NMa juicht collectief overleg toe om kwaliteit van zorg zichtbaar te maken
03-10 / 28-01-2010
De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) juicht het toe dat
individuele zorgaanbieders, zoals huisartsen en fysiotherapeuten, op
landelijk niveau collectief met elkaar en de zorgverzekeraars
overleggen om de kwaliteit van zorg zichtbaar te maken. Tegelijkertijd
geeft de toezichthouder aan dat collectief onderhandelen over
ondermeer prijzen, volumes en marktverdeling, om zo tegenwicht te
vormen tegenover de zorgverzekeraars, nog steeds uit den boze is. Dit
zegt de NMa naar aanleiding van een visiedocument over individueel en
collectief onderhandelen tussen zorgverzekeraars en vrijgevestigde
extramurale zorgaanbieders
Als zorgaanbieders afspraken maken over bijvoorbeeld prijzen, dan
ontstaat er een kartel. Kartels zijn op basis van de Mededingingswet
verboden omdat zij de keuzemogelijkheden voor patiënten en verzekerden
beperken. Als patiënten en verzekeraars te weinig keuze hebben, dan
wordt de zorgaanbieder ook niet meer gestimuleerd doelmatiger te
werken en de kwaliteit te verbeteren. Dit zal uiteindelijk leiden tot
een verslechtering van het zorgaanbod, licht Pieter Kalbfleisch toe,
voorzitter van de Raad van Bestuur van de NMa.
Ten aanzien van collectief overleg over kwaliteitsnormen en
indicatoren trekt de NMa een andere conclusie. Kalbfleisch: Een van de
belangrijkste belemmeringen voor de concurrentie in de zorg op dit
moment is het gebrek aan duidelijkheid over de door de zorgaanbieders
geleverde kwaliteit. Indien landelijk collectief overleg van
zorgaanbieders er toe leidt dat de meetbaarheid van de kwaliteit wordt
vergroot, juich ik dat toe. Door kwaliteit meetbaar te maken, zijn
patiënten beter in staat de juiste zorgaanbieder te kiezen. De
zorgverzekeraars kunnen hierdoor betere keuzes te maken bij het
inkopen van zorg voor hun verzekerden. Een soortgelijke conclusie
trekt de NMa voor het ontwikkelen van een systeem waarin
zorgverzekeraars (mee)betalen aan de kosten die zorgaanbieders moeten
maken om te innoveren. Immers, zo stelt de NMa, innovatie komt zowel
de zorgaanbieder, de zorgverzekeraar en uiteindelijk de
patiënt/verzekerde ten goede door betere (toekomstige) dienstverlening
of lagere premies.
Aanleiding voor het NMa-onderzoek is dat zowel de NMa als de
Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) de afgelopen jaren een reeks van
klachten heeft ontvangen van verschillende zorgaanbieders over de
vermeende inkoopmacht door zorgverzekeraars. Naar aanleiding hiervan
hebben beide toezichthouders rondetafelgesprekken georganiseerd tussen
zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Hieruit bleek dat zorgaanbieders
graag een collectief willen vormen tegenover de zorgverzekeraar zodat
er een evenwichtigere onderhandelingsrelatie ontstaat. De NZa en de
NMa hebben vanuit hun eigen expertise en aanvullend op elkaar nader
onderzoek gedaan naar de onderhandelingsrelatie tussen
zorgverzekeraars en zorgaanbieders. Gezien haar rol en
verantwoordelijkheden is de NZa hierbij dieper ingegaan op de vraag
wat de gevolgen zijn van inkoopmacht en collectief onderhandelen, in
het bijzonder tussen zorgverzekeraars en ziekenhuizen en de curatieve
GGZ (representatiemodel), op de kwaliteit, toegankelijkheid en
betaalbaarheid van de zorg. De NMa heeft in haar onderzoek
geanalyseerd of en zo ja in welke gevallen collectief onderhandelen
wenselijk zou kunnen zijn (voordelen oplevert voor de patiënt of
verzekerde), welke risicos daar aan verbonden zijn en welke ruimte de
Mededingingswet daarbij biedt. Ook wordt hierbij aandacht besteed aan
de mogelijke gevolgen en risicos van inkoopmacht bij de
zorgverzekeraars.
Beide onderzoeken komen vanuit hun eigen invalshoek tot een
vergelijkbare conclusie, namelijk dat collectief overleg om kwaliteit
inzichtelijk te maken de concurrentie kan bevorderen. Collectieve
onderhandelingen over bijvoorbeeld prijzen en de lokale invulling van
kwaliteitsnormen tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars beperken de
concurrentie. Beide rapporten worden vandaag gepubliceerd.
Klik hier voor het visiedocument van de NMa. Voor het visiedocument
van de NZa: zie www.NZa.nl.
Zie het origineel
Nederlandse mededingingsautoriteit (NMa)