CDA

CDATV: Çörüz: Gemeenschap draait niet meer op voor vandalisme woensdag 27 januari 2010

CDA-Kamerlid CoÅkun Çörüz heeft het initiatief-wetsvoorstel dat het mogelijk maakt om ouders en voogden, naast hun kinderen, aansprakelijk te kunnen stellen voor opzettelijk aangerichte schade, aan de Kamer aangeboden. Het wetsvoorstel maakt het mogelijk om schade door minderjarige kinderen vanaf 14 jaar op hun ouders te verhalen. Deze jongeren beschikken doorgaans zelf niet over middelen om de schade te vergoeden waardoor het slachtoffer met de schade blijft zitten. Het wetsvoorstel biedt slachtoffers van vandalisme of andere strafbare feiten, gepleegd door minderjarigen, meer verhaalsmogelijkheden. Slachtoffers van vandalisme kunnen particulieren zijn, maar ook gemeenten, vervoersbedrijven, scholen enz.

Het kabinetsbeleid zet sterk in op bestrijding van overlast en vandalisme. Een goede verhaalsmogelijkheid van schade door vandalisme hoort daarbij.

Het wetsvoorstel verruimt de huidige aansprakelijkheid van ouders voor hun kinderen naar een risico-aansprakelijkheid van 14 tot 18 jaar. Juist in die leeftijdscategorie hebben we te maken met brokkenpiloten. Verruiming van de aansprakelijkheid geeft niet alleen benadeelden praktisch gezien meer mogelijkheden om schade vergoed te krijgen, maar heeft daarnaast een belangrijk psychologisch en daardoor preventief effect. Immers, als jongeren weten dat hun ouders voor de schade opdraaien, is de kans groot dat zij zich nog even bedenken alvorens zich als vandalen te gedragen.

Daarnaast prikkelt een risico-aansprakelijkheid ouders meer werk te maken van hun opvoedings- en toezichthoudende taken, ook in de fase waarin jongeren hun grenzen verkennen in de diverse sociale domeinen zoals het gezin, de vriendengroep, de buurt of de school. In de afgelopen jaren is hier en daar het idee ontstaan dat als een jongere op straat is, hij ook van de staat is. In die gevallen is het beeld bij de ouder vaak: 'wat niet weet, wat niet deert'.

Het grootbrengen van kinderen tot de volwassenheid (18 jaar) brengt rechten met zich mee, zoals het recht op kinderbijslag en gratis zorgverzekering (basispakket), maar ook plichten. Eén van die plichten is bevordering van de persoonlijkheid van het kind. Het leren respecteren van anderen en hun eigendommen is hier een belangrijk onderdeel van. Ouders zijn beter dan wie ook, en zeker beter dan de toevallig benadeelde, om te voorkomen en te beletten dat hun kind een onrechtmatige daad pleegt. In die zin is het niet meer dan logisch dat ouders, naast hun kinderen, aansprakelijk gesteld kunnen worden voor opzettelijke vernielingen van hun kinderen.

De schade die door minderjarige vandalen wordt aangericht is aanzienlijk. Alleen al de vervoersbedrijven melden dat 30 tot 50% van de schade door vandalisme gepleegd wordt door jongeren in de leeftijdscategorie 15- tot 18-jarigen. Cijfers zijn moeilijk te verkrijgen omdat er geen uniforme registratie bestaat, ook niet op leeftijd en vanwege privacywetgeving.

Tussen 1997 en 2001 schommelt het jaarlijkse aantal gehoorde minderjarigen naar aanleiding van een vernieling rond de 11.000. Vanaf 2002 is er een sterke stijging te zien. In 2007 zijn 22.000 minderjarigen gehoord wegens verdenking van een dergelijk delict. Ten gevolge van jeugdcriminaliteit en vandalisme/vernieling wordt voor miljoenen euroâs aan schade geleden.

Hoewel de gedachte - de vernieler betaalt - breed in de samenleving en in principe ook in de wetgeving gedragen wordt, biedt de huidige wettelijke aansprakelijkheidsregeling in gevallen dat de schade door een minderjarige wordt toegebracht onvoldoende verhaalsmogelijkheden voor de benadeelde.

Ook afdoening via Halt of voeging van het slachtoffer (de benadeelde) in een strafzaak biedt geen garantie op vergoeding van de schade. Halt kan namelijk niet worden ingezet als de schade door een groepje aangericht, meer dan 4.500 euro bedraagt of indien de schade door één persoon is aangebracht meer dan 900 euro bedraagt. Voeging als benadeelde partij in een strafzaak kan alleen wanneer het om eenvoudig vast te stellen schade gaat.