Wetenschappers: herindelingsvoorstel Gooi en Vechtstreek deugt niet
27/01/2010 15:21
Pauw, Sanders, Zeilstra & Van Spaendonck
27 JANUARI 2010
Wetenschappers: herindelingsvoorstel Gooi en Vechtstreek deugt niet
Het omstreden wetsvoorstel voor de gemeentelijke herindeling van de Gooi en Vechtstreek is gebaseerd op een onzorgvuldige procedure en ondeugdelijke conclusies. Dit blijkt het uit vandaag gepresenteerde second opinion onderzoek dat is uitgevoerd door de twee wetenschappers, prof. dr. Boorsma (universiteit Twente) en dr. Herweijer (Rijksuniversiteit Groningen). In 2008 stelde de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken een commissie van wijzen in, die in maart 2009 een rapport heeft uitgebracht over het advies van de provincie Noord Holland om de gemeenten Weesp, Muiden, Naarden en Bussum samen te voegen (de GV4). Uit de second opinion blijkt dat de deugdelijkheid van de oordelen van de commissie van wijzen zeer twijfelachtig is. Toch gebruikte de staatssecretaris dit rapport als onderbouwing voor haar wetsvoorstel om de herindeling door te voeren. Binnenkort zal de Tweede Kamer besluiten over het herindelingsvoorstel. De second opinion is aangeboden aan de leden van de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in de Tweede Kamer.
De Commissie van wijzen presenteerde in haar rapport over het herindelingsvoorstel voor de Gooi en Vechtstreek een aantal conclusies en adviezen. In de vandaag gepresenteerde second opinion wordt wetenschappelijk getoetst of die conclusies op basis van de beschikbare feitelijke informatie terecht zijn.
Daarbij gaat het met name over de volgende punten:
Ahri-procedure gebrekkig
Allereerst stellen Prof dr. P.B. Boorsma en dr. M. Herweijer dat de adviesprocedure voor de gemeentelijke herindeling niet zorgvuldig is verlopen. Zo zijn alternatieven voor herindeling niet van tevoren onderzocht, zijn de uitkomsten van de zeer laat gehouden inspraak genegeerd en is de Commissie van wijzen niet kritisch en niet-controleerbaar te werk gegaan.
Draagvlak niet aangetoond
Er blijkt geen voldoende maatschappelijk en bestuurlijk draagvlak voor de GV4-variant te bestaan. Zo zou slechts een kleine minderheid van de bevolking instemmen met de voorgestelde herindeling. Wanneer de Commissie van wijzen stelt dat 'de GV4 variant voldoet aan alle criteria voor herindeling zoals die geformuleerd zijn in het beleidskader', baseert deze commissie zich slechts op een bestuurlijke consensus onder provinciebestuurders en gemeentebestuurders (met uitzondering van de Gemeente Bussum, die unaniem tegen de voorgestelde fusie is).
Twijfel over bestuurskracht van de GV4 gemeente
In de second opinion wordt geconcludeerd dat de commissie van wijzen zich veel te optimistisch toont over de bestuurskracht van de voorstelde nieuwe gemeente. Wanneer rekening gehouden wordt met de onvermijdelijke fusiekosten, de kans op dorpisme, de opwaartse druk op het uitgavenniveau en het risico dat de communicatie en samenwerking met de burgerij afneemt, is er juist kans dat de bestuurskracht zal tegenvallen.
Geen oplossing voor problemen Gooi en Vechtstreek
Na een analyse van de door de provincie gesignaleerde problemen in de Gooi en Vechtstreek, concluderen beide wetenschappers dat er alternatieve herindelingsvarianten beschikbaar zijn die op korte termijn een oplossing bieden en die wèl voldoen aan het landelijk toetsingskader. De door de provincie gewenste fusie van vier gemeenten is disproportioneel en brengt te veel risico's met zich mee.
Geen interne samenhang
Voor een levensvatbare fusiegemeente dient er bij het ontwerp daarvan te worden aangesloten bij de bestaande distributieplanologische samenhang. Het Naardermeer is geen dynamisch knooppunt, maar een stilte- en natuurgebied. Het Naardermeer markeert duidelijk de scheiding tussen enerzijds de Gooise kernen Naarden en Bussum en anderzijds de aan de Vecht gelegen kernen Weesp en Muiden. Het is onbegrijpelijk dat de commissie van wijzen dit fundamentele inzicht uit het oog heeft verloren.
Reactie Bussum
De gemeente Bussum, bij monde van burgemeester Schoenmaker, toont zich verheugd maar is niet verrast door de conclusies. "Bussum heeft zich altijd opgesteld als een constructieve gesprekspartner en zich op inhoudelijke gronden verzet tegen de voorgestelde fusie. Het is goed om te zien dat een onafhankelijke, wetenschappelijke analyse onze argumenten bevestigt. Zoals wij altijd gezegd hebben zijn er grote vraagtekens te plaatsen bij de gevolgde procedure en bij het rapport van de Commissie van wijzen, dat de staatssecretaris als onderbouwing gebruikt voor haar wetsvoorstel. Ik heb er alle vertrouwen in dat de parlementariërs onze argumenten en dit rapport zeer serieus zullen nemen en dus buitengewoon kritisch naar het wetsvoorstel zullen kijken."
Een foto van dit onderwerp is (rechtenvrij) beschikbaar op ANP Fotonet (www.anp-photo.com) en zichtbaar op www.perssupport.nl.
Bij dit persbericht is een bijlage zichtbaar op www.perssupport.nl