Teraardebestellingen tijdens koudeperiode maatwerk
publicatiedatum: woensdag 27 januari 2010
Ook tijdens de vorst gaan begrafenissen gewoon door
"Begrafenissen gaan altijd door, vorst in de grond of niet. Uit
piëteit voor de overledenen en hun nabestaanden doen wij alles om de
plechtigheden zo vlekkeloos mogelijk te laten verlopen". Jan van
Veenendaal (60) beheerder van de gemeentelijke begraafplaatsen
Zuiderhof, Noorderbegraafplaats, Bosdrift en van de St. Barbara heeft
echter alleen maar meer bewondering gekregen voor zijn negen
medewerkers. Zij zorgen er ondanks de extreme weersomstandigheden voor
dat de teraardebestellingen voortgang kunnen vinden.
We spreken Jan op de Noorderbegraafplaats op donderdag 14 januari.
Dudok's prachtige ontwerp is bedekt met een laagje sneeuw. De vorst
zit al dagen zo'n 15 centimeter in de grond. Weer of geen weer, ook
deze week stonden er begrafenissen op de rol. Die vergden zonder
uitzondering speciale voorbereidingen.
"Gaat het om nieuwe graven, dan kunnen we voorzorgsmaatregelen nemen.
Wij dekken die plekken af met een natuurlijk product zoals een dikke
laag bladeren of een vorstdeken om te voorkomen dat daar de vorst nog
dieper de grond ingaat", legt Jan uit.
Maatwerk
"Bij bestaande graven is dat een stuk lastiger omdat het om een
bijzetting gaat. Dat is maatwerk. Je weet niet van te voren om welk
graf het gaat en het is onbegonnen werk om de 13000 graven voor de
winter af te dekken. Het monument (de zerk en of de stenen platen)
verwijderen we heel voorzichtig. Uit piëteit voor de overledenen en de
familie. Het ligt heel gevoelig, want het gaat om de emoties van de
nabestaanden. Verder zijn er geen twee gelijke monumenten en elk
materiaal reageert anders op de vorst". En terwijl hij wijst op een
glazen zerk: "Die is normaal al breekbaar en die wordt nog
kwetsbaarder door de winterse omstandigheden. Om te kunnen graven,
bewerken we de bodem met branders of pneumatische hamers, waarbij we
dus uiterst omzichtig met de kwetsbare monumenten moeten omgaan. Ook
de te verwijderen beplanting moet heel blijven".
"De grond slaan we gescheiden op, want de eerste laag bestaat uit
bevroren brokken grond die we niet meer in het graf kunnen deponeren
voordat ze ontdooit zijn, want die zouden bij het sluiten van het graf
na de plechtigheid onmiddellijk de kist beschadigen. Daarvoor
gebruiken we niet-bevroren zand en dat vergt weer maatregelen om te
voorkomen dat die zandvoorraad bevriest".
Bij het delven van de graven, wordt uit veiligheid een bekisting
geplaatst. Die was vroeger van hout. Dat was onveilig en zwaar in
gebruik voor de medewerkers, maar tegenwoordig zijn de bekistingen van
aluminium. Jan: "We delven het graf uiterlijk een dag van te voren.
Met deze kou vriest het aluminium snel aan de omringende grond vast.
Hierdoor is de bekisting moeilijker te verwijderen. Om dat zoveel
mogelijk te voorkomen, verwarmen wij onder meer met branders de
bekisting in het graf. Na de plechtigheid moeten we de bekisting laag
voor laag heel zorgvuldig losmaken en verwijderen om instortingsgevaar
te voorkomen en vervolgens per laag onbevroren zand aanbrengen. Ook
voor de veiligheid van de medewerkers".
Storingen
Zo'n langdurige periode met temperaturen onder nul vergt veel
voorbereidingen en extra inspanning van de medewerkers. "Er is ook
meer kracht nodig van mensen en van machines. In deze periode hebben
we daarom ook meer storingen. Daar kunnen de plechtigheden niet op
wachten. Daarom hebben we geregeld dat we verzekerd zijn van
reparatiehulp voor onze machines. Werken op een begraafplaats is zwaar
werk, maar tijdens zo'n koudeperiode is het nog een stuk zwaarder. Je
kunt niet verlangen dat iemand uren lang een pneumatische hamer
hanteert. Maar we hebben een heel goed team. De mensen zijn op elkaar
ingesteld. Het zware werk wordt afgewisseld. Waar vind je nog dit
soort mensen?", aldus Jan van Veenendaal.
Apart vak
"Want dit is echt een heel apart vak. Daar kies je voor, maar er komt
een hoop bij kijken. Ik denk dat de meeste mensen er geen benul van
hebben wat er achter het hek van een begraafplaats allemaal gebeurt".
Er schiet hem wat dat betreft nog iets te binnen: "De medewerkers
zorgen er ook voor dat de begraafplaatsen toegankelijk blijven ondanks
sneeuwval en gladheid. Onze begraafplaatsen zijn immers ook prachtige
parken in de winter waar wandelaars graag recreëren".
Gemeente Hilversum