Nibud: Crisis treft in 2010 heel Nederland in portemonnee
20 januari 2010
In 2010 moet vrijwel iedereen een stapje terug doen. Waar in 2009 de
meeste huishoudens die niet met werkloosheid te maken kregen nog in
koopkracht op vooruit gingen, daalt de koopkracht dit jaar ook voor
hen. Dat blijkt uit berekeningen van het Nibud, Nationaal Instituut
voor Budgetvoorlichting. Grip op je uitgaven is dan ook noodzakelijk
om rond te kunnen blijven komen.
Iedereen moet inleveren
Deze maand vallen de eerste loonstrookjes weer op de mat. Doordat er
bij iedereen meer belasting wordt ingehouden, zullen werknemers die
geen loonsverhoging hebben gekregen, zien dat er van het salaris
enkele euros minder overblijven dan vorig jaar.
Voor 2010 wordt door het Centraal Planbureau (CPB) een gemiddelde
cao-loonstijging van 1,25% verwacht. Die kan in januari ingaan, maar
ook in de loop van het jaar. Die loonstijging zal echter niet genoeg
zijn om de stijgende prijzen te kunnen opvangen. Iedereen zal er dus
alsnog op achteruit gaan.
Huishoudens met kinderen zwaarst getroffen
De loonstrook geeft maar een gedeelte van de koopkrachtontwikkeling
weer. Veel huishoudens hebben recht op allerlei toeslagen en
tegemoetkomingen. Vooral bij huishoudens met kinderen veranderen deze
in 2010. Bovenmodale huishoudens met kinderen onder de 12 jaar krijgen
minder kindgebonden budget. Bovendien wordt de kinderbijslag bevroren.
Deze huishoudens gaan er dan ook relatief het meest op achteruit.
Huishoudens met kinderen in het voortgezet onderwijs krijgen weliswaar
meer kindgebonden budget, maar voor hen vervalt de Tegemoetkoming
Schoolkosten. Deze gezinnen kunnen er tot enkele tientjes per maand op
achteruit gaan.
Ook mensen met een laag inkomen krijgen te maken met een
koopkrachtachteruitgang. Voor een huishouden in de bijstand bedraagt
dit enkele euros per maand. Rondkomen zal daardoor voor hen nog
moeilijker worden. Grip op geld is voor hen noodzakelijk.
Inkomensterugval onvoorspelbare risicofactor
De becijferde koopkrachtdaling is gebaseerd op huishoudens waarvan de
situatie niet verandert. Voor degenen die werkloos raken, zal de
koopkrachtdaling veel sterker zijn. De werkloosheid loopt volgens het
CPB op van 380.000 in 2009 naar 510.000 werklozen in 2010, dus veel
huishoudens zullen met een inkomensdaling te maken krijgen. Omdat
inkomensterugval niet altijd voorspeld kan worden, adviseert het Nibud
overzicht te houden op de eigen financiële situatie. Op die manier kan
men sneller reageren bij een mogelijke terugval.
Huishoudens waar het inkomen sterk samenhangt met de stand van de
economie, zoals zelfstandigen of mensen die leven van hun vermogen,
hebben het afgelopen jaar een slecht jaar gekend. Hopelijk zorgt de
kleine economische groei (1,5 %) die het CPB voor dit jaar verwacht,
voor een beter 2010 voor hun portemonnee.
Het kabinet zal in 2010 met voorstellen komen voor bezuinigingen vanaf
2011. Deze voorstellen zullen hoogstwaarschijnlijk grote gevolgen voor
de koopkracht hebben. Hoewel dat pas vanaf 2011 geldt en het nog
onbekend is welke groepen daardoor getroffen gaan worden, vindt het
Nibud het raadzaam om daarop voorbereid te zijn.
Het Nibud helpt
Het Nibud raadt iedereen aan om voor 2010 een begroting te maken. Met
het gratis Persoonlijk Budgetadvies krijgen mensen meer inzicht in hun
uitgaven en zo meer grip op hun geld. Daarnaast biedt het instituut de
Werkloosheidsberekenaar aan. Hiermee kunnen werknemers snel een
indicatie krijgen van de financiële gevolgen van het verlies van (een
gedeelte van) hun baan.
Het Nibud wil zelfstandig ondernemers, ruim 1 miljoen in Nederland, er
graag op attent maken dat ze dit jaar extra moeten letten op het
houden van overzicht. Nibud komt daarom in februari met een praktisch
hulpmiddel voor deze groep.
Voor iedereen die vragen heeft over zijn geldzaken, biedt het Nibud
naast zijn website Nibud.nl ook een gratis telefoonnummer: 0800 221 21
21.
Voorbeeldberekeningen
CAPTION: Koopkrachtontwikkeling voor 2010
(bedragen netto per maand)
1.
Alleenstaande in bijstand
- 0,1%
- 1
2.
Echtpaar met 2 kinderen onder de 12 jaar (alleenverdiener, bruto
jaarinkomen 35.000)
- 1,2%
- 28
3.
Tweeverdieners zonder kinderen (bruto jaarinkomen 30.000 + 30.000)
- 0,5%
- 17
4a.
Tweeverdieners met 2 kinderen onder de 12 jaar. (bruto jaarinkomen
30.000 + 15.000)
- 1,1%
- 32
4b.
Tweeverdieners met 2 kinderen van 12 en 15 jaar. (bruto jaarinkomen
30.000 + 15.000)
- 0,1%
- 2
5.
Echtpaar 65+ (bruto jaarinkomen AOW + 10.000 pensioen, partner alleen
AOW)
- 0,3%
- 7
De term koopkrachtontwikkeling staat voor de hoeveelheid goederen en
diensten die voor het netto inkomen kunnen worden gekocht in
vergelijking met vorig jaar. Naast deze vijf voorbeeldhuishoudens
heeft het Nibud voor honderd andere huishoudtypen
koopkrachtberekeningen gemaakt.
Achtergronden bij de berekeningen
De bedragen in de voorbeeldberekeningen zijn omgerekend naar
gemiddelde maandbedragen. Fiscale voordelen, vakantiegeld,
kinderbijslag en dergelijke zijn al bij het netto maandbedrag geteld.
Bij de bedragen is het Nibud uitgegaan van een inflatie van 1 % en
bruto loonontwikkeling van 1,25%. Alle fiscale regelingen van 2009 en
2010 zijn gebruikt. We zijn er vanuit gegaan dat alle toeslagen en
inkomensondersteuning worden aangevraagd. Er is geen rekening gehouden
met wijzigingen in de bijzondere bijstand of gezondheidssituatie. De
hier genoemde huishoudens zijn slechts voorbeelden, waarbij de
situatie simpel is gehouden. Er is geen rekening gehouden met
specifieke aftrekposten of bijtellingen. In werkelijkheid gebeurt er
natuurlijk veel meer in een huishouden. Promotie, veranderen van baan,
(gedeeltelijk) stoppen met werken, gezinsuitbreiding, verhuizing,
kinderen naar de middelbare school e.d. zijn gebeurtenissen die veel
meer van invloed zijn op het besteedbare inkomen van huishoudens. Als
gevolg van het bovenstaande zullen huishoudens zich nooit helemaal
herkennen in de hier gegeven voorbeelden. Het Nibud heeft geen
vergelijking gemaakt met kabinetsvoorspellingen.
---
NIBUD Persbericht