.7 Brief aan wethouders...................................................................................34 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009 3
4 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009
1 Samenvatting
1 Samenvatting
Ingrado herhaalde in 2008-2009 op verzoek van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap het Thuiszittersonderzoek met als doel de waarnemingen van het Thuiszittersonderzoek 2007-2008 te substantiëren. Thuiszitters zijn leerplichtigen die langer dan vier weken ongeoorloofd verzuimen van school.
Met een respons door 55% van de gemeenten (ten opzichte van 20% bij het vorige onderzoek) kon de inventarisatie van de ernst en de kenmerken van de problematiek van thuiszitters goed in beeld worden gebracht. Minder dan vorig jaar hoefde een beroep gedaan te worden op extrapolatie om waarnemingen te kwantificeren. Een aantal van de waarnemingen van het vorig jaar werd bevestigd, terwijl ook een aantal waarnemingen preciezer geduid kon worden.
De voornaamste waarnemingen zijn:
· Jaarlijks zitten ruim 2500 leerplichtige jongeren langer dan vier weken thuis. Dit is een jaartotaal, geen dagstand. Op elke willekeurige dag betreft het tussen 800-1100 jongeren.
· Bij 62% van de thuiszitters in het schooljaar 2008-2009 is in november 2009, dus 3 maanden na het begin van het daaropvolgende schooljaar, het schoolbezoek hersteld. De gemiddelde duur tot herplaatsing is 6 maanden.
· De gemiddelde duur tot herplaatsing is 4 maanden als we kijken naar degenen die thuiszitter werden in schooljaar 2008-2009. Het hierboven genoemde gemiddelde van 6 maanden ontstaat door de invloed van hen die al in schooljaar 2007-2008 thuiszitter waren.
· Tweederde van de thuiszitters is een jongen.
· Het merendeel van de thuiszitters (84%) heeft de voortgezet onderwijsleeftijd, 16% heeft de basisschoolleeftijd.
· Thuiszitters zijn pas laat bekend bij Leerplicht, gemiddeld na 28 dagen, terwijl volgens de Leerplichtwet na 3 dagen melding zou moeten plaatsvinden.
· Voornaamste redenen voor thuiszitten zijn gedragsproblematiek en psychische problematiek. In grote lijnen is de thuiszitterproblematiek in beeld, het gaat er nu dan ook om de geschetste problematiek aan te pakken. Naast een beschrijving van de resultaten van het onderzoek en de onderzoeksopzet bevat dit rapport dan ook een aantal aanknopingspunten voor de aanpak. De resultaten worden, in de vorm van een geografisch overzicht gepresenteerd, een bespreking van de mogelijke oplossingsrichtingen bij individuele casuïstiek is opgenomen, evenals een verslag van een expertmeeting over de conceptrapportage.
Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009 5
6 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009
2 Inleiding
2 Inleiding
In december 2008 publiceerde Ingrado het eerste rapport over `Thuiszitters', leerplichtige jongeren en kinderen die langer dan vier weken ongeoorloofd verzuimen. Aanleiding voor dit rapport was de onduidelijkheid over het aantal jongeren waarom het ging: enerzijds was sprake van een honderdtal thuiszitters op basis van de jaarlijkse inventarisatie door de Onderwijsinspectie van kinderen op een wachtlijst voor het speciaal onderwijs, anderzijds werd in het publiek debat wel gesproken over duizenden thuiszitters. In het rapport van 2008 werd een eerste concretisering van de ernst en de kenmerken van de problematiek beschreven. De meest opvallende resultaten uit het voorafgaande onderzoek onder leerplichtambtenaren waren:
· Per jaar zijn er naar schatting 2000 tot 3100 nieuwe thuiszitters.
· Per 6000 inwoners of 1000 leerplichtigen is er 1 thuiszitter.
· Tweemaal zoveel jongens als meisjes onder de thuiszitters.
· 90% van de thuiszittende kinderen hoort in het voortgezet onderwijs.
· 50% van de scholen meldt hun thuiszitter meer dan een maand te laat.
· Een hoog percentage van de redenen van thuiszitten betreffen gedragsproblematiek en psychische/psychiatrische problemen.
· 53% van de thuiszitters zijn in de verslagperiode herplaatst na een gemiddelde periode van
131 dagen.
· Op enig gegeven moment zijn er naar schatting rond 800 thuiszitters.
· Na 3 maanden is ongeveer 30% herplaatst, na 6 maanden in de buurt van 50 %, na 9 maanden ongeveer 60% en na 12 maanden blijkt 80% herplaatst te zijn. Om de resultaten van 2007-2008 verder te substantiëren verzocht het ministerie van OCW Ingrado het onderzoek over het schooljaar 2008-2009 te herhalen. Op voorhand werd ingezet op onderzoek over het gehele schooljaar én op een grotere respons in vergelijking met vorig jaar om een zo helder mogelijk beeld van de problematiek te krijgen. Daarnaast is, meer dan vorig jaar, naar aanknopingspunten voor de aanpak van de problematiek gezocht door naar de landelijke spreiding te kijken en naar een eerste inventarisatie van mogelijke oplossingsrichtingen. Samenvattend wil deze rapportage, het Thuiszittersonderzoek 2008-2009, dan ook het volgende bewerkstelligen:
1. De resultaten weergeven van het onderzoek over 2008-2009;
2. Inzicht geven in het onderzoek, de mate van deelname aan het onderzoek en in de mate waarin de vorig jaar gemelde resultaten standhouden bij een grotere respons;
3. Aanknopingspunten presenteren voor aanpak van de problematiek. Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009 7
8 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009
3 Resultaten
3 Resultaten
3.1 Aantallen Thuiszitters
Aantallen Thuiszitters
Aan het onderzoek namen 243 van de 441 gemeenten deel. De deelnemende gemeenten meldden in 2008-2009 in totaal 1632 thuiszitters, dat wil zeggen jongeren die gedurende een
1632
deel van dit schooljaar langer dan vier weken niet naar school gingen terwijl ze dat wel zouden moeten. Van 1.561 van deze thuiszitters werden ook data - kenmerken van de thuiszitters -
1.561
benoemd. Op grond van onderstaande tabel kunnen daarnaast de volgende conclusies getrokken worden:
· Het totaal aantal thuiszitters na extrapolatie is 2.563;
· Dat wil zeggen één thuiszitter op 6.400 inwoners of één op circa 1.500 jongeren tot 20 jaar;
· Thuiszitters komen in absolute zin natuurlijk minder voor in kleinere gemeenten, maar ook in relatieve zin: in gemeenten tot 50.000 inwoners wordt een aantal thuiszitters gemeld dat ruwweg overeenkomt met één thuiszitter per 10.000 inwoners, terwijl gemeenten boven
50.000 inwoners één thuiszitter per 4.500 inwoners melden. inwoners 25.001 - 50.000 inwoners 4.652.832 2.222.550 47,77 136 66 48,53
50.001 - 100.000 inwoners 3.022.991 1.382.678 45,74 42 20 47,62
100.001 - 300.000 inwoners 3.373.182 2.528.650 74,96 22 17 77,27
300.001 -750.000 inwoners 1.805.725 1.805.725 100,00 3 3 100,00
16.400.534 10.031.998 61,17 441 243 55,10 extra- 1 thuiszitter 1 thuiszitter per THUISZITTERS ingestuurd totaal polatie per ... inwoners ... 25.001 - 50.000 inwoners 217 237 454 10.242
50.001 - 100.000 inwoners 324 384 708 4.268
100.001 - 300.000 inwoners 504 168 672 5.017
300.001 -750.000 inwoners 382 0 382 4.727
1.632 931 2.563 6398 1534 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009 9
3.2 Geslacht en Leeftijd
Geslacht en Leeftijd
Geslacht aantal
Geslacht % De verhouding tussen jongens en meisjes bij de thuiszitters is jongens en meisjes twee op één man 1031 66,0 bijna twee op één. Een verhouding die overeenkomt met die in het speciaal onderwijs. vrouw 530 34,0
totaal 1561 100,0
leeftijd In alle leeftijdsgroepen komen thuiszitters voor. bij start Een jaar na de overgang van basisonderwijs thuiszitten aantal % naar voortgezet onderwijs is een sterke toename
18 67 4,3 te zien. 13,6% van de thuiszitters heeft de
13,6%
17 348 22,3 basisschoolleeftijd, basisschoolleeftijd en 86,4% die van het
16 357 22,9 voortgezet onderwijs. voortgezet onderwijs
15 274 17,6 VO-leeftijd De absolute top ligt boven de 15 jaar.
14 192 12,3 aantal % De gemiddelde leeftijd is 15,45 jaar. gemiddelde leeftijd 15,45
13 111 7,1 1349 86,4 Vermeldenswaard is dat bij Herstart een
12 54 3,5
11 30 1,9 aanpak waarbij jongeren via een tijdelijke
10 22 1,4 plaatsing de weg naar school weer terugvinden
9 27 1,7 - het zwaartepunt ligt rond 14 jaar (gemiddelde
8 24 1,5 leeftijd van deelnemers is 14,2 jaar), met
7 16 1,0 BO-leeftijd andere woorden: het lijkt er op dat Herstart niet
6 15 1,0 aantal % vanzelfsprekend wordt ingezet voor de groep die
5 24 1,5 212 13,6 door leerplichtambtenaren als thuiszitter wordt totaal 1561 100,0 aangemerkt.
3.3 Melding bij Leerplicht en in het ZAT
Melding bij Leerplicht en in het ZAT
Bij 839 van de 1.561 gemelde thuiszitters is zowel de begindatum van het thuiszitten als de datum van melding bij Leerplicht vermeld. Gemiddeld kwam de melding aan de leerplichtambte- melding naar na 28 dagen. Dat is 25 dagen te laat, omdat ongeoorloofde afwezigheid op grond van
28 dagen
de Leerplichtwet uiterlijk na drie dagen bij leerplicht gemeld dient te worden. Bij 130 thuiszitters werd nadrukkelijk gemeld dat de betreffende leerling in het Zorgadviesteam (ZAT) was besproken, wellicht een indicatie van meer en meer goed functionerende ZAT's. Ruim 52 gevallen werden voor het begin van het thuiszitten al besproken in het ZAT.
3.4 Redenen van Thuiszitten
Redenen van Thuiszitten
Op grond van de ervaringen van vorig jaar (toen meestal meerdere redenen voor thuiszitten tegelijk werden opgegeven) zijn in 2008-2009 hoofd- en bijredenen voor thuiszitten geïnventa- riseerd. De voornaamste achterliggende redenen voor thuiszitten zijn gedragsproblematiek (20,8%) en psychische problematiek (17,6%)
10 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009
REDENEN VAN THUISZITTEN hoofd- 1e bij- 2e bij- reden reden reden totaal % gedragsproblematiek 273 216 21 510 20,8 psychische problematiek 345 66 20 431 17,6 onwelwillendheid leerling 208 41 25 274 11,2 problematische thuissituatie 70 91 59 220 9,0 anders: toelichting in kolom Opmerking 159 30 27 216 8,8 geen passende school te vinden 135 39 24 198 8,1 onwelwillendheid ouders 69 55 23 147 6,0 school/beroepskeuzeprobleem 45 24 19 88 3,6 doorlopende schorsing tot verwijdering 72 6 4 82 3,3 wachtlijstproblematiek 37 21 9 67 2,7 onwelwillendheid school 33 16 9 58 2,4 verhuisleerling 36 17 3 56 2,3 advies reguliere school: indicatietraject 35 14 4 53 2,2 complexe problematiek 44 5 0 49 2,0 Totaal 1561 641 247 2449 100,0 In de onderstaande tabellen is de hoofdreden gekoppeld aan de leeftijd van de thuiszitters. De meest afwijkende percentages, behalve daar waar de aantallen te laag waren, zijn in de tweede tabel gemarkeerd weergegeven.
Hoofdreden van thuiszitten
gekoppeld aan leeftijd LEEFTIJD getalsmatig HOOFDREDEN 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 totaal psychische problematiek 3 1 3 6 3 3 10 14 27 70 83 67 51 5 346 gedragsproblematiek 2 1 3 4 4 4 4 6 17 23 52 51 66 35 1 273 onwelwillendheid leerling 1 1 1 1 4 8 6 21 34 66 55 10 208 anders: toelichting in kolom Opmerking 2 2 1 4 2 1 2 6 11 19 25 44 36 4 159 geen passende school te vinden 2 1 3 2 3 2 1 3 13 20 22 25 36 2 135 doorlopende schorsing tot verwijdering 1 1 1 2 4 8 16 19 11 9 72 problematische thuissituatie 3 1 1 2 1 1 4 4 7 13 15 16 2 70 onwelwillendheid ouders 5 1 6 8 3 3 5 12 6 9 6 4 1 69 school/beroepskeuzeprobleem 1 1 4 4 14 20 1 45 complexe problematiek 1 1 1 1 6 5 5 9 15 44 wachtlijstproblematiek 3 1 1 1 1 1 3 2 8 4 7 4 1 37 advies reguliere school: indicatietraject 3 2 2 2 6 4 12 1 3 35 onwelwillendheid school 1 2 2 1 2 4 2 8 10 32 verhuisleerling 1 1 1 1 1 1 2 1 6 3 7 5 5 1 36 Totaal 6 22 10 19 32 29 19 35 72 125 235 293 341 296 27 1561 Hoofdreden van thuiszitten
gekoppeld aan leeftijd LEEFTIJD percentueel HOOFDREDEN 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 totaal psychische problematiek - 14 10 16 19 10 16 29 19 22 30 28 20 17 19 22,2 gedragsproblematiek 33 5 30 21 13 14 21 17 24 18 22 17 19 12 4 17,5 onwelwillendheid leerling - 5 - 5 3 3 - 11 11 5 9 12 19 19 37 13,3 anders: toelichting in kolom Opmerking - 9 20 5 13 7 5 6 8 9 8 9 13 12 15 10,2 geen passende school te vinden - 9 10 16 6 10 11 3 4 10 9 8 7 12 7 8,6 doorlopende schorsing tot verwijdering - 5 - - 3 3 - 6 6 6 7 6 3 3 - 4,6 problematische thuissituatie - 14 10 5 6 - 5 3 6 3 3 4 4 5 7 4,5 onwelwillendheid ouders - 23 - 5 19 28 16 9 7 10 3 3 2 1 4 4,4 school/beroepskeuzeprobleem - - - - 3 - - - - 1 2 1 4 7 4 2,9 complexe problematiek - - 10 - 3 3 5 - - 5 2 2 3 5 - 2,8 wachtlijstproblematiek 50 5 - 5 3 3 5 9 3 6 2 2 1 0 - 2,4 advies reguliere school: indicatietraject - 14 - 11 - 7 11 - 8 - 2 4 0 1 - 2,2 onwelwillendheid school - - - 5 6 7 - 3 3 - 2 1 2 3 - 2,0 verhuisleerling 17 - 10 5 3 3 5 6 1 5 1 2 1 2 4 2,3 Totaal 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100,0 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009 11
3.5 Herplaatste Leerlingen
Herplaatste Leerlingen
Op de volgende pagina is het verloop het herstel van het schoolbezoek in beeld gebracht. Van de 1561 thuiszitters zijn er 3 maanden na afloop van het onderzochte schooljaar 966 herplaatst. Dat is 62%. Bij de vorige meting was dat 53%. Deze herplaatste groep zat gemiddeld 6 maanden thuis. Vorig jaar werd een gemiddelde duur van 4 maanden geconstateerd. Dit getal vinden we wel terug bij de groep jongeren die dit schooljaar thuiszitter werd. Het gemiddelde van 6 maanden is te wijten aan de grote invloed van de gemiddelde duur van het thuiszitten bij hen die al aan het begin van het school jaar thuiszitter waren.
Ter illustratie: De groep van 229 gevallen die al thuiszat bij de start van het onderzochte schooljaar, is voor een deel na 15 maanden nog steeds niet opgelost: 29 jongens en 23 meisjes wachten inmiddels 27 maanden of langer op een oplossing. In de tabel is te zien dat in het begin van het schooljaar er veel herstel is. Ook valt op dat in de eerste 3 maanden na het begin van het thuiszitten verhoudingsgewijs meer herstel plaatsvindt dan in de maanden daarna.
totaal nnaadddaann d school- actuele nniin nii tteehhheet t h verloop toename en 8888 9999 0000 0000 bezoek tz'ers dl aannnaa n rreeeeeeer r e dr
---
afname aantal 0000 0000 ggoonnnoogg n
2222 ettizsi rr 2222 hersteld (dag- etsr thuiszitters ekr thuiszitters ddlleettssrreehhheersteld rreettttiizzssiiuuhhtthhuuiszitterr eeddrreeeekkrraaarkeeerdee ssuuttssuugguuaaauugguustus s rreebbbb ee rreebbbeerr rreebbbeerr rreebbbeerr oir tt uts b b b in totaal h eeddooiirreepppeerioddee ajl a metm uts p nneeddnnaaaaaaannddeenn er nneeddnnaaaaaaannddeenna etp ur trtr et zelfde per a mmmm p mmeegggeemm otk v c ttrraaaaaa a mmmm g a iieeeiie otk at el or a mmeettppeessesse rreebboottkkoooktobbeerr o mmeevvoonnnooveemm n mmeecceedddeeceemm d iirraauunnaajjjannuuaariiraj iirraauurrbbeefffebbruaariir ef mmmm lliirrppaaapprillira mmmm iinnuujjjunniiuj iilluujjjuliiluj ssuuttssuugguuaaauugguustus s a mmeettppeesssepptemm es rreebboottkkoooktobbeerr o maand maand) llaaaattootttotaaal l ot eelleehhheele h 3333 rraaaajjlloooohhccssschooooljaaar r hcs ssddeeeettsssteeedds s ets eeddnneerruuddeegggeedduurennddee g ............ %%%% ppeeoorrgggroeepp g start thuiszitten aantal schoolbezoek hersteld in: einde 2007/2008 229 28 23 14 12 9 20 7 9 9 7 11 4 17 6 1 229 177 52 >15 augustus 2008 204 15 18 18 15 14 8 5 9 5 5 6 18 8 2 28 405 146 58 14 september 165 4 18 6 15 6 11 9 5 7 3 11 11 4 38 532 110 55 13 27,7 oktober 117 2 9 17 9 8 7 3 4 5 5 2 1 36 613 72 45 12 november 113 2 11 16 8 4 3 7 2 8 4 1 50 676 66 47 11 december 116 7 5 11 5 9 11 7 15 6 41 751 76 40 10 22,2 januari 161 10 19 16 10 11 12 16 7 3 84 828 104 57 9 februari 112 13 11 7 5 4 15 4 1 61 879 60 52 8 maart 130 9 8 5 4 23 8 1 84 925 58 72 7 30,4 april 102 11 7 6 14 8 3 79 948 49 53 6 mei 71 3 6 18 3 1 68 951 31 40 5 juni 41 6 6 4 1 76 916 17 24 4 19,7 juli 0 65 851 0 0 3 augustus 2009 166 685 0 0 2 september 71 614 0 0 1 oktober 19 595 0 0 totaal 1561
1561 28
28 38 36 50 41
41 84
84 61
61 84
84 79
79 68
68 76
76 65 166 71 19 966 744,6 966 595 100 totalen hersteld gemiddeld Van de 1561 gemelde thuiszitters is hier zowel de maand van ontstaan als de maand van herstel genoteerd. Uit de tabel is af te lezen dat er gemiddeld 744 gemelde thuiszitters zijn. Onderstaand is het verloop in grafiek gezet.
