20-01-2010
Maandelijks jonge wetenschappers in De Wereld Draait Door
KNAW-president Robbert Dijkgraaf introduceert maandelijks twee jonge
onderzoekers in het televisieprogramma 'De Wereld Draait Door'. Op 19
januari waren Marijn Distel(Biologische Psychologie) en Niels Laurens
(Fysica van complexe systemen) te gast bij presentator Matthijs van
Nieuwkerk en zijn tafelheer Arie Boomsma.
Marijn is onlangs cum laude gepromoveerd en heeft bewezen dat de
persoonlijkheidsstoornis borderline voor bijna de helft erfelijk is.
Uit onderzoek blijkt dat borderliners vaker dan gemiddeld seksueel
misbruikt zijn of een ernstige gebeurtenis hebben meegemaakt. Maar het
lastige is dat borderline eigenschappen als emotionele instabiliteit
en impulsief gedrag er juist ook toe leiden dat mensen vaker een
dramatische ervaring als een scheiding meemaken. Wat komt dan eerst:
de stoornis of het trauma? Om dat te achterhalen deed Marijn
grootschalig onderzoek met behulp van het Nederlands Tweelingen
Register. Meer dan tienduizend tweelingen en hun familieleden vulden
een vragenlijst in over borderline persoonlijkheidskenmerken. De
eeneiigen bleken vaker dan de twee-eiige stellen borderline
persoonlijkheidskenmerken te delen. Omdat eeneiige tweelingen exact
dezelfde genen hebben, terwijl twee-eiige tweelingen maar de helft van
hun genen delen, was dit verschil een eerste aanwijzing dat genetische
invloeden een rol spelen. Vervolgens gebruikte ze meer geavanceerde
analyses om te bepalen in hoeverre de variatie aan erfelijkheid kan
worden toegeschreven. Op de website van Marijn Distel is meer
informatie te vinden over haar onderzoek en de site van het Nederlands
Tweelingen Register geeft onder andere een overzicht van de
wetenschappelijke publicaties van de laatste jaren.
Niels probeert te weten te komen hoe eiwitten helpen om DNA in te
pakken in cellen en hoe eiwitten met DNA interacteren. Door het
bestuderen van een enkel eiwit kunnen de traditionele
probleemstellingen en vragen van de biologen en chemici vanuit een
nieuw oogpunt worden benaderd. Nog steeds is het een raadsel hoe 2
meter DNA per cel kan worden opgevouwen in de celkern die slechts 6
micrometer in diameter meet, maar waarbij de informatie op het DNA
permanent toegankelijk blijft. In zijn onderzoek staan vragen centraal
als 'hoeveel kracht kost het om een eiwit van DNA af te trekken?' en
'hoe pakt een eiwit DNA vast?'
Tot mei 2010 bevat DWDD maandelijks een gesprek met jonge
wetenschappers. Een uitstekende promotie voor wetenschap in het
algemeen en onderzoekstalent in het bijzonder. Meer informatie over
het programma en de wetenschappers die al eerder hebben meegewerkt:
www.dwdd.nl
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen