PERSBERICHT
Nummer: 22/GH
Datum: 19 januari 2010
Fryske Ympuls foar it Plattelân in 2010
De provincie Fryslân wil in 2010 een extra impuls geven aan de vrijwillige kavelruil. Ook wil de provincie dit jaar met de inrichting en het beheer van de EHS een extra slag maken, onder andere door creatieve oplossingen te bedenken om particulier natuurbeheer te stimuleren. Deze doelen en andere staan in het provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied. Een groot deel van de werkzaamheden wordt uitgevoerd door Dienst Landelijk Gebied (DLG).
Gedeputeerde Hans Konst ziet 2010 als een jaar van oogsten én zaaien: "Fryslân is een plattelandsprovincie, dat vergt behoud en uitbouwen. Zo hopen we dit jaar de laatste landinrichtingsprojecten af te ronden en een aantal nieuwe projecten te starten. Samen met DLG verwachten we dat deze maatregelen een impuls geven aan ons mooie Friese platteland. "
Prestatieovereenkomst
Gedeputeerde Staten van Fryslân hebben ook voor 2010 een prestatieovereenkomst gesloten met Dienst Landelijk Gebied (DLG). In deze overeenkomst staat wat DLG voor de provincie gaat doen met geld afkomstig uit het Meerjarenprogramma Landelijk Gebied. Het gaat om projecten op het gebied van onder meer natuur, zoals de realisatie van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS), landbouw zoals kavelruil en landinrichting, maar ook verbeteren van recreatieve fiets- en wandelinfrastructuur in Fryslân.
Midtermreview
In 2010 vindt ook de Midtermreview plaats. Dit is een tussenbalans met vragen als: Welke doelen worden aan het eind van de rit, in 2013, waarschijnlijk gehaald, welke misschien niet. Kunnen we daar nog wat aan doen? Hoe loopt de samenwerking met de gebiedspartners, doelgroepen, uitvoeringsdiensten? Is het resterend budget voldoende om alle ambities van Europa, Rijk en provincie te realiseren? "We zijn er van overtuigd dat we het in Friesland goed doen, hopelijk blijkt dat ook uit deze tussenbalans", aldus gedeputeerde Hans Konst. "Samen met Dienst Landelijk Gebied, de Gebiedscommissies, Plattelânsprojekten en vele anderen gaan we dit jaar weer flink aan het werk in onze mooie provincie. "
Het Jaarplan 2010 en de Prestatieovereenkomst geven de richting aan en zijn beschikbaar via de website.
Prestatieovereenkomst 2010
Tussen Provincie Fryslân en Dienst Landelijk Gebied
18 januari 2010
Inhoud
6 1 Contracttekst
14 2 Inleiding
14 2.1. Doel en kader
14 2.2. Doelstelling prestatieovereenkomst
14 2.3. Reikwijdte van de PPO 2010
15 2.4. Toelichting en leeswijzer
16 3 Terugblik 2007 tot en met 2009
16 3.1. Terugblik op de realisatie van beleidsprestaties
18 3.2. Terugblik per team (highlights 2009)
20 3.3. Terugblik ontwikkelingen in de samenwerking
21 3.4. Terugblik bestuurlijke ontwikkelingen
22 4 Doorkijk 2010 tot en met 2013
22 4.1. Doelen en prestaties
25 4.2. Vooruitblik per team
26 4.3. Doorkijk gewenste ontwikkelingen in samenwerking
26 4.4. Doorkijk bestuurlijke ontwikkelingen
27 5 Opdrachten, keuzes en prioriteiten van het contractjaar 2010
27 5.1. Kaders voor de opgave 2010
28 5.2. Overzicht te realiseren prestaties 2010
28 5.3. De werkzaamheden en projecten in 2010
31 5.4. Bijsturing 2010 na behandeling MTR
32 5.5. Procesafspraken nieuwe opdrachten
32 5.6. Risicomanagement
33 6 Verantwoordingsinformatie
33 6.1. PPOV rapportages
33 6.2. PMV
33 6.3. PEIL
34 6.4. Communicatie
35 7 Sturingsafspraken
35 7.1. Sturingsmodel en sturingsafspraken
36 7.2. Handelingskader Grond
36 7.3. Financiering van opdrachten aan DLG
37 7.4. Opdrachtgevers opdrachtnemers relatie
38 7.5. Capaciteitsmanagement
38 7.6. Bijsturing meer- minderwerk
38 7.7. Evaluatie
39 8 Bijlagen
40 8.1. Projectopdrachten
42 8.2. Middelen
44 8.3. Gebieden en functionarissen
45 8.4. Escalatieladder
46 8.5. Lijst met extra betaalde opdrachten provincie Fryslân
46 8.6. Defi nities, begrippen en afkortingen
52 8.7. Kapstok Gebiedsontwikkeling
0 Foarwurd
De provinsje en DLG (Tsjinst Lanlik Gebiet) arbeidzje nau mei-inoar op oan it Provinsjaal Mearjierreprogramma Lanlik Gebiet (pMJP).
Wy sette ús yn foar mear en bettere natuer, it fuortsterkjen fan de lânboustruktuer, it yn âlde steat werombringen en it fuortsterkjen
fan karakteristike Fryske lânskippen en foar in sosjaal-ekonomysk sterker lanlik gebiet. Mei de komst fan it ILG (Ynvestearringsbudzjet
Lanlik Gebiet) is de wize fan organisaasje fan dat wurk bot feroare.
By it úteinsetten fan de útfiering fan it pMJP hat ús kolleezje fan DS de útspraak dien om de desintralisaasje fan de rykstaken foar it
plattelân nei de provinsjes mei beide hannen oan te gripen. Sadwaande kin paswurk levere wurde. De doelen en winsken fan it Ryk,
de provinsje, gemeenten, Wetterskip Fryslân, belange-organisaasjes en `de streek' foar it lanlik gebiet binne opinoar ôfstimd en yn it
pMJP yn konkrete doelstellings útwurke. Mei it eigen programma Ympuls foar it Fryske plattelân wolle wy in brêge tusken belied en
útfiering slaan. Yn dizze prestaasje-oerienkomst komme de doelen en prestaasjes foar 2010 op it foarste plak en is ek dúdlik oanjûn
hokker middels dêrfoar fanneden binne.
Wy hawwe ússels in hege ambysje oplein en dat ferget fan ús en fan de oanbelangjende partijen dat wy alle war dogge om de doelen
te berikken neffens de ramten dy't dêrfoar steld binne. Dy ambysje kinne wy lykwols net ferwêzentlikje as it like hurd giet as no it gefal
is. Om dy reden wolle wy it proses ferhastigje. De middels dy't wy dêrfoar ynsette, steane yn dizze prestaasje-oerienkomst beskreaun.
Mar, allinnich mei minsken en jild rêde wy dat net op. Wy sille ek nei ús wurkwize sjen moatte en nije manieren sykje moatte om ús
doelen te ferwêzentlikjen. Wy sille sykje moatte nei de romte dy't de besteande ramten ús biede en te'n doel hawwe om sa gau moog-
lik risseltaten berikke te kinnen.
It jier 2010 is ek it jier dat wy mei-inoar de balâns opmeitsje foar de jierren dy't it ILG noch te gean hat. Yn 2010 ynventarisearje wy
wêr't der noch wat by moat en oft der doelen binne dy't werklik ûnberikber bliuwe. Yn 2010 wolle wy nije ympulsen jaan oan dy
doelen dy't net neffens de plenning ferrinne. Wy sille it yn earste ynstânsje dwaan moatte mei de minsken en de middels dy't wy ta ús
foldwaan hawwe.
De mienskiplike útdaging is dúdlik: de ynvestearrings yn it Fryske plattelân mei-inoar ferwêzentlikje. De DLG is dêrby net de
iennichste, mar wol in wichtige partner en spesifike opdrachtnimmer foar de útfiering fan it belied yn it lanlik gebiet fan Fryslân.
In goede gearwurking en in sterk betrouwen yninoar is dêrby o sa wichtich. Wat dat oanbelanget kinne wy weromsjen op goede
ûnderfinings yn `e ôfrûne jierren. Dy basis jout de trochslach om de útdaging dy't wy oangeane ek wier te meitsjen. Dan wurdt Fryslân
noch moaier en wurdt de kwaliteit fan it libben hjir noch better.
Hans Konst
Deputearre Lanlik Gebiet
4 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 5
1 Contracttekst
Prestatieovereenkomst 2010
Investeringsbudget Landelijk Gebied
Partijen
1. Gedeputeerde Staten van de Provincie Fryslân te dezen vertegenwoordigd door de gedeputeerde dhr. J.H.J. Konst , hierna te
noemen: "de Provincie Fryslân" of "opdrachtgever";
en
2. Dienst Landelijk Gebied (hierna: DLG) en het Bureau Beheer Landbouwgronden (hierna: BBL), publiekrechtelijke rechtspersoon op
grond van de Wet Agrarisch Grondverkeer, te dezen beiden vertegenwoordigd door de directeur van de Dienst Landelijk Gebied,
tevens directeur Bureau Beheer Landbouwgronden, Drs. P.R. Heij, hierna gezamenlijk te noemen: "opdrachtnemer" en of "DLG"
respectievelijk "BBL"
Overwegende:
· dat op grond van artikel 8, vierde lid van de Bestuursovereenkomst Investeringsbudget Landelijk Gebied 2007-2013 d.d.
18 december 2006 genoemd in artikel 7 eerste lid van de Wet Inrichting Landelijk Gebied (hierna te noemen: de WILG) een
Prestatieovereenkomst tussen opdrachtnemer en de Provincie Fryslân dient te worden gesloten;
· dat in deze overeenkomst voor het jaar 2010 in ieder geval moeten zijn vastgelegd:
a. de in de Provincie Fryslân te realiseren bijdragen aan de doelen van het gebiedsgerichte beleid van het Rijk en de daaraan gerela-
teerde prestaties,
b. de hoogte van het daarvoor door de Provincie Fryslân ter beschikking te stellen ILG-investeringsbudget, provinciale bijdragen, de
EU-bijdragen en de bijdragen van derden,
c. de capaciteit van de DLG in te zetten ten behoeve van de realisering van het gebiedsgerichte beleid;
d. het leveren van voortgangsinformatie ten behoeve van sturing en verantwoording.
· dat de basis wordt gevormd door het Rijksmeerjarenprogramma Agenda Vitaal Platteland (MJP2) voor de periode 2007-2013
(Kamerstukken 2006/06, 29576, nr. 19), door de door het Rijk overeenkomstig artikel 5 van de WILG verstrekte indicatie over de te
realiseren rijksdoelen en het beschikbare budget en door het provinciale meerjarenprogramma (pMJP);
· de uitvoering van de Prestatieovereenkomst vindt plaats binnen de kaders van:
a. Wet Inrichting Landelijk Gebied (WILG) en de Wet Agrarisch Grondverkeer (WAG)
b. Aansturingsprotocol van de Provincies voor de Dienst Landelijk Gebied en het Bureau Beheer Landbouwgronden d.d. 18 decem-
ber 2006 Periode 2007 2013.
c. Handelingskader Grond d.d. 28 januari 2009 Provincie Fryslân Periode 2007-2013.
d. Managementovereenkomst subsidies in het kader van POP-2. Provincie Fryslân periode 2007-2013
e. Managementovereenkomst kavelruil Provincie Fryslân periode 2008 2013. ("Kadersubsidie- en Subsidieverordening pMJP 2009
van 13 januari 2008"),
f. Besluit van GS en de commissaris der Koningin van de provincie Fryslân tot het verlenen van mandaat, volmacht en machtiging
voor het aangaan van verplichtingen ten laste van het investeringsbudget Landelijk Gebied en het verlenen van subsidies in het
kader van de regeling: "Subsidieverordening ILG, §2.1. grondgebonden landbouw (zelfstandige kavelruil)" d.d. 2 december 2008.
g. Provinciaal aanbestedingsbeleid bij aanbesteding van diensten,werken en leveringen aan derden.
Komen als volgt overeen:
Artikel 1 Algemene bepalingen
De overeenkomst bevat inspanningsverplichtingen voor zover niet uitdrukkelijk anders is bepaald in deze overeenkomst.
Deze overeenkomst vervangt alle eerdere afspraken en overeenkomsten tussen de Provincie Fryslân enerzijds en DLG anderzijds met
6 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
betrekking tot de uitvoering van de WILG. Afspraken over projecten die geen betrekking hebben op de WILG blijven onverkort van
toepassing.
Deze overeenkomst wordt aangegaan onder het voorbehoud dat de financiële middelen die op grond van de bestuursovereenkomst
Investeringsbudget Landelijk Gebied door het Rijk beschikbaar gesteld gaan worden voor de realisering van de in de voornoemde
Bestuursovereenkomst genoemde prestaties, daadwerkelijk door het Rijk ter beschikking van de Provincie Fryslân worden gesteld in
het betalingsritme dat tussen Rijk en Provincie is overeengekomen.
Deze overeenkomst met inbegrip van de toelichting en de bijlagen, kunnen overigens uitsluitend worden aangepast of gewijzigd
door middel van een document dat door DLG en Provincie is ondertekend.
De overeenkomst wordt aangegaan voor de periode van één jaar, ingaande 1 januari 2010 en eindigende 31 december 2010.
Verlenging van de overeenkomst is slechts mogelijk indien partijen zulks uitdrukkelijk schriftelijk nader overeenkomen.
Artikel 2 Verplichtingen
2.1 Verplichtingen van Provincie Fryslân en DLG
1. Met betrekking tot de landinrichtingsopdrachten waarvoor, krachtens artikel 95 lid 2 van de WILG, de Landinrichtingswet onver-
kort van toepassing blijft, komen partijen overeen dat voor DLG de bestaande werkwijze onverkort gehandhaafd zal blijven,
waarbij de landinrichtingscommissie als opdrachtgever van DLG zal fungeren.
Met deze Prestatieovereenkomst geeft de provincie opdracht aan DLG om deze categorieën landinrichtingsprojecten, conform de
desbetreffende opdrachtoverzichten (bijlage 8.1), verder uit te voeren.
In opdracht van de Provincie verricht DLG met name het procesmanagement en de begeleiding van de uitvoering.
DLG gaat namens de Provincie Fryslân (meerjarige) juridische verplichtingen jegens derden aan, e.e.a. binnen de kaders van
artikel 2.3 punt 3 van de Bestuursovereenkomst Investeringsbudget Landelijk Gebied 2007 - 2013. DLG verricht uit de aangegane
verplichtingen voortvloeiende betalingen en int de gelden die zijn toegezegd door bijdragende partijen. DLG voert hierbij de
projectadministratie, inclusief de dossiervorming.
Ook fungeert DLG als secretariaat van de landinrichtingscommissies van de lopende landinrichtingsprojecten op grond van de
Landinrichtingswet. Voor deze opdrachten blijven de Landinrichtingswet en daarmede de bevoegdheden van de Minister en
derhalve ook het Ministeriële mandaatbesluit onverkort van kracht.
2. Partijen komen overeen dat voor DLG de thans bestaande werkwijze onverkort gehandhaafd zal blijven met betrekking tot de
navolgende inrichtingsopdrachten:
· Niet-wettelijke inrichtingsopdrachten, welke vóór 01-01-2007 zijn vastgesteld door GS en in uitvoering zijn genomen.
· Niet-wettelijke inrichtingsopdrachten die gedurende de looptijd van de Prestatieovereenkomst door GS worden vastgesteld en
waarvan met de uitvoering zal worden gestart.
3. Partijen komen overeen dat DLG haar werkzaamheden zal uitvoeren, met de daartoe verstrekte mandaten. Het betreffen de
navolgende categorieën:
· Landinrichtingsopdrachten van vóór 01-01-2007 welke krachtens artikel 95 WILG uitgevoerd zullen worden conform de WILG;
· Landinrichtingsopdrachten die na 01-01-2007 zullen worden voorbereid en uitgevoerd volgens de WILG;
Met deze Prestatieovereenkomst geeft de Provincie aan DLG opdracht om voor deze categorie van opdrachten de volgende taken
uit te voeren:
grondverwerving, planvorming, procesmanagement van de uitvoering en het begeleiden van de uitvoering: voor de in de betref-
fende opdrachtoverzichten opgenomen opdrachten. Indien de Provincie DLG de opdracht geeft de begeleiding van de uitvoering
te doen, gaat DLG namens de Provincie Fryslân meerjarige juridische verplichtingen jegens derden aan. DLG verricht uit de aange-
gane verplichtingen voortvloeiende betalingen en int de gelden die zijn toegezegd door bijdragende partijen. DLG voert hierbij
de projectadministratie, inclusief de dossiervorming.
De provincie bepaalt voor deze projecten of zij een commissie inricht en wat de status van de commissie is. DLG adviseert hier-
over. In opdracht van de provincie kan DLG het secretariaat van de commissie voeren.
4. Partijen komen overeen dat DLG met betrekking tot de afhandeling van rijkssubsidieregelingen welke per 1 januari 2007 zijn
beëindigd alle voorkomende werkzaamheden zal uitvoeren met betrekking tot de subsidieafhandeling, waartoe onder meer
behoren beoordeling aanvraag, subsidieverlening, bevoorschotting, subsidievaststelling en sanctiebeleid, alsmede de daarbij
behorende financiële administratie.
5. DLG is voor POP2 door de minister aangewezen als betaalorgaan. Met deze Prestatieovereenkomst geeft de provincie DLG
voor POP2 de opdracht de taken uit te voeren zoals deze zijn vastgelegd in de managementafspraak tussen provincie en DLG
aangaande POP2. Partijen komen hierin overeen dat DLG in het kader van betaalorgaan POP2 werkzaamheden uit zal voeren met
betrekking tot de subsidieafhandeling, waartoe onder meer behoren beoordeling aanvraag, opstellen concept subsidiebeschik-
king, bevoorschotting, opstellen concept subsidievaststelling en sanctiebeleid, alsmede de bijbehorende financiële administra-
tie.
6. Met deze Prestatieovereenkomst geeft de Provincie Fryslân DLG voor de provinciale regeling kavelruil de opdracht de taken uit
te voeren zoals deze zijn vastgelegd in de managementovereenkomst aangaande de provinciale regeling "Kadersubsidie- en
Subsidieverordening pMJP 2009,". Partijen komen hierin overeen dat DLG in het kader van deze regeling werkzaamheden uit zal
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 7
voeren met betrekking tot de subsidieafhandeling en sanctiebeleid, waartoe ondermeer behoren beoordeling aanvraag, opstel-
len subsidiebeschikking, bevoorschotting, subsidievaststelling en sanctiebeleid alsmede de bijbehorende financiële administra-
tie. Tevens komen partijen overeen dat DLG de subsidieaanvragen zal bundelen tot een aanvraag voor subsidie in het kader van
POP2.
7. Met deze Prestatieovereenkomst geeft de provincie BBL de opdracht tot aankoop, verkoop, ruil en overdracht van gronden
voor de in de betreffende opdrachtoverzichten opgenomen opdrachten. De taken welke BBL hiertoe verricht zijn in het
opgenomen in hoofdstuk 7 artikel 17 van het Aansturingsprotocol en voor de Provincie Fryslân uitgewerkt en vastgelegd in
het handelingskader grond. Dit handelingskader maakt onderdeel uit van deze Prestatieovereenkomst. Op basis van deze
Prestatieovereenkomst voert BBL transacties uit, verricht BBL de uit de transacties voortvloeiende betalingen en inning van
gelden. BBL voert de transactie- en bezitsadministratie en de hierbij behorende geldbeweging, inclusief de dossiervorming.
8. Partijen kunnen na gezamenlijk overleg besluiten om (een deel van) de capaciteit van DLG ten behoeve van de uitvoering
van een opdracht als bedoeld in de leden 1, 2, 3, 6 en 7 al dan niet tijdelijk aan te wenden voor de uitvoering van een andere
opdracht als bedoeld in de leden 1, 2, 3, 6 en 7.
9. Partijen zijn gehouden om in goed overleg de verstrekte mandaten en volmachten aan te passen aan gewijzigde
omstandigheden, waaronder ten minste dient te worden verstaan wijziging van functie of uitdiensttreding van de genoemde
DLG functionarissen.
2.2 Verplichtingen van de Provincie Fryslân
1. De Provincie Fryslân stelt voor het tijdvak van de Prestatieovereenkomst 2010 aan DLG het investeringsbudget, bedoeld
in artikel 9, eerste lid, van het aansturingprotocol, door middel van maandelijkse voorschotten ter beschikking, tenzij in
een specifiek opdracht schriftelijk een ander betalingsritme wordt overeengekomen, in het belang van een ongestoorde
uitvoering. DLG zal op grond van deze Prestatieovereenkomst een liquiditeitsvoorstel doen en maandelijks een
verantwoording (PMV) verstrekken.
2. De Provincie Fryslân zet in overeenstemming met artikel 8 van de bestuursovereenkomst de capaciteit van de DLG in via
opdrachten, voor de uitvoering van ILG taken zoals uitgewerkt in het aansturingprotocol d.d. 18 december 2006 en het
mandateringsbesluit.
3. De Provincie Fryslân verstrekt aan DLG voor de in deze Prestatieovereenkomst aangeduide inrichtingsopdrachten,
grondverwervingsopdrachten en subsidieafhandelingsopdrachten een volmacht c.q. mandaat. De strekking van deze
volmachten en mandaten is dat de manier van werken van DLG in opdracht van het Rijk is gecontinueerd, waarbij de Provincie
Fryslân als opdrachtgever de plaats in neemt van het Rijk. De volmachten c.q. mandaten omvatten ondermeer:
· het aangaan van verplichtingen ten laste van het investeringsbudget en ten laste van door de Provincie Fryslân ter
beschikking gestelde aanvullende fi nanciering;
· het toekennen van schadevergoedingen of een voorschot daarvoor;
· alle handelingen samenhangende met de aanbesteding werken, diensten en leveringen;
· het verrichten van betalingen, het innen van vorderingen;
· het aanvragen van voor de uitvoering noodzakelijke vergunningen en ontheffi ngen;
· het verstrekken van subsidies, het verlenen van voorschotten, en het beschikken tot subsidievaststelling;
· het geven van opdrachten aan het Kadaster;
· het vertegenwoordigen van de Provincie Fryslân in herverkavelingsprocedures.
4. De Provincie Fryslân zet ook in 2010 het PNB-leningenbudget voor grondverwerving in ten behoeve van de realisatie van
natuur, in overeenstemming met de artikelen 3 en 6 van de Bestuursovereenkomst. De PNB regeling wordt in 2010 door de
provincie uitgevoerd. DLG zal alleen een prijstoets uitvoeren, indien bij de aanvraag geen taxatie van DLG is gevoegd.
2.3 Verplichtingen van DLG
1. DLG realiseert uiterlijk op 31 december 2010 de in deze Prestatieovereenkomst genoemde diensten, met inachtneming van de
in het PMJP opgenomen kwantiteits- en kwaliteitseisen van de operationele doelstelling.
2. DLG besteedt de beschikbaar gestelde voorschotten aan de opdrachten zoals omschreven in de opdrachtoverzichten (bijlage
8.2)
3. DLG besteedt de beschikbaar gestelde capaciteit aan de in deze overeenkomst genoemde diensten.
4. DLG zorgt dat de gelden binnen de kaders van de opdrachten worden besteed. Binnen de opdrachten heeft zij de vrijheid om
gelden aan te wenden.
5. DLG zorgt dat financieel/juridische omstandigheden die zouden moeten leiden tot een wijziging van de opdracht (zoals
opgenomen in de Prestatieovereenkomst en andere gebeurtenissen, die van invloed zijn op de risico's die de Provincie Fryslân
loopt) direct worden besproken met de Provincie Fryslân.
6. DLG draagt zorg voor de goedkeuring van de minister van LNV van de aan haar verstrekte mandaten genoemd in artikel 2.2 lid
3.
7. Andere omstandigheden dan hierboven genoemd worden tijdens het trimesteroverleg als bedoeld in artikel 3 besproken.
8 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
Artikel 3 Verantwoording
1. Trimesteroverleg (bestuurlijk)
Provincie Fryslân en DLG voeren omstreeks 15 maart, 15 juni 2010, en 15 oktober 2010 overleg over de voortgang en de
ontwikkelingen in de opdrachten, aan de hand van de voortgangsrapportage die door DLG wordt opgesteld. Bij het overleg
zijn van de zijde van de Provincie Fryslân de Gedeputeerde en van de zijde van DLG in ieder geval de accountmanager
aanwezig. De provincie voert het secretariaat van dit overleg en is gehouden om de agendering van dit overleg te verzorgen,
tenminste 10 dagen voorafgaand aan het overleg de uitnodiging en agenda schriftelijk aan betrokken partijen te verstrekken,
zorg te dragen voor een adequate verslaglegging.
2. Voortgangsrapportage
DLG stelt ieder trimester een voortgangsrapportage op. Voor deze voortgangsrapportage wordt gebruik gemaakt van het
landelijke model `Prestatieovereenkomst verantwoording' (PPOV). De peildatums voor deze rapportage zijn: 1 mei 2010, 1
september 2010, 31 december 2010.
3. Trimesteroverleg (ambtelijk)
Voorafgaand aan bovengenoemd bestuurlijk overleg vindt ambtelijk overleg plaats. Voorafgaand aan het bestuurlijk overleg
wordt ambtelijk overleg gevoerd over grondverwerving, waarbij van de zijde van de provincie alle ambtelijk opdrachtgevers
aan DLG aanwezig zijn.
4. Accountantsverklaring
De Auditdienst LNV zal op 1 maart 2011 een accountantsverklaring over de laatste PMV gegevens van 2010 aanleveren. Hierbij
zal het ILG controleprotocol worden gevolgd.
5. Managementverklaring
Voorts zal DLG twee maal per jaar (31 januari en 1 juli) een door de directie ondertekende managementverklaring afgeven. In
dit document gaat DLG in op de beheersing van de voor de provincie specifieke ILG/WILG processen.
