Nibud maakt zich zorgen om oplopende studieschuld
29 januari 2010
Bijna de helft van de studenten leent, gemiddeld bijna 400 euro per
maand. Van de eerstejaars studenten heeft een kwart al een
rentedragende lening aangevraagd (startjaar 2009) en maakt één op de
drie gebruik van het collegegeldkrediet. Dit blijkt uit onderzoek naar
het leengedrag van studenten van het Nibud, Nationaal Instituut voor
Budgetvoorlichting. Een eerstejaars student leent gemiddeld 320 euro
per maand en heeft zo na 4 jaar een studieschuld van minimaal 15.360
euro (excl. rente). Vorig jaar was de gemiddelde studieschuld volgens
de Dienst Uitvoering Onderwijs (voorheen IB-Groep) nog 12.523 euro
(incl. rente). Nibud maakt zich zorgen om deze grote stijging en zet
in op bewuster lenen met de nieuwe Studieleenwijzer.
Roodstand belangrijkste schuld naast studielening
De studielening is de belangrijkste lening die studenten hebben. 16%
heeft daarnaast nog 1 of meer andere leningen. Roodstand is daar de
belangrijkste van. Van alle studenten staat 19% regelmatig of altijd
rood, met een gemiddeld bedrag van 652 euro. Van de studenten is 17%
in het bezit van een creditcard.
De gemiddelde schuld van studenten die in 2008 hun studie hebben
beëindigd, was in januari 2009 ruim 12.500 euro (incl. rente), terwijl
dat 4 jaar eerder nog net geen 10.000 euro (incl. rente) was, aldus de
Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO, 2009). Het Nibud ziet dat deze trend
zich voortzet en maakt zich zorgen: uit het onderzoek blijkt dat de te
verwachten schuld van de huidige eerstejaars studenten minimaal 15.360
euro is. De rente over dit bedrag komt er dan nog bij.
Kennis over studielening ontbreekt
Het merendeel van de studenten (60%) zegt goed met zijn geld om te
gaan en houdt overzicht over zijn inkomsten en uitgaven. Maar
studenten blijken niet goed op de hoogte te zijn van de
studieleenvoorwaarden van DUO. Slechts 45 procent van de respondenten
wist dat zij ook tijdens hun studie al rente betalen over hun lening
bij DUO. Daarnaast heeft een kwart ook geen idee hoeveel rente ze
over hun studielening betaalt (in 2009 3,58 procent) en 7 procent zegt
zelfs dat je helemaal geen rente betaalt.
De belangrijkste reden waarom studenten lenen is dat hun ouders hen
financieel niet of te weinig kunnen ondersteunen, maar ook omdat zij
gewoon geld tekort komen. Nibud denkt dat dit laatste vooral wordt
beïnvloed door hun levensstandaard. Ruim een kwart van de studenten
geeft namelijk aan te lenen om relaxed de studietijd door te komen.
Studenten die niet lenen zijn voornamelijk bang om grote schulden te
maken of dat zij de schuld straks niet kunnen terugbetalen. Uit het
onderzoek blijkt dat de mening van ouders hierin een belangrijke rol
speelt.
Lenen als investering in toekomst
Het Nibud vindt het belangrijk dat studenten verantwoorde keuzes maken
met betrekking tot hun geld. Als ze weloverwogen voor een lening
kiezen, hoeft dat helemaal geen probleem te zijn. Studeren is
tenslotte een investering in je toekomst, en als daar (tijdelijk) een
lening voor nodig is, moet dat in principe mogelijk zijn. Relaxed
kunnen studeren, moet daarbij niet het uitgangspunt zijn. Studenten
realiseren zich misschien niet voldoende dat ze hiermee een schuld
opbouwen die ze na hun studie terug moeten betalen. Vaak wordt daar
makkelijk over gedacht en gaan ze er vanuit dat terugbetalen eenvoudig
zal zijn als ze eenmaal een goede baan hebben. Nibud vreest dat die
last zwaarder kan zijn dan ze denken, bijvoorbeeld als blijkt dat ze
door de studieschuld een lagere hypotheek kunnen krijgen.
Wijzer in geldzaken met de Studieleenwijzer
Om studenten meer bewust te maken van de consequenties van hun
leengedrag, heeft het Nibud de Studieleenwijzer ontwikkeld. Deze
rekentool helpt studenten te berekenen hoeveel zij per maand moeten
gaan aflossen. Dit resultaat wordt gekoppeld aan een
voorbeeldbegroting. Zo zien studenten niet alleen hoeveel zij moeten
aflossen, maar ook met welke vaste lasten zij als starter te maken
krijgen en hoeveel zij van hun startsalaris overhouden. Het Nibud
hoopt dat de Studieleenwijzer studenten zal helpen bij de overweging
wel of niet te lenen en bij het kiezen van het leenbedrag.
Achtergronden bij het onderzoek
Het onderzoek is uitgevoerd onder studenten in het beroeps- en hoger
onderwijs, in de leeftijd van 16 tot en met 29 jaar. Gedurende de
maanden augustus en september 2009 konden de respondenten de
vragenlijst online invullen via de website en nieuwsbrief van de DUO,
Bijbanen.nl, Kamerlink.nl, Studenten.net, de LSVb, SUM en via het
Nibud zelf. Dit resulteerde uiteindelijk in 2.122 compleet ingevulde
vragenlijsten. De resultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd en
opleidingsniveau.
Het onderzoek en de Studieleenwijzer zijn tot stand gekomen met
financiering van het Platform CentiQ, Wijzer in geldzaken.
Ga naar de Studieleenwijzer
Lees het onderzoeksrapport 'Leengedrag van studenten.
Een vooronderzoek naar studieleningen, schulden en overige geldzaken'
(pdf)
---
NIBUD Persbericht