Wageningen Universiteit en Researchcentrum

Rijstboer in Senegal kan 40 procent water besparen

28 jan 2010

Rijstboeren in Senegal kunnen twintig tot veertig procent irrigatiewater besparen met een alternatieve irrigatietechniek, zonder dat hun rijstproductie afneemt. Dat blijkt uit onderzoek van de Wageningse promovendus Michiel de Vries, die proeven deed op veldstations en bij boeren in Senegal. Hij publiceert er deze maand over in Field Crops Research.

De rijstboeren in Senegal pompen dagelijks water op uit de Senegal rivier om hun rijstveld onder tien centimeter water te zetten. Deze permanente bevloeiing kost veel water in het warme land. De Vries pastte een andere methode toe. Hij irrigeerde om de drie à vier dagen. In die tijd zakt het irrigatiewater van tien centimeter boven de grond tot tien centimeter onder de grond. Met dit alternate wetting and drying (AWD) bespaarde hij veertig procent irrigatiewater, terwijl de rijstopbrengst 95 procent bedroeg van de gangbare methode.

Hij behaalde de beste resultaten door beide methoden te combineren: de helft van het groeiseizoen ging het rijstveld onder water, de andere helft doseerde hij de watergift. Via een eenvoudige buis in de grond kunnen rijstboeren het ondergrondse waterpeil meten, zodat ze weten wanneer ze weer moeten irrigeren. Boeren kunnen de AWD-techniek ook het hele seizoen toepassen, zegt De Vries. Dan besparen ze vijftig procent water, maar neemt hun rijstproductie met gemiddeld twintig procent af. Soms zijn de irrigatiekosten zo hoog dat dit toch een interessante optie is voor de rijstboeren, zegt hij.

Drinkwater
Voor de productie van 1 kilo rijst is 1700 liter water nodig in gangbare irrigatiesystemen. De Vries kan dat terugbrengen naar duizend liter per kilo. Waterbesparing is belangrijk in Senegal, omdat het drinkwater voor de miljoenenstad Dakar ook uit de Senegal rivier komt. Ook de boeren hebben er baat bij, want de irrigatie is gemiddeld een kwart tot een derde deel van hun productiekosten. Kostenbesparingen zijn belangrijk voor de rijstboeren, want ze moeten concurreren met goedkope importrijst uit Azië op de voedselmarkt.

De Vries deed zijn onderzoek bij het rijstinstituut WARDA in Senegal. 'In Azië is veel onderzoek gedaan naar waterbesparende maatregelen. Ik heb gekeken: is dat ook mogelijk in Sahel-gebieden?´ De landbouwvoorlichtingsdienst in Senegal heeft grote interesse in zijn onderzoek en inmiddels een demonstratieproject gefinancierd. Ook hebben twee studenten van Wageningen Universiteit inmiddels praktijkproeven bij boeren gedaan.

Sahel
De kennis is ook toe te passen in andere Sahellanden met rijstteelt, zoals Burkina Faso, Mali en Niger, zegt De Vries. 'Daar heb je ook grote irrigatiestelsels. Maar het hangt er wel van af hoe ze zijn opgezet. Als boeren niets voor het water hoeven te betalen, omdat bijvoorbeeld de overheid het water voor hen oppompt, dan gaan ze geen water besparen, omdat ze er geen voordeel van hebben.'

De Vries heeft inmiddels een baan als veredelaar bij een zaadbedrijf in Nederland en werkt een dag per week aan zijn promotie. 'Ik ben al over de helft' | Albert Sikkema

Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het blad voor Wageningen UR (University & Research centre). Meer informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail: resource@wur.nl.


-------------------------------------

Voor meer informatie over deze berichten kunt u contact opnemen met de pers- en wetenschapsvoorlichters van Wageningen UR:

Bouke de Vos, tel. 0317 480 180, e-mail bouke.devos@wur.nl.

Jac Niessen, tel. 0317 485 003, e-mail jac.niessen@wur.nl.

U kunt ook contact met hen opnemen indien u geen prijs stelt op regelmatige toezending van deze nieuwsbrief.

Voor meer nieuws en achtergrondinformatie over Wageningen UR: Kijk op http://www.wur.nl of http://www.wageningenuniversity.nl.

Voor interessante wetenschapsactiviteiten, zoals promoties, oraties, lezingen etc.: http://www.wur.nl/NL/nieuwsagenda/agenda/