6. PMV
Maandelijks levert de DLG de Provinciale Maand Verantwoording aan de provincie aan volgens de in IPO verband afgesproken
formats.
7. Andere rapportages
Aanvullende rapportages worden in een aanvullende opdracht afgesproken en geoffreerd.
Artikel 4 Sturing en werkwijze
Deze Prestatieovereenkomst tussen de Provincie Fryslân en DLG heeft betrekking op de werkzaamheden, zoals die zijn vermeld
op de in de bijlage 1 opgenomen opdrachtoverzichten. Deze overeenkomst heeft betrekking op het jaar 2010. Alle doelen en
prestaties die in de opdrachtenoverzichten zijn opgenomen voor de periode 2011 2013 hebben het karakter van een doorkijk.
Indien zich omstandigheden voordoen die bijstelling van de lopende opdracht(en) en/of bijstelling van de jaardoelstellingen
noodzakelijk maken, vindt op initiatief van de signalerende partij overleg plaats.
Artikel 5 Lopende verplichtingen en prestaties
Conform de Bestuursovereenkomst neemt de Provincie Fryslân lopende verplichtingen over van het Rijk. De lopende verplichtingen
die betrekking hebben op het werkpakket van DLG maken onderdeel uit van deze Prestatieovereenkomst. Hierover zijn met
instemming van LNV tussen provincie en DLG aanvullende afspraken gemaakt. Deze zijn vastgelegd in een brief van GS aan DLG,
d.d. 7 november (kenmerk RMW 0712879) DLG handelt deze verplichtingen volledig af volgens de in 2006 geldende regelgeving,
inclusief betaling en administratie.
Artikel 6 Capaciteit
1. Inzet DLG capaciteit
Voor de uitvoering van de in deze overeenkomst genoemde diensten stelt het Rijk via de bestuursovereenkomst
Investeringsbudget Landelijk Gebied 2007-2013 capaciteit van DLG beschikbaar. Op het moment van ondertekening van deze
Prestatieovereenkomst geldt dat in totaal 54376 uur voor 2010 beschikbaar is uit het ILG budget (inclusief 5900 uur voor
Programma Beheer).
2. Gebiedsontwikkeling
Voor gebiedsontwikkeling wordt in 2010 34836 (inclusief 1000 uren advisering) uur ingezet. Een deel van deze uren is in
deze Prestatieovereenkomst gereserveerd voor de planvorming voorverkenning van reeds gesignaleerde nieuwe gebieden,
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 9
advisering programmering en nader te bepalen gebieden. Partijen zullen nadere afspraken maken over de exacte invulling
van de uren en de te boeken resultaten. Dit zal worden vastgelegd bij de eerste en/of de tweede verantwoording over deze
Prestatieovereenkomst.
3. Grondzaken
Voor grondverwerving en vervreemding en het beheer van de reeds eerder verworven gronden wordt in 2010 7800 uur
ingezet.
4. Regelingen
Voor het uitvoeren van de diverse regelingen in 2010 wordt 5840 uur ingezet vanuit de bestuursovereenkomst.
POP2
Voor de uitvoering van de POP2 regeling is DLG door de Minister aangewezen als Europees betaalorgaan. POP2 zal worden
ingezet voor het behalen van Rijksdoelen en Provinciale doelen. Beide zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. DLG zal niet
alleen het POP 2 rijksdeel uitvoeren, maar ook het provinciale deel. Het provinciale deel wordt echter niet door het rijk
vergoed. Voor de uitvoering van het provinciale deel worden 1000 niet ILG-uren ingezet. Door de provincie worden deze 1000
uren betaald aan LNV op basis van het LNV tarief.
De verwachting is dat het aantal te behandelen aanvragen zo groot wordt dat het regulier beschikbare aantal uren (1000) niet
voldoende is. In dat geval zal de Provincie extra uren betalen via het spoor van de aanvullende D1-opdrachten of als extra
niet-ILG uren bij de A-opdracht.
SGB
Voor het afronden van de SGB aanvragen is 100 uur voorzien in 2010.
Programma Beheer
De subsidieregeling Programma Beheer omvat voor DLG het uitvoeren van fysieke controles voor PSAN en PSN. Tevens
het inhoudelijk beoordelen van subsidieaanvragen particulier natuurbeheer (incl. taxeren van grond), begeleiding van
en voorlichting aan aanvragers en intermediairs, advisering aan regelingeigenaren over vernieuwing, ontwikkeling en
uitvoeringswijze herziening programma beheer en advisering en rapportage aan de provincie. Voor de uitvoering van
Programmabeheer zijn voor regio 5900 uur beschikbaar.
5. Indien partijen op basis van de in artikel 4 bedoelde inventarisatie constateren dat de beschikbaar gestelde capaciteit
van DLG ontoereikend is, dan is de Provincie Fryslân gehouden om op grond van het bepaalde in artikel 8 lid 6 van de
bestuursovereenkomst te bezien of met een andere provincie geschoven kan worden met betrekking tot de capaciteit van
DLG. Indien de Provincie Fryslân DLG in Fryslân wil zetten boven de door het Rijk ter beschikking gestelde capaciteit, kan de
Provincie Fryslân aanvullend betaalde opdrachten verstrekken aan DLG.
Aanvullende betaalde opdrachten
Naast de opdrachten ter realisatie van de ILG doelen, verleent de Provincie Fryslân ook aanvullende opdrachten aan DLG. Deze
aanvullende opdrachten betreffen niet reguliere werkzaamheden die wel deel uitmaken van deze Prestatieovereenkomst. De
desbetreffende opdrachtenoverzichten zijn eveneens opgenomen in de bijlagen bij deze Prestatieovereenkomst.
De uren die DLG aan deze opdrachten besteedt, zijn opgenomen als `niet-ILG uren'.
Artikel 7 Aansturing kadaster
In aanvulling op artikel 2o van het Aansturingsprotocol spreken partijen af dat DLG namens de Provincie Fryslân alle opdrachten
verstrekt aan het Kadaster betreffende de in deze Prestatieovereenkomst genoemde diensten. De provincie zal daartoe mandaat
verlenen.
Artikel 8 Aanbesteding werken, diensten en leveranties.
In artikel 22 van het Aansturingsprotocol is vastgelegd dat DLG de aanbestedingsregels van de provincie volgt voor zover het
opdrachten betreft die aanbesteed moeten worden aan derden. Ter nadere uitwerking hiervan spreken Partijen het volgende af:
· DLG handelt conform het aanbestedingsbeleid van de Provincie Fryslân t.a.v. de drempelbedragen en
aanbestedingsprocedures. De Provincie Fryslân zal DLG schriftelijk informeren indien zich wijzigingen in het
aanbestedingsbeleid voordoen.
· Ten behoeve van het borgen van de kwaliteit van het aanbestedingsproces werkt DLG conform de AO aanbesteden van DLG,
welke voor de aanbesteding van werken is gebaseerd op de ARW 2005. De Provincie Fryslân verklaart bij deze bekend te zijn
met de inhoud van deze AO, welke reeds in het bezit is van de Provincie Fryslân. DLG zal de Provincie Fryslân informeren
indien zich wijzigingen op deze AO voordoen.
10 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
Indien het provinciale aanbestedingsbeleid en de AO aanbesteden van DLG strijdig met elkaar zijn, prevaleert het provinciale
aanbestedingsbeleid boven de AO aanbesteden van DLG.
De Provincie Fryslân is opdrachtgever en daarmee eindverantwoordelijke in het aanbestedingsproces.
De Provincie Fryslân heeft aan DLG volmacht verleend om namens de provincie de bij het aanbestedingsproces behorende
handelingen te verrichten. Hierin is betrokken het uitgangspunt dat DLG zelfstandig beslissingen kan nemen inzake gunningen en
meerwerk, e.e.a. binnen de kaders van deze Prestatieovereenkomst.
Artikel 9 Opdrachtenoverzichten
De aan deze Prestatieovereenkomst toegevoegde opdrachtoverzichten zijn afkomstig uit het systeem `OASE'. Hiermee wordt de
basis gelegd voor het cijfermatig deel van de Prestatieovereenkomst, evenals de verantwoording hierover. Provincie Fryslân en DLG
spreken hierbij af zich te conformeren aan modellen die hiervoor landelijk ontwikkeld zijn, conform het PEIL format.
Voor bovenstaande opdrachten worden offertes uitgebracht door DLG. Partijen verbinden zich tot elkaar tot het nader uitwerken
en schriftelijk vastleggen van de opdrachten. Hierbij worden minimaal afspraken gemaakt over:
· doelstelling
· resultaten
· afbakening
· randvoorwaarden
· risico's
· start en einddatum
· kosten van het werk en de dekking hiervan
· overlegstructuren
· rapportage
De Provincie Fryslân en DLG spreken bij het aangaan van deze Prestatieovereenkomst af dat de provincie de uren die DLG besteedt
aan aanvullende opdrachten aan DLG zal vergoeden. DLG brengt 1 keer per trimester de werkelijk bestede uren in rekening, door
middel van een afzonderlijke factuur per opdracht. Na afloop van een opdracht, dan wel na afloop van een kalenderjaar, wordt de
einddeclaratie opgesteld, waarbij de reeds in rekening gebrachte uren worden verrekend.
De uren worden gedeclareerd volgens de tarieven voor tweeden en derden, zoals vastgesteld door de eigenaar van DLG. Het tarief
voor 2010 bedraagt gemiddeld Ð105. Voor alle aanvullende opdrachten zijn de betalings- en leveringsvoorwaarden van DLG van
toepassing, gedeponeerd bij de griffie van de rechtbank Utrecht onder aktenummer 05/41".
Partijen spreken af dat bovenstaande afspraken over de omvang van de betaalde opdrachten kunnen worden bijgesteld op de
overlegmomenten die zijn genoemd in artikel 3. Indien één van beide partijen het noodzakelijk acht tussentijds de aard of omvang
van opdrachten aan te passen, gebeurt dat schriftelijk. Reeds gemaakte uren tot aan het moment van bijstelling van de opdracht
staan daarbij niet ter discussie.
Artikel 10 Commissies
1. Landinrichtingsprojecten die worden voortgezet onder de Landinrichtingswet.
Lopende landinrichtingsprojecten, waarvan de wenszitting is geweest worden door DLG afgehandeld volgens de
Landinrichtingswet. De desbetreffende landinrichtingscommissies blijven gehandhaafd. Vacatiegelden van commissiegelden
maken onderdeel uit van de programmering en worden door DLG uitbetaald aan de commissieleden. Het secretariaat van
deze commissies wordt door DLG ongewijzigd voortgezet.
2. Landinrichtingsprojecten die niet worden voortgezet onder de Landinrichtingswet.
Voor gebiedscommissies die niet onder de Landinrichtingswet worden voortgezet, zal de provincie nader besluiten welke
vorm van commissie zal worden ingesteld. (Bestuurscommissie of Adviescommissie te benomen overeenkomstig artikel 81 en
82 van de Provinciewet)
Vacatiegelden van commissieleden kunnen als onderdeel van de programmering door DLG worden uitbetaald aan de
commissieleden.
3. Ten aanzien van de hoogte van de vacatiegelden spreken partijen af dat deze vooralsnog onverkort worden gehandhaafd op
het huidige niveau, op grond van richtlijnen en bedragen uit de daartoe in het verleden vastgestelde ministeriële regeling. De
Provincie Fryslân zal in 2010 een nader standpunt innemen over de hoogte van de vacatiegelden. Aanpassen afhankelijk van
gemaakte afspraken met de provincie.
Artikel 11 Publicatie en geheimhouding
Partijen spreken af dat bij eventuele publicatie van de inhoud van deze overeenkomst alleen de zakelijke inhoud wordt
weergegeven.
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 11
De in deze overeenkomst opgenomen afspraken over de inzet van uren en financiële middelen worden geheim
gehouden.
Artikel 11 Slotbepaling
1. Bij geschillen, daaronder begrepen die, welke slechts door één der partijen als zodanig worden beschouwd, naar aanleiding
van deze overeenkomst, alsmede voor gevallen waarin deze overeenkomst niet voorziet, zullen partijen in goed overleg en in
de geest van deze overeenkomst tot een oplossing trachten te komen.
2. Indien partijen bij geschillen en/of gevallen als bedoeld in lid 1, niet in goed overleg tot een oplossing komen, zullen de
geschillen en/of gevallen worden voorgelegd aan een mediator van het Nederlands Mediation Instituut (NMI) De mediator zal
trachten om tot een voor alle partijen bevredigende oplossing te komen van bedoelde geschillen en/of gevallen.
3. Indien bedoelde geschillen en/of gevallen niet zijn opgelost na goed overleg als bedoeld in lid 1 én na tussenkomst van een
mediator als bedoeld in lid 2, zullen de geschillen en/of gevallen worden beslecht door de bevoegde rechter van de rechtbank
waar de Provincie Fryslân zetelt.
Prestatieovereenkomst tussen Provincie Fryslân, hierna te noemen Provincie en Dienst Landelijk Gebied hierna te noemen DLG
Voor de periode 1 januari 2010 tot en met 31 december 2010
De Provincie en de DLG gaan akkoord met de afspraken in de Prestatieovereenkomst 2010, zoals in dit document is beschreven.
De Provincie, zijnde opdrachtgever, wordt vertegenwoordigd door de gedeputeerde dhr. J.H.J. Konst
De DLG , zijnde de opdrachtnemer, wordt vertegenwoordigd door de Directeur van de DLG/BBL, de heer Drs. P. Heij.
Aldus overeengekomen en in tweevoud ondertekend:
GEDEPUTEERDE STATEN VAN DE PROVINCIE FRYSLÂN,
Datum: Plaats:
Mr. drs. J.H.J. Konst
DE DIRECTEUR VAN DIENST LANDELIJK GEBIED EN HET BUREAU BEHEER LANDBOUWGRONDEN,
Datum: Plaats:
Drs. P.R. Heij
12 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 13
2 Inleiding
2.1. Doel en kader haar meerjarenafspraak met het Rijk helder heeft.
· Het verder vervolmaken van de opdrachtgever- en
Op 1 januari 2007 trad de Wet Inrichting Landelijk opdrachtnemerrol zodat die elkaar kunnen aanspre-
Gebied (WILG) in werking en daarmee ook het ken op de wederzijdse verantwoordelijkheden en
Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG). taken, alsook de te leveren prestaties.
Uitgangspunt van de WILG is dat de betrokken minis-
ter, in het kader van gebiedsgericht beleid, slechts op De overeenkomst is tweezijdig: de provincie en DLG
hoofdlijnen stuurt. De regiefunctie voor de uitvoering maken samen afspraken over de rolverdeling en de te
ligt bij de provincies. In de op 18 december 2006 onder- leveren prestaties.
tekende bestuursovereenkomst (BO) 2007-2013 tussen
het Rijk en de provincie Fryslân is vastgelegd welke
prestaties de provincie in genoemde periode zal reali- 2.3. Reikwijdte van de PPO 2010
seren. In deze overeenkomst zijn tevens de financiële
middelen vastgelegd die het Rijk daartoe beschikbaar De Provinciale Prestatieovereenkomst (PPO) is een
stelt. Bovendien is hierin geregeld hoeveel personele programmeringdocument dat betrekking heeft op
capaciteit het agentschap Dienst Landelijk Gebied het kalenderjaar 2010. De personele DLG-inzet voor
(DLG) de provincie tot 2013 beschikbaar stelt. wat betreft de uitvoering van de meeste in het pMJP
geprogrammeerde onderdelen is in overeenstem-
De provincie kan het budget gedurende de ILG-periode ming met de bestuursovereenkomst. Deze onderdelen
flexibel inzetten, zonder schotten tussen doelen of vallen onder het zogenaamde reguliere werk. Naast
tussen begrotingsjaren. De provincie heeft daarmee bestaande meerjarige opdrachten staan er in deze PPO
binnen de ILG-afspraken de ruimte om de uitvoering op ook nieuwe opdrachten die in 2010 worden opgepakt.
maat te organiseren. Wel wordt de ruimte om te schui- Per project kunnen nadere afspraken worden gemaakt
ven, naarmate 2013 nadert, steeds beperkter. Tevens voor de inzet van DLG-uren, bijvoorbeeld door een
heeft de provincie de rijksdoelen en prestaties aange- betaalde opdracht te verstrekken.
vuld met provinciale doelstellingen en prestaties in
haar provinciaal Meerjarenprogramma (pMJP), Ympuls Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen
foar it Frysk plattelân. Dienst Landelijk Gebied is één projectopdrachten en sectorale opdrachten.
van de partners waarmee de provincie haar prestaties, De beschreven projectopdrachten zijn veelal meerjarig
zoals genoemd in de bestuursovereenkomst, realiseert. en doorlopen verschillende projectfases (zie Kapstok
In de bestuursovereenkomst is aangegeven dat de Gebiedsontwikkeling in bijlage 8.7). Voor elk project
provincie jaarlijks met DLG afspraken vastlegt in een is zoveel mogelijk een meerjarig perspectief gege-
Provinciale Prestatieovereenkomst (PPO). ven, zowel qua te behalen prestaties als wat betreft
de middelen die ingezet moeten worden. De verant-
woording verloopt via de jaarschijf 2010. De sectorale
2.2. Doelstelling prestatieovereenkomst opdrachten missen veelal een meerjarige doorwerking.
Doel van de prestatieovereenkomst DLG - provincie De PPO 2010 is opgesteld op basis van de kennis en
Fryslân 2010 is: informatie die medio november 2009 voorhanden
· Het verschaffen van inzicht in de specifiek door DLG waren. In de loop van 2010 kunnen als gevolg van
te leveren prestaties in het jaar 2010, met de daaraan veranderde inzichten, wijzigingen en andere ontwik-
gekoppelde middelen. kelingen aanvullende of nieuwe afspraken tussen de
· Het verschaffen van inzicht in de door DLG te leveren provincie en DLG worden vastgelegd.
prestaties in de jaren 2010-2013, zodat de provincie
14 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
2.4. Toelichting en leeswijzer In hoofdstuk 6 zijn de afspraken over de
verantwoording en de informatieverschaffi ng
Hoofdstuk 1 is de juridische tekst die door de vastgelegd.
betrokken partijen is ondertekend. Hoofdstuk 7 beschrijft de sturingafspraken. De
Hoofdstuk 2 is de inleiding waarin het doel en kader hoofdstukken 3 t/m 7 vormen samen de toelichting
van de prestatieovereenkomst uiteen is gezet. op de overeenkomst. In de bijlagen vindt u onder
Hoofdstuk 3, 4 en 5 vormen een trits die terugblikt, meer de projectbeschrijvingen bij de PPO en relevante
vooruitkijkt en op basis daarvan het werk voor 2010 overige afspraken.
beschrijft.
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 15
3 Terugblik 2007 tot en met 2009
3.1. Terugblik op de realisatie van beleidspresta- Deze beleidsprestaties worden gerealiseerd tijdens de
ties vele (gebiedsontwikkelings)projecten in het landelijk
gebied waar DLG en de provincie, samen met nog vele
In de bestuursovereenkomst tussen het Rijk en de andere partijen, aan werken.
provincie Fryslân zijn afspraken gemaakt over de
realisatie van beleidsprestaties. Daarbij is onderscheid In onderstaande tabel staat voor de werkvelden
gemaakt tussen de werkvelden inrichting, verwerving 'Inrichting' en 'Verwerving' per beleidsdoel aangege-
en regelingen. Via gebiedsontwikkelingsprojecten ven welke prestaties in de jaren 2007 tot en met 2009
(oude en nieuwe) in het landelijk gebied werkt DLG zijn behaald. Omdat deze PPO in het najaar van 2009 is
mee aan het realiseren van deze beleidsprestaties. opgesteld is voor 2009 de verwachte realisatie vermeld.
Vooral op het terrein van inrichting en verwerving.
3.1.1 Doelen en prestaties in tabelvorm
Totaaloverzicht prestaties voor het werkveld Inrichting
Thema Operationeel doel Eenheid Soort Realisatie Verwachte totaal Bestuursover-
opdracht 2007-2008 realisatie 2009 eenkomst
Landbouw Grondgebonden Ha Nieuw 92 3615 3707 20.173
en Visserij landbouw
Natuur Realisatie EHS Ha Pre-WILG 487 426 913 2.250*
Ha Nieuw 495 167 664 3409
St Nieuw 0 0 0 4
Recreatie en Ontwikkelen en Ha Pre-WILG 10 9 19 25
Toerisme versterken toegan-
kelijkheid
Landschap Landschap Ha Pre-WILG 43 87 130 377
(generiek)
Totaaloverzicht prestaties voor het werkveld Grond
Thema Operationeel doel Eenheid Soort Realisatie Verwachte Totaal Bestuurs-
opdracht 2007-2009 realisatie 2009 overeenkomst
Natuur Realisatie EHS Ha Verwerven 93 380 473 2198
Ha Ruilen 443 146 589 1446*
* Nulmeting op Kaart (NOK) cijfers (zie bijlage 8.6 voor toelichting)
16 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
3.1.2. Toelichting van prestaties per doel
Hier volgt per werkveld en per doel een toelichting op
de gerealiseerde prestaties in 2007 tot en met 2009.
· Werkveld inrichting
Grondgebonden landbouw (ha)
Grondgebonden landbouw betreft alle prestaties die
geleverd worden in het kader van wettelijke verkave-
ling, planmatige kavelruil en vrijwillige kavelruil. Bij
deze prestaties worden alleen de hectares gereed
gemeld van projecten die na 1 januari 2007 zijn
verplicht. Dit is dan ook de reden dat in de jaren 2007 en
2008 92 hectare grondgebonden landbouw is gereali-
seerd, zijnde losse subsidieaanvragen van particulieren
voor vrijwillige kavelruil. In 2007 is het actieprogramma
versterking landbouwstructuur opgezet dat na een
aanloopperiode, met veel publiciteit en bijeenkomsten,
in 2009 tot succesvolle prestaties heeft geleid. In totaal
realiseert het actieprogramma 3500 hectare grond-
gebonden landbouw. Daar kunnen een aantal kleine
kavelruilen aan worden toegevoegd, zodat de totale
prestatie 3707 hectare bedraagt.
sieke projecten gerealiseerd. Van de 20 hectare te
Realisatie EHS Pre-WILG (ha) realiseren prestatie zijn er in 2007, 2008 en 2009 19
De te realiseren prestaties conform de bestuursover- gerealiseerd.
eenkomst worden aangepast conform de resultaten
van de NOK. De provincie krijgt hierover voor 1 januari Landschap (generiek) Pre-WILG (ha)
2010 een akkoord van LNV. Uit de cijfers van de NOK Veel klassieke landinrichtingsprojecten zijn uitgevoerd
blijkt dat er voor 1 januari 2007 zo'n 2250 hectare ten behoeve van het landschap. In 2007 en 2008 is 43
Ecologische Hoofdstructuur (EHS) moest worden gerea- hectare gereed gemeld en in 2009 87 hectare. Naast
liseerd. In de periode 2007 tot en met 2009 is er in totaal klassieke projecten is ook een forse prestatiebijdrage
913 hectare EHS gerealiseerd. Het grootste deel hiervan geleverd door het project Oosterwolde-Elsloo-
is binnen de klassieke projecten verwezenlijkt. Tevens Appelscha. In totaal is hier ten behoeve van het land-
is er 33 hectare in Oosterwolde-Elsloo-Appelscha en 86 schap 130 hectare gerealiseerd.
hectare in de Lemsterpolders ingericht.
· Werkveld verwerven (grond)
Realisatie EHS nieuw (ha)
Bij EHS nieuw gaat het om het realiseren van prestaties Realisatie EHS verwerven (ha)
vanuit projecten die na 1 januari 2007 zijn verplicht. Verwerven betekent het kopen en doorleveren van
Met inachtneming van zo'n 2 jaar proceduretijd voor grond met ILG-nieuw-middelen (provinciale middelen
vergunningen en uitvoering betekent dit dat de via het ILG). Daarnaast worden er ruilgronden verwor-
eerste prestaties in 2009 kunnen worden gerealiseerd. ven voor de EHS. Hiervoor is in de loop van 2009 het
De in 2007 en 2008 behaalde prestaties betreffen Investeringskrediet Grond (IKG) in het leven geroepen.
subsidieaanvragen voor particulier natuurbeheer bij Prestaties worden pas gereed gemeld als de grond via
Dienst Regelingen. In veel gevallen verzorgde DLG akten doorgeleverd wordt aan Staatsbosbeheer (SBB)
de aanvraagbegeleiding en werd meegewerkt aan (via het team Grond) of aan een natuurbeschermings-
het inrichtingsplan. De prestaties zelf worden gereed instantie (via het team regelingen (PNB-regeling).
gemeld via Dienst Regelingen. In 2009 wordt 67 hectare In dit overzicht worden beide realisatievormen gepre-
EHS in Brandemeer en 100 hectare EHS in Swette-De senteerd.
Burd gerealiseerd. Vanaf 2010 worden veel meer hecta- Niet als prestatie, maar wel belangrijk om in latere
res ingericht. Dit wordt in paragraaf 4.1.2. beschreven. fase van een project prestaties te kunnen realiseren, is
het aspect `op voorraad verworven grond'. In 2007 en
Ontwikkelen en versterken toegankelijkheid Pre-WILG 2008 is 191 hectare op voorraad verworven, in 2009 128
(ha) hectare.
Met de overgang naar het ILG is bepaald dat 25 hectare
aan prestaties op gebied van ontwikkelen en het Realisatie EHS ruilen (ha)
versterken van de toegankelijkheid nog moet worden Ruilen betekent het doorleveren van gronden vanuit de
gerealiseerd vanuit projecten die voor 1 januari 2007 aan de EHS toegerekende grondvoorraad per 1 januari
zijn verplicht. De prestaties zijn voornamelijk in klas- 2007. Over deze in het verleden door LNV gefinan-
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 17
cierde gronden (ILG-oud-middelen) heeft de provincie Fryslân'. Op hoofdlijnen betekent dit dat de provincie
zeggenschap. In de bestuursovereenkomst is in totaal fungeert als frontoffice voor de subsidieaanvrager
1662 hectare toegerekend aan de EHS per 1 januari en eindverantwoordelijk is voor het afgeven van de
2007. Bij de Nulmeting op Kaart (NOK) is dit aangepast beschikking. DLG Regelingen fungeert als uitvoerings-
naar circa 1446 hectare. Doorleveringen aan SBB komen organisatie van de provincie. Dit betekent dat DLG
ten laste van deze grondvoorraad, waardoor deze voor- verantwoordelijk is voor de verdere subsidieafhande-
raad gestaag slinkt. ling, inclusief bijbehorende betalingen aan de begun-
stigden.
Over de afgelopen jaren is inmiddels veertig procent
van dit beleidsdoel gerealiseerd. Landelijk gezien is dit In de PPO 2009 was voor Regelingen een bedrag van Ð
een bijzonder hoog percentage. Vanuit de door LNV 35.000.000 aan verplichtingen en een bedrag van
gefinancierde voorraadgronden is de eerste jaren fors 43.588.000 aan uitgaven geraamd. Uiteindelijk is
doorgeleverd aan SBB. Het gaat hierbij veelal om gron- alleen het geraamde uitgavenbedrag iets naar beneden
den die via klassieke landinrichtingsprojecten, binnen bijgesteld, naar ongeveer 40.000.000. Geconcludeerd
de EHS, aan BBL zijn toegedeeld en die vervolgens zijn kan worden dat 2009 geen grote verrassingen kende
overgedragen. qua hoeveelheid werk en omzet, wel waren wat extra
uren nodig om dit te realiseren.
· Werkveld regelingen
Ook via de uitvoering van regelingen (subsidieafhan- 3.2. Terugblik per team (highlights 2009)
deling en betalingen) werkt het team Regelingen van
DLG aan beleidsprestaties. Deze vallen volgens de DLG kent diverse teams. Hieronder per team een korte
bestuursovereenkomst binnen het werkveld regelin- terugblik en de highlights in 2009.
gen. Belangrijk verschil met de werkvelden inrichting
en verwerving is de beperkte invloed die DLG kan Team Inrichting
uitoefenen op de realisatie van deze prestaties. De pres-
tatieomvang is sterk afhankelijk van de marktvraag. Algemeen
Het sturen op dergelijke prestaties is dan beperkt. In september 2009 is een meerjarenanalyse gemaakt
Daarnaast wordt er veel gestuurd op financieringsbud- van de prestaties over 2007 tot en met 2013. Deze
getten bij Team Regelingen. Bij de Mid Term Review analyse gaf veel inzicht in de behaalde en te verwach-
(MTR) komen ook deze prestaties scherp in beeld. ten prestaties. Dit levert de provincie goede sturingsin-
formatie op, ook voor de PPO 2010.
Voor de komende ILG-periode zijn in het pMJP investe-
ringsbudgetten opgenomen voor verschillende opera- Klassieke landinrichting
tionele doelen in het landelijk gebied. Voor de periode Van de vijf taskforce-projecten is Kollumerland in 2009
2007-2013 gaat het om een totaal investeringsbedrag afgesloten. Daarnaast is er voor 135 hectare EHS gerea-
van zo'n 825 miljoen. Dit bedrag bestaat uit rijks- en liseerd in Wymbritseradeel, 65 hectare in Doniawerstal
provinciaal geld vanuit het ILG, provinciaal geld Frysk en 80 hectare in Echtener en Groote Veenpolder.
Ynvestearringsbudzjet Lânlik Gebiet (FYLG), EU-gelden
(POP2) en bijdragen van derden. Provincie en het team Modulaire landinrichting
Regelingen van DLG hebben afspraken gemaakt over In Drachten is samen met de bestuurscommissie voor-
de afhandeling en betaling van het ILG-budget. Deze uitgang geboekt richting een mogelijke wettelijke
afspraken zijn vastgelegd in het document `Betaalhuis verkaveling. Het proces wordt goed doorlopen, zodat
er in 2010 een besluit kan worden genomen over het
vervolg. In Beekdal Linde en Fochteloërveen worden
bestekken uitgevoerd die in 2010 resulteren in zo'n 250
hectare EHS. In de andere ROM-gebieden (Koningsdiep,
Oranjewoud en Oosterwolde) worden bestekken voor-
bereid die in 2010 of 2011 tot prestaties leiden. Met
het afronden van het natuurbestek in Lemsterpolders
resteert nog de Lijst Geldelijke Regelingen (LGR)
waarna het project in 2010 wordt afgesloten. In
Swette-De Burd worden veel werken uitgevoerd ten
behoeve van landbouw en natuur. De prestatie EHS
wordt grotendeels ingevuld via particulier natuurbe-
heer.
Gebiedsontwikkeling
In De Centrale As zijn bijna alle inrichtingsplannen in
concept gereed. Hieraan is in 2009 hard gewerkt.
18 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
De gebiedsontwikkeling Franekeradeel-Harlingen heeft jaren echter bij het uitvoeren van de veldcontroles
met goed gevolg een spannend proces doorlopen: de voor (agrarisch) natuurbeheer. In 2008 en 2009 was de
stuurgroep kiest voor een wettelijke verkaveling om jaarlijkse steekproef voor de provincie Fryslân, die door
alle maatregelen in het definitieve plan van aanpak te Dienst Regelingen wordt aangeleverd, erg omvangrijk.
kunnen realiseren. Bij de controles is veel aandacht besteed aan communi-
catie met aanvragers. Wanneer de beheerseenheid niet
Actieprogramma Landbouwstructuur aan de voorwaarden voldeed, zijn in bepaalde situaties
Met de opzet en toegenomen bekendheid van het hersteltermijnen gegeven. De inzet in 2009 richtte zich
projectbureau Kavelruil Fryslân zijn veel kavelruilen via in toenemende mate op het nieuwe Subsidiestelsel
dit kanaal afgehandeld. Op 5 november 2009 is de 1000e Natuur- en Landschapsbeheer (SNL) dat in 2010 van
geruilde hectare feestelijk gevierd in Eastermar. kracht wordt. Andere belangrijke highlights waren:
- Inbreng en deelname in het Platform Controles
Naast de provincie Fryslân, de uitvoerende diensten
Dienst Regelingen, Algemene Inspectie Dienst en
Dienst Landelijk Gebied ook vertegenwoordigers van
de aanvragers deelname.
- Inhoudelijke beoordeling aanvragen voor inrichting
en functiewijziging
Bij de aanvragen voor functiewijziging zijn taxaties
uitgevoerd om de hoogte van de vergoeding voor
waardevermindering vast te stellen.
- Aanvraagbegeleiding
Er is telefonische informatie gegeven over
Programma Beheer en alle geïnteresseerden zijn
voor de aanvraagperiode schriftelijk geïnformeerd
over de mogelijkheden voor het aanvragen van subsi-
die. Er zijn inloopbijeenkomsten gehouden tijdens
de aanvraagperiode en er is voorlichting gegeven
over de mogelijkheden van Programma Beheer op
Overig verzoek van een aantal natuurverenigingen.
Het bestek Brandemeer is uitgevoerd en opgeleverd. - Het voeren van het secretariaat van het SANL
Dit project wordt begin 2010 feestelijk afgesloten. - Uitvoering van de regeling `Vliegende euro's'
- Meewerken aan de pilot SAN 2010`
Particulier natuurbeheer(PN) speelt bij alle inrich- Doel was het zo goed mogelijk voorbereiden van
tingsprojecten een belangrijke rol. In projecten zoals nieuwe aanvragen in de Noordelijke Friese Wouden
Bûtenfjild, Swette-De Burd en Gaasterland wordt hard om de kwaliteit hiervan te verbeteren.
gewerkt aan het realiseren van particulier natuurbe- - Gebiedsplan VIH.
heer. De komende jaren zal dit alleen maar toenemen. Nauw betrokken bij het opstellen van een nieuw
gebiedsplan voor de VIH in 2008 (Vrij Inzetbare
Team Grond Hectares).
Voor dit team was 2009 een bijzonder jaar. Er is meer - Het nieuwe natuurbeheerplan en weidevogel-
gerealiseerd dan voorgaande jaren, zowel qua door- beheersplan
geleverde hectares als grond op voorraad. Ook zijn er Team Natuur werkte mee aan het opstellen van het
een aantal bedrijven verworven, waarvan het meren- nieuwe natuurbeheerplan van de provincie Fryslân.
deel van het grondbezit in de EHS ligt. Bijzonder is de Ook werden gebiedscoördinatoren begeleid die bezig
afronding van de aankooptaakstelling in Oude Willem, zijn met het opstellen van de weidevogelbeheersplan-
waar de laatste twee landbouwbedrijven werden nen voor het SNL. In totaal zijn er in 2009, als gevolg van
aangekocht. Dit dankzij de op de plaatselijke situatie de extra werkzaamheden vanuit de steekproef, 9500
toegesneden strategie en het faciliteren van de bedrijfs- uren gerealiseerd.
verplaatsing. Ook is er buitendijkse grond aangekocht
dat opnieuw ingericht kan worden omdat het grootste Team Regelingen
deel van deze gronden pachtvrij is gemaakt. Om deze In de PPO 2009 was voor Team Regelingen een bedrag
hoge score te realiseren heeft de provincie extra uren van 35.000.000 aan verplichtingen en een bedrag
beschikbaar gesteld. In totaal zijn er in 2009 8500 uren van 43.588.000 aan uitgaven geraamd. Uiteindelijk
besteed. is alleen het geraamde uitgavenbedrag iets naar bene-
den bijgesteld (circa 40.000.000) zodat er gezegd kan
Team Natuur worden dat de hoeveelheid werk en de omzet in 2009
Team Natuur werkte het afgelopen jaar ondermeer aan aan de verwachtingen voldeed. De provincie stelde wel
Programma Beheer. Het zwaartepunt lag de afgelopen extra uren beschikbaar in de vorm van een betaalde
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 19
opdracht. In 2009 werden er in totaal 5000 uren gerea- drachten in de PPO 2010 door de DLG-projectleiders
liseerd. en hun collega's bij de provincie. Andere tastbare
resultaten zijn de escalatieladder (zie bijlage) en het
Team RegioControl verbeteren van de gezamenlijke inzet van de Kapstok
De hier bovengenoemde teams zijn in hun werkzaam- Gebiedsontwikkeling.
heden ondersteund door Planning & Control specialis- · In 2008 en 2009 is de sturingsinformatie verbeterd.
ten en communicatieadviseurs. Vooral waar het gaat om het krijgen van meer inzicht
Overige Highlights en prestaties in de meerjarige prestaties en middelen.
· In 2008 en 2009 is er gewerkt aan het bevorderen
Project verkenning versnelling EHS (kwalitatief) van integraal werken. De PPO 2010 zal nu voor
DLG Noord heeft in 2009 onderzocht hoe de realisatie Grondzaken en Inrichting integraal gevuld gaan
van de EHS in de lopende projecten er voor staat en worden.
hoe deze versneld kan worden. Hiervoor zijn een · Het onderlinge vertrouwen tussen de provincie en
aantal adviezen opgesteld. Het onderzoek is een DLG is verder uitgebouwd. Daarbij is veel aandacht
belangrijke bouwsteen voor deze PPO 2010. besteed aan het aanscherpen van de relatie, terwijl
het onderlinge vertrouwen en de integriteit niet
in het geding komen. De samenwerking tussen de
3.3. Terugblik ontwikkelingen in de samenwerking provinciemedewerkers en DLG'ers verloopt in het
algemeen goed. Men weet elkaar te vinden en even-
In 2009 is er het nodige gedaan om de samenwerking tuele strubbelingen worden pragmatisch opgelost.
tussen de provincie en DLG verder te optimaliseren:
· In april 2009 kwamen DLG en de provincie bij
elkaar om te praten over de relatie opdrachtgever
opdrachtnemer. Beide partijen waren te spreken over
de onderlinge sfeer en het onderlinge vertrouwen.
De projectleiders van de provincie en DLG weten
elkaar goed te vinden. De bijeenkomst leidde tot
diverse vervolgacties die vooral gericht waren op
het verbeteren van de opdrachtbeschrijvingen bij
beide organisaties. Dit actiepunt resulteerde onder
andere in het gezamenlijk formuleren van projectop-
20 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
· Om mogelijke problemen tussen medewerkers van · Bij de provincie heeft gedeputeerde Konst begin 2009
de DLG en de provincie snel op te lossen is in 2009 het takenpakket van Anita Andriesen overgenomen.
een escalatieladder opgesteld. In juni 2009 is een interim-directeur benoemd die in
opdracht van GS de provinciale organisatie geanaly-
seerd heeft en in combinatie met een takendiscussie
3.4. Terugblik bestuurlijke ontwikkelingen en een forse bezuinigingsnoodzaak een kanteling
van de organisatie aangekondigd heeft waarin de
· DLG Noord werkt vanaf 2008 aan het uitvoeren uitvoering centraal komt te staan. Er zijn drie scena-
van een door het kabinet opgelegde krimp. Als rio`s uitgewerkt ter besluitvorming voor Provinciale
gevolg hiervan neemt de formatie van DLG-Noord Staten eind januari. In alle scenario's blijven natuur
af van circa 200 fte in 2009 naar circa 160 fte in 2011. en landschap kerntaken. De mate waarin Landbouw
Kwantitatief houdt de krimp gelijke tred met de uren als taak gezien wordt, varieert wel per scenario.
van de BO. De gebiedsgerichte aanpak wordt waarschijnlijk
· Door de omvorming van Programma Beheer naar het versterkt terwijl de gebiedsindeling waarschijnlijk
nieuwe Subsidiestelsel Natuur en Landschapsbeheer aangepast gaat worden. De kans bestaat dat de rol
verandert de rol van DLG. Bepaalde werkzaamhe- van gebiedsregisseur eerder belangrijker wordt dan
den worden vanaf 2010 door de AID verricht. Deze afgezwakt.
omvangrijke operatie is bedoeld ter vereenvoudiging
voor de buitenwacht, maar levert daarom intern bij
de provincie de nodige werkzaamheden en knelpun-
ten op. In 2010 zal de omvorming van het programma
Beheer afgerond worden.
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 21
4 Doorkijk 2010 tot en met 2013
4.1. Doelen en prestaties moeten we maatregelen nemen om de meerjaren-
prestaties te verbeteren. Voor deze besluitvorming zal
Hieronder staat voor de werkvelden inrichting en de Mid Term Review (MTR) als basis dienen. In onder-
verwerving per beleidsdoel aangegeven wat de staande tabel zijn eerst de rijksdoelen en meerjarige
verwachte prestaties voor de jaren 2010-2013 zijn. prestaties weergegeven. Daarna wordt per doel een
Deze verwachtingen zijn gemaakt op basis van beleids- toelichting gegeven op de verwachte prestaties voor de
uitgangspunten en de situatie eind 2009. In 2010 periode 2010-2013.
4.1.1. Doelen en prestaties in tabelvorm
Totaaloverzicht prestaties voor het werkveld Inrichting
Thema Operationeel Een- Soort 2007- 2010 2011 2012 2013 totaal Bestuurs-
doel heid opdracht 2009 overeenkomst
Landbouw en Grondgebonden Ha Nieuw 3707 1177 1733 1803 2110 10530 20.173
Visserij Landbouw
Natuur Realisatie EHS Ha Pre-WILG 913 288 293 100 150 1744** 2.250*
Ha Nieuw 664 390 363 340 378 2435 3.409
St Nieuw 0 0 0 0 4 4 4
Recreatie en Ontwikkelen en Ha Pre-WILG 19 0 0 1 0 20 25
Toerisme versterken toe-
gankelijkheid
Landschap Landschap Ha Pre-WILG 130 0 0 2 0 132 377
(generiek)
Totaaloverzicht prestaties voor het werkveld Grond
Thema Operationeel Een- Soort 2007- 2010 2011 2012 2013 totaal Bestuurs-
doel heid opdracht 2009 overeenkomst
Natuur Realisatie EHS Ha Verwerven 473 125 125 100 100 923 2198
Ha Ruilen 589 100 100 75 75 939 1446*
* cijfers Nulmeting op Kaart (NOK)** excl. EHS ha Gaasterland
22 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
4.1.2. Toelichting van de verwachte prestatie per Realisatie EHS Pre-WILG (ha)
doel In de pre-WILG-periode zijn prestaties afgesproken in
projecten die na 1 januari 2007 tot gereed-
Hieronder worden de verwachte meerjarenprestaties melding komen. Dit betreft voornamelijk klassieke
per werkveld en per doel toegelicht. projecten en een aantal modulaire projecten. In 2010
worden prestaties gereed gemeld voor het inrichten
Werkveld Inrichting van een deel van het Fochteloërveen, twee natuurge-
bieden in Beekdal Linde en een aantal natuurgebieden
Grondgebonden Landbouw (ha) in Echtener en Groote Veenpolder en Doniawerstal. In
Het actieprogramma kavelruil is een belangrijk project 2011-2013 worden alleen nog prestaties gereed gemeld
voor de realisatie van prestaties op het gebied van in Baarderadeel. Daarnaast ontbreken nog een aantal
grondgebonden landbouw. Schatting is dat door kavel- gerealiseerde prestaties in de systemen. Uiterlijk maart
ruil circa 4000 hectare wordt gerealiseerd. Daarnaast 2010 is dit opgelost. Het gaat hierbij onder meer om
zijn prestaties te realiseren door middel van wettelijke Jistrum en het Wijnjeterperschar. Ook zullen er EHS
verkaveling. In de ILG-periode worden alleen prestaties hectares in Gaasterland worden gerealiseerd.
als gereed vermeld in Swette-De Burd en De Centrale
As. Daarmee komt het totaal op 6823 hectare voor de Conclusies:
komende vier jaar. Wanneer de provincie kiest voor · Van deze 2250 hectare wordt 1744 hectare
meer wettelijke verkaveling, zal dit op zijn vroegst in gerealiseerd via de inrichtingsprojecten (excl.
2013 leiden tot het gereed melden van de prestaties. De Gaasterland).
aktepassering van het Plan van Toedeling is het eerste · Er moet een analyse worden gemaakt van de
moment waarop prestaties kunnen worden gereali- ontbrekende in te richten hectares (ofwel het
seerd. verschil tussen de NOK en de gerealiseerde hecta-
res via inrichtingsprojecten.
Conclusies: · Er moet bekeken worden op welke wijze
· In het pMJP staat dat van de 20.173 hectare, 7500 Gaasterland wordt meegenomen in de berekening
hectare via vrijwillige kavelruil moet worden van gerealiseerde EHS-hectares. Het gaat hier om
gerealiseerd. DLG gaat in de periode 20072013 circa 500 ha welke via een puntensysteem groten-
in totaal circa 7500 hectare grondgebonden land- deels zijn gerealiseerd. Inclusief deze EHS hectares
bouw realiseren door vrijwillige kavelruil. Hierbij wordt de taakstelling nauw benaderd.
zijn alle vrijwillige ruilingen binnen en buiten land-
inrichtingsprojecten meegenomen. Realisatie EHS nieuw (ha)
· De meeste kavelruilen komen tot stand door `spon- De komende jaren worden veel EHS-prestaties gere-
tane' initiatieven van boeren zelf, gestimuleerd aliseerd in de voormalige ROM-gebieden Zuidoost
door subsidies. Fryslân (685 hectare). Daarnaast worden in de projecten
· Met de wetenschap dat 7500 hectare via vrijwillige Bûtenfjild (240 hectare), De Centrale As (146 hectare)
kavelruil moet worden gerealiseerd, blijft er 12.500 en Swette-De Burd (270 hectare) veel EHS-hectares
hectare over die via wettelijke verkaveling moeten gerealiseerd. Hieruit blijkt dat met name in de gebie-
worden gerealiseerd. In de periode 20072013 den waar het instrument wettelijke verkaveling wordt
wordt zo'n 1800 hectare in De Centrale As en 1000 toegepast, of grond beschikbaar is in de in te richten
hectare in Swette-De Burd gerealiseerd. Andere gebieden, daadwerkelijk EHS-hectares worden gere-
projecten die tot prestaties grondgebonden land- aliseerd. De verwachting is dat tot en met 2013 geen
bouw kunnen leiden, zijn: N381, Franekeradeel- EHS-hectares worden gerealiseerd in Achtkarspelen-
Harlingen, Drachten en Achtkarspelen-Zuid. Op Zuid en Drachten.
zijn vroegst kunnen deze prestaties in 2013 gereed
worden gemeld. Conclusies:
· Op basis van bovenstaande kan worden geconclu- · In de raamplannen is een totaal van circa 5500
deerd dat de prestaties grondgebonden landbouw hectare te realiseren EHS opgenomen, waarvan
te ambitieus zijn. 1726 hectare pre WILG. Dit betekent dat circa 3774
hectare resteert aan te realiseren EHS nieuw.
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 23
· Vanaf 2010 worden veel prestaties gereed gemeld, Conclusies:
namelijk zo'n 1770 hectare. Hierbij is een inschat- · Binnen de landinrichtingsprojecten wordt 20
ting gemaakt van de te realiseren hectare door hectare gerealiseerd met als doel het ontwikkelen
middel van particulier natuurbeheer. en versterken van de toegankelijkheid in de
· DLG heeft een verkenning gedaan naar de versnel- periode 20072013.
ling van de realisatie EHS in Fryslân. Hieruit kwam
naar voren dat: Landschap (generiek) Pre-WILG (ha)
· Daar waar 95 tot 100 procent van de benodigde Het betreft ook hier de uitfinanciering van vastgelegde
grond is verworven en de inrichting grotendeels is verplichtingen voor 1 januari 2007. Dit betekent dat de
gerealiseerd, de prestatie uiterlijk 2013 gereed is. prestaties voornamelijk in klassieke projecten of modu-
· Met een grondverwerving en inrichting van 50 tot laire projecten worden gerealiseerd. Voor de prestatie
95 procent is de kans groot dat de EHS uiterlijk 2018 Landschap wordt alleen in 2012 nog 2 hectare gerea-
is gerealiseerd. liseerd in Baarderadeel. Hiermee wordt in totaal in de
· Wanneer de grondverwerving en de inrichting ILG-periode 131 hectare gerealiseerd.
voor minder dan 50% is gerealiseerd, is de kans
klein dat de EHS voor 2018 gerealiseerd wordt. Conclusies:
· Aan de moeilijk te realiseren EHS liggen diverse · Van de 377 hectare te realiseren hectare Landschap
factoren ten grondslag, waaronder veel versnip- Pre-WILG, wordt binnen de inrichtingsprojecten
perd bezit, een beperkte grondmarkt en huiskavels 131 hectare gerealiseerd.
binnen de EHS-begrenzing. · Vanwege het grote verschil tussen de bestuurs-
overeenkomst en de realisatie is het belangrijk dat
Realisatie EHS nieuw (stuks) de provincie samen met DLG een nadere analyse
De prestatie betreft het oplossen van vier knelpun- maakt.
ten in de robuuste verbindingszone die door Fryslân
moet worden `aangelegd'. De vier knelpunten zijn: Werkveld Grond
Bokkumermeer, Fammensrakken, Fonejachtbrug en
Groote Wielen. Voor het Bokkumermeer moet het knel- Realisatie EHS verwerven (ha)
punt in 2013 zijn opgelost. Hiervoor zijn de benodigde Deze doorkijk is ambitieus en vergt veel personele
gelden vastgelegd in de bestuursovereenkomst. Voor inzet. Wanneer de planning en reeds gerealiseerde
de overige drie knelpunten moeten eerste verkennin- prestaties worden afgezet tegen het beleidsdoel (2198
gen plaatsvinden. hectare verwerven en doorleveren) dan blijkt dat nog
niet de helft van de beleidsprestaties wordt behaald.
Conclusies: Dit heeft meerdere oorzaken:
· Hoewel de opdracht pas in 2009 aan DLG is · In de eerste plaats kan niet alle grond precies
verstrekt, wordt ervan uitgegaan dat de prestaties binnen de EHS verworven worden. Een kavel of
in 2013 worden gerealiseerd. bedrijf ligt bijvoorbeeld deels binnen de begren-
zing, maar ook deels erbuiten. Deze voorraad
Ontwikkelen en versterken toegankelijkheid Pre-WILG grond moet vervolgens geruild worden binnen
(ha) de EHS of verkocht (bijv. gebouwen), waarmee de
Vanuit de inrichtingsprojecten is per 1 januari 2007 middelen weer vrijkomen voor aankoop. Uiteraard
vastgesteld dat de restanttaakstelling 22,50 hectare vergt dit tijd en inzet.
bedraagt. De overige hectares zullen via het subsidie- · In de tweede plaats vindt beleidsrealisatie pas
spoor worden uitgefinancierd en gerealiseerd. Alleen plaats bij doorlevering. In de bestuursovereen-
in Baarderadeel wordt in 2012 nog 1 hectare prestatie komst is afgesproken dat slechts ingerichte gron-
gerealiseerd, in de jaren 2007-2009 zijn de overige pres- den worden doorgeleverd. Inrichting vergt echter
taties al gerealiseerd. tijd. Grond die ter plaatse wordt gekocht, maar nog
niet is ingericht en niet wordt doorgeleverd, draagt
niet bij tot doelrealisatie.
· Op een deel van de aangekochte gronden zal parti-
culier natuurbeheer (PN) plaatsvinden. Daar waar
wordt gekozen voor PN wordt de verantwoording
van de beleidsrealisatie vertraagd (ca. 2 jaar) en
vindt het proces via een ander spoor plaats. Deze
doelrealisatie moet beter georganiseerd worden.