Verloop aantal thuiszitters gedurende schooljaar
1000
750
500
250 0
12 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009
Als het gemiddeld aantal gemelde thuiszitters geëxtrapoleerd wordt zoals in de tabel in paragraaf
4.3 is gedaan, dan levert dat een gemiddeld 'dagtotaal' op van 1169. NB. Het verschil tussen 595 en 229 overblijvende thuiszitters rond de start van het schooljaar, is gelegen in het feit dat slechts bij 40 van de 243 gemeenten die gegevens instuurden "oude" gevallen voorkwamen in hun opgave. De veronderstelling is dat de overige gemeenten de gevallen van thuiszitten die in het laatste deel van het vorige schooljaar ontstonden en direct bij de start van het nieuwe schooljaar opgelost werden, niet meer hebben meegenomen in hun opgave voor het onderzoek.
3.6 Duur van het Thuiszitten
Duur van het Thuiszitten
Hoelang zitten degenen thuis die drie maanden na de start van het nieuwe schooljaar nog steeds niet herplaatst zijn. In de drie laatste kolommen van de in paragraaf 3.5 staande tabel, zijn de aantallen opgenomen met vermelding van de duur in maanden van het thuiszitten. In de tabel is te zien dat het in 19,7% van de gevallen gaat om thuiszitten dat begon in de laatste drie maanden van het schooljaar 2008-2009. 30,4% Ontstond al langer geleden, namelijk in de periode januari tot april en 22,2% ontstond tussen oktober en januari. Tenslotte blijkt dat in 27,7% van de gevallen het thuiszitten reeds meer dan een jaar geleden begonnen is.
In navolging van het onderzoek dat in 2007-2008 werd gehouden kan over het tempo waarin de problematiek van het thuiszitten zich oplost in de tijd, het volgende gezegd worden: het percentage thuiszitters dat na respectievelijk 3, 6, 9 en 12 maanden de school weer bezocht is als volgt: (tussen haakjes zijn de percentages uit het onderzoek van 2007-2008 vermeld)
Schoolbezoek hersteld na:
3 maanden: 43% (30%)
6 maanden: 49% (50%)
9 maanden: 63% (60%)
12 maanden: 67% (80%)
Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009 13
14 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009
4 Onderzoek
4 Onderzoek
4.1 Definitie Thuiszitter
Definitie Thuiszitter
Bij dit inventariserend onderzoek naar thuiszitters is de volgende definitie gehanteerd: "Een thuiszitter is een leerplichtige jongere (5 tot 18 jaar) die zonder geldige reden (zoals ziekte) meer dan 4 weken verzuimt zonder dat hij/zij ontheffing heeft van Leerplicht'. In de instructie bij de inventarisatie werden de volgende opmerkingen met betrekking tot de interpretatie van de definitie opgenomen: "Het gaat dus ook om de 5-jarigen die waarschijnlijk naar een medisch kinderdagverblijf zullen gaan, maar dat effectief nog niet doen. En ook om kwalificatieplichtigen die thuiszitten, geen werk hebben en op geen enkele manier toewerken om weer naar school te gaan, nu niet en het volgende schooljaar ook niet. Degenen die beroep hebben gedaan op artikel 5 sub a of 5 sub b en ontheven zijn van de verplichting tot inschrijven, vallen dus niet onder de definitie. De telling daarvan gebeurt jaarlijks op het telformulier van het CFI."
In de loop van het onderzoek kwamen er vragen over de groep van leerlingen die na het normaal beëindigen van het vmbo, al dan niet met diploma, niet direct vier weken later ingeschreven stonden op een nieuwe opleiding. Daarop is door Ingrado in een e-mail aan de leerplichtambtenaren het volgende toegevoegd aan de interpretatie van de definitie: "Naar aanleiding van vragen die wij al ontvingen: het onderzoek richt zich op thuiszittende leerlingen die in primair of voortgezet onderwijs zouden moeten zitten, dus niet op leerlingen die tijdens de overgang van vmbo naar mbo uitvielen. Anders gezegd het gaat om leerplichtige leerlingen of kwalificatieplichtige jongeren die al tijdens het voortgezet onderwijs aangemerkt werden als thuiszitter."
4.2 Onderzoeksopzet
Onderzoeksopzet
Voorafgaand aan het onderzoek is gecontroleerd, door middel van een korte telefonische enquête, of gemeenten die vorig jaar niet deelnamen bezwaren hadden die weggenomen konden worden om een grotere respons te bewerkstelligen. Daarnaast werd nagegaan, op dezelfde wijze, of gemeenten die geen lid zijn van Ingrado (ongeveer 5% van de gemeenten) eventueel bezwaar tegen deelname hadden. In beide gevallen bleek geen weerstand om deel te nemen. Hooguit hadden praktische redenen als verkeerde adressering of werkdrukte het insturen van de gegevens verhinderd. Uit de contacten met leerplichtambtenaren bleek eerder grote animo naar deelname en nieuwsgierigheid naar de uitkomsten ervan. Op 24 april 2009 heeft Ingrado de leerplichtambtenaren van alle gemeente verzocht deel te nemen aan het Thuiszittersonderzoek Ingrado 2009. De begeleidende brief en het spreadsheet met uitleg en toelichting op de verschillende kolommen, zijn als bijlage 7.1 opgenomen in dit rapport.
Op 18 juni 2009 stuurde Ingrado de leerplichtambtenaren een rappel met de vraag ontvangstbevestiging te retourneren. Tevens is op dat moment aangekondigd dat de wethouders onderwijs/welzijn per post bericht krijgen over de opzet en bedoeling van het onderzoek. In deze brief werd een oproep aan de wethouders gedaan om deelname aan het onderzoek te stimuleren. De e-mail aan de leerplichtambtenaren en de brief aan de wethouders is als bijlage
7.7 opgenomen.
Op 8 oktober 2009 is aan alle gemeenten die nog niet gereageerd hadden een reminder via de e-mail gestuurd.
Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009 15
De leerplichtambtenaren werd gevraagd alle thuiszitters die gedurende het schooljaar 2008-2009 als zodanig bij hen bekend waren te melden. Dus zowel de jongeren die na het schooljaar
2007-2008 nog thuiszitter waren en alle jongeren die thuiszitter werden in het schooljaar
2008-2009, dus tot en met 31 juni 2009.
Gevraagd is de volgende zaken in te sturen:
! Geslacht
! Geboortedatum
! Woongemeente
! 1e Dag feitelijk thuiszitten
! Datum waarop thuiszitten bekend werd bij leerplichtambtenaar Datum inbreng in Zorg/Adviesteam (ZAT)
Datum herstel schoolbezoek
! Hoofdreden thuiszitten (standaardkeuzes)
* 1e bijreden thuiszitten (standaardkeuzes)
* 2e bijreden thuiszitten (standaardkeuzes)
Staat op een wachtlijst (aanmelding, onderzoek, plaatsing, geen lijst) ! Naam huidige/laatste school
! * Plaats
! * Brincode van de schoollocatie
! Onderwijssoort (standaardkeuzes)
! Particulier school (ja / nee)
Datum aanmelding bij CVI
Aanmelding voor (standaardkeuzes)
Indicatiestellingdatum
Indicatie voor (standaardkeuzes)
! Opmerking
De met * gemarkeerde items zijn nieuw t.o.v. thuiszittersonderzoek 2008. De met een uitroepteken gemarkeerde items gaven de minimaal in te vullen items aan.
4.3 Respons en Representatie
Respons en Representatie
Er was sprake van grote verscheidenheid aan respons. Variërend van een opmerking dat er geen enkel zicht is op thuiszitters tot uitgebreide overzichten van aantallen en gegevens waaruit blijkt dat men de thuiszitter zeer goed in beeld heeft. Reacties zijn tot 12 november 2009 verwerkt. In totaal reageerden 243 van 441 gemeenten. Dat is 55,1%. Met het oog op de representativiteit is dit percentage gespecificeerd voor gemeenten van verschillende omvang in onderstaande tabel. Daarin is te zien dat de grote gemeenten ruimschoots hebben deelgenomen aan het onderzoek.
In totaal zijn uiteindelijk 1561 thuiszitters gemeld met gegevens over hun geslacht, geboortedatum, moment van thuiszitten etc. Daarnaast zij door 17 gemeenten uitsluitend het aantal thuiszitters gemeld, zonder verdere gegevens. Dat betrof 71 thuiszitters. Totaal dus 1632 thuiszitters in het onderzoek.
In het ingekaderde deel van de tabel op de volgende pagina zijn de resultaten opgenomen van een extrapolatie van de aantallen gemelde thuiszitters naar het vermoedelijke totale aantal thuiszitters in Nederland in schooljaar 2008-2009. Uitgaande van de aanname dat het aantal thuiszitters (mede) bepaald wordt door het aantal inwoners van een gemeente, is het aantal thuiszitters uitgerekend op basis van het percentage gemeenten dat in de afzonderlijke (4) groepen niet gereageerd hebben.
16 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009
Naast de gemelde 1632 thuiszitters levert de extrapolatie nog eens 931 thuiszitters op. Samen dus 2563 thuiszitters in schooljaar 2008-2009. Dit wil overigens niet zeggen dat er permanent ruim 2500 thuiszitters zijn. Dit is géén dagstand, maar een jaartotaal. REPRESENTATIVITEIT
aantal aantal aantal aantal
1-750.000 inwoners inwoners % tot 20 jaar % gemeenten % thuiszitters ingestuurd 7933580 48,4 1863870 47,3 153 34,7 1561 ingestuurd: geen tz'ers 1569851 9,6 406368 10,3 73 16,6 0 ingestuurd zonder data 528567 3,2 123340 3,1 17 3,9 71 zou insturen 1061512 6,5 254075 6,5 28 6,3 zou via ander komen 792023 4,8 187977 4,8 43 9,8 kon niet leveren 1411701 8,6 340637 8,7 33 7,5 geen enkele reactie 2819266 17,2 691638 17,6 86 19,5 wilde niet leveren 284034 1,7 69784 1,8 8 1,8 Eindtotaal 16400534 100,0 3937689 100,0 441 100,0 1632 aantal aantal aantal extrapolatie
1-25.000 inwoners inwoners % gemeenten % thuiszitters reactie aantal ingestuurd 1221346 34,4 79 33,2 184 59,0 205 ingestuurd: geen tz'ers 705245 19,9 47 19,7 0 geen aantal ingestuurd zonder data 165804 4,7 11 4,6 21 41,0 142 zou insturen 221904 6,3 15 6,3 zou via ander komen 411107 11,6 33 13,9 kon niet leveren 181967 5,1 13 5,5 1 TZ per 10207 geen enkele reactie 578959 16,3 37 15,5 inwoners wilde niet leveren 59472 1,7 3 1,3 Eindtotaal 3545804 100,0 238 100,0 aantal aantal
25.000-50.000 inwoners % gemeenten % reactie aantal ingestuurd 1278589 27,5 37 27,2 207 47,8 217 ingestuurd: geen tz'ers 808353 17,4 25 18,4 0 geen aantal ingestuurd zonder data 135608 2,9 4 2,9 10 52,2 237 zou insturen 242480 5,2 7 5,1 zou via ander komen 285225 6,1 9 6,6 kon niet leveren 412689 8,9 12 8,8 1 TZ per 10242 geen enkele reactie 1326413 28,5 38 27,9 inwoners wilde niet leveren 163475 3,5 4 2,9 Eindtotaal 4652832 100,0 136 100,0 aantal aantal
50.00-100.000 inwoners % gemeenten % reactie aantal ingestuurd 1326425 43,9 19 45,2 324 45,7 324 ingestuurd: geen tz'ers 56253 1,9 1 2,4 0 geen aantal zou insturen 386795 12,8 5 11,9 54,3 384 zou via ander komen 95691 3,2 1 2,4 kon niet leveren 484834 16,0 6 14,3 1 TZ per 4268 geen enkele reactie 611906 20,2 9 21,4 inwoners wilde niet leveren 61087 2,0 1 2,4 Eindtotaal 3022991 100,0 42 100,0 aantal aantal
100.000-300.000 inwoners % gemeenten % reactie aantal ingestuurd 2301495 68,2 15 68,2 464 75,0 504 ingestuurd zonder data 227155 6,7 2 9,1 40 geen aantal zou insturen 210333 6,2 1 4,5 25,0 168 kon niet leveren 332211 9,8 2 9,1 geen enkele reactie 301988 9,0 2 9,1 1 TZ per 5017 Eindtotaal 3373182 100,0 22 100,0 inwoners aantal aantal 1 TZ per 4727
300.00-750.000 inwoners % gemeenten % totaal ingestuurd 1805725 100,0 3 100,0 382 extrapolatie Eindtotaal 1805725 100,0 441 100,0 931 I 1632 Totaal 2563 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009 17
4.4 2008-2009 Vergeleken met 2007-2008
2008-2009 Vergeleken met 2007-2008
Vorig jaar leverden 90 gemeenten gegevens over hun thuiszitters, dit jaar 243. Wat betekent deze aanzienlijke toename voor de belangrijkste vaststellingen uit de inventarisatie? Vooropgesteld moet worden dat het nadrukkelijk gaat om de ingestuurde thuiszitters. Net zoals ingestuurde bij inventarisatie van schoolverzuim het totaalbeeld afhankelijk is van de correctheid van melding door scholen, is het totaalbeeld, in dit onderzoek, met betrekking tot thuiszitters afhankelijk van de correctheid van het insturen door de leerplichtambtenaar. Daarnaast geldt, als bij verzuim, dat hier en daar afwijkende resultaten niet per se iets zeggen over herstel of verslechtering maar eerder iets over een vollediger beeld. Niettemin is duidelijk (zie onderstaand schema) dat vollediger
een fors aantal waarnemingen uit 2007-2008 opnieuw vastgesteld wordt in 2008-2009. In het oog springend is daarbij met name het totaal aantal thuiszitters op jaarbasis, de verdeling jongens/meisjes en de verdeling over de leeftijden. Verder laten ook de onderliggende redenen voor thuiszitten een vrij consistent beeld zien, evenals het percentage opgeloste gevallen. De waarnemingen zijn met name aangescherpt als het gaat om melding bij leerplicht en het aantal dagen voordat de jongere weer naar school gaat.
resultaten over 2 jaar 2007-2008 2008-2009 aantal deelnemende gemeenten 90 243 percentage deelnemende gemeenten 20% 55% aantal gemelde thuiszitters 961 1632 totaal aantal thuiszitters na extrapolatie 2000-3100 2600 gemiddeld één thuiszitter per . . . . Inwoners 6000 6400 gemiddeld één thuiszitter per . . . . Leerplichtigen 1000 gemiddeld één thuiszitter per . . . . 3 voornaamste redenen van thuiszitten: gedragsproblematiek 13,5% 20,8% psychische problematiek 13,3% 17,6% onwelwillendheid leerling 18,2% 11,2% opgelost in (of binnen 3 maanden na afloop van) schooljaar 53% 62% na gemiddeld 131 dagen 181 dagen opgelost na 3 maanden 30% 43% aantal thuiszitters gemiddeld per dag
(schatting n.a.v. gemelde en herstelde aantallen) 800 1169
18 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009
5 Aanknopingspunten voor Aanpak
5 Aanknopingspunten voor Aanpak
Omdat in grote lijnen het beeld van vóórkomen en kenmerken van thuiszitten door dit vervolgonderzoek bevestigd wordt, is zowel tijdens als na de inventarisatie ook meteen gezocht naar aanknopingspunten voor de aanpak van de problematiek van thuiszitters, en wel op drie manieren:
· De geografische spreiding is in kaart gebracht om regionaal de discussie en de aanpak aan te scherpen;
· De individuele geanonimiseerde - casuïstiek is beoordeeld op globale oplossingsrichting;
· De mogelijke aanpak is, op grond van de conceptrapportage, besproken tijdens een expertmeeting.
5.1 Geografische Spreiding
Geografische Spreiding
5.1.1
5.1.1 Provinciale Verdeling
Allereerst een grafiek waarin de aantallen inwoners in de twaalf provincies naast de aantallen inwoners van de deelnemende gemeenten in die provincies vergeleken worden. Het beeld is dat in de meeste provincies de deelnemende gemeenten meer dan de helft van de inwoners in die provincie herbergen.
Provinciale verdeling Inwoners
3.500.000
3.000.000 inwoners n 2.500.000
ell inwoners deelnemende gemeenten atn 2.000.000
aaren 1.500.000
o
wnI 1.000.000
500.000
0
provincies Met name in Drenthe, Flevoland, Noord-Holland en Zuid-Holland is verhoudingsgewijs meer gerespondeerd, terwijl Groningen, Friesland, Overijssel, Zeeland en Brabant in respons achterbleven.
Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009 19
De volgende grafiek toont de afwijkingen van de gemiddelde respons.
Percentuele afwijking van gemiddelde deelname per provincie
20
10 0 nneettnneeccoorrpprocentennetnecorpp GR FR DR OV GL FL UT NH ZH ZL BR LB
-10
-20
-30
-40 provincies In onderstaande grafiek is in blauw weergegeven de verdeling in procenten van de inwoners over de verschillende provincies. In rood is ook in procenten de verdeling van de gemelde thuiszitters weergegeven. In Flevoland en Zeeland is het percentage thuiszitters even groot als het percentage inwoners. Groningen en Friesland geven een tegengesteld beeld. Groningen heeft minder thuiszitters gemeld dan het gemiddelde en Friesland juist meer dan op grond van het aantal inwoners te verwachten zou zijn.
Provinciale verdeling Thuiszitters
35,0
30,0 % verdeling inwoners deelnemende gemeenten
25,0 % verdeling thuiszitters net 20,0 necor 15,0 p
10,0
5,0 0,0
20 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009
De verschillen per provincie worden duidelijker als we de afwijking van het gemiddeld aantal inwoners per thuiszitter berekenen. Geëxtrapoleerd kwam dat gemiddelde uit op 6400. Hier hanteren we het gemiddelde op basis van de gemelde thuiszitters: 1 thuiszitter op 6130 inwoners. In de grafiek hierna staan de afwijkingen van het gemiddeld aantal thuiszitters. Flevoland, Noord-Holland, Zeeland en Limburg zitten op het gemiddelde. Friesland, Drenthe, Gelderland, Utrecht, Zuid-Holland en Brabant zitten redelijk dicht in de buurt van het gemiddelde. Groningen en Overijssel springen er uit in positieve zin. Zij hebben slechts 1 gemelde thuiszitter op ongeveer 14000 inwoners. In beide provincies namen verhoudingsgewijs weinig gemeenten deel aan het onderzoek. De gevonden afwijking kan wijzen op een onvolledige inventarisatie, of dat in deze provincies het thuiszittersprobleem in veel gevallen opgelost wordt voor het ontstaat.
Afwijking van gemiddeld aantal thuiszitters (gemiddelde = 1 thuiszitter op 6130 inwoners)
10000
8000
6000
sre 4000
no
w 2000
in
0
GR FR DR OV GL FL UT NH ZH ZL BR LB
-2000
-4000
provincies
5.1.2
5.1.2 Regionale Verdeling
Regionale Verdeling
Op dezelfde wijze als hiervoor bij de provinciale verdeling, zijn de grafieken gemaakt op basis van de RMC-regio-indeling. In onderstaande grafiek het totale overzicht van de deelname aan het onderzoek in alle regio's op basis van de inwoneraantallen.
1.400.000
Regionale verdeling Inwoners
1.200.000
1.000.000 inwoners per regio inwoners deelnemende gemeenten
800.000
600.000
400.000
200.000
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 De nummers in bovenstaande grafiek verwijzen naar het onderstaande lijstje met de bijbehorende namen van de RMC-regio's.
Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009 21
RMC-REGIO'S / WGR-gebieden 20. Gooi en Vechtstreek Nr. Regionaam 21. Agglomoratie Amsterdam
22. West-Friesland
1. Oost-Groningen
23. Kop van Noord-Holland
2. Noord-Groningen-Eemsmond
24. Noord-Kennemerland
3. Centraal en Westelijk Groningen
25. West-Kennemerland
4. Friesland Noord
26. Zuid Holland Noord
5. Zuid-West Friesland
27. Zuid-Holland-Oost
6. Friesland-Oost
28. Haagland/Westland
7. Noord- en Midden-Drenthe
29. Rijnmond
8. Zuid-Oost Drenthe
30. Zuid-Holland-Zuid
9. Zuid-West Drenthe
31. Noord- en Zuid-Beveland, Schouwen-Duiveland.
10. IJssel-Vecht
32. Walcheren
11. Stedendriehoek
33. Zeeuwsch-Vlaanderen
12. Twente
34. West-Brabant
13. Achterhoek
35. Midden-Brabant
14. Arnhem/Nijmegen
36. Noord-Oost-Brabant
15. Rivierenland
37. Zuidoost-Brabant
16. Eem en Vallei
38. Gewest Limburg-Noord
17. Noordwest-Veluwe
39. Gewest Zuid-Limburg
18. Flevoland
19. Utrecht
In de regio's RMC-Friesland-Oost (6) en RMC-Walcheren (32) heeft geen enkele gemeente thuiszitters gemeld. Deze twee regio's zijn verwijderd uit de volgende twee regionale grafieken. De gegevens van 9 andere regio's die in totaal minder dan 15 thuiszitters hebben gemeld zijn ook niet verder meegenomen in de rapportage. Het ging bij deze 9 regio's om in totaal 58 jeugdigen. Zowel wat thuiszitters als inwoneraantallen zijn deze in totaal 11 regio's buiten beschouwing gelaten. De grafieken werden er overzichtelijker door. Percentuele afwijking van de gemiddelde deelname per regio
8 9 20 26 30 33
40
30 24
35
20 21 29
22
10 11 18 19 25 28 net 0
nec 38
5 39
-10
orp 12
-20 7 16
4 27
14 34
-30 36
-40
37
-50
RMC-regio's In bovenstaande grafiek wordt gekeken naar de percentuele afwijking van de gemiddelde deelname van de gemeenten in de resterende 28 regio's. 10 daarvan blijven binnen een marge van ongeveer 10% om het gemiddelde. Regio 5, 11, 18, 19 enz. Regio 7, 12, 16, 21, 27 en
35 blijven binnen de 20% marge, en een 12-tal wijkt binnen een marge van 20% tot veelal meer dan 30% af. Regio 37 wijkt als enige meer dan 40% af.
22 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009
18,0 Regionale verdeling Thuiszitters
16,0
14,0
12,0
% Inwoners net 10,0
n % Thuiszitters ecor 8,0
p
6,0
4,0
2,0
0,0
4 5 7 8 9 11 12 14 16 18 19 20 21 22 24 25 26 27 28 29 30 33 34 35 36 37 38 39 RMC-regio's Bovenstaand van de 28 RMC-regio's de percentuele verdeling van het aantal inwoners en het aantal gemelde thuiszitters.
Onderstaand de grafiek waarin de afwijking van het gemiddeld aantal inwoners per thuiszitter is weergegeven. Dat gemiddelde is door het weglaten van de elf regio's met kleine aantallen gemelde thuiszitters, 1 op 6726.
In regio 7 zou er één thuiszitter per ongeveer 2.500 inwoners zijn, 6.726 min 4.300. Het uiterste aan de andere kant is te zien in regio 35. Daar is er gemiddeld 1 thuiszitter op ongeveer 17.000 inwoners, 6.726 plus 10.000.
Hiermee is impliciet alleen de vraag gesteld - en niet beantwoord - naar de redenen van de afwijking in de afzonderlijke regio's. Het in iedere regio vinden van de antwoorden daarop zal richting geven aan de vraag hoe in iedere afzonderlijke regio effectiever tegenwicht geboden kan worden aan het - onder andere - terugdringen van het aantal thuiszitters.
12000 Afwijking van gemiddeld aantal thuiszitters 35
10000 (gemiddelde = 1 thuiszitter op 6726 inwoners)
8000
6000 12
36 sr 4000
en 8 11 o 16 26 37 w 22 nI 2000 20 27 28
9 25
21 33 0
30
18 34 38 39
4
-2000 14 24
19 29
5
-4000
7
-6000
RMC-regio's Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009 23
5.2 Oplossingsrichtingen
Oplossingsrichtingen
Het thuiszittersonderzoek 2007-2008 bevatte, in de bijlagen, een opsomming van de individuele casuïstiek. Parallel aan het onderzoek 2008-2009 is deze casuïstiek nader bekeken door een aantal deskundigen. Daarbij was de vraag of een globale oplossingsrichting per casus benoemd kon worden.
De vier oplossingsrichtingen waarvoor gekozen kon worden waren:
1. de oplossing ligt in de regionale samenwerking, onderlinge afspraken en afstemming;
2. de oplossing ligt in timing/planning: eerder optreden, eerder opschalen, eerder anderen inschakelen;
3. er is maatwerk nodig, een gericht aanbod binnen het bestaande stelsel;
4. het probleem is specifiek voor een jongere of diens ouders, andere problematiek moet eerst (vaak met partners vanuit zorg) opgelost worden. Als laatste optie kon gekozen worden voor:
5. op grond van de beschikbare informatie kan geen oplossingsrichting gekozen worden. De vier deskundigen (leerplichtambtenaar/RMC-trajectbegeleider, beleidsmedewerker, medewerker Gedragswerk, medewerker Herstart/Op de Rails) bekeken allen (dezelfde) 283 casus. In minder dan een kwart van de gevallen is er een gelijke inschatting van de oplossingsrichting (3 of 4 gelijke inschattingen). In driekwart van de gevallen is geen of nauwelijks sprake van een overeenkomt in scores (4 verschillende, 1 paar, 2 paar gelijke scores). Percentuele verdeling
overeenkomsten in score
2 paren
3 dezelfde
4 gelijke
1 paar
4 verschillende Het commentaar na afloop van het scoren was veelzeggend. Het werd betiteld als een helse klus en men was geschrokken van de kennelijke onoplosbaarheid van de casussen. Van snel een keuze maken uit de vier oplossingsrichtingen was geen sprake. Vaak was voor iedere oplossing iets te zeggen. Zeker als de casus in chronologie bekeken c.q. ingeschat werd. Dan kwamen successievelijk alle oplossingsrichtingen langs. Nadere analyse laat zien dat de verschillende deskundigen verschillende oplossingsrichtingen prefereren én dat er in heel veel gevallen geen eenduidige oplossing voor handen is. Tegelijk kan gesteld worden dat de oplossing voor een casus in één van de vier genoemde richtingen ligt óf in een combinatie van die richtingen.
24 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009
5.3 Expertmeeting
Expertmeeting
Op grond van een conceptversie van dit rapport spraken vertegenwoordigers van OCW, drie RMC-regio's in Zeeland/Zuid-Holland, Ingrado, Herstart, Gedragswerk, onderwijsconsulenten, WEC-raad en een REC over de mogelijke aanpak van de thuiszitterproblematiek. Hieronder een weergave van de belangrijkste gesprekspunten.
Geconstateerd werd dat van groot belang is dat betrokken partijen zo spoedig mogelijk na het ontstaan van het thuiszitten om de tafel zitten om ervoor te zorgen dat een thuiszitter weer naar school gaat. Snel handelen/beslissen verhoogt immers de kans op succes. Voorbeeld hiervan is de ´actietafel thuiszitters´ in Rotterdam die daar sinds een jaar functioneert. Een logische schaal om dit te organiseren lijkt de RMC-regio:
· RMC werkt nauw samen met Leerplicht als het gaat om de kwalificatieplicht.
· Het beschermen van het recht op onderwijs en het voorkomen van schooluitval behoren tot de kerntaak van Leerplicht en RMC.
· RMC heeft uit de aard van de functie (Regionale Meld- en Coördinatiefunctie) ervaring in het coördineren van regionale samenwerking.
· Een RMC-regio valt samen met het verzorgingsgebied van enkele samenwerkingsverbanden en ROC's.
· Tenslotte is de aard van de problematiek gemeentegrensoverschrijdende: de oplossing moet vaak in de regio gezocht worden.
Het verdient aanbeveling met de RMC-regio's in eerste instantie de resultaten van het onderzoek te bespreken om meer zicht op de (regionale) werkelijkheid te krijgen. Immers, positieve of negatieve afwijkingen ten opzichte van het landelijk beeld kunnen beide zowel positief als negatief geïnterpreteerd worden. Het is aan te raden landelijke bevindingen te vertalen naar de regionale waarnemingen. Daarnaast wordt vastgesteld dat niet alleen elke thuiszitter zijn eigen aanpak vraagt, elke regio heeft zijn eigen dynamiek, problematiek en oplossingscapaciteit.
Ingrado is bereid regionale gesprekken te arrangeren, te beginnen in januari 2010 en af te ronden voor juni 2010. Gedragswerk is bereid en in staat regionale gesprekken te begeleiden en (mee) uit te bouwen naar regionale `actietafels thuiszitters'. Het beeld van een dergelijke actietafel is een tweewekelijks of maandelijks overleg waarin alle thuiszitters besproken worden met de inzet dat het overleg pas beëindigd wordt wanneer alle besproken thuiszitters door een van de partijen is `meegenomen' met de opdracht om de betrokken jongere binnen 14 dagen in een onderwijssetting te plaatsen. Het functioneren van een actietafel zal zich moeten kenmerken door het denken in maatwerk voor de thuiszitter, dicht bij de praktijk ontwikkelde (vaak onorthodoxe) oplossingen. Daarnaast moet de actietafel de verantwoordelijkheid niet overnemen van scholen en REC's. Verder moet steeds, bij het oplossen van individuele casuïstiek bedacht worden welke maatregelen bedacht kunnen worden om de problemen in een eerder stadium aan te pakken. Met andere woorden: er moet gezocht worden naar de voorkant van de problematiek, tegelijkertijd moeten de jongeren waar het om gaat zo snel mogelijk weer naar school. Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009 25
26 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009
6 Conclusies en Aanbevelingen
6 Conclusies en Aanbevelingen
6.1.1
6.1.1 Conclusies
Het thuiszittersonderzoek 2008-2009 leidt tot de volgende conclusies:
1. Het onderzoek had een respons van 55% van de gemeenten, vorig jaar was dat 20%.
2. Het onderzoek bevestigt in grote lijnen de waarnemingen van het onderzoek van vorig jaar, over het schooljaar 2008-2009. Een aantal waarnemingen kan op grond van het tweede onderzoek preciezer geduid worden.
3. Beide onderzoeken waren gericht op een inventarisatie van thuiszitten en de voornaamste kenmerken van thuiszitters. Nu het tweede onderzoek de (kwantitatieve) waarnemingen van het eerste onderzoek bevestigt, lijkt het aangewezen de aandacht nu te verleggen naar de meer kwalitatieve achtergronden van de problematiek, naar de oplossingsrichtingen en naar monitoring van aanpak.
4. De kwantitatieve waarnemingen die door het onderzoek 2008-2009 bevestigd worden zijn:
· de omvang van de totale groep jongeren die in een schooljaar vier weken of langer niet naar school gaan bedraagt rond 2500; dit is een totaalstand.
· op enig moment van het jaar - de dagstand - zitten tussen 800 en 1100 jongeren thuis.
· tweederde van de thuiszitters is jongen, eenderde meisje.
· thuiszitters hebben over het algemeen (84%) de voortgezet onderwijsleeftijd.
· thuiszitters zijn veel te laat bekend bij Leerplicht, na 28 dagen.
· belangrijkste achterliggende oorzaken voor het thuiszitten zijn gedragsproblematiek, psychische problematiek en onwelwillendheid van de leerling.
5. 62% van de gevallen uit 2008-2009 is inmiddels (november 2009) opgelost. De 38% die niet is opgelost bevat deels recente problematiek (en dus nog relatief kort thuiszitten) en deels zeer complexe en langdurige problematiek van jongeren die al thuiszitter waren aan het begin van het schooljaar.
6. Geografisch is dit jaar voor het eerst de problematiek van de thuiszitters in kaart gebracht, op het niveau van provincies en van RMC-regio's.
6.1.2
6.1.2 Aanbevelingen
Aanbevelingen
Op grond van de onderzoeken en de gesprekken volgend op de conceptrapportage 2008-2009 formuleren we de volgende aanbevelingen, tussen haakjes een suggestie voor de trekker van de aanbeveling.
· rapportage van aantallen thuiszitters opnemen in bijvoorbeeld de CFI-opgave door gemeenten; (OCW)
· niet deelnemende gemeenten in reguliere overleggen bevragen over de mate waarin thuiszitterproblematiek in beeld is; (Ingrado)
· in welke mate thuiszitters besproken zijn en gevolgd worden door de Zorgadviesteams monitoren (OCW/NJI)
· snellere melding aan Leerplicht stimuleren (Ingrado/Inspectie)
· begin maken met aanpak van thuiszitterproblematiek naar het model van de Rotterdamse actietafel, als beschreven in 5.3 (Ingrado/Gedragswerk/RMC)
· Na in kaart brengen van de problematiek gericht inzetten Herstart- en Op de Railsplaatsen (WEC-raad, Herstart).
Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009 27
28 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009
7 Bijlagen
7 Bijlagen
7.1 Begeleidende brief bij uitzetten onderzoek Begeleidende brief bij uitzetten onderzoek
Aan de leerplichtambtenaren van
alle gemeenten in Nederland
Arnhem, 27 april 2009
Kenmerk: Ingrado/09-016
Betreft: Thuiszittersonderzoek 2009
Beste collega,
De belangrijkste en meest tijdrovende dossiers zijn die van de thuiszitters. In de thuiszitter wordt de Leerplichtwet iedere keer weer getest op zijn waarde voor het recht op onderwijs. Onderwijs dat moet passen bij deze jongere en waar het reguliere onderwijs kennelijk nu geen aanbod voor heeft. De thuiszitter is er in soorten en maten. Er gaan diverse cijfers rond over de vermeende aantallen. De inspectie van het onderwijs enquêteert bij scholen voor speciaal onderwijs hoe de stand van zaken is met betrekking tot hun wachtlijsten. Gebleken is dat op die lijsten niet alle thuiszitters voorkomen. Thuiszitters die wel bekend zijn bij u als leerplichtambtenaar maar mogelijk ontbreken. Maar om hoeveel ervan gaat het? In 2007-2008 liet Ingrado een inventariserend onderzoek doen naar thuiszitters die bekend waren bij leerplichtambtenaren. Uit dat onderzoek waarvoor uiteindelijk 90 gemeenten gegevens ter beschikking stelden, werd geconcludeerd dat op enig moment in het jaar gemiddeld 800 leerlingen als thuiszitter aangemerkt kunnen worden. In de loop van een jaar treft het ongeveer 2500 jongeren. Het Ministerie van OCW heeft aan Ingrado gevraagd het onderzoek nogmaals te doen en te ijveren voor maximale respons van de gemeenten/leerplichtambtenaren.
Naast een hoofdreden van thuiszitten is nu de mogelijkheid twee aanvullende redenen aan te geven. De brincode van de huidige school wordt nu ook gevraagd. De gemeenten die geen lid zijn van Ingrado en die de leerplichttaak ook niet laten uitvoeren door een andere gemeente of een samenwerkingsverband worden betrokken bij het onderzoek.
Het verzamelen van de gegevens loopt parallel met het verzamelen van gegevens voor het jaarlijkse leerplichtverslag. De instuurdatum is daarom vervroegd naar 1 oktober. Ook de inspectie onderzoekt nu op die datum.
Het onderzoek behelst het (anoniem) op een rijtje zetten van uw thuiszitters (verzuimt langer dan 4 weken achtereen zonder dat er sprake is van ziekte of ontheffing van de leerplicht) in het nu lopende schooljaar. Hopelijk bent u in staat de thuiszitters die inmiddels weer schoolgaand zijn nog op te nemen in de spreadsheet. Enkele data, de laatste school en indien bekend simpele gegevens over wachtlijstplaatsing en indicatiestelling worden gevraagd.
Mocht u om welke reden dan ook niet willen of kunnen deelnemen aan dit onderzoek, omdat uw gemeente bijvoorbeeld de leerplichtfunctie uitbesteed heeft, vragen wij u aan te geven wie uw thuiszitters in beeld heeft. Ook bij andere redenen verzoeken wij u dit te melden zodat we u niet opnieuw voor dit onderzoek hoeven te benaderen.
Voor vragen over dit onderzoek kunt u terecht bij Ingrado, bij voorkeur via e-mail of rechtstreeks bij Jan van Eekelen (Loboron). Overdag is hij bereikbaar op 035-5264821 of 06-33101777 en via e-mail loboron@xs4all.nl Graag rekenen wij opnieuw op uw medewerking. Bij voorbaat hartelijk dank. Met vriendelijke groet,
Ingrado, branchevereniging voor leerplicht en RMC
Carry Roozemond
voorzitter
Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009 29
7.2 Toelichting bij onderzoekspreadsheet
Toelichting bij onderzoekspreadsheet
Doel
Jaarlijks zo snel mogelijk na 1 oktober publiceren hoeveel thuiszitters er landelijk bekend zijn en waren in het lopende schooljaar bij de leerplichtambtenaren, in welke leeftijden zij vallen, uit welke onderwijssoorten zij komen, op welke indicaties wordt gewacht en welke indicaties zijn gegeven, maar nog zonder daadwerkelijke plaatsing. Voor 1 oktober is gekozen omdat op die datum het leerplichtverslag gemaakt wordt en ook de inspectie van het Onderwijs haar onderzoek naar wachtlijsten doet. (Voorheen op 15 januari.) Een tweede serie gegevens willen we halen uit de thuiszitters die inmiddels geen thuiszitter meer zijn. Waar kwamen zij vandaan, zijn ze geïndiceerd en zo ja waarvoor, hoeveel dagen zit er tussen thuiszitten en melden aan leerplichtambtenaar, hoeveel tijd zit er tussen het bij een leerplichtambtenaar bekend worden van het thuiszitten en bepaalde plaatsingen of herstel van schoolbezoek. Om wie gaat het precies
De leerplichtigen die in het schooljaar 2008-2009 tenminste 4 weken thuiszaten en als thuiszitter aangemerkt kunnen worden. We willen weten of deze thuiszitters op 1 oktober 2009 inmiddels weer schoolgaand zijn of nog thuiszitter zijn. (Zij die na 1 augustus 2009 thuizitter zijn geworden dus niet meenemen voor dit onderzoek.) Benut de spreadsheet
Het geeft een overzicht van de belangrijkste groep jongeren voor u als leerplichtambtenaar. U heeft als enige overzicht over alle huidige thuiszitters en de fase waarin zij verkeren. U brengt uw werk er mee in beeld. Het levert gegevens op voor uw jaarverslag. Wellicht is het straks mogelijk de problematiek in uw gemeente af te zetten tegen het landelijke of eventueel regionale gemiddelden. Levering van de gegevens
Ook gemeenten die op het moment van de telling geen thuiszitters hebben en misschien zelfs in de afgelopen periode geen enkele thuiszitter zijn tegengekomen, worden dringend verzocht daarvan melding te doen op het gevraagde moment. Het spreekt vanzelf dat we geïnteresseerd zijn in de mogelijke reden van het ontbreken van het probleem van thuiszitten in uw gemeente.
Privacy
We menen te mogen stellen dat leerplichtambtenaren een dergelijk spreadsheet mogen bijhouden voor hun werk. Vorig jaar stuurden enkele gemeenten abusievelijk de spreadsheet in met namen en onderwijsnummers. Die persoonsgegevens zijn bij ontvangst terstond verwijderd door Ingrado. Wilt u er dit keer extra op letten dat u het niet vergeet de naamgegevens en het bsn-nummer te verwijderen. Subsidiëring van dit thuiszittersonderzoek
Het Ministerie van OCW subidieert Ingrado voor dit onderzoek. Eigenaar data
Vooralsnog berust het eigenaarschap van de verkregen gegevens bij Ingrado. Dit is mede met het oog op de continuering van het project.
De eenvoud van het project - en uw medewerking
Zeker als u als leerplichtambtenaar op 1 oktober daadwerkelijk instuurt, dan zal het onderzoek ook voor Ingrado met weinig menskracht uit te voeren zijn. Als we vanuit Ingrado bijvoorbeeld de helft van de gemeenten moeten gaan nabellen in de week na 1 oktober dan zou dat erg jammer zijn.
7.3 Uitleg velden spreadsheet
Uitleg velden spreadsheet
Gebruik spreadsheet - Uitleg velden
Van de leerplichtambtenaar wordt gevraagd om direct wanneer bekend wordt dat er sprake is van thuiszitten, in ieder geval naamgegevens te noteren. Later kunnen de overige gegevens aangevuld worden. Foutieve invoer kan zonder probleem gecorrigeerd worden.
Is een thuiszitter geplaatst op een school en dus thuiszitter af, dan is het de bedoeling dat u deze leerling niet verwijdert maar laat staan ten behoeve van het onderzoek. Mocht deze leerling weer thuis komen te zitten, dan moet u deze "recidivist" op een nieuwe regel voor de tweede keer opnemen. Naam en burgerservicenummer worden vermeld uitsluitend voor eigen gebruik in de gemeente. Geboortedatum en gemeente worden ook gebruikt voor het onderzoek.
30 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009
Definitie thuiszitter
Leerplichtige jongere (5 tot 17, straks 18 jaar) die zonder geldige reden (zoals ziekte) meer dan een 4 weken verzuimt zonder dat hij/zij ontheffing heeft van leerplicht. Het gaat dus ook om de 5-jarigen die waarschijnlijk naar een medisch kinderdagverblijf zullen gaan, maar dat effectief nog niet doen. En ook om kwalificatieplichtigen die thuiszitten, geen werk hebben en op geen enkele manier toewerken om weer naar school te gaan, nu niet en het volgende schooljaar ook niet. Degenen die beroep hebben gedaan op artikel 5 sub a of 5 sub b en ontheven zijn van de verplichting tot inschrijven, vallen dus niet onder de definitie. De telling daarvan gebeurt jaarlijks op het telformulier van het CFI. (Het is overigens een idee dat leeft bij alle betrokkenen van het onderzoek om te ijveren voor opname van de categorie thuiszitters op het CFI-formulier dat de leerplichtambtenaren jaarlijks invullen voor het ministerie van OCW.) Het veld Opmerking
Dat is enerzijds voor eigen gebruik, anderzijds om alles in te zetten wat volgens u van belang is in het kader van de spreadsheet en wat u er graag in kwijt had gewild. Voor een volgende versie van de sheet wordt van die info gebruik gemaakt. Zet gerust erbij als u iets opgenomen wilt zien volgend jaar. De kolommen in de spreadsheet
Enkele kolommen vragen waarschijnlijk om een toelichting. Datumvelden
Gebruik de notatiewijze: dag-maand-jaar. Als u tussen dag en maand en tussen maand en jaar maar een streepje (-) zet, dan gaat het goed. Dus 1-1-1 wordt automatisch 01-01-2001. Velden met een verplichte keuze:
Selecteer het veld, ga er dus met cursor instaan. Naast het veld verschijnt een driehoekje. Klik daarop en de keuzemogelijkheden worden getoond. Met de schuifbalk kunt u alle mogelijkheden in zicht krijgen. Klik er een aan om te kiezen. Ook dit kan later gewijzigd worden als u een andere kijk op de zaak hebt gekregen. Velden met *
De velden die gemarkeerd zijn met een * daarvan verwachten we min of meer velden die ingevuld zijn op het moment van insturen op 1 oktober.
Beveiliging
Het spreadsheet is beveiligd, zodat u het format niet gewild of ongewild kunt wijzigen. Aangezien alle sheets ten behoeve van de analyse moeten worden samengevoegd, is het van groot belang dat alle sheet hetzelfde format hebben.
Mocht u het toch nodig vinden het sheet te wijzigen u vindt het bijvoorbeeld handiger met bredere kolommen te werken - en u weet hoe dat moet, bedenk dan dat het sheet weliswaar beveiligd is maar zonder wachtwoord.
Helpdesk
Inhoud en Bedoeling Thuiszittersheet:
Jan van Eekelen (Loboron)
Helpdesk
Gebruik MS-Excel als programma:
graag bij uw collega aankloppen
Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009 31
7.4 Toelichting op de velden van het onderzoekspreadsheet Toelichting op de velden van het onderzoekspreadsheet
Ingevuld kolommen/velden uitleg gebruik insturen ja/neen
* LEERLINGGEGEVENS BSN handig ingeval van koppeling aan andere systeem neen roepnaam,
voorvoegsels, neen achternaam spreekt voor zich
M/V man of vrouw ja ja geboortedatum spreekt voor zich ja ja woongemeente spreekt voor zich ja ja BEGIN EN EINDE THUISZITTEN datumveld: zo nauwkeurig mogelijk aangeven het moment sinds wanneer er
1e dag thuiszitten ja ja geen sprake meer is geweest van schoolbezoek thuiszitten bekend bij
leerplichtambtenaar datumveld: in principe de datum waarop de leerplichtambtenaar de ja ja sinds thuiszitter toevoegt aan het spreadsheet ingebracht in zorg- datumveld: in principe de datum waarop de leerlingvoor de eerste keer ja advies-team Z(AT) op
besproken werd voor de nu lopende problematiek van thuiszitten veld met verplichte keuze: kies middels het pijltje dat bij selectie van dit hoofdreden thuiszitten ja ja veld
1e bijkomende reden idem ja
2e bijkomende reden idem ja veld met verplichte keuze: kies het soort wachtlijst:
- aanmeldingslijst: lijst met leerlingen die formeel bij een REC zijn aangemeld voor indicatiestelling, maar nog niet in het indicatietraject zijn opgenomen
- onderzoekslijst: lijst met leerplichtige leerlingen die formeel bij een CvI zijn aangemeld voor indicatiestelling, maar voor wie het indicatietraject nog niet is afgerond. Voor leerlingen op een Staat op een wachtlijst onderzoekslijst is het dossier compleet en in behandeling genomen ja door de CvI.
- plaatsingslijst: lijst met door de CvI geïndiceerde leerplichtige leerlingen, wiens toelating (effectieve plaatsing) tot de school nog niet heeft plaatsgevonden.
- geen lijst: betrokken leerplichtige is formeel nog niet bekend als thuiszitter in het traject van indicatiestelling. De thuiszitter is uitsluitend bekend bij de leerplichtambtenaar. HUIDIGE SCHOOL Naam huidige school en vrij veld: Veel scholen hebben dezelfde namen. Vul de naam van de school ja ja plaats aan met de plaatsnaam.
de code die het ministerie van OCW hanteert voor een school. Op de eerste twee posities staan cijfers, vervolgens twee hoofdletters en dan weer twee Brincode ja ja cijfers (aan de eerste 4 posities wordt het schoolbestuur afgelezen, de laatste twee cijfers geven de schoollocatie aan.) veld met verplichte keuze: maak een keuze uit de mogelijkheden. Van Onderwijssoort ja ja basisonderwijs (BO) tot en met het MBO. particulier ja/neen: ja als het een particuliere school betreft. Luzac, Iederwijs, enz. ja ja INDICATIETRAJECT datum aanmelding bij ja CvI datumveld: CvI = commissie voor indicatiestelling voor veld met verplichte keuze: voor welke school indicatie wordt aangevraagd ja INDICATIESTELLING datumveld: datum waarop de indicatiestelling is afgegeven. Ook als er juist indicatiestelling op ja geen indicatie is gesteld, dan "geen" kiezen. voor veld met verplichte keuze: voor welke school indicatie is afgegeven. ja vrij te gebruiken, kan behoorlijk wat tekst in. Voor eigen gebruik, en om de tekst graag OPMERKING missers en mogelijke verbeteringen in het sheet op te schrijven. Omschrijf ja meesturen bij voorkeur het probleem dat zich voordoet of voordeed.
32 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009
7.5 Planning van het onderzoek
Planning van het onderzoek
Planning
2009 Thuiszittersonderzoek 2009 verantwoordelijk
22-apr Ledenvergadering Ingrado (aandacht ervoor) Ingrado en leden spreadsheet en loelichting naar alle gemeenten en regionale eind april Loboron / Ingrado bureaus leerplicht, t.a.v. de leerplichtambtenaar leerplichtambtenaar vult in en houdt bij wie thuiszitters april - september waren in schooljaar 2007-2008 en op 1 oktober 2009 nog Leerplichtambtenaar zijn. brief naar de gemeenten met de kennisgeving van het mei Ingrado lopende onderzoek e-mail-alert aan leerplichtambtenaar : per 1 oktober eind september Loboron / Ingrado insturen spreadsheet laatste week Check op laatste wijzigingen in thuiszitterbestand. Leerplichtambtenaar september
De leerplichtambtenaren van de 442 gemeenten kopiëren hun thuizittersspreadsheet, verwijderen naam en
01-okt Leerplichtambtenaar onderwijsnummer in de kopie, en mailen de kopie naar Ingrado.
08-okt Herinnerings-e-mail naar niet-reagerende gemeenten Loboron / Ingrado Onderzoek van de ontvangen gegevens en opstellen oktober - november Loboron (voorlopig) onderzoeksverslag Ingrado meldt hoe de enquêtering is verlopen, getalsmatig en functioneel. Maakt de meest belangrijke resultaten december Ingrado bekend aan Ministerie van OCW, de leerplichtambtenaren en WEC-Raad,
7.6 Reminder/aankondiging brief aan wethouder Reminder/aankondiging brief aan wethouder
Beste collega,
Op 28 april jl. stuurden wij u het verzoek tot deelname aan het "Thuiszittersonderzoek 2009" dat Ingrado op verzoek van het Ministerie van OCW uitvoert.
Daarop aanvullend het volgende:
In onze e-mail stelden wij "Een ontvangstbevestiging van de e-mail zeer op prijs te stellen. Mocht u de e-mail doorsturen naar de juiste persoon om de mail te behandelen, dan vernemen we ook graag zijn of haar e- mailadres, zodat we in latere berichten direct de juiste persoon kunnen bereiken." Inmiddels hebben we van ongeveer een kwart van de gemeenten een bevestiging van deelname ontvangen of het e-mailadres van de behandelende persoon doorgekregen. Mocht u nog geen bevestiging gestuurd hebben dan vernemen we graag alsnog van u , ook als uw gemeente eventueel niet deelneemt aan het onderzoek.
Een brede deelname zorgt voor optimale (beleids-)informatie op grond waarvan maatregelen getroffen kunnen worden voor de moeilijke doelgroep van de thuiszitters. Uw deelname is dan ook van groot belang. Om dit te onderstrepen zullen wij alle wethouders met bijgevoegd schrijven benaderen om ze te informeren, te danken voor de medewerking of op te roepen om medewerking aan het onderzoek alsnog te stimuleren. Informatie over het onderzoek kunt u verkrijgen via info@ingrado.nl . Naar aanleiding van vragen die wij al ontvingen: het onderzoek richt zich op thuiszittende leerlingen die in primair of voortgezet onderwijs zouden moeten zitten, dus niet op leerlingen die tijdens de overgang van vmbo naar mbo uitvielen. Anders gezegd het gaat om leerplichtige leerlingen of kwalificatieplichtige jongeren die al tijdens het voortgezet onderwijs aangemerkt werden als thuiszitter. Met vriendelijke groet,
Ingrado, brancheorganisatie leerplicht en voortijdig schoolverlaten Carry Roozemond, Voorzitter
Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009 33
7.7 Brief aan wethouders
Brief aan wethouders
Gemeente LEERSTAD
T.a.v. de Portefeuillehouder Onderwijs/Leerplicht
Postbus 9999
1234 AA LEERSTAD
Arnhem, 23 juni 2009 Kenmerk: Ingrado/09-33
Betreft: thuiszittersonderzoek 2009
Geachte heer/mevrouw,
In 2008 deed Ingrado, de brancheorganisatie voor Leerplicht en RMC, op verzoek van het Ministerie van OCW, onderzoek naar de `thuiszitters', leerplichtige jongeren die langer dan vier weken, zonder geldige reden, niet naar school gaan.
Vóór dit onderzoek was er nagenoeg geen landelijk beeld van de omvang van dit probleem en de achterliggende problematiek; de kennis beperkte zich tot de opgave van de Inspectie over het aantal kinderen op wachtlijsten voor het speciaal onderwijs (landelijk tussen 80 en 100). Ook waren er onbevestigde vermoedens dat het om duizenden kinderen zou gaan. Inmiddels weten wij op grond van het onderzoek van vorig jaar dat op enig moment er zo'n 800 kinderen thuiszitter waren. Daarnaast hebben wij uit dat onderzoek ook een beeld van de achterliggende problematiek verkregen. Het onderzoek is in december 2008, in het kader van `passend onderwijs' in de Tweede Kamer aan de orde geweest. Dit jaar heeft het Ministerie Ingrado gevraagd onderzoek te doen, om het aantal thuiszitters en achterliggende redenen verder te concretiseren. Om dit te kunnen realiseren hebben wij besloten alle gemeenten te benaderen. Ook uw leerplichtafdeling is gevraagd mee te werken. Graag zien wij uit naar de reactie uit uw gemeente en hebben die allicht al ontvangen. In dat geval dank daarvoor, die inbreng is voor ons van groot belang! Met vriendelijke groet,
C. Roozemond,
voorzitter
34 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009
Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009 35
36 Thuiszittersonderzoek Ingrado 2008-2009