· Daarbij is de taakstelling uit de
Bestuursovereenkomst gebaseerd op de EHS
inclusief robuuste verbindingszone (Robuuste
Natte As). Aangezien deze zone niet eenduidig
is begrensd, kan er ook niet eenduidig worden
aangekocht.
24 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
· Tot slot is door het stijgen van de grondprijzen de van de bestuursovereenkomst. In 2007 lag het accent
afgelopen jaren het totaalbudget voor aankopen nog veel op de klassieke landinrichtingsprojecten.
EHS ( 49 miljoen via Rijk en provincie) niet toerei- Anno 2010 is de inzet met name gericht op integrale
kend. De bestuursovereenkomst ging uit van een gebiedsontwikkeling, waarbij meerdere partijen
gemiddelde hectareprijs van 22.365. De gemid- bijdragen aan inzet van personeel en financiering van
delde kale grondprijs, waarvoor BBL in 2008 grond maatregelen, om de doelen in het betreffende gebied
kocht in Friesland, bedroeg 31.220. Dit prijsni- te realiseren.
veau zal inclusief toeslagen (verplaatsingsregeling, Het belang van wettelijke verkaveling wordt ook steeds
schadeloosstelling, rentekosten IKG) in 2009 nog meer erkend. Met name bestuurscommissies van
veel verder stijgen, waardoor bij gelijkblijvend projecten op vrijwillige basis kunnen doelen moeilijk
budget dus veel minder hectares kunnen worden realiseren, waardoor de behoefte aan en de inzet van
gerealiseerd. wettelijke verkaveling de komende jaren zal toenemen.
Realisatie EHS ruilen (ha) Team Grond
Als deze (ambitieuze) planning samen met de reeds Om tot hogere of versnelde doelrealisatie te komen,
gerealiseerde hectares wordt afgezet tegen het beleids- zal een pakket aan maatregelen nodig zijn. Naast
doel (1446 hectare, NOK cijfers) dan blijkt dat circa 65 verhoging van het totaalbudget gaat het hierbij om
procent van het beleidsdoel kan worden gehaald. Voor een goede analyse van de probleemgebieden middels
het niet halen van deze doelstelling zijn de volgende individuele aankoop-strategieplannen. Verder is een
oorzaken aan te wijzen. gerichte aanpak van de keuze tussen doorlevering of
inzet van particulier natuurbeheer van belang. Ook een
Al eerder is aangegeven dat beleidsrealisatie tot heldere één op één begrenzing van de restanttaakstel-
op heden veelal om gronden gaat die via klassieke ling EHS (robuuste verbindingen) kan doelrealisatie
landinrichtingsprojecten binnen de EHS aan BBL zijn versnellen. Verder zullen de uren voor de komende
toegedeeld, en die vervolgens zijn overgedragen. Deze jaren reëel afgezet moet worden tegen de realisatie van
stroom aan `gegarandeerde' doelrealisatie droogt op de uren 2009 (8500 uren) en de nog te behalen presta-
met het afronden van de klassieke landinrichtingspro- ties.
jecten. Daarbij wordt in de nieuwere projecten meer en
meer gestuurd op particulier natuurbeheer. Het proces Team Natuur
van verkoop van gronden ten behoeve van particulier De omvorming van Programma Beheer naar het nieuwe
natuurbeheer, waardoor de middelen weer vrijkomen Subsidiestelsel Natuur- en Landschapsbeheer verandert
voor nieuwe aankopen, is zeer tijdrovend. Dit vertraagt de werkzaamheden van DLG. De controles voor het
de doelrealisatie. agrarisch natuurbeheer worden vanaf 2010 door de AID
uitgevoerd. DLG zal wel de controles voor het natuur-
Een ander punt is dat het ruilen van ILG-oud gronden beheer blijven doen. Deze hoeveelheid zal echter naar
vaak niet één op één kan plaatsvinden. Een deel van verwachting verminderen vanwege de certificering van
de gronden wordt bijvoorbeeld verkocht tegen histori- organisaties die vanaf 2011 zal plaatsvinden. De nog
sche kostprijs (de doorleveringen aan de PNB's), terwijl lopende controles van Programma Beheer vanuit de
het tegen veel hogere actuele verkeerswaarde moet Provinciale Subsidie Agrarisch Natuurbeheer (PSAN)
worden gekocht in de nog te verwerven EHS. Een factor en Provinciale Subsidie Natuurbeheer (PSN) zullen
van 1,0 hectare ILG-oud versus 0,7 hectare doelrealisa- nog door DLG worden uitgevoerd. Dit aantal zal in de
tie is reëel. Dit is bij de besluitvorming rond de NOK ook komende jaren teruglopen totdat alle beschikkingen
zo opgenomen voor Bureau Beheer Landbouwgrond zijn beëindigd.
(BBL) bezit buiten de EHS.
Om tot deze doelrealisatie te komen zijn naast Het zwaartepunt van de DLG-werkzaamheden zal in de
voldoende personele inzet dezelfde maatregelen nodig komende jaren verschuiven van controles naar:
als beschreven onder het vorige doel. - Aanvraagbegeleiding bij particulier en agrarisch
natuurbeheer.
4.2. Vooruitblik per team - Stimulering particulier natuurbeheer.
- Inhoudelijke beoordeling van inrichtingsaanvragen
Team Inrichting en taxatie bij functiewijziging.
Conform de bestuursovereenkomst 20072013 nemen - Ondersteuning van provincies bij planvorming,
de uren voor het inzetten van DLG-capaciteit terug, gebiedscoördinatie, voorlichting, etc.
wat ook een vermindering van uren voor het werk-
veld Inrichting betekent. Wel wordt de inzet van de De inzet zal hierdoor meer gericht zijn op de nog te
medewerkers grond vanaf 2010 door de projectleiders realiseren natuur. Daarnaast hebben het Rijk en de
Inrichting aangestuurd, waardoor het totaal aantal provincies afgesproken dat de uitvoeringskosten van
uren toeneemt. het subsidiestelsel zullen verminderen. Hierdoor zullen
de beschikbare uren tot 2013 jaarlijks afnemen. LNV en
De aard van de projecten verandert ook in de periode IPO overleggen nog over de omvang van de DLG-inzet
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 25
in de periode 20102013. De provincies maken onder- 4.3. Doorkijk gewenste ontwikkelingen in samen-
ling een verdeling van de beschikbare uren. werking
Team Regelingen Om het bovenstaande te kunnen realiseren is de
In het pMJP zijn de investeringsbudgetten opgenomen volgende ontwikkeling in samenwerking gewenst:
van verschillende operationele doelen in het - Het vervolmaken van de verschillende rollen, zodat
landelijk gebied voor de komende periode. Voor we elkaar kunnen aanspreken op de wederzijdse
de periode 2007-2013 gaat het in totaal om een verantwoordelijkheden en taken, alsmede op de
investeringsbedrag van zo'n 1,1 miljard. Dit bedrag te leveren prestaties. De provincie is een scherpe
bestaat uit Rijks- en provinciaal geld vanuit het ILG, opdrachtgever, DLG een scherpe opdrachtnemer.
provinciaal geld FYLG, EU-gelden (POP2) en bijdragen Risicomanagement, prestatiemanagement, financi-
van derden. eel management en kwaliteitsmanagement krijgen
hierbij veel aandacht.
Na een relatief aarzelend begin in 2007 en 2008 is in - De provincie kan haar meerjarenafspraak met het Rijk
2009 voor regelingen een bedrag van 35.000.000 waarmaken, doordat samen met DLG inzicht wordt
aan verplichtingen en een bedrag van 40.000.000 verschaft in de geleverde en te leveren prestaties met
aan uitgaven gerealiseerd. Om het totale pMJP- de bijbehorende middelen.
budget voor subsidieregelingen te verwerken binnen - Onderling vertrouwen en integriteit moeten goed
de ILG-periode, zal van 2010 tot 2013 gemiddeld zijn, zonder dat dit ten koste gaat van de scherpte.
voor 55.000.000 verplicht moeten worden. - Blijven werken aan en onderzoek doen naar hoe de
De uitgaven worden vooral bepaald door reeds samenwerking meer gericht kan zijn op de output.
aangegane verplichtingen en zullen jaarlijks rond de
30.000.000 liggen. Het verschil wordt bepaald door
cofinanciering en de werkelijke kosten bij uitbetaling
4.4. Doorkijk bestuurlijke ontwikkelingen
van de subsidie. Daarnaast wil DLG de provincie
ondersteunen bij het uitvoeren en betalen van allerlei De economische crisis en de noodzaak tot bezuini-
`kleine' en `incidentele' subsidieregelingen. Voor het ging bij provincie én gemeenten kan in 2010 leiden
uitvoeren van deze taken zijn in de periode 2010-2013 tot vertraging van realisatie van reeds afgesproken
jaarlijks ongeveer 6500 uren nodig. projecten. Voor 2011 wordt verwacht dat de financi-
ele deelname van gemeenten en dus de omzet in het
programma vermindert.
26 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
5 Opdrachten, keuzes en prioriteiten
van het contractjaar 2010
5.1. Kaders voor de opgave 2010 worden gemaakt in uit te voeren projecten. Om deze
keuzes te kunnen maken is het noodzakelijk dat er
Een terugblik op de realisatie van deze beleidspresta- gezamenlijk inzicht en helderheid is over de totale
ties geeft het beeld dat de behaalde prestaties over de projectopgave 2010, met als aandachtpunten:
hele linie in de jaren 2007-2009 iets achterblijven bij de - Gebruik Kapstok Gebiedsontwikkeling en bijhorende
(in eerdere PPO's aangegeven) verwachtingen. Met het fases.
huidige beleid zoals opgenomen in de bestuursover- - Rijksdoelen en provinciale doelen.
eenkomst zal een aantal prestaties niet gerealiseerd - Meerjaren overzicht te realiseren prestaties en finan-
worden. Om hier verandering in te brengen en de ciën.
benodigde inhaalslagen te maken, heeft de provincie - Risico's en risicobeheersing.
DLG in haar kaderbrief voor de PPO 2010 onderstaande - Mijlpalen en deelresultaten in 2010.
kaders en randvoorwaarden meegegeven. - Benodigde uren 2010.
· Inhaalslag natuur Aan de hand van dit totaaloverzicht wordt besloten
In 2010 moet er een inhaalslag worden gemaakt op welke projecten worden versneld, vertraagd of afge-
het doel natuur. Het betreft dan verwerving en inrich- bouwd. Dit om een maximaal resultaat te boeken in de
ting EHS. Er moet in 2010 minimaal 225 hectare EHS voortgang van de uitvoering van de bestuursovereen-
verworven worden, maar de provincie streeft naar 325 komst.
hectare. Voor de inrichting streeft de provincie naar
een realisatie van minstens 550 hectare (EHS Pre-WILG · MTR en kaartmateriaal
en EHS nieuw) De provincie vraagt prioriteit voor de werkzaamheden
voor de Mid Term Review (MTR). Overeengekomen is
· Realisatie particulier natuurbeheer dat in het najaar van 2009 de ondersteunende systemen
Ten aanzien van het beheer heeft het realiseren van geheel op orde zijn gebracht om conform de landelijke
particulier natuurbeheer de hoogste prioriteit. afspraken tijdig 90 procent van de cijfers te kunnen
leveren. Vervolgens zal er tijd nodig zijn voor analyse
· Aankoopstrategieplannen (ASP's) per gebiedsont- en aanbevelingen. Het zwaartepunt van deze activi-
wikkelingsproject teiten ligt in de eerste 5 maanden van 2010. Onder de
Een opgave voor 2010 is dat in elk gebiedsontwikke- ondersteunende systemen vallen volgens de provincie
lingsproject een strategie voor de grondportefeuille óók de kaartbeelden (GIS) die de situatie van 1-1-2010
ontwikkeld wordt, met extra aandacht voor vervreem- accuraat vastleggen, om de vorderingen sinds 1-1-2007
ding en doorleveren. (NOK) te onderbouwen.
· Grondgebonden andbouw
l
De restant taakstelling grondgebonden landbouw ten
aanzien van de bestuursovereenkomst is 5500 hectare
per jaar. Dit is erg ambitieus en daarom zal voor 2010
2800 hectare als taakstelling worden aangehouden.
Ten aanzien van de restantopgave zal bij de MTR een
nieuw standpunt worden bepaald.
· Gezamenlijke projectopgave en keuzes
Gezien de afname van beschikbare uren en beperkte
budgetten bij de provincie Fryslân moeten keuzes
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 27
5.2. Overzicht te realiseren prestaties 2010
Op basis van de hiervoor aangeven kaders zijn de te
realiseren beleidsprestaties voor 2010 aangescherpt
ten opzichte van hoofdstuk 4. In onderstaande tabel
zijn deze prestatieambities weergegeven. In paragraaf
5.3 staat per team aangegeven wat deze ambitie bete-
kent voor de werkzaamheden en projecten.
Tabel overzicht prestaties ambitie 2010
Thema Operationeel doel Eenheid Soort opdracht Werkveld prestatieambitie
2010
Landbouw en Grondgebonden Ha Nieuw Inrichting 2800
Visserij Landbouw
Natuur Realisatie EHS Ha Pre-WILG Inrichting 550
Ha Nieuw Inrichting
Ha Verwerven Grond 225-325
Ha Ruilen Grond
5.3. De werkzaamheden en projecten in 2010
Hieronder volgt, per team, een beschrijving van de
werkzaamheden en projecten. Voor meer detailinfor-
matie over de projecten wordt verwezen naar de bijla-
gen 8.1 t/m 8.5.
Team Inrichting
Lopende projecten en projecten die in 2010 van start zullen gaan
Klassieke landinrichting Modulaire landinrichting Integrale Gebiedsontwikkeling
Baarderadeel Alde Feanen GO Bûtenfjild
Doniawerstal Achtkarspelen-Zuid GO De Centrale As
Echtener- en Groote Veenpolder Beekdal Linde GO Dongeradeel
Wymbritseradeel Drachten GO Ferwerderadeel
Fochteloërveen GO FranekerHarlingen
Koningsdiep GO N381
Lemsterpolders GO Terschelling
Oosterwolde-Elsloo-Appelscha Robuuste Natte As
Oranjewoud-Katlijk RNA Lauwers
Swette-de Burd Tjalleberter Krite
Nieuw Kavelruilprojecten Overig
Riperkrite Actieprogramma kavelruil Gaasterland
Ecologische Verbindingszones ROM
ZO-Fryslân
Wolvega-Zuid
Stuurgroep Oude Willem
Rottige Meente
MJPO
Samenwerking met bureau plattelâns-
projecten
28 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
In 2010 gaat DLG verder met een aantal nieuwe projec- van grondcommissies, coördinatie en begeleiding van
ten waarover in 2009 meer helderheid is ontstaan. Subsidieregelingen Agrarische Bedrijfsverplaatsing
Zo wordt voor Tjalleberter Krite een gebiedscommissie (SAB)-aanvragen. De uren voor deze projecten zijn
geïnstalleerd die voor het gebied een inrichtingsplan gepland en worden verantwoord onder inrichting.
gaat opstellen. Het project van de Robuuste Natte As is In totaal gaat het om ruim 5000 uren. De benodigde
in 2009 goed opgezet, zodat er een grote stap richting financiële middelen komen ofwel uit het ILG, bijvoor-
uitwerking van de deeltrajecten kan worden gemaakt. beeld door aankopen ten behoeve van SBB, doorleve-
De Riperkrite is een nieuw project in de PPO met onder ringen aan particuliere natuurbeschermingsorgani-
meer als doel een verkenning naar de ILG-doelen in het satie en verkopen ten behoeve particulier natuurbe-
gebied. heer, ofwel uit het Investeringskrediet Grond (IKG).
Daarnaast worden ook de in het verleden door LNV
Om de prestaties te realiseren conform de opdracht gefinancierde gronden ingezet. De investeringsruimte
van de provincie (zie paragraaf 5.1) wordt ingezet op wordt in nauwe samenspraak met de opdrachtgever
de categorie I-projecten. Dit zijn projecten waarbij bewaakt volgens de financiële programmering van het
verwerving en inrichting voor 95 à 100 procent is gerea- pMJP.
liseerd of binnen een bepaalde termijn (meestal in 2013
en in een enkel geval in 2018) zeker te realiseren valt. Nieuw project opstellen ASP's
Deze criteria staan vermeld in de notitie Verkenning Uit de rapportage over de EHS-realisatie van 2009
Versnelling EHS. Dit betekent dat de inzet van DLG van blijkt dat in een aantal gebieden de grondverwerving
groot belang is in de lopende projecten Swette-De beperkend is voor de doelrealisatie. Het is belangrijk
Burd, Fochteloërveen, Oranjewoud-Katlijk, De Centrale om nader in te zoomen op deze gebieden door middel
As, Oosterwolde-Elsloo-Appelscha, Bûtenfjild, Oude van een gedetailleerde aankoopstrategie. Deze strate-
Willem en Gaasterland. Met betrekking tot Gaasterland gie wordt geschreven in nauwe samenspraak met de
is via een specifiek bestuursakkoord een afspraak gebiedscommissie en haar adviseurs. Het gaat om de
gemaakt over realisatie. Voor de andere categorieën gebieden Achtkarspelen-Zuid, Koningsdiep en Beekdal
(II en III) is het belangrijk te kijken op welke wijze de Linde. Het opstellen van deze aankoopstrategieplannen
prestaties wel gerealiseerd kunnen worden. Het inzet- vergt, inclusief het benodigde overleg, 450 uur.
ten op wettelijke verkaveling en zorgen voor voldoende
grondvoorraad is hierbij enorm belangrijk. Werkzaamheden buiten gebiedsontwikkelingen
Ook buiten gebiedsontwikkelingsprojecten is er een
Vanaf dit jaar gaan de teams inrichting en grondza- EHS-taakstelling waarvoor werkzaamheden worden
ken verder werken aan integraliteit. Bijvoorbeeld verricht. Hierbij gaat het bijvoorbeeld over de doorle-
door grondzaken aan te sturen via de projectleider vering van gronden aan terreinbeherende organisaties
inrichting. Hiermee komt er meer duidelijkheid voor en particulieren en de verkoop van restkavels bij beëin-
de medewerkers en een betere integratie van de beno- digde landinrichtingen. Deze werkzaamheden vergen
digde inzet. een inzet van zo'n 500 uur.
Team Grond Nieuw project portefeuillestrategie
Met de nulmeting op kaart is er zicht op de realisatie
Werkzaamheden ten behoeve van gebieds- van de EHS, waar het gaat om verwerving en overdracht
ontwikkelingen van gronden met als peildatum 1 januari 2007. Het is
Er worden werkzaamheden verricht in diverse gebieds- wenselijk deze nulmeting te actualiseren naar peilda-
ontwikkelingsprojecten, zoals die hierboven zie blz. tum 1 januari 2010, zodat een extra kwaliteitsslag kan
28) genoemd worden in de tabel. De werkzaamheden worden gemaakt. Vervolgens wordt in samenspraak
zijn met name gericht op EHS-realisatie en versterking met de teams inrichting een provinciale portefeuil-
van de landbouwstructuur. Het gaat hierbij om aan- en lestrategie opgesteld op grond van de restantopgave,
verkopen, doorleveringen, kavelruilen, advisering de actuele bezitsituatie en de bevindingen uit de
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 29
EHS-strategierapportage van 2009. Binnen deze porte- 2018 nog circa 2700 hectare nieuwe natuur door middel
feuillestrategie kunnen nader prioriteiten worden van particulier natuurbeheer wil realiseren. Het gaat
benoemd. Het opstellen van deze strategie neemt met hierbij om beheer zowel binnen als buiten gebiedsont-
de productie van het bijbehorende kaartmateriaal en wikkelingsprojecten. Hierbij wordt actief ingezet op het
de analyse hiervan naar schatting 500 uur in beslag. realiseren van de EHS. Om deze PNB-prestaties te reali-
seren is extra inzet nodig en wordt er een nieuw en ener-
Beheer giek aanvalsplan opgezet. De ervaring leert namelijk dat
Het totale BBL-bezit in Fryslân bedraagt ruim 2000 het voor aanvragers een complex proces is om particu-
hectare. Deze gronden moeten beheerd worden door lier natuurbeheer te regelen. Niet alleen vanwege de te
ze in eigen beheer te verpachten of door ze in gebruik volgen procedures, maar ook omdat er veelal sprake is
te geven aan gebiedsontwikkelingscommissies. De van samenhang met andere gebiedsprocessen. Daarom
verpachting vindt plaats op jaarbasis, waarbij rekening is extra inzet nodig om potentiële aanvragers goed te
wordt gehouden met de toekomstige functie van de informeren en voor te lichten over de te zetten stappen.
gronden. Onder voorwaarden kan er sprake zijn van Ook de daadwerkelijke aanvraag voor inrichtings- en
verpachting. Ook worden de jachtrechten geregeld en functiewijzigingssubsidie vergt begeleiding. Vanaf 2010
moeten er eigenaarlasten worden betaald. Ook aange- kunnen de aanvragen voor inrichting- en functiewijzi-
kochte gebouwen moeten worden beheerd. De admi- ging worden ingediend via de Regeling Kwaliteitsimpuls
nistratieve inzet rond deze opdracht bedraagt circa 750 natuur en landschap, die onderdeel uitmaakt van het
uur. Subsidiestelsel Natuur- en Landschapsbeheer. Om het
complexe proces rond particulier natuurbeheer goed en
Administratie energiek te organiseren wordt in 2010 een aanvalsplan
De beschreven werkzaamheden zijn technisch van aard. opgesteld met onderstaande kernpunten.
Alle uitgevoerde handelingen moeten administratief
worden vastgelegd. Het gaat hierbij om de handelingen - Integrale coördinatie particulier natuurbeheer, zowel
die nodig zijn voor aktepassering, de bezitsadministra- binnen als buiten gebiedsontwikkelingsprojecten.
tie per gebied en de financiële afhandeling van alle - Veel out of the box denken, zorgen voor cultuurver-
correspondentie rond het grondproces en de bijbeho- andering rond particulier natuurbeheer.
rende dossieropbouw. De benodigde inzet bedraagt - Aandacht voor verantwoording van resultaten.
ongeveer 1700 uur. Verder wordt in het kader van de - Aandacht voor aanvraagbegeleiding, actieve inzet en
Investeringskrediet Grondzaken (IKG) het handelings- de zoektermijn.
kader grond herzien. - Aandacht voor promotie en communicatie.
Team Natuur De projectleiding zal komen te liggen bij Team Natuur
De inzet van DLG voor ondersteuning van de provin- van DLG. Het projectteam start met een brede Project
cie bij de uitvoering van de regelingen voor (agra- Start Up (PSU), samen met de betrokken ambtenaren
risch) natuurbeheer kent verschillende onderdelen. van provincie Fryslân.
Onderstaande taken zijn de basis voor de PPO 2010.
Team Regelingen
· Aanvraagbegeleiding, inclusief stimulering particu- Om het totale pMJP-budget voor subsidieregelingen te
lier beheer (zie project particulier natuurbeheer). verwerken binnen de ILG-periode, dient in 2010
· Uitvoering van de complexe inrichtingsprojecten 55.000.000 te zijn toegewezen. Hiervan ligt al
(technische planvorming en gebiedsproces). 30.000.000 vast in reeds aangegane verplichtingen.
· Diverse adviseringstaken. Het Team Regelingen heeft in de loop der jaren steeds
· Kennisontwikkeling en bijhouden kennis. meer kennis opgedaan over het financieren van projec-
· Uitvoeren veldcontroles. ten uit diverse geldstromen (anders dan ILG/FYLG). In
2010 gaat DLG de provincie ook op dit vlak adviseren.
Over de benodigde uren en de verdeling daarvan over Ook gaat DLG voor de provincie de N+2 regeling bewa-
de provincies wordt momenteel landelijk overlegd ken. Dit betekent dat DLG toeziet op het uitgavenpa-
tussen LNV, IPO en de provincies. Voor Fryslân wordt troon van de door de provincie met Brussel afgesproken
vooralsnog uitgegaan van 5900 uur voor uitvoering van EU-middelen in 2010. Daarnaast wil DLG de provincie
het aangepaste stelsel SNL. Dit is inclusief de uren voor ondersteunen bij het uitvoeren en betalen van allerlei
het project particulier natuurbeheer. `kleine' en `incidentele' subsidieregelingen.
Nieuw project particulier natuurbeheer Overige werkzaamheden en projecten
De provincies hebben vanuit het Rijk de opdracht gekre-
gen om de realisatie van de EHS voor 40 procent te laten Project Advisering provincie Fryslân
plaatsvinden via particulier natuurbeheer. De provincie DLG adviseert de provincie vanuit verschillende disci-
Fryslân heeft haar opgave voor particulier natuurbe- plines. Door de expertise als landelijke organisatie
heer verwoord in de notitie "Doorleveren en samen- en de kennis die DLG opdoet in projecten van andere
werken". Hierin staat dat de provincie Fryslân uiterlijk opdrachtgevers (LNV, gemeenten, waterschappen
30 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
enz.), is DLG een belangrijke adviseur voor de provincie. Betaalde opdrachten grond
Zo neemt DLG deel aan een aantal overlegverban- Een aantal betaalde opdrachten loopt in 2010 door. Het
den waaronder de Provinciale Commissie Landelijk gaat hierbij om de grondverwerving op vrijwillige basis
Gebied (PCLG), de Provinciale Commissie Verbetering voor de Haak om Leeuwarden, de mogelijke verplaat-
Landbouwstructuur (PCVL) en de Provinciale sing van intensieve veehouderijbedrijven in Oost-
Commissie Landbouwstructuur (PCL) . Friesland en werkzaamheden voor natuurcompensatie
rond het Polderhoofdkanaal. De totale inzet voor deze
Ook kan DLG door haar expertise en kennis de provincie projecten wordt op regiebasis verrekend op basis van
helpen bij nieuw beleid en nieuwe projecten. de concrete offertes die hieraan ten grondslag liggen.
Belangrijke thema's in dit kader zijn:
Nieuw project weidevogelcompensatie
- Energie en Landschap: de landbouw en het land- Voor verschillende ruimtelijke ingrepen rondom
schap als leverancier van energie. Leeuwarden zijn landbouwgronden nodig waarop
- Landbouw en innovatie: het `Cradle to Cradle' prin- momenteel veel weidevogels voorkomen. Recente
cipe, toepasbaar op het individuele landbouwbedrijf. jurisprudentie geeft aan dat deze belangrijke waarde
- Beheer natuurgebieden en plattelandseconomieën: door de initiatiefnemer van de ruimtelijke ingreep in de
het ontwikkelen/stimuleren/faciliteren van een regi- nabijheid gecompenseerd moet worden. Deze compen-
onale economie waarbij de be(leefbaarheid) van een satieopgave dient vertaald te worden in een strategie
duurzaam platteland voorop staat. en naar verwachting in feitelijke aankopen van gron-
den buiten de EHS ten gunste van de weidevogels. Het
De ervaringen en contacten met internationale projec- gaat hier om een forse betaalde opdracht, waarvan de
ten zijn eveneens aspecten waarmee DLG de provincie precieze inhoud en omvang nader wordt vastgelegd in
van dienst kan zijn. Een en ander kan worden gebruikt het gebruikelijke offertetraject voor betaalde opdrach-
voor de beleidsontwikkeling van het landelijk gebied in ten.
Fryslân. Provinciale beleidsvorming rond deze thema's,
waar een beroep gedaan wordt op de expertise en
inbreng van DLG, vallen onder dit project. 5.4. Bijsturing 2010 na behandeling MTR
Verder valt onder dit project het opstellen van de
Provinciale Prestatieovereenkomst (PPO), Provinciale In 2010 levert de provincie bij LNV de MTR op. Deze
Maand Verantwoording (PMV), Provinciale MTR is het eerste landelijke bijstuurmoment sinds
Prestatieovereenkomst Verantwoording (PPOV), de de invoering van de ILG/WILG met de bijbehorende
analyse en werkzaamheden voor de MTR als ook het bestuursovereenkomst. De MTR zal naar verwachting
aanleveren van bijbehorend kaartmateriaal. medio 2010 door de provincie aan LNV worden opgele-
verd en tot nieuwe uitgangspunten leiden. Aan de hand
Aanvullende betaalde opdrachten van deze nieuwe uitgangspunten en de resultaten van
Naast de projecten welke gerealiseerd worden met de MTR zullen in 2010 onderstaande punten worden
uren uit de bestuursovereenkomst, voert DLG ook nog geanalyseerd en zo nodig worden bijgestuurd.
aanvullende betaalde opdrachten uit voor de provincie
Fryslân. In de bijlage is een totaaloverzicht gegeven van · Grondgebonden landbouw: de in de bestuursover-
deze projecten. Hieronder is per werkveld een korte eenkomst genoemde prestaties van 20173 hectare
toelichting gegeven op deze betaalde opdrachten. zijn te ambitieus en naar verwachting niet realiseer-
baar. De restantopgave van 5500 hectare per jaar zal
Betaalde opdrachten inrichting naar verwachting worden bijgesteld bij de MTR.
Voor zowel De Centrale As, de N381 en Franekeradeel- · Natuur, realisatie EHS inrichten, Natuur pre WILG: de
Harlingen wordt een gecombineerde opdracht uitge- in de bestuursovereenkomst genoemde prestaties
voerd, waarbij een deel van de inzet vanuit de A-uren zijn na de NOK bijgesteld naar 2250 hectare. Het
komt en een deel wordt gefinancierd door derden. Bij verschil met de verwachte realisatie van 1744 hectare
De Centrale As wordt de verdeling 75/25 procent eind moet via aanvullende projecten ingevuld worden,
2010 opnieuw bekeken. Daarnaast wordt een opdracht waarbij de te realiseren EHS- hectares in Gaasterland
voor Plattelânsprojekten uitgevoerd die in april 2010 het overgrote deel zal invullen.
wordt afgerond. Een nieuwe opdracht in 2010 is het · Natuur, realisatie EHS inrichten, Natuur nieuw: de in
updaten van het landbouwstructuuronderzoek. De de bestuursovereenkomst genoemde prestaties zijn
nadere invulling van deze opdracht wordt onderzocht, 3409 hectare. Het verschil met de verwachte realisa-
zodat helder is welk product opgeleverd gaat worden. tie van 2435 hectare dient middels de adviezen van
het onderzoek `versnelling EHS' ingevuld te worden.
Naast betaalde opdrachten voor de provincie Fryslân · Natuur, realisatie EHS, verwerven: analyseren van
voert DLG ook opdrachten uit voor derden. Onder meer de opgave van de bestuursovereenkomst (wordt als
de inzet voor Rottige Meenthe vindt deels vanuit de omvangrijk ervaren). Versnellingsvoorstellen voor
PPO plaats, deels via een opdracht van de gemeente 2010 en verder aangeven.
Weststellingwerf. · Realisatie EHS, natuur ruilen: analyseren van de
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 31
opgave van de bestuursovereenkomst (wordt als of nieuwe verplichtingen lager uitvallen dan vooraf
omvangrijk ervaren). Versnellingsvoorstellen voor aangegeven. Hetzelfde geldt voor de inkomsten van
2010 en daarna aangeven. derden. Dit heeft als contramal dat het ook kan meeval-
· Landschap (generiek): van de 377 hectare te reali- len, waardoor op dat moment extra kasmiddelen
seren hectare landschap pre-WILG, wordt binnen noodzakelijk zijn. Toch is niet uit te sluiten dat door
de inrichtingsprojecten 131 hectare gerealiseerd. externe omstandigheden, bijvoorbeeld door bezwa-
Vanwege dit verschil is het belangrijk dat de provin- renprocedures rond vergunningverlening, geplande
cie samen met DLG een nadere analyse maakt. Dit resultaten niet worden gehaald. DLG investeert tijdens
dient middels aanvullende projecten ingevuld te de planvoorbereiding en uitvoering veel in het onder-
worden. houden van contact met en het betrekken van burgers
bij processen. Daarmee roepen projecten minder snel
weerstand op. Mocht er toch vertraging optreden, dan
5.5. Procesafspraken nieuwe opdrachten moet vroegtijdig contact opgenomen worden met
opdrachtgever provincie over de duur van de vertraging
Naast de hierboven genoemde werkzaamheden en en de te nemen maatregelen.
projecten zullen er in 2010 ook nieuwe, nu nog niet
bekende, opdrachten binnenkomen. Onderstaand de Een ander risico is dat de uitvoering van de belangrijke
procesafspraken voor nieuwe opdrachten. EHS-doelen niet volledig wordt gerealiseerd omdat de
grondmarkt zodanig instabiel is of stijgt dat grondver-
· De provincie geeft schriftelijk een scherpe opdracht werving binnen de spelregels van het Rijk nauwelijks
die haar meerjarenafspraak BO met het Rijk waar- resultaat opleveren. De geschiedenis leert dat zulke
maakt of gebaseerd is op andere (politieke) keuzes. perioden altijd worden gevolgd door tijden waarin
· De provincie draagt hierbij zorg voor de juiste midde- het soepeler verloopt. Vertragingen kunnen gevolgen
len c.q. programmagelden. hebben voor de start van inrichtingsprojecten en het
· Deze opdracht loopt via de accountmanager van al dan niet halen van de overeengekomen einddatum
DLG. (2013 en 2018) voor het voltooien van de EHS.
· DLG maakt deze opdracht scherper via de Kapstok
Gebiedsontwikkeling en het proces 1 taal (zie Overige risico's:
bijlage 8.6 en 8.7 voor toelichting). Afgelopen jaar was de overboeking van Rijk naar
· DLG benoemt de risico's bij deze nieuwe opdracht. provincie een paar maanden te laat en werd 200
· DLG verschaft inzicht over deze nieuwe opdracht miljoen voor alle provincies tezamen 2 jaar doorge-
over de te leveren prestaties met de daar aan schoven. Dit heeft consequenties voor het betalen van
gekoppelde middelen. voorschotten en de aankoop van grond. De provincie
· DLG verzorgt een integrale project start up heeft ook even `rood gestaan'. Als dit vaker voorkomt,
waarvoor zowel medewerkers van de provincie als loopt de continuïteit van het programma gevaar.
DLG worden uitgenodigd.
· Nieuwe opdrachten buiten deze PPO zijn betaalde MTR
opdrachten. De MTR zal ongetwijfeld tot veel discussie leiden, en
wellicht ook tot onzekerheid over doelen en geld. Het
risico bestaat dat de discussies zodanig veel tijd gaan
5.6. Risicomanagement kosten dat de daadwerkelijke uitvoering vertraagd
wordt. Dat is altijd ongewenst maar met name in 2010,
Over het risicobeleid en de aansprakelijkheid van de waar we een grote slag willen maken.
provincie en DLG zijn afspraken gemaakt in artikel 15
van het `Aansturingsprotocol van de Provincies voor Budgetproblemen bij de provincie
de Dienst Landelijk Gebied en het Bureau Beheer De provincie is intern in discussie over taken met daar-
Landbouwgronden d.d. 18 december 2006, periode naast een bezuinigingsdoelstelling. Uiteraard brengt
2007 2013'. een verdere bezuiniging de doelen en resultaten in
gevaar.
Risico's bij uitvoering van de prestatieovereen-
komst: Reorganisatie
In deze prestatieovereenkomst zijn tussen de provincie Het grootste risico bij een eventuele reorganisatie
en DLG afspraken gemaakt over een groot aantal uren binnen de provincie is dat bestaande structuren voor-
en behoorlijke hoeveelheid financiële middelen. Het tijdig afgebroken worden en niet, niet tijdig of niet
is belangrijk om stil te staan bij de risico's die kunnen adequaat vervangen worden door heldere nieuwe
optreden bij de uitvoering van de overeenkomst en op structuren. Daarmee kan een vertraging ontstaan
welke wijze met die risico's wordt omgegaan. die er toe leidt dat de afspraken met de Minister in
de Bestuursovereenkomst ILG niet meer nagekomen
Het grootste risico is dat zaken in de uitvoering zoda- kunnen worden.
nig tegenvallen, dat de prestaties, kasuitgaven en/
32 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
6 Verantwoordingsinformatie
6.1. PPOV rapportages - De kredietverwerking en een prognose op basis van
een risicoanalyse en de werkvoorraad.
Als verantwoordingsdocument van de in deze PPO - Doelrealisatie ten behoeve van hectaren, uren en
gemaakte afspraken zijn er de PPOV rapportages middelen.
(Provinciale prestatieovereenkomst verantwoordings- - Samenvatting uit de rapportage met bestuurlijk rele-
document). De PPOV wordt drie keer per jaar gemaakt vante onderwerpen.
en besproken in een bestuurlijk overleg tussen de
verantwoordelijke gedeputeerde en DLG. Wijzigingen in de prestatieovereenkomst naar aanlei-
ding van een voortgangsoverleg en bestuurlijk overleg
De peildata voor de PPOV zijn: over de PPOV worden gerapporteerd en als bijlage
- 1 mei 2010 toegevoegd aan de prestatieovereenkomst.
- 1 september 2010
- 31 december 2010
6.2. PMV
Deze rapportages worden zowel ambtelijk als met de
verantwoordelijke bestuurders besproken. DLG levert Er wordt maandelijks een Provinciale Maand
de PPOV rapportage twee weken voor het vooroverleg Verantwoording (PMV) aan de provincie geleverd.
en een week voorafgaand aan het bestuurlijk overleg De PMV geeft de provincie inzage in de ILG middelen
aan bij de provincie. De PPOV en PPO zijn naast verant- die ten laste van het voorschot worden gebracht.
woordingsdocumenten ook belangrijke documenten Daarnaast krijgt de provincie maandelijks een aanvul-
om tot (bij)sturing over te gaan (zie hoofdstuk 7). lende PMV die gedetailleerd inzicht geeft in de finan-
ciële voortgang van het pMJP. De PMV biedt de basis
Inhoud rapportage om de betaling in de provinciale administratie op te
In de rapportage worden onderstaande items in ieder nemen.
geval opgenomen.
- De afwijkingen ten opzichte van de prestatieovereen- 6.3. PEIL
komst en de reden(en) daarvan. Er wordt twee keer per jaar een PEIL-rapportage aange-
- De voorstellen voor aanpassingen van de prestatie- leverd door DLG met een beeld van de realisatie van de
overeenkomst, inclusief budgetverwerking. rijksdoelen.
- Gesignaleerde ontwikkelingen en bijsturingsadvie-
zen.
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 33
6.4. Communicatie Rolverdeling van communicatie in projecten
DLG en de provincie hebben communicatieadviseurs.
Er zijn verschillende middelen en vormen van commu- Het is daarom noodzakelijk om goede afspraken te
nicatie, waaronder (informatie)bijeenkomsten, adver- maken over wie binnen het project welke communica-
tenties, persberichten, vormen van burgerparticipatie, tierol vervult. Aangezien er bij de vele projecten een
viering van mijlpalen, websites, folders en open dagen. grote diversiteit is in de samenwerking, aansturing en
Communicatie zorgt voor een juiste beeldvorming over taakverdeling moet dit per project worden bekeken en
het project en bevordert de acceptatie van de project- afgesproken. Belangrijk is dat de projectleider eindver-
noodzaak, de projectaanpak en het eindresultaat. Het antwoordelijk is voor de communicatie. Hij kan voor
niet of te laat communiceren zorgt voor speculaties ondersteuning, advies en uitvoering een beroep doen
over en weerstand tegen het project. Goede commu- op de communicatieadviseurs. De projectleider DLG
nicatie kan een slecht project niet redden. Slechte en zijn counterpart op het provinciehuis maken samen
communicatie kan een goed project wel ernstig scha- met de communicatieadviseurs duidelijke afspraken
den. over de inzet en de verdeling van uren en capaciteit.
Om meer lijn te brengen in de rolverdeling van commu-
nicatie bij projecten zal dit aspect in 2010 gezamenlijk
worden uitgewerkt.
34 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
7 Sturingsafspraken
7.1. Sturingsmodel en sturingsafspraken provincie. Ten aanzien van grondzaken vindt er een
maandelijks overleg plaats tussen de projectmana-
Provincie en DLG hebben in het bestuursakkoord voor ger provinciaal grondbeleid en ontwikkeling van de
de ILG-periode 2007 2013 afgesproken nauw met provincie en het Teamhoofd Grondzaken van DLG.
elkaar samen te werken. DLG is voor de provincie een - Regulier overleg tussen de projectleiders van DLG en
belangrijke uitvoeringsorganisatie voor de realisa- hun counterparts bij de provincie.
tie van de doelstellingen die zijn afgesproken in de
bestuursovereenkomst. Bovendien stelt DLG voor Overige afstemmings- en (bij)sturingsmomenten
de provincie de subsidiebeschikkingen op. Om deze Een afstemmingsmoment is ook het jaarlijks overleg
samenwerking goed vorm te geven zijn sturingsaf- tussen de Gedeputeerde en de Regio Directeur van DLG
spraken noodzakelijk. In tegenstelling tot sommige waarin onder meer de tevredenheid van de provincie
ander provincies, is de aansturingslijn provincie - DLG over DLG met een cijfer wordt gewaardeerd.
in Fryslân een rechte lijn. De aansturing van DLG vindt
rechtstreeks plaats vanuit het provinciehuis. Plan is ook om vanaf 2010 in januari startgesprekken te
houden waarbij de programmamanager PPLG van de
Het steeds breder wordende werkterrein met meerdere provincie, de Accountmanager en het Hoofd Projecten
beleidsvelden is op het provinciehuis organisatorisch van DLG en de projectleiders van DLG en hun counter-
verdeeld over meerdere sectoren en afdelingen. Voor parts aanwezig zijn. Centraal staat de sturing op de
een heldere en duidelijke afstemming tussen provincie afspraken per project uit de PPO.
en DLG is het dan ook belangrijk dat de prestatieover-
eenkomst voor alle activiteiten die DLG voor de provin- Naast al deze reguliere momenten is er ruimte voor
cie uitvoert het kerndocument vormt. Op het provincie- adhoc overleg en (bij)sturingsmomenten. Vanwege
huis is de afspraak gemaakt dat de afdeling Projecten de `korte lijnen' tussen DLG en provincie kan er, indien
en Programma's Landelijk Gebied (PPLG) verantwoor- nodig, snel bijgestuurd worden.
delijk is voor de regie van de prestatieovereenkomst en
daarmee de aansturing van DLG, waaronder het BBL. Rolverdeling secretaris/ projectleider
In gebiedsontwikkelingsprojecten is de rol van secre-
De PPOV en PPO zijn naast verantwoordingsdocumen- taris en projectleider vaak verschillend ingevuld. Vaak
ten ook belangrijke documenten om tot (bij)sturing is deze invulling afhankelijk van de fase waarin een
over te gaan. Binnen en bij de bespreking van deze project zich bevindt. Voor nieuw in te stellen gebieds-
rapportages wordt aandacht besteed aan mogelijke commissies wordt per project bekeken hoe een sterke
bijsturing. projectorganisatie kan worden opgebouwd. Daarbij
kan de secretaris zowel door de provincie als door DLG
Afstemming en (bij)sturing op alle niveaus worden geleverd. De feitelijke invulling van de organi-
De afstemming en bijsturing tussen DLG en de provin- satie vraagt maatwerk en wordt door projectorganisa-
cie vindt plaats op vele niveaus en kent de volgende ties zelf ter hand genomen.
reguliere overlegmomenten:
Vanwege de krimp en bezuinigingen bij zowel de
- Een reguliere (maandelijkse) voortgangsbespreking provincie als DLG, en ter voorkoming van een dubbele
tussen de programmamanager, de programmacoör- inzet van secretaris provincie / projectleider DLG, is
dinator pMJP van de provincie en de accountmanager het goed om in het voorjaar van 2010 een evaluatie
en het hoofd projecten van DLG. te houden over nut en noodzaak van deze rolverde-
- Regulier overleg (circa tweemaandelijks) tussen ling. Daarbij kan onder meer gekeken worden hoe
de Teamhoofden DLG en hun counterparts bij de de inzet van beide partijen, in de verschillende stadia
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 35
van gebiedsontwikkelingen, zo efficiënt mogelijk kan het Handelingskader Grond aangepast. Tot die tijd
worden georganiseerd. geldt het bestaande handelingskader.
Aansturing Kadaster Het document staat hiërarchisch onder het pMJP
In het aansturingprotocol is bepaald dat de aansturing (beleidskader) en onder het Aansturingsprotocol
van het Kadaster bij de provincie ligt, met uitzondering provincies-DLG (uitvoeringskader). In tegenstelling
van de landinrichtingsprojecten die onder de Task tot het Aansturingsprotocol, dat voor alle provincies
Force landinrichting vallen. Voorgaande jaren heeft gelijk is, is het Handelingskader Grond een document
de provincie Fryslân de aansturing van het Kadaster waarin de betreffende provincie afspraken maakt
gemandateerd aan DLG. Deze werkwijze wordt ook in over de handelwijze met grond en de werkwijze die
2010 voortgezet. Gedeputeerde Staten (GS) en DLG/BBL daarbij volgen.
Per provincie kunnen de afspraken dus verschillen.
Dit betekent dat de door het Kadaster te leveren inzet
bij de vervulling van de landinrichtingstaken, als ook de
aansturing van het Kadaster als bedoeld in artikel 21 lid 7.3. Financiering van opdrachten aan DLG
2 van de WILG, door DLG wordt aangestuurd. Dit geldt
voor alle opdrachten en projecten in deze overeen- In Bijlage 8.5 is weergegeven hoeveel geld wordt vast-
komst. Voorwaarde is wel dat de provincie betrokken gelegd in verplichtingen, hoeveel er op kasbasis wordt
blijft bij het voortgangsoverleg met het Kadaster. De uitgegeven en welke inkomsten daar tegenover staan.
werkzaamheden worden uitgevoerd binnen het kader
van de samenwerkingsovereenkomst DLG-Kadaster. Onder verplichtingen wordt verstaan: in 2010 vast-
gelegde comptabele of bestuurlijke verplichtingen
uitgedrukt in totale kasuitgaven door DLG. Comptabele
7.2. Handelingskader Grond verplichtingen zijn bijvoorbeeld geaccordeerde deel-
plannen/modules, begrotingen voor voorbereidings-
Het Handelingskader Grond is een document waarin kosten en begrotingen van sectorale plannen zoals
het beleidskader en het uitvoeringskader zijn samen- NBL-projecten. Bij grond gaat het om zowel monde-
gevoegd en uitgewerkt voor de Friese situatie. Het linge als schriftelijke koopovereenkomsten die nog niet
handelingskader werkt de te volgen beleidslijn voor bij de notaris zijn gepasseerd. Bij regelingen gaat het
een aantal relevante onderwerpen uit, zoals het grond- om geld dat is vastgelegd in (subsidie)beschikkingen.
prijsbeleid. Ook biedt het de kaders waarbinnen DLG/
Bureau Beheer Landbouwgronden (BBL), in opdracht Liquiditeitenprognose en bevoorschotting:
van de provincie, grond voor ILG doelen kan en mag DLG heeft geen eigen middelen om de, in deze presta-
verwerven, beheren, ruilen en verkopen. In 2010 wordt tieovereenkomst, overeengekomen prestaties te reali-
36 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
seren. Om de opdrachten te kunnen uitvoeren, dient porteerd. Voor enkele onderdelen is hiermee al een
de provincie een voorschot te verstrekken. De basis start gemaakt in 2009.
voor dit voorschot is de liquiditeitenprognose.
Deze bedraagt standaard één twaalfde deel van de Heldere projectopdracht
totaal geplande uitgaven, minus de inkomsten van Voor de prestatieovereenkomst 2010 is het doel
derden. De voorschotten worden in maandelijkse gesteld dat honderd procent van de projecten een
termijnen verstrekt. Indien DLG over voldoende saldo heldere projectopdracht (1 taal) moeten hebben.
beschikt, wordt 0 euro gefactureerd en schuift de Verder moet duidelijk zijn in welke fase van de Kapstok
termijn, naar inzicht van DLG, door naar een andere Gebiedsontwikkeling het project zich bevindt. Bij de
maand. De liquiditeitenprognose maakt dit zichtbaar. overgang naar een nieuwe fase in de kapstok moet de
Als gevolg hiervan kunnen de voorschotten worden projectopdracht aangescherpt worden. Deze aange-
getekend door het afdelingshoofd PPLG. scherpte opdracht wordt in het maandelijkse overleg
ingebracht ter goedkeuring.
Zolang opdrachten niet zijn betaald, blijven de
verstrekte middelen eigendom van de provincie. Een heldere projectopdracht voor een nieuw project
DLG voert de financiële projectenadministratie. vereist een goede en integrale opstart van het project
Eventuele tekorten en overschotten komen ten gunste met alle belanghebbende partijen van de provincie en
en ten laste van de provincie. DLG behaalt geen eigen DLG. Het is belangrijk om de tijd te nemen voor de start
resultaat op deze middelen, net zo min als ze rente en elkaars taal te leren spreken en begrijpen. Verder
ontvangt. moeten er duidelijke keuzes gemaakt worden.
Voor lopende opdrachten zijn al langjarige afspraken
De in deze prestatieafspraak geplande uitgaven en (modulen) gemaakt. Van deze modulen wordt elk jaar
inkomsten derden vormen de basis voor de liquiditei- een deel uitgevoerd. Voordat deze jaarlijkse uitvoering
tenprognose. Na de eerste en tweede voortgangsrap- wordt vastgelegd in de prestatieovereenkomst, moet
portage (PPOV), worden de daarin geactualiseerde overleg hebben plaatsgevonden tussen de projectlei-
uitgaven en inkomsten gebruikt als basis voor de ders van de provincie en de projectleiders van DLG.
liquiditeitenprognose. Onder uitgaven worden de
betalingen aan derden verstaan voor bijvoorbeeld het Vinger aan de pols op projectniveau en overall
aankopen en beheren van grond en het betalen van (prestatieovereenkomst)
aannemers en (POP2-)subsidies. DLG voert deze beta- Om als provincie beter te kunnen sturen, is het belang-
lingen uit als onderdeel van de opdracht van de provin- rijk om duidelijk inzicht te krijgen in de projectvoort-
cie. Onder die opdracht valt ook het regelen van de gang. Hierin is een belangrijke rol weggelegd voor de
inkomsten. DLG int bedragen van derden, waaronder projectleiders van de provincie en DLG die frequent
de Europese Unie, die bijdragen aan de realisatie van de (maandelijks) dienen te overleggen. Niet alleen over
ILG-doelen. De opbrengsten van verkopen en een posi- de inhoud van het project, maar nadrukkelijk ook over
tief saldo exploitatie BBL worden ook als inkomsten de projectvoortgang in relatie tot de prestatieovereen-
beschouwd. komst. Meer en beter inzicht in de voortgang leidt ook
tot een betere sturing overall. Afspraak is dat dit wordt
Het saldo van de uitgaven en inkomsten derden komt vastgelegd in de prestatieovereenkomst. Tijdens het
ten laste van het ILG-budget (rijks- en provinciemid- regelmatige voortgangsoverleg wordt hier desgewenst
delen) en wordt door DLG bij de provincie geïnd via de op bijgestuurd.
voorschotnota's. De kosten die DLG in rekening brengt
voor de door haar verrichte aanvullende opdrachten, Prioriteiten en (bij)sturen op project- en prestatie-
dus de uren die niet door LNV worden betaald, worden overeenkomstniveau
afzonderlijk gefactureerd aan de provincies en komen De bijsturing op projectniveau gebeurt tijdens het gere-
dus niet ten laste van het voorschot. gelde overleg tussen de projectleiders van de provincie
en DLG. Het stellen van prioriteiten en de overall (bij)
Zie voor meer informatie over de geldstromen in het sturing krijgt zijn beslag in respectievelijk de prestatie-
ILG-tijdperk het handboek `Overzicht en uitwerking overeenkomst en in genoemd voortgangsoverleg.
afspraken financieel beheer ILG versie 1.51' van de
ILG-Projectgroep Financiële organisatie, d.d. 27 maart Belangrijk is dat voor de zomervakantie van 2010 een
2007. eerste bijeenkomst wordt gepland over het opstellen
van de prestatieovereenkomst 2011. In dit overleg moet
7.4. Opdrachtgevers opdrachtnemers relatie nadrukkelijk tijd worden genomen voor de globale
lijnen en te verwachten ontwikkelingen die belangrijk
De in de hoofdstukken 3, 4, 5 en 6 genoemde ontwik- zijn voor het opstellen van de nieuwe prestatieovereen-
kelings- en verbeterpunten worden hieronder nader komst.
uitgewerkt. Van elk genoemd verbeterpunt wordt in
onderstaande paragrafen uitgewerkt hoe daar in 2010 Heldere structuur en heldere lijnen
invulling aan wordt gegeven. En hoe dit wordt gerap- Om de prestatieovereenkomst goed uit te kunnen
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 37
voeren moeten de structuur en de lijnen helder en in het pMJP. Voor de uitvoering van de verschillende
duidelijk zijn. Eerder genoemd overleg tussen de opdrachten voor inrichting, grond, regelingen en
betrokken projectleiders van de provincie en DLG natuur zijn er in deze prestatieovereenkomst 54.376
speelt hierin een belangrijke rol. Bijlage 8.4 geeft een DLG-uren geprogrammeerd die LNV aan menskracht
overzicht, en toelichting, van de werkvelden en bijbe- beschikbaar heeft gesteld aan de provincie voor het
horende functionarissen. Wijzigingen hierin worden realiseren van de rijksdoelen. De geprogrammeerde
gerapporteerd in het periodieke voortgangsoverleg. De uren komen dus overeen met de beschikbare uren.
lijst wordt bij het opstellen van een nieuwe prestatie- Hierover hoeven vooralsnog geen nadere afspraken
overeenkomst desgewenst aangepast. gemaakt te worden.
DLG zal in de verschillende voortgangsrapportages
7.5. Capaciteitsmanagement de geplande inzet van financiën en arbeid vergelijken
met de feitelijke realisatie op dat moment en de dan
De provincie verwacht dat DLG de beschikbare uren geldende verwachtingen en prognoses. Provincie en
flexibel kan inzetten als de situatie daarom vraagt. DLG spreken op basis hiervan af of eventuele tekorten
Het is de taak van DLG om die capaciteit te mana- worden aangezuiverd met extra capaciteit die vanuit de
gen. Afgesproken is dat in de PPO opgenomen uren provincie beschikbaar wordt gesteld en/of dat er extra
als maximum gelden. Bij overschrijding geldt de inzet van DLG wordt verlangd en vergoed.
bijsturing meer- en minderwerk. DLG werkt aan een
concept van flexibele sturing op alle opdrachten. Alle Indien de extra inzet van DLG een betaalde opdracht
DLG-medewerkers zijn inzetbaar op de regionale wordt, dient de provincie voor elke afzonderlijke
projecten van alle opdrachtgevers. Dit betekent dat opdracht een offerteverzoek in bij DLG. Hierna worden
medewerkers daar werken waar ze nodig zijn. Dit is afspraken gemaakt over te leveren inspanningen en de
vooral prestatie-, maar zeker ook productiegestuurd. eventuele bijbehorende betalingen.
7.6. Bijsturing meer- minderwerk 7.7. Evaluatie
In deze prestatieovereenkomst zijn tussen de provincie De evaluatie is voldoende gewaarborgd in de rappor-
en DLG afspraken gemaakt over de realisatie van de tage- en sturingslijn. Scherpte is hier vooral geboden op
rijksdoelen én de provinciale doelen zoals vastgelegd het terrein van de communicatie.
38 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
8 Bijlagen
8.1 Projectopdrachten PPO 2010
8.2 Middelen
8.3 Gebieden en functionarissen
8.4 Escalatieladder
8.5 Lijst met extra betaalde opdrachten Provincie Fryslân
8.6 Definities, begrippen en afkortingen
8.7 Kapstok Gebiedsontwikkeling
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 39
8.1 Projectopdrachten
Geplande uren 2010 Waarvan
Soort OPDRACHTNAAM Nr Cat Totaal ILG-uren niet ILG-
opdracht uren
Nieuw Advisering
Advisering Provincie Fryslân 52 A 1.000 1.000
Inrichting
Achtkarspelen Zuid 3e module 12832 A 120 120
Actieprogramma verbetering landbouwstructuur 12671 A 500 500
landinrichting-gebiedsontwikkeling
Actieprogramma Versterking Landbouwstructuur 85 A 2.000 2.000
Alde Feanen 2e module 54 A 800 800
Alde Feanen 3e module 3460 A 500 500
Beekdal Linde 2e module 646 A 480 480
Beekdal Linde 3e module 7191 A 700 700
Beekdal Linde 4e module 7192 A 600 600
Bûtenfjild 1e module 7230 A 2.390 2.390
Bûtenfjild 3e module 7232 A
Bûtenfjild restmodule 7233 A
Dongeradeel 62 A 1.000 1.000
Ecologische verbindingszones Zuid-Oost Fryslân 12931 A 750 750
Ferwerderadeel 5177 A 1.200 1.200
Fochteloërveen 2e module 67 A 690 690
Fochteloërveen 3e module 7190 A 255 255
Gaasterland 68 A 1.320 1.320
GO De Centrale As 59 A/D 6.500 1.675 4.825
GO Franekeradeel-Harlingen (Noordwest Fryslân) 81 A/D 2.200 1.100 1.100
Koningsdiep 1e module 3642 A 1.900 1.900
MJPO 8417 A 1.000 1.000
N381 78 A/D 2.000 650 1.350
Oosterwolde-Elsloo-Appelscha 2e module 3252 A 1.280 1.280
Oranjewoud Katlijk 1e module 3641 A 920 920
Oranjewoud Katlijk 2e module 7690 A 100 100
Oude Willem - Stuurgroep Drents Friese Wold 8416 A 400 400
Riperkrite 12930 A 150 150
Robuuste Natte As Lauwers 12392 A 150 150
Rottige Meente 8412 A 400 400
Samenwerking met bureau's Plattelânsprojecten 5173 A 100 100
Swette de Burd, aanvulling 2e module 12310 A 480 480
Swette - De Burd 3e module 7855 A 945 945
Swette De Burd, Inrichting It Eilân-West 7474 A 230 230
Terschelling 89 A 400 400
Tjallberter Krite 8410 A 870 870
Uitwerking Robuuste Natte As 5174 A 2.050 2.050
Wolvega Zuid 8420 A 450 450
Grondzaken
Grondzaken Friesland (ILG) sectorale uren 70 A 3.100 3.100
Natuur
Programma Beheer Fryslân 1160 A 3.900 3.900
Stimulering Particulier Natuurbeheer Fryslân 87 A 2.350 2.350
Regelingen
Betaalhuis Friesland 423 A 5.400 5.400
Poppen van bestekken/onderzoek cofi nanciering Fryslân 12153 A 80 80
PNB subsidieregeling Fryslân 9785 A 120 120
40 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
Pre-WILG Inrichting
Achtkarspelen Zuid 2e module 51 A 831 831
Baarderadeel 56 A 2.250 2.250
Beekdal Linde 1e module 57 A 500 500
Doniawerstal 63 A 1.850 1.850
Drachten (2e module) in uitvoering 64 A 680 680
Echtener en Groote Veenpolder 65 A 500 500
Fochteloërveen 1e module 66 A 490 490
Lemsterpolders 3e module 76 A 250 250
Swette de Burd 2e module 88 A 1.900 1.900
Wymbritseradeel 92 A 500 500
Regelingen
SGB Uitfi nanciering Friesland 417 A 100 100
RBB Uitfi nanciering Friesland 418 A 20 20
Eindtotaal 61.651 54.376 7.275
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 41
8.2. Middelen
Gegevens
Soort werkveld OPDRACHT-NAAM Cat nr. Planning Planning Planning ILG-
op- verplichting kasuitgaven inkomsten bijdrage (tlv
dracht 2010 2010 derden voorschot)
2010
Nieuw Advisering Advisering Provincie Fryslân A 52
Totaal Advisering
Inrichting Achtkarspelen Zuid (3e module) A 12832 1.475.000 57.000 57.000
Actieprogramma verbetering A 12671 100.000 100.000 50.000 50.000
landbouwstructuur landinrichting-
gebiedsontwikkeling
Actieprogramma Versterking A 85 200.000 200.000 100.000 100.000
Landbouwstructuur
Alde Feanen 2de module A 54 1.290.638 409.725 880.913
Alde Feanen 3de module A 3460 2.000.000 200.000 50.000 150.000
Beekdal Linde; 2e module A 646 56.000 56.000
Beekdal Linde 3e module A 7191 115.000 60.000 60.000
Beekdal Linde 4e module A 7192 20.000 10.000 10.000
Bûtenfjild 1e module A 7230 2.493.780 2.493.780
Bûtenfjild 3e module A 7232 1.213.186 724.993 172.600 552.393
Bûtenfjild restmodule A 7233 2.842.474 1.275.517 402.320 873.197
Dongeradeel A 62 1.236.748 1.236.748 279.297 957.451
Ecologische verbindingszones A 12931 25.000 25.000 25.000
Zuid-Oost Fryslân
Ferwerderadeel A 5177 650.000 300.000 300.000
Fochteloërveen 2e module A 67 115.000 115.000
Fochteloërveen 3e module A 7190 5.000 5.000 5.000
Gaasterland A 68 107.000 107.000 107.000
GO De Centrale As A 59 3.441.916 125.000 125.000
GO Franekeradeel-Harlingen A 81 100.000 100.000 100.000
(Noordwest Fryslân)
Koningsdiep 1e module A 3642 473.960 473.960
MJPO A 8417 700.000 500.000 500.000
N381 A 78 100.000 100.000 100.000
Oosterwolde-Elsloo-Appelscha A 3252 157.180 157.180
2e module
Oranjewoud Katlijk 1e module A 3641 15.000 170.000 170.000
Oranjewoud Katlijk 2e module A 7690 10.000 10.000
Oude Willem - Stuurgroep A 8416 119.000 119.000 88.060 30.940
Drents Friese Wold
Riperkrite A 12930
RNA Lauwers A 12392
Swette De Burd 3e module A 7855 1.892.000 250.000 1.642.000
Swette De Burd, aanvulling A 12310 800.000 300.000 500.000
2e module
Swette De Burd, Inrichting A 7474 375.000 221.000 154.000
It Eilân-West
Terschelling A 89 35.000 35.000 15.000 20.000
Tjallberter Krite A 8410 25.000 25.000 25.000
Uitwerking Robuuste Natte As A 5174 600.000 625.000 625.000
Wolvega Zuid A 8420 25.000 25.000 25.000
Totaal Inrichting 15.150.324 13.788.816 2.338.002 11.450.814
Betaalorgaan ILG / A 423 55.000.000 55.500.000 22.500.000 33.000.000
PMJP Friesland
9785 2.000.000 1.750.000 250.000 1.500.000
Totaal Regelingen 57.000.000 57.250.000 22.750.000 34.500.000
Grondzaken Friesland (ILG) A 70 4.400.000 4.400.000 4.400.000
Totaal Verwerving 4.400.000 4.400.000 4.400.000
Totaal Nieuw 76.550.324 75.438.816 25.088.002 50.350.814
42 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
Pre-WILGInrichting Achtkarspelen Zuid 2e A 51 78.000 78.000
module
Baarderadeel A 56 1.700.000 600.000 1.100.000
Beekdal Linde 1e module A 57 690.000 260.000 430.000
Doniawerstal A 63 389.450 389.450
Drachten (2e module) in A 64 30.000 30.000
uitvoering
Echtener en Groote A 65 100.000 100.000
Veenpolder
Fochteloërveen 1e module A 66 1.30.000 361.000 939.000
Lemsterpolders 3e module A 76 20.000 20.000
Swette de Burd 2e module A 88 800.000 800.000
Wymbritseradeel A 92 300.000 35.000 265.000
Totaal Inrichting 5.407.450 2.056.000 3.351.450
Regelingen Betaalorgaan ILG / PMJP A 417 3.214.903 3.214.903
Friesland
418 400.000 400.000
Totaal Regelingen 3.614.903 3.614.903
Totaal Pre-WILG 9.022.353 2.056.000 6.966.353
Eindtotaal 76.550.324 84.561.169 27.144.002 57.317.167
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 43
8.3 Gebieden en functionarissen
Project Voorzitter DLG Provincie
Klassieke Landinrichting
Baarderadeel Gjalt Stenekes Arend Dijkstra *
Doniawerstal Wiepke Schukken Geert v.d. Veen *
Echtener en Groote Doeke Kraak Arend Dijkstra *
Veenpolder
Wymbritseradeel Jan Galama Arend Dijkstra *
Modulaire Landinrichting
Achtkarspelen-Zuid 2e Lammert Postma Gerco Dam Yep Zeinstra
module
Alde Feanen 1e module Gonny Ploeg Erik Lourens Albert Visser
Alde Feanen 2e module Gonny Ploeg Erik Lourens Albert Visser
Alde Feanen 3e module Gonny Ploeg Erik Lourens Albert Visser
Beekdal Linde 1e module Wim Plekkenpol Bernard Schaap Yep Zeinstra
Beekdal Linde 2e module Wim Plekkenpol Bernard Schaap Yep Zeinstra
Beekdal Linde 3e module Wim Plekkenpol Bernard Schaap Yep Zeinstra
Drachten 2e module Bauke Benedictus Gerco Dam Albert Visser
Fochteloërveen 1e module Jan Bruin Bernard Schaap Albert Visser
Fochteloërveen 2e module Jan Bruin Bernard Schaap Albert Visser
Fochteloërveen 3e module Jan Bruin Bernard Schaap Albert Visser
Koningsdiep 1e module Wytze Kooistra Geert v.d. Veen *
Lemsterpolders 3e module Piet van der Velde Egbert Smit *
Oosterwolde-Elsloo- Nel van Burgsteden Geert v.d. Veen Yep Zeinstra
Appelscha 2e module
Oranjewoud-Katlijk 1e Meine Scheweer Piet op t'Hof Yep Zeinstra
module
Swette-de Burd 2e module Pé Miedema Erik Lourens *
Swette-de Burd 3e module Pé Miedema Erik Lourens *
Swette-de Burd Inrichting It Pé Miedema Erik Lourens *
Eilân-West
Integrale
Gebiedsontwikkeling
GO Bûtenfjild 1e module Arjen Bilijam Gerco Dam Yep Zeinstra
GO Bûtenfjild 2e module Arjen Bilijam Gerdo Dam Yep Zeinstra
GO Dongeradeel Jan Bargboer Hans Westra Jan de Heer
GO Ferwerderadiel Harm de Kroon Erik Lourens Theun Miedema
GO Frankeradeel-Harlingen Hepke Bijma Henk van Straten Roelof Bos
GO N381 Tine Bijstra Meinard Bos Theun Miedema
GO Terschelling Jurrit Visser Piet op t'Hof Jan de Heer
GO De Centrale As Bertus Mulder Hans Westra Bert Wijnsma
Robuuste Natte As Lauwers - Henk van Straten M. Bakker/Roelof Bos
Uitwerking Robuuste - Henk van Straten Yep Zeinstra
Natte As
Projecten Impuls
Landbouwstructuur
Actieprogramma - Henk van Straten Michiel Sybesma
Versterking
Landbouwstructuur Witte
Gebieden
Actieprogramma - Henk van Straten Michiel Sybesma
Versterking
Landbouwstructuur LI-GO-
gebieden
Overige projecten
Gaasterland - Sies Krap Roelof Bos
Stimulering Particulier - Alma van der Linde Jan de Heer
Natuurbeheer Fryslân
Ecologische - Maaike van Alphen Menko Groeneweg
Verbindingszones Zuidoost-
Fryslân
MJPO - Henk van Straten Menko Groeneweg
44 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
Oude Willem Stuurgroep Hans Konst Anita Buijs Yep Zeinstra
Drents-Friese Wold
Rottige Meente - Canisius Smit Roelof Bos
Samenwerking bureaus - Canisius Smit Klaas Zwart
Plattelânsprojekten
Tjalleberter Krite - Egbert Smit Roelof Bos
Wolvega-Zuid - Bernard Schaap Roelof Bos
Nieuwe projecten
Riperkrite - Canisius Smit Roelof Bos
* Opvolger Paul de Jong
Ten behoeve van de projectvoortgang vindt de provincie het belangrijk dat projecten zoveel mogelijk door dezelfde
medewerkers worden bemenst. Zijn er toch wisselingen noodzakelijk, dan wint DLG advies in bij de provincie.
8.4. Escalatieladder
Aanleiding
Tijdens de opdrachtgever- en opdrachtnemersdag (april 2009) bleek het niet voor iedereen duidelijk hoe men tot
besluiten komt bij verschillen van inzicht. Belangrijk is om dit met elkaar te delen. Doel van zo'n escalatieladder is het
verhogen van de resultaatgerichtheid en het hanteren van een zakelijke aanpak bij verschillen van inzicht. Dat laatste is
belangrijk om te voorkomen dat verschillen van inzicht leiden tot persoonlijke geschillen. Uitgangspunt bij besluitvor-
ming is dat de opdrachtgever een beslissing neemt op basis van voldoende informatie (voor- en tegenargumenten) en
over voldoende mandaat beschikt.
De ladder
Tree 1
Bij verschil van inzicht is het verstandig dat de DLG'er en de provincieambtenaar eerst samen zoeken naar een oplos-
sing. Probeer door te luisteren te ontdekken wat het echte bezwaar is tegen de door u voorgestelde oplossing.
Tree 2
Wanneer het verschil van inzicht niet direct te overbruggen is, roept u de hulp in van de coördinator van de provincie en
de teamleider. Met vier man bekijkt u de mogelijkheden.
Tree 3
Blijft het verschil van inzicht bestaan dan kunt u dit agenderen in het maandelijkse managementoverleg tussen
DLG en de provincie. Het is belangrijk om een notitie te hebben met ieders opinie, inclusief voor- en tegenar-
gumenten. Wanneer snelheid is geboden, kunt u contact opnemen met de accountmanager DLG (Bart Hingst).
Provinciemedewerkers kunnen contact opnemen met afdelingshoofd PPLG (Ruud de Jong).
Tree 4
In het maandelijkse overleg kan bij een gewichtig bestuurlijk aspect besloten worden dat de gedeputeerde een besluit
moet nemen.
Tree 5
Wanneer er voor DLG naast bestuurlijke ook principiële aspecten meespelen, zal er in het bijzijn van de directeur
DLG-Noord een overleg met de gedeputeerde moeten plaatsvinden.
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 45
8.5. Lijst met extra betaalde opdrachten provincie Fryslân
Inrichting
N381 135.000
De Centrale As 482.500
RNA Louwers 30.000
Landschapsinventarisatie NL NFW 10.000
Waddenglas 35.000
Landbouwstructuuronderzoek Fr pm
Inhuur DCA 100.00
Nulmeting op Kaart 2010 Pm
Franekeradeel Harlingen 110.000
Inhuur divers Pm
Grond
Haak Leeuwarden Zuid 40.000
Polderhoofdkanaal 10.000
VIV Fryslân 20.000
Weidevogelcompensatie pm
Natuur
Project Vliegende euro's 32.000
Dit zijn veelal globale ramingen, werkelijke kosten op basis van offerte.
8.6. Definities, begrippen en afkortingen
Algemeen
In deze prestatieovereenkomst worden de definities en begrippen gebruikt die zijn vastgesteld in de bestuursovereen-
komst ILG 2007-2013 circa tussen het Rijk en de provincie(s) en een actualisatie ervan.
Begin 2009 is er een handleiding voortgangsrapportage ILG uitgekomen. De definities en begrippen met betrekking tot
de voortgangsrapportage, ofwel het PEIL-format, zijn hierin uitgebreid en aangescherpt. Veel van deze begrippen en defi-
nities komen terug in deze prestatieovereenkomst en worden dan ook in die betekenis gehanteerd. Deze definities en de
toelichtingen daarop staan op de website www.vitaalplatteland.nu onder de tab `Uitvoeringsafspraken'.
Aankoopstrategieplan (ASP)
Het aankoopstrategieplan is een document waarin GS bepaalt of marktconform handelen op vrijwillige basis mogelijk is.
Of dat extra instrumenten moeten worden ingezet voor een goed en tijdig verloop van de grondverwerving.
Aansturingsprotocol
Het Rijk en de provincies hebben voor de onderlinge sturingsrelaties een aantal protocollen voor de looptijd van het ILG
vastgesteld. Het aansturingsprotocol provincies-DLG regelt de wijze waarop de provincies DLG aansturen bij de uitvoering
van het rijks- en provinciaal beleid voor het landelijk gebied. Het aansturingsprotocol betreft de opdrachtgeversrol van
provincies ten aanzien van DLG en ten aanzien van BBL. Dus niet de eigenaarsrol.
Bestuursovereenkomst (BO) 2007-2013
De overeenkomst tussen het Rijk en de provincie waarin afspraken zijn gemaakt over de realisatie van de rijksdoelen voor
het landelijk gebied met het ILG.
BBL
Bureau Beheer Landbouwgronden
BBL-bezit
Alle gronden, die door BBL tot 1-1-2007 zijn verworven (oud BBL-bezit) en gedurende de looptijd van de bestuursovereen-
komst 2007-2013 worden verworven (nieuw BBL-bezit) en niet zijn overgedragen.
Dit BBL-bezit is toegerekend naar rijksdoelen (EHS, RodS), landmeterhectares (grondvoorraad t.b.v. landbouwdoeleinden)
en `vervallen doelen'. Het resterende BBL-bezit is één op één gelabeld aan te verkopen gronden ter financiering van RodS
en doelen in opdracht van derden. `Ruilen BBL-bezit per 1-1-2007' betreft gronden, die door BBL voor 1-1-2007 zijn verwor-
ven en waarvan is overeengekomen dat deze in de periode 2007-2013 aan de eindbeheerder worden overgedragen.
46 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
Het binnen een provincie gelegen BBL-bezit wordt ingezet ten behoeve van doelen in deze provincie. Het BBL-bezit
wordt (kwantitatief) toegedeeld aan EHS-nieuwe natuur, RodS, vervallen doelen en landmeterhectares. Een deel van het
BBL-bezit is vastgelegd voor verkoop t.b.v. RodS. De oppervlakte aan de eindbeheerder overgedragen EHS-nieuwe natuur
en het aan dit doel toegedeeld BBL-bezit omvat (uitgangspunt) in ieder geval alle gronden die vanaf 1975 met rijksgeld
zijn verworven ter realisatie van EHS-nieuwe natuur. Deze gronden maken daarom onderdeel uit van de begrensde
nieuwe natuur.
Bijdrage juridisch vastgelegd
Dit betreft de financiële omvang van juridisch bindende afspraken, toezeggingen en overeenkomsten (over te realiseren
prestaties) die de provincie is aangegaan met subsidieaanvrager, opdrachtnemer gebiedsorganisatie en dergelijke.
Bijdrage in het rapportagejaar besteed
Het gaat hier om geld dat in het betreffende rapportage- of kalenderjaar daadwerkelijk is uitbetaald. Dat wil zeggen het
saldo van betalingen en terugvorderingen c.q. bijdragen van derden.
DLG
Dienst Landelijk Gebied
Ecologische Hoofdstructuur (EHS)
Een samenhangend netwerk van natuurgebieden met onderlinge verbindingsroutes.
FYLG
Frysk Ynvestearringsbudzjet Lânlik Gebiet
GIS
Geografische Informatie Systemen
Grondprijsmonitor
Overzicht van de ontwikkeling van de grondprijzen in het landelijk gebied.
De Grondprijsmonitor geeft op een peildatum voor elke provincie onder andere de kale grondprijs aan. Hierbij is een
splitsing gemaakt tussen `rood' (stedelijk gebied), `roze' (stedelijke omgeving) en `groen' (landelijk gebied). DLG houdt de
grondprijsmonitor bij.
De normkosten verwerving voor de rijksdoelen uit het MJP-2 worden gebaseerd op de `roze' grondprijs (RodS) en de
`groene' grondprijs (EHS, landmeterhectaren en uitfinanciering vervallen rijksdoelen). De normkosten voor verwerving in
rijksbufferzones worden gebaseerd op de `roze' grondprijs (voor RodS) en de `groene' grondprijs (voor EHS) in de provin-
cies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht.
Handelingskader Grond 2007-2013
Kader, door Gedeputeerde Staten (GS) vastgesteld, met daarin randvoorwaarden en wijze waarop grondverwervingpro-
cessen in onderlinge samenhang door BBL namens de provincie uitgevoerd moeten worden.
IKG
Investeringsbudget Grond
ILG
Investeringsbudget Landelijk Gebied
Kapstok Gebiedsontwikkeling
De Kapstok Gebiedsontwikkeling is een instrument van Dienst Landelijk Gebied.
Het ondersteunt gebiedsontwikkeling door hierin een logische fasering aan te brengen. Hierdoor ontstaat inzicht en
overzicht. Het gebruik van de kapstok draagt bij aan een efficiënte en effectieve gebiedsontwikkeling. De aanpak nodigt
uit tot maatwerk en flexibiliteit. (zie ook bijlage 8.7)
Mandateringsbesluit
Een besluit van een bestuursorgaan om een ander de bevoegdheid te verlenen namens hem besluiten te nemen (zie
bijlage 9).
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 47
Marktwaarde
De actuele verkeerswaarde die optreedt bij verkoop van grond aan een willekeurige marktpartij in het gebied. DLG kijkt in voorkomende
gevallen naar recente transacties in een gebied of de omgeving en hanteert dat prijsniveau. De referentie wordt daarmee gezocht in
recente transacties van derden in de omgeving van het object. In de praktijk zal de marktwaarde vrij dicht bij de agrarische waarde liggen
als een bestemmingswijziging (en daarmee de kans op potentiële waardevermeerdering) nog onzeker is. Het verschil kan groot zijn
indien een, voor de prijs gunstige, bestemmingswijziging vrij zeker is.
Mijlpaal
Een vooraf met de opdrachtgever afgesproken product waarmee, tijdens de uitvoering van een project, een tijdperk wordt afgesloten. Er
kan een bepaald moment afgesproken zijn waarop een mijlpaal bereikt moet zijn.
Model grondkosten (voorheen Grondprijsmonitor)
Overzicht van de ontwikkeling van de grondprijzen in het landelijk gebied. Voor het format en definities, zie de `Handleiding voortgangs-
rapportage ILG' en www.vitaalplatteland.nu .
Module
Een module is een deelproject van uitvoering. Modules waarvan de uitvoering gestart is voor 1-1-2007 zijn ook bekend als lopende
verplichting. Een module is tevens een onderdeel van een opdrachtfiche.
MTR
Midterm Review
Nulmeting op Kaart (NOK)
De definitieve stand van zaken van de inrichting en verwerving van de EHS per 01-01-2007. Als gevolg van deze NOK zijn de cijfers uit de
Bestuursovereenkomst (BO) aangepast.
Normbijdrage
Rijksbijdrage voor de realisatie van een prestatie-eenheid van een rijksdoel.
Normkosten
Gemiddelde kosten voor de realisatie van een prestatie-eenheid van een rijksdoel. Het Rijk hanteert landelijke normkosten (landelijk
gemiddelden) in de communicatie met onder andere de Tweede Kamer. In overeenkomsten met afzonderlijke provincies hanteert het
Rijk (provinciaal) gedifferentieerde normkosten.
Normkosten grondverwerving
Kale grondprijs vermeerderd met de bijkomende kosten. De normkostenverwerving uit het MJP-2, en de actualisatie hiervan, worden
gebaseerd op de jaarlijkse Grondprijsmonitor. Dit voert DLG uit.
Onteigening
Wettelijke onteigening op grond van de onteigeningswet.
Onteigeningsvergoeding
Het verschil tussen de onteigeningswaarde en de reguliere grondprijs.
Opdracht (meerdere betekenissen)
Een overeenkomst (beleidsopdracht of beleidsafspraak) tussen een provincie, een ministerie of een ander publiek orgaan en/of DLG,
gericht op het leveren van een inspanning, resultaat, product of prestatie.
Vb. De prestatieovereenkomst (art. 5 lid 2) is een opdracht van de provincie aan de DLG die wordt uitgewerkt/gespecificeerd in deelop-
drachten, kortweg opdrachten genoemd. In dit verband wordt de term uitwerkingen vermeden in verband met mogelijk verwarring met
planlogische - of inrichtingsuitwerkingen.
Opdrachtfiche
Een tussen de provincie en de DLG overeengekomen wijze van vastleggen van afspraken over inspanningen, resultaten en prestaties, in
termen van kwaliteit, kwantiteit, tijd en geld. De prestatieovereenkomst wordt uitgevoerd op basis van opdrachten van de provincie, of
de gebiedspartij, waarmee de provincie dat is overeengekomen. Aan de DLG is dit nader te specificeren in opdrachtfiches.
Opdrachtgever
Een opdrachtgever is eigenaar van een project. GS is opdrachtgever voor projecten onder provinciale vlag. De eerstverantwoordelijke
gedeputeerde vervult de rol van gedelegeerd opdrachtgever.
48 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
Opdrachtnemer
Een opdrachtnemer is: Een bestuursorgaan en rechtspersoon. Een uitvoeringsorganisatie w.o. de Dienst Landelijk Gebied
als agentschap van het ministerie van LNV en het Bureau Beheer Landbouwgronden (tevens rechtspersoon). Een ambte-
lijk orgaan.
PCLG
Provinciale Commissie Landelijk Gebied
PCL
Provinciale Commissie Landbouw
PCVL
Provinciale Commissie Verbetering Landbouwstructuur
PEIL-format
Een in de Bestuursovereenkomst overeengekomen format waarmee de provincie het Rijk jaarlijks informeert over de
voortgang van de uitvoering van de bestuursovereenkomst en waarmee ze zich uiteindelijk ook verantwoordt aan het
Rijk.
PMJP
Provinciaal Meerjaren Programma
PMV
Provinciale Maand Verantwoording
PNB-leningenbudget
Budget (in de rijksbegroting) voor het verwerven van nieuwe EHS, waarbij financiering plaatsvindt uit de zogenaamde
leenfaciliteit EHS. De leenfaciliteit EHS is een financieringsconstructie waarbij het rijksaandeel in de aankopen van
Particuliere Natuurbeherende instanties (PNB) wordt gefinancierd uit een lening die Natuurmonumenten afsloot bij het
ministerie van Financiën. Het ministerie van LNV vergoedt Natuurmonumenten de daaraan verbonden kosten voor rente
en aflossing.
POP-2
Plattelands Ontwikkelingsprogramma in het kader van het Europese Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling.
Prestatie
Een concreet beleidsdoel waarover in het rijksmeerjarenprogramma van de Agenda Vitaal Platteland 2007-2013 (MJP-2-2)
en/of het provinciaal meerjarenprogramma (pMJP) een te realiseren budget en te realiseren prestatiehoeveelheden zijn
opgenomen.
Definities van de rijks-MJP-prestaties waarover in de bestuursovereenkomst afspraken zijn gemaakt zijn terug te
vinden op de website www.vitaalplatteland.nu onder de tab `Uitvoeringsafspraken'.
Prestatie in uitvoering/Prestaties gerealiseerd
Ook hiervoor zijn (per prestatie) op bovengenoemde website definities terug te vinden.
PPLG
Projecten en Programma's Landelijk Gebied
Provinciale Prestatieovereenkomst (PPO)
Een tussen de directeur DLG en een provinciebestuur gesloten overeenkomst, met de geldigheid van een jaar, over de
uitvoering door en capaciteitsinzet van DLG van de, onder andere in de bestuursovereenkomst neergelegde, afspraken
over verwerving in, en inrichting en beheer van het landelijk gebied in de betreffende provincie.
PPOV
Provinciale Prestatieovereenkomst Verantwoording
Programma
Een tijdelijke organisatievorm ter aansturing van projecten met een gezamenlijke taakstelling.
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 49
Project
Een tijdelijke organisatievorm voor het leveren van een of meer scherp gedefinieerde resulta(a)t(en) binnen afgesproken tijd, budget
en kwaliteitsnormen. Een project is de vertaling van een opdracht naar de DLG-interne organisatievorm.
Provincie
In het kader van de rol van opdrachtgever/opdrachtnemer wordt onder provincie verstaan de provincie als opdrachtgever.
PSN
Provinciale Subsidie Natuurbeheer
PSU
Project Start-up
PSAN
Provinciale Subsidie Agrarisch Natuurbeheer
Restanttaakstelling (kwantitatief)
De per beleidsdoel nog te realiseren prestatie. De restant taakstelling per 1-1-2010 wordt bepaald door de eerder overeengekomen
taakstelling te corrigeren voor de in de periode tot en met 2009 verworven, ingerichte c.q. in beheer genomen hectares/kilometers. Bij
het ondertekenen van de bestuursovereenkomst wordt uitgegaan van de restant taakstelling per 1-1-2010
Resultaat
Concrete, tastbare zaken die door middel van een inspanning (bijvoorbeeld een project) worden/zijn gerealiseerd. Voorbeelden
zijn een fietspad, een adviesnota of de aankoop van het kadastrale perceel x. Resultaten zijn concrete en tastbare bouwstenen voor
(beleids)prestaties.
SBB
Staatsbosbeheer
SNL
Subsidiestelsel Natuur- en Landschapsbeheer
VIH
Vrij Inzetbare Hectares
WILG
Wet Inrichting Landelijk Gebied
50 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 51
52 Prestatieovereenkomst 2010 provincie Fryslân
provincie Fryslân Prestatieovereenkomst 2010 53
54
55
Colofon
Deze prestatieovereenkomst is een gezamelijk product van:
Dienst Landelijk Gebied Fryslân
Provincie Fryslân
Samenstelling: Jaap Groenhagen
Bart Hingst
Sylvia van Lieshout
Tekstredactie: Schrijfbureau Terwisscha & Wagenaar
Vormgeving en druk: Hellinga Grafische Specialisten
56
---- --
Jaarplan 2010 pMJP:
Ympuls foar it Fryske
Plattelân
Investeren in een duurzamer, leefbaarder en mooier platteland
Inhoudsopgave
· Inleiding
· Samenvatting
· Korte terugblik 2009
· Korte vooruitblik inhoudelijk 2010
· Jaarprogramma 2010
o Middelen
o FYLG en het subsidiespoor
o Hoe gaan we om met de gewekte verwachtingen in relatie tot beperktere
meerjarenbegroting?
Thema Sociaal-economische vitaliteit
Erfgoed en monumentenzorg en Versterken/verbreden kwaliteit
toeristisch voorzieningenniveau
Verbeteren fysieke woonomgeving
Landschap generiek
· Tabel pMJP Jaarprogramma 2010
· Doorkijkje 2011/2012
· Eindconclusie
Bijlage 1: Realisatie en uitputting pMJP budgetten voor de Tenderdoelen
Bijlage 2: Openstelling Tender en plafonds 2010
2
Inleiding
Sinds 1 januari 2007 zijn taken en geld overgedragen door het ministerie van LNV aan de
provincie Fryslân. De provincie kan daarmee in de jaren tot en met 2013 in het landelijk ge-
bied doelen realiseren op het gebied van Landbouw, Natuur, Landschap, Water, Bodem,
Recreatie en Toerisme, Sociaal-economische vitaliteit (waaronder leefbaarheid) en het be-
heer financieren. Dit is vastgelegd in een Bestuursovereenkomst Investeringsbudget Lande-
lijk Gebied (ILG). De provincie heeft daar haar eigen geld (FYLG budget) en haar eigen doe-
len aan toegevoegd en het geheel neergelegd in het provinciaal Meerjarenprogramma Lan-
delijk Gebied (pMJP).
Het pMJP is daarmee een uitvoeringsprogramma geworden dat doelen en prestaties van
meerdere beleidsvelden én geldstromen van Europa, Rijk en provincie combineert. Tevens
geeft het inzicht in de verwachte cofinanciering van derden, zoals gemeenten en Wetterskip.
Dankzij deze bundeling zijn integrale projecten en een gebiedsgerichte aanpak mogelijk. De
keerzijde is dat het programma complex oogt, zeker als we het hebben over de financiën,
maar ook als we het hebben over de realisatie, die in de vorm van prestaties geprogram-
meerd en verantwoord wordt.
Ook lijkt het programma heel veel Fries' geld te kosten door de bundeling van geldstromen
over een langere periode, maar dat is niet zo. De investering van Fryslân in het Landelijk
gebied bedraagt in 7 jaar bijna 123 miljoen (FYLG geld), het Rijk investeert in diezelfde peri-
ode 265 miljoen (ILG geld) waaronder 118 miljoen voor beheer van Natuur, Landschap, Re-
creatie en Toerisme. Van Europa kunnen we dankzij deze bundeling in de vorm van cofinan-
ciering nog 45 miljoen extra (POP geld) naar Fryslân halen! Al dit geld maakt het mogelijk
dat initiatiefnemers (particulieren, verenigingen, stichtingen, bedrijven, overheden en overige
instanties) 690 miljoen zullen investeren. De totale investering in Fryslân bedraagt dus ruim
1,1 miljard, 9 keer zoveel als de investering van de provincie Fryslân zelf.
3
Inmiddels hebben we drie jaar ervaring met het op deze wijze programmeren en realiseren
van doelen. Daar hebben we veel van geleerd:
inhoudelijk
· Het programma loopt inhoudelijk goed. De samenleving is, na een zekere aanloop,
met veel projecten en projectideeën gekomen die overeenkomen met de doelen die
de provincie nastreeft met het pMJP. Het aanbod aan projecten is inmiddels groter
dan de geprogrammeerde middelen, zodat selectie op kwaliteit steeds belangrijker
wordt. Aanvullende sturing op kwaliteit wordt ontwikkeld via de pMJP-verordening en
de jaarplannen van gebiedsplatforms.
· Nu het programma het vierde jaar in gaat, is meer sturing nodig om achterblijvende
prestaties te realiseren, of te herprogrammeren.
· De programmavorm ondersteunt langer lopende projecten door de flexibiliteit van
budgetten, maar zal toch te kort zijn voor gebiedsontwikkelingprojecten die in 2009
zijn opgestart.
· Projecten in het landelijk gebied bieden veel kansen voor het meekoppelen van doe-
len en andere geldstromen; keerzijde is dat het méér tijd kost om méér neuzen één
kant uit te krijgen.
Technisch:
· Een programma behoeft ingevulde randvoorwaarden op gebied van
o Financiële afspraken om te kunnen programmeren (geld en prestaties)
o informatisering (systemen) om te kunnen controleren op tijdige realisatie en
haalbaarheid doelen
o helder beleid om te kunnen sturen op kwaliteit.
De randvoorwaarden waren bij aanvang van het programma niet (goed) ingevuld,
maar zijn nu sterk verbeterd.
4
Samenvatting
In de periode 2007 tot en met 2013 loopt het provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Ge-
bied. Met 1,1 miljard willen we Fryslân vitaler, mooier en aantrekkelijker maken, zodat men-
sen graag in Fryslân willen wonen, werken en recreëren. De verwachte krimp van de bevol-
king kunnen we er niet mee keren, maar we kunnen wel de leefbaarheid proberen te behou-
den en verbeteren in die gebieden die met krimp te maken krijgen.
Binnen het programma investeren we via twee sporen:
· Subsidie-spoor
projecten die vanuit de samenleving komen en met genoemde geldstromen gesubsi-
dieerd worden; het inrichten van dorpskernen met behoud van erfgoed en monumen-
ten, het opknappen van dorpskernen en dorpshuizen als centraal trefpunt met voor-
zieningen, het verbeteren van toeristische trekpleisters etc.
· Landinrichtingsspoor
gebiedsgerichte landinrichtingsprojecten die we met commissies voorbereiden. Dit
zijn langer lopende projecten waarbij de landbouwstructuur verbeterd wordt, de Eco-
logische Hoofdstructuur (EHS) en ecologische verbindingszones (EVZ) (mee) gerea-
liseerd worden en kansen benut worden voor recreatie, landschap, water, leefbaar-
heid en dergelijke. In dit soort projecten wordt het Investering Krediet Grondaankopen
(IKG) aangewend en worden kavelruil en bedrijfsverplaatsingen toegepast.
Het programma (pMJP) wordt jaarlijks uitgewerkt via deze twee sporen. Het subsidiespoor in
dit jaarplan, het landinrichtingspoor in de prestatieovereenkomst (PPO) met de Dienst Lan-
delijk Gebied (DLG). Op deze wijze programmeren we de prestaties, die we daarmee willen
realiseren. Het belangrijkste sturingsmechanisme voor het eerste spoor zijn het geld (tender-
plafonds) en de gerealiseerde prestaties, voor het tweede spoor zijn dat de uren van DLG
die door het ministerie van LNV betaald worden.
5
We hebben inmiddels 3 jaar ervaring met het werken in het pMJP en de sturing.
Inhoudelijk gezien boeken we goede resultaten (zie Jaarverslag/Berap). Het programma vol-
doet aan behoeftes van de samenleving, gelet op het grote aantal vragen om financiële on-
dersteuning bij landschap, innovatieve landbouw, leefbaarheid, herinrichting dorpskernen
etc. De programmavorm is zeer geschikt voor langjarige afspraken met derden, indien aan
een aantal randvoorwaarden wordt voldaan. Deze randvoorwaarden zijn financieel-technisch
en administratief van aard. Afgelopen jaar zijn deze randvoorwaarden ingevuld.
6
Korte terugblik 2009 (zie ook jaarverslag en 2e BERAP 2009
2009 was een roerig jaar voor het pMJP. Een nieuwe gedeputeerde, die gelijk geconfron-
teerd werd met een dreigend tekort aan middelen. Een veelheid aan acties om de financiële
en administratieve randvoorwaarden op orde te brengen en de control te verbeteren. Het
instellen van het Investeringskrediet Grond (IKG) om investeringen en exploitatie uit elkaar te
halen. Bezuinigingen bij de Dienst Landelijk gebied, onze uitvoerder bij o.m. landinrichtings-
projecten. De verordening uit 2007 die Europaproof gemaakt moest worden en herijkt tot een
verordening 2009. Beide inmiddels vastgesteld door PS en goedgekeurd door LNV. Het lan-
delijk project Nulmeting op Kaart (NOK), waarmee met terugwerkende kracht de situatie per
1-1-2007 eenduidig wordt vastgelegd. Achterstand in de subsidie-beschikkingen, die inge-
haald moest worden. En lêst mar net lytst: de omvorming van programma beheer naar een
subsidiestelsel Natuur- en Landschapbeheer (beheer wordt wel betaald uit het pMJP, maar
niet geprogrammeerd in dit jaarplan).
1. Interne stroomlijning
De interne organisatie van het pMJP is verdeeld over zes beleidsafdelingen, 2 uitvoe-
ringsafdelingen PPLG en PP, waaronder 6 Plattelandsbureau's vallen, een interne
subsidie-eenheid en DLG als extern subsidie-orgaan. Dit stelt hoge eisen aan het
proces van idee tot beschikking, waarbij de communicatie laagdrempelig en intensief
moet zijn. In 2009 is de uitvoering van een PIT (Proces Innovatie Traject) tot stand
gekomen en zijn belangrijke verbeteringen doorgevoerd. In het licht van Trendbrekke
wordt nu geen energie meer gestoken in nieuwe verbeteringen te bedenken, maar
wachten we daarmee tot besluitvorming over de nieuwe provinciale organisatie is af-
gerond.
Met deze stroomlijning is het mogelijk gebleken de achterstand in subsidiebeschik-
kingen grotendeelsdeels weg te werken.
Verder is de relatie tussen het subsidie-spoor en het landinrichtings-spoor verstevigd.
2. Visitatiecommissie
Begin 2009 is de landelijke visitatiecommissie (commissie Hendrikx) langs gekomen
om met betrokken partijen en doelgroepen de voortgang en knelpunten te bespreken.
Hun rapportage "ILG- Werk in uitvoering" doet een achttal aanbevelingen en agen-
deert een elftal onderwerpen voor de Mid Term Review. De belangrijkste constatering
is dat beperkte grondmobiliteit en stijgende grondprijzen consequenties hebben voor
de taakstelling EHS, hetgeen leidt tot de aanbeveling om een meerjarige, gezamenlij-
ke grondstrategie te ontwikkelen.
3. Relatie DLG
In 2009 is de relatie met DLG verzakelijkt en verbeterd. De rollen van opdrachtnemer
(DLG) en opdrachtgever (provincie) zijn beter benoemd en ingevuld. Daarmee is de
aansturing van de provincie verregaand versterkt: er is meer zicht op of we de afge-
sproken prestaties kunnen realiseren en zo niet, wáár dan de knelpunten optreden.
Dat betekent dat we in 2010 kunnen werken aan een aanpak, om deze knelpunten op
te lossen (zie verder PPO).
4. Vermenigvuldigingsfactor: POP en ILG en derden
De projecten die via de Plattelandsbureau's worden ingebracht, kennen een gemid-
delde vermenigvuldigheidsfactor 8. Uiteraard sturen we erop om in elk geval het Eu-
ropese geld en Rijksgeld voor deze projecten in te zetten.
De budgetten die via het subsidiespoor besteed worden, zijn gemiddeld voor 45%
benut. Per thema en doel is dit overigens heel wisselend (zie bijlage 2).
7
5. Waterschap
in 2009 is een samenwerkingsovereenkomst met het Wetterskip getekend waarin
over en weer de intentie is vastgelegd om, vanuit ieders deelbelang, samen waterpro-
jecten in het landelijk gebied te financieren. Per jaar wordt de intentie vertaald in een
prestatie-overeenkomst waarin voorgenomen projecten staan. Per project wordt de
financiering pas echt vastgelegd, met de daarbij behorende prestaties.
6. Grondaankoop, inrichting, beheer
Zoals in de bijgevoegde tabel (bijlage 1) blijkt, blijven sommige prestaties achter bij
de gewenste situatie. Dit betreft vooral grondgebonden landbouw en natuur, die via
het landinrichtingspoor worden gerealiseerd. Het laatste is vooral vervelend vanwege
de samenhang: als EHS niet gekocht kan worden, kan het ook niet ingericht worden
en dus niet overgedragen voor beheer. De oorzaken zijn in 2009 geanalyseerd en
inmiddels wordt een plan de campagne bedacht hoe we toch zo dicht mogelijk bij het
doel kunnen geraken. Dat hebben we ook nodig om bij de Mid Term Review (MTR) te
onderbouwen dat we weliswaar nog niet zijn waar we wilden zijn, maar daar wel
dichtbij gaan komen. Overigens, het is inmiddels een probleem waar meer provincies
tegenaan lopen.
8
Korte vooruitblik 2010 inhoudelijk
1. In 2010, uiterlijk 2011 willen we, conform eerder toezeggingen aan de Staten, 90%
van de prestaties als verplichting vastgelegd hebben in beschikkingen zodat we 2012
en 2013 vooral kunnen gebruiken voor de uitvoering.
2. MTR
In 2010 wordt landelijk een tussenbalans opgemaakt over hoe de provincies preste-
ren op de doelen uit de Bestuursovereenkomst voor het Investeringsbudget Landelijk
Gebied. Wij hebben als provincie onze eigen doelen gelijk op laten lopen met dit pro-
gramma, en zullen dus ook de provinciale doelen en prestaties opnemen.
3. Nationaal Landschap: Nationaal Landschap-projecten zijn voortvarend ter hand ge-
nomen met als gevolg dat dit jaar het geld voor dit doel vrijwel op is. Gelet op het be-
lang voor Zuid-West Fryslân en de Fryske Wâlden zal een lobby om extra Rijksgeld
gestart worden; per slot heeft de minister ons zélf uitgedaagd om te bewijzen dat het
mogelijk onvoldoende geld was en toegezegd dat er dan extra geld zou komen.
4. Grondstrategie, aankoop, inrichting en bevorderen particulier natuurbeheer lopen
achter. In 2010 zullen we op basis van bestaande analyses keuzes ontwikkelen om
versnelling te realiseren in de EHS (zie verder PPO).
5. In 2010 evalueren we de Kadersubsidie en Subsidieverordening op mogelijkheden
om transparanter en efficiënter beschikkingen te verlenen.
9
Jaarprogramma 2010
Middelen
In 2006 is het programma pMJP 2007-2013 vastgesteld, met daarin de reëel gewekte ver-
wachtingen in de vorm van te realiseren prestaties: aantallen projecten (bijv. leefbaarheid en
landschap generiek), aantal hectares (bijv. recreatief groen), aantal km (routenetwerken,
natuurvriendelijke oevers). Het programma wordt gefinancierd uit Europese middelen (POP),
rijksmiddelen (ILG) en provinciale middelen (FYLG). De in de provinciale begroting beschik-
baar gestelde middelen voor het resterend deel van het programma zijn bestemd voor
(co)financiering van subsidies aan projecten die van onderop worden gegenereerd én
(co)financiering van gebiedsgerichte landinrichting projecten.
In dit jaarprogramma staan de provinciale middelen voor het subsidiespoor centraal. In de
PPO wordt het andere spoor uitgewerkt.
FYLG en het subsidiespoor
In de begroting 2010, de meerjarenbegroting én de doorkijk staat de Friese investering voor
het Landelijk gebied (FYLG budget) voor de periode 2010-2015. Gerekend wordt met 122,4
miljoen voor de periode 2007-2015, 17 miljoen minder dan de oorspronkelijk geprogram-
meerde 139,4 miljoen (inclusief inflatiecorrectie). Hiervan is 23 miljoen bedoeld voor het sub-
sidiespoor in de resterende programmaperiode (tot en met 2013).
Naar aanleiding van de onrust die is ontstaan doordat er minder middelen beschikbaar ble-
ken hebben de Staten het college gevraagd `maatregelen te treffen waaruit blijkt dat de re-
eel gewekte verwachtingen bij het pMJP gerealiseerd worden'.
In de provinciale begroting 2010 (pag 75) zijn de beoogde prestaties bij 6 doelen aangepast
met onderstaande verklaring:
· Binnen het Thema Sociaaleconomische vitalisering Platteland bij de (sub)doelen:
"Plattelandseconomie" en "Dorpshuizen/multifunctionele centra" wordt de pro-
grammering feitelijk in lijn gebracht met de realisatie in afgelopen jaren. Met de-
ze aanpassing blijft het mogelijk om het niveau van de afgelopen jaren voort te
zetten. De verwachtingen voor deze doelen waren dus achteraf bezien wellicht te
hoog ingeschat.
· Anders ligt dat bij de doelen "Landschap generiek" en "Fysieke woonomgeving".
Deze zijn afgelopen jaren (financieel) zo sterk bevraagd, dat de aanpassing aan
(minder) beschikbare middelen hier wel sterk gevoeld zal worden. In 2010 zelf zal
dat nog niet het geval hoeven zijn, maar in 2011 en daarna kan dat wel. Het
vraagt een nadere analyse om te kunnen aangeven wat de gevolgen zullen zijn
van het verlagen van de prestaties voor deze doelen.
· De doelen "Toeristisch voorzieningenniveau" en "Erfgoed en Monumentenzorg"
zijn afgelopen jaren conform planning besteed, net als de kleine leefbaarheidpro-
jecten. De aanpassing van prestaties op deze doelen wordt nog bekeken in sa-
menhang met de (norm)kosten per project.
In het jaarplan pMJP 2010 zullen we schetsen hoe wij de beschikbare middelen in de
resterende periode denken in te zetten. Daaruit zal ook blijken of wij bij de Kadernota
2011 extra middelen nodig denken te hebben om te kunnen blijven voldoen aan de
reëel gewekte verwachtingen.
10
In dit jaarplan constateren we dat het programma voor de tenderdoelen in het huidige tempo
kan doorgaan voor 2010 en 2011. Het zal wel gebeuren dat sommige prestaties al in 2010 of
2011 zullen zijn gerealiseerd waardoor het bijbehorende doel "gesloten" wordt, of dat het
geld voor dat doel is verplicht, met een vergelijkbaar gevolg: het doel wordt "gesloten". Zo
was het oorspronkelijk voor alle doelen bedoeld: om in 2009 60% verplicht te hebben, in
2010 90% verplicht. Dat wordt nu pas in 2011 gehaald, maar het houdt wel in dat we de be-
loofde prestaties op tijd halen, de gewekte verwachtingen kunnen nakomen, en nog steeds
eerder dan het programma is afgelopen. Om meer te kunnen doen voor deze doelen is
nieuw geld nodig en dat is een politieke keus die aan de hand van beleidsnota's aan PS
wordt voorgelegd.
Ter toelichting het volgende:
· Het programma stopt op 31 december 2013, de betalingen kunnen doorlopen tot en
met 31 december 2015. Dankzij het feit dat het hier om een programma gaat is het
conform de nota "Uitvoering Begroting" mogelijk om verplichtingen aan te gaan op
begrotingen van volgende jaren, dus om "geld naar voren te trekken". Dat betekent
dat in 2012 en 2013 de laatste verplichtingen aangegaan kunnen worden met als
dekking de begrotingen (nu nog doorkijk) van 2014 en 2015. Inhoudelijk wordt het
programma afgerond per 31-12-2013, zoals in 2006 met de Staten en het Rijk afge-
sproken.
· Er is minder geld beschikbaar dan gevraagd was. Daarom zullen ook minder presta-
ties gerealiseerd kunnen worden, dus de prestaties in het programma zijn naar bene-
den bijgesteld. We hebben deze bijstelling vooral gepleegd op díe onderdelen (doe-
len) waar de oorspronkelijke programmering optimistischer was dan in de afgelopen
jaren daadwerkelijk werd gerealiseerd door de samenleving. In het algemeen is het
programma nu op de meeste onderdelen meer in evenwicht met wensen en moge-
lijkheden vanuit de gebieden. In die gevallen kan tot 31-12-2013 voldaan worden aan
de gewekte verwachtingen.
· Per doel is de situatie zeer verschillend. Dit werken we hieronder uit.
Hoe gaan we om met de gewekte verwachtingen in relatie tot beperktere meerjarenbe-
groting?
Het pMJP is opgebouwd uit de thema's Landbouw, Natuur, Water, Bodem, Recreatie, Land-
schap en Sociaal-economische Vitaliteit. Daarbinnen zijn doelen geformuleerd, zoals bij-
voorbeeld Versterken toegankelijkheid Recreatie en toerisme, Verbetering van de leefbaar-
heid, Verbreden plattelandseconomie e.d. Deze doelen zijn algemeen geformuleerd en hoe-
ven niet aangepast te worden.
De doelen zijn vertaald in te leveren prestaties bijvoorbeeld kilometers verbetering wandel-
routes, aantal projecten. Deze staan via de normbedragen in verband met de financiële pro-
grammering. In bijlage 1 staat het jaarprogramma 2010.
De beoogde prestaties met bijbehorende normbedragen beschouwen wij als de gewekte
verwachtingen. Als de financiële programmering wordt aangepast, moeten dus ook de pres-
taties aangepast worden. En als de prestaties duurder of goedkoper uitvallen dan gepro-
grammeerd via de normbedragen, kan er ook een bijstelling nodig zijn.
In de kadernota én de begroting 2010 hebben wij reeds aangegeven dat op sommige doelen
de programmering optimistischer leek dan in werkelijkheid gerealiseerd kon worden, maar
dat het jaar 2009 afgewacht moest worden om daar zekerheid over te krijgen. In bijlage 2
vindt u informatie over realisatie en besteding van de pMJP-budgetten voor de tenderdoelen.
Hieronder vindt u de belangrijkste aandahctspunten.
11
1. Doel 4: Kennis, Innovatie en versterken landbouw
Dit doel is niet beperkt vanwege de financiële kaders maar is wel door zijn budget
heen. Er zijn minder projecten gerealiseerd dan geprogrammeerd was maar de pro-
jecten waren meerjarig, dus ook groter en duurder dan de normkosten waarmee re-
kening was gehouden. Het gaat om substantiële projecten op terrein van de veehou-
derij en akkerbouw, bijvoorbeeld Foarútbuorkje en de Pootaardappel-academie. Het
budget is besteed aan diverse projecten en daarmee hebben we aan de gewekte
verwachtingen voldaan. Conclusie:Voor dit doel worden geen projecten meer ge-
honoreerd. Tenzij de Staten hier extra geld voor ter beschikking willen stellen in
het nieuwe plattelandsbeleid, nota Landbouw of geld willen overhevelen uit een
ander doel of programma.
2. Doel 20: Landschap generiek.
Er is een mismatch geconstateerd tussen geld en prestaties: de maatregelen blijken
duurder dan gedacht en de prestaties zijn diffuus gedefinieerd in stuks, hectares en
kilometers. In de kadernota 2010 werd voorgesteld 1 miljoen euro minder uit te trek-
ken voor dit doel, mede vanuit de gedachte dat er geen specifiek beleid voor Land-
schap Generiek was geformuleerd (wel voor Nationaal Landschap). Inmiddels is 65%
van de middelen besteed. Voor het jaar 2010 kan nog doorgegaan worden op de ou-
de voet, door tenders open te stellen, maar in de loop van 2010 is aanvullend beleid
nodig welke prestaties we beogen om onze doelen te bereiken, en met méér oog
voor de relatie met de normbedragen. Probleem is namelijk dat de afgesproken pres-
tatienormen niet aansluiten bij de daadwerkelijke prestaties. Wij gaan in overleg met
landschaporganisaties om dit probleem aan te pakken.
Conclusie: In 2010 doorgaan conform de oorspronkelijke programmering.
Eveneens in 2010 in overleg met Landschapsbeheer en andere initiatiefnemers
prestaties nader preciseren. Afhankelijk van de nieuwe afspraken bezien of 1
miljoen euro nog nodig is en zo ja, bezien of dit binnen het programma zelf is
op te lossen en zo niet, via de Kadernota 2011 of 2012 een voorstel indienen.
12
3. Doel 29: Erfgoed en monumentenzorg en
Doel 19, Versterken / verbeteren kwaliteit toeristisch voorzieningenniveau zijn
doelen die op schema lopen. Na de bijstelling van geld en prestaties blijkt in de afge-
lopen drie jaar 47% resp. 53% gerealiseerd. Er is dus nog ongeveer de helft over om
de resterende prestaties te bereiken in de aanstaande 4 jaar. Mocht dit in de toe-
komst toch gaan knellen, dan kan er nog geld overgeheveld worden van het andere
Toeristisch doel, nl. Doel 17: Ontwikkelen en versterken toegankelijkheid; op een
onderdeel, nl. toegankelijkheid voor minder-validen worden geen specifieke projecten
ingediend en blijft dus geld over, omdat de toegankelijkheid voor minder-validen al
standaard getoetst wordt als onderdeel van de andere projecten voor toeristische
voorzieningen.
Conclusie: De programmering kan bijgesteld worden zonder aantasting van de
gewekte verwachtingen dankzij de flexibiliteit van het programma. Zonodig ko-
men we bij de Staten met een voorstel om twee vergelijkbare doelen samen te
voegen.
13
4. Doel 26: Verbeteren fysieke woonomgeving
De afgesproken prestaties (10 projecten) zijn al gehaald, terwijl het geld slechts voor
63% is uitgegeven. Wel is alle POP al ingezet. Omdat dit bij uitstek een onderwerp is
voor de versnellingsagenda zullen we het resterende geld in 2010 in een keer be-
schikbaar stellen via de tenders. Door dit resterende geld nu zo snel mogelijk uit te
geven aan goede projecten, hopen we een bijdrage te leveren aan de bestrijding van
de recessie. Als het geld eind 2010 op is, zijn er méér projecten gerealiseerd dan ver-
wacht mocht worden. Er is redenerend vanuit de gewekte verwachtingen geen nood-
zaak hier extra geld voor beschikbaar te stellen. Een overweging is ook, dat dit doel
vooral voortkomt uit POP en waar niet zoveel provinciaal beleid aan ten grondslag
ligt. Wel is het een doel waar maatschappelijk veel vraag naar is en initiatieven voor
zijn.
Conclusie: aan de gewekte verwachtingen is voldaan, de financiële bijstelling
van de programmering heeft hierop geen consequenties. Als het resterende
geld op is, is het op. Tenzij de Staten hier extra geld voor ter beschikking willen
stellen i.h.k.v. de bestrijding van de recessie of het nieuwe plattelandsbeleid.
5. Binnen het thema Sociaal-economische vitaliteit zijn een paar(sub)doelen waar-
voor blijkt dat de programmering optimistischer is dan in werkelijkheid te realiseren is.
Het betreft binnen doel 25: verbetering leefbaarheid plattelandsgebieden, de subdoe-
len Bouwen/verbouwen dorpshuizen of multifunctionele centra en projecten leefbaar-
heid op provinciaal niveau en voorts het doel 28: Stimulering en verbreding platte-
landseconomie. Na bijstelling in budget kunnen we nog steeds de programmering
van Doarpswurk waarmaken, evenals de vraag om subsidiëring van leefbaarheids
projecten en stimulering en verbreding plattelandseconomie.
Voor de (sub)doelen lokale en regionale leefbaarheidsinitiatieven en voorzieningen
woon-zorgzones is dit voor 2010 en 2011 verzekerd. In het kader van de voor 2010
aangekondigde nieuwe Beleidsnota Vitaal Platteland zal besluitvorming moeten
plaatsvinden over voortzetting van deze doelen in de jaren daarna.
Conclusie: Hier kan de programmering naar het huidige jaarlijkse prestatieni-
veau bijgesteld worden zonder dat de gewekte verwachtingen aangetast.
6. De overige thema's en doelen in het pMJP waren geen onderwerp van discussie in
de kadernota 2010 en worden kortheidshalve niet hier, maar in tabel 1 behandeld.
Doorkijkje 2011/2012
In 2011/2012 zullen voor sommige doelen de prestaties gehaald zijn en het geld verplicht.
Via beleidsnota's zal eventuele voortzetting op die doelen bepleit worden.
Conclusie:
Conform de oorspronkelijke doelstelling zullen uiterlijk in 2013 de prestaties gehaald zijn en
de financiën op. Er is nieuw geld nodig om het programma ná 2013 voort te kunnen zetten
en nieuwe projecten te ontwikkelen en/of te honoreren. Wij hopen in de voorbereiding voor
de kadernota 2013, die in januari 2012 start, voldoende zicht te hebben op de landelijke ont-
wikkelingen en de visie op voortzetting van ILG middels decentralisatie naar de provincies.
Eindconclusie: Dankzij de flexibiliteit van het programma kan ondanks bijstelling in
geld en prestaties voldaan worden aan de gewekte verwachtingen bij de meeste pMJP-
doelen. Bij Landschap generiek kunnen we na overleg met de betrokken partijen pas
conclusies gaan trekken.
14
Bijlage 1
PMJP - Jaarprogramma 2010
Thema 5.3 - Provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied 2007 t/m 2013 (pMJP)
Het pMJP is het programma waarin de uitvoering van het beleid van meerdere beleidsprogramma's (landelijk gebied, recreatie, cultuur, zorg en welzijn) opgenomen is. Op deze
plaats wordt daarom geen verantwoording afgelegd over de mate waarin het beleid op koers is, maar over de mate waarin de uitvoering op schema ligt, gezien de aangegane
verplichtingen in geld en prestaties.
Doel Geprogrammeerde Verplichte pres- Geprogrammeerde Geprogrammeerde Geprogram- Opmerkingen
prestaties pMJP taties1 prestaties 2010 verplichtingen meerde ver-
periode ILG plichtingen
FYLG
1. Grondgebonden Landbouw
Wij gaan in de pMJP-periode 2007 t/m 20.173 ha 3.707 ha 2.773 ha 590.000 580.000 In de begroting 2010 is 7.000
2013 de structuur voor grondgebonden ha opgenomen. Na overleg met
landbouw verbeteren door herverkaveling DLG is dit niet realistisch ge-
bleken.
2. Niet grondgebonden Landbouw 450 ha 200 ha Nvt (uitvoering van 0 0
In Noordwest Fryslân (Sexbierum) gaan het plan)
wij in de periode 2007-2013 glastuinbouw
realiseren.
3. Duurzaam ondernemen 28 projecten 14 projecten 4 7 projecten 250.000 250.000 In 2010 zal de nadruk moeten
Wij gaan in de pMJP-periode projecten liggen op het benutten van de
uitvoeren gericht op beheer mineralen, ILG-middelen die voor dit doel
bodemgebruik, energie en 'bio based' beschikbaar zijn.
economie.
4. Kennis en innovatie en verster- Ca. 80 projecten 15 projecten 1 project 0 0 Het geheel beschikbare budget
ken landbouw voor dit doel is reeds belegd. Er
In de pMJP-periode 2007 t/m 2013 gaan zijn minder projecten gereali-
wij uit van realisering van projecten ge- seerd dan geprogrammeerd.
richt op kennisoverdracht en versterking, Het gaat echter om omvangrij-
verbreding of vernieuwing in de sectoren ke projecten, die voor de pro-
landbouw en het agro-cluster. vincie van groot belang zijn.
De realisering van dit doel hangt af van de Er is voor 2010 nog wel een
beschikbaarheid van extra Rijksmiddelen; bedrag van 60.000,- aan
op dit moment is daar nog geen zekerheid POP-middelen beschikbaar, die
over. door andere overheden of
andere provinciale budgetten
gecofinancierd zullen moeten
worden..
1 Peildatum 1-9-2009 voor wat betreft subsidies: dit betekent dat de projecten in het kader van de tender die op 1 oktober 2009 gesloten is, niet zijn meegenomen.
Bron PPO 2010 voor wat betreft overige doelen.
15
5. Visserij
Ondersteuning anti-Visstroperijteam Inmiddels is duidelijk dat voor dit doel geen Rijksmiddelen beschikbaar zullen ko-
men; de provincie zelf voert geen visserijbeleid. Provincie beperkt zich tot onder-
steuning voor het anti-Visstroperij team.
72.000
6. Realisatie EHS
In de pMJP-periode 2007 t/m 2013 wordt Verwerving:
voor de realisering van de EHS 2.200 ha 2.198 ha 473 ha 325 ha 1.442.000 882.000 Verwerving van grond voor
grond aangekocht en ca. 3.400 ha inge- EHS is een knelpunt. Daarmee
richt. Ook is er FYLG-geld gereserveerd Inrichting: 3.400 ha 664 ha 390 ha 4.200.000 2.113.000 vertraagt ook de inrichting. Er is
voor extra inricting natte natuur. een analyse gemaakt met op-
Daarnaast worden de natuurgebieden ties hoe en waar eventueel
beheerd door natuurbeheerorganisaties, extra inspanning zouden kun-
particuliere natuurbeheerders en d.m.v. nen leiden tot versnelling. Begin
agrarisch natuurbeheer. Het beheer door 2010 worden daar verdere
Staatsbosbeheer valt buiten het kader van stappen gezet. In dit document
pMJP. Beheer: PM PM 4.260.000 0 gaan we uit van een realistische
De oppervlakte die beheerd wordt, zal in EHS: 33.941 ha programmering
de pMJP-periode toenemen door aankoop Buiten EHS: 6.095 In het kader van de MTR zullen
en inrichting van natuurgebieden en toe- ha de hectares voor programma-
name van agrarisch natuurbeheer. Recreatie: 5.242 beheer geactualiseerd worden.
ha De hectares kunnen elkaar
Landschap: 1.361 deels overlappen
ha
0 knelpunten 4 knelpunten 3.340.000 0
Oplossen knelpunten in de EHS (MJPO
Ontsnippering)
4 knelpunten Uitvoering start in 2010. De
betreffende prestaties zullen in
2013 zijn gerealiseerd (zie
prestatie-overeenkomst)
16
7. Natuur buiten EHS
Ook buiten de EHS wordt in de pMJP- 41.000 ha PM 41.000 ha 896.000 0 Over de gehele pMJP-periode
periode natuur beheerd door Natuurbe- blijft het aantal hectares in
heersorganisaties en op basis van particu- beheer nagenoeg onveranderd.
lier (agrarisch) natuurbeheer. Qua opper-
vlakte zijn hierbij de "ganzengedoogge-
bieden' het belangrijkst. Buiten de EHS is
er, in het kader van het pMJP, weinig
ruimte tot verdere uitbreiding van (agra-
risch) natuurbeheer.
8. Natuur, overig
Afgezien van de onder 6 en 7 genoemde 12 stimulerings-
doelen gaan wij in de pMJP-periode aan- programma's
dacht besteden aan stimuleringspro- 2 schaapskuddes
gramma's voor agrarisch natuurbeheer, 35 projecten (di- Geld gaat vooral naar oplossen
inrichtingsprojecten voor kleine natuurge- vers) 5 projecten 1 transnationaal 34.000 2.685.000 knelpunten in de Ecologische
bieden buiten de EHS en internationale (waarvan 2 voor project weidevogels; verbindingszones
samenwerkingsprogramma's m.b.t. na- het oplossen van overig diversen
tuur. knelpunten in de
Een belangrijk onderwerp in dit doel is het EVZ's
oplossen van knelpunten in de ecologi-
sche verbindingszones (EVZ's)
9. Milieukwaliteit EHS / VHR / Nb-
wet 3.500 ha 6 ha 1.000 ha 3.350.000 1.200.000
In de pMJP-periode gaan we verder met
verdrogingsbestrijding en verbetering van
de overige milieukwaliteit, hoofdzakelijk in
Natura 2000 gebieden.
10. Nationale Parken Schiermonnik-
oog en Âlde Feanen
In de twee Nationale Parken in Fryslân 2 Bip's 2 BIP's in uitvoe- 2 Bip's in uitvoering 349.000 44.000
wordt het beleid m.b.t. ontwikkeling en ring
beheer van de natuur voortgezet. Daar-
naast is er aandacht voor voorlichting en
educatie, natuurgerichte recreatie en
onderzoek en monitoring t.a.v. de natuur
in deze parken. Basis voor de uitvoering
vormen de vastgestelde Beheers- en
inrichtingsplannen (Bip's).
17
11. Leefgebieden benadering De benaming is gewijzigd van
In de pMJP-periode gaan wij ten gunste Ca. 20 projecten 8 projecten 3 projecten 143.000 72.000 `Soortenbeleid' naar `Leefge-
van specifieke beschermde dier- en plan- biedenbenadering cf. wijziging
tensoorten voorzieningen treffen; met Bestuursovereenkomst.
name t.g.v. de otter (ca. 20 projecten).
12. Regionale watersystemen 98 ha retentiege- Zie Samenwerkingsovereen-
In combinatie met de aanpak van Oevers bieden PM 3 projecten 642.000 642.000 komst
en Kaden door Wetterskip Fryslân gaan 9206 ha aanpas- In de prestatieovereenkomst
wij integrale projecten uitvoeren op het sen watersyste- 2010 worden de projecten na-
gebied van natuur, recreatie en mogelijk men der benoemd. Projecten worden
ook dorpsvernieuwing. Bij natuurprojecten 110 km watergan- werkenderweg opgepakt en/of
kan er ook sprake zijn van extra waterber- gen met recreatie- er wordt aangesloten bij provin-
ging (gekoppeld aan ca. 100 km aan te ve functie ciale landinrichtingsprojecten.
pakken Oevers en Kaden in de periode De prestaties zijn per project
2007 t/m 2013). wel bekend, maar moeten nog
Voor integrale O&K-projecten binnen de geïnventariseerd worden, ook
EHS kunnen ook middelen voor natuurin- tbv. De MTR
richting ingezet worden.
13. Waterkwaliteit
In de pMJP-periode worden projecten
gestimuleerd ter verbetering van de eco- 80 % wateren PM 30.167 m³ 891.000 296.000 Zie samenwerkingsovereen-
logische en chemische kwaliteit van het voldoet aan norm komst
oppervlakte water o.a. door waterbodem- 102.000 m³ bagger
sanering en vergroting van het zelfreini-
gend vermogen van het water. 290 ha uitbreiding
De mogelijkheden zijn opgeplust met boezem
synergiegelden vanaf 2010 voor: 232 km natuur-
- Tjeukemeer Tjonger vriendelijke oevers
- Beeldalsystemen Zuidoost Frye- 516 ha berging in
lân deelsystemen
- Integrale gebiedsontwikkeling 6 vispassages 0 1.498.000 0
Dongeradeel en Ferwerderadeel 40 km hermeande-
- Inrichting Friese Boezem ring/beekherstel
14. Duurzaam bodemgebruik
In 2007/ 2008 wordt een visie opgesteld 1 bodemvisie 1 bodemvisie 0 0 0 De bodemvisie wordt werken-
voor de verbetering van de bodemkwali- derweg afgerond tot 2013
teit.
15. Bodemkwaliteit (sanering) Vervallen In het convenant bodemontwikkelingsbeleid en spoedlocaties zijn afspraken gemaakt over verdergaande decen-
tralisatie van de inzet van de bodemsaneringgelden. Daarmee vervallen de voorgenomen prestaties in de BO
ILG.
18
16. Recreatief groen Het aantal hectares in de reeds
In de pMJP-periode 2007 t/m 2013 zullen 50 ha PM 8 ha 0 300.000 verplichte projecten moet nog
wij dagrecreatieve voorzieningen realise- nader bepaald worden.
ren in de naaste omgeving van steden en
dorpen.
17. Ontwikkelen en versterken toe-
gankelijkheid (routenetwerken)
In de pMJP-periode wordt verder gegaan Landelijke doelen: 318.000 59.000 Het aantal kilometers in de
met het ontwikkelen en verbeteren van Wandelen 2 knel- 0 knelpunten reeds verplichte projecten moet
landelijke en provinciale routenetwerken punten nog nader bepaald worden.
65 km boerenland- 14 km Er zal in 2010 hard gewerkt
pad 0 knelpunten moeten worden aan het oplos-
Fietsen 10 knel- PM sen van de knelpunten in de
punten landelijke fiets- en wandelrou-
Varen 238 km PM 44 km 300.000 tenetwerken)
Provinciaal:
Ca. 250 km
18. Beheer recreatievoorzieningen
binnen EHS Nvt Dit doel vormt onderdeel van de doelstelling `beheer' binnen
de EHS (doelstelling 6).
19. Versterken en verbeteren kwali-
teit toeristisch voorzieningenni- Als gevolg van de bijstelling in
veau Ca. 100 projecten 64 projecten 15 projecten 0 1.200.000 de Kadernota 2010 is de doel-
In de pMJP-periode 2007 t/m 2013 wordt stelling neerwaarts bijgesteld
het toeristisch voorzieningenniveau van van 132 naar 102 projecten.
het landelijk gebied verder versterkt,
d.m.v. het realiseren van projecten.
20. Landschap (generiek)
Door middel van gerichte projecten wor- ca. 6.100 ha, PM PM 0 750.000 Als gevolg van de bijstelling in
den de natuurlijke, cultuurhistorische en 2.700 km lijnele- de Kadernota 2010 dient de
karakteristieke kwaliteiten van het Friese menten, 5.800 doelstelling neerwaarts bijge-
landschap behouden en/of versterkt. puntelementen steld te worden. Bovendien is
gebleken dat de definiëring van
de prestaties moeilijk werkbaar
is. In 2010 zal in overleg met de
betrokken organisaties gekeken
worden hoe de prestaties werk-
baar en realistisch geformu-
leerd kunnen worden. Zal ver-
volgens in de herijking nav.
MTR worden opgenomen
19
21. Archeologie
In het landelijk gebied worden in de pMJP- 12 objecten 6 objecten 3 objecten 0 150.000
periode archeologische objecten veilig 6 steunpunten 1 steunpunt 2 steunpunten
gesteld (ca. 12 objecten) en archeologi-
sche steunpunten ingericht (6 steunpun-
ten).
22. Nationale Landschappen Noor-
delijke Friese Wouden en Zuid- De provincies, dus ook Fryslân,
west Fryslân 2 uitvoerings- 2 uitvoerings- Beperkte uitvoering 140.000 500.000 hebben in 2006, bij de onder-
In de pMJP-periode gaan wij extra aan- programma's programma's van de programma's handelingen over de budgetten
dacht besteden aan de landschappelijke van het Investeringsbudget
en cultuurhistorische waarden in de twee landelijk gebied (ILG) aangege-
Nationale landschappen in Fryslân. De ven dat onvoldoende budget
landschappelijke doelstellingen zullen vrijgemaakt was voor de uitvoe-
veelal in integrale projecten gerealiseerd ring van de Nationale land-
worden waarbij ook andere doelstellingen schappen. De minister heeft
aan de orde zijn zoals bijvoorbeeld m.b.t. toen de provincies uitgedaagd
landbouw en/of natuur. om middels het uitvoeren van
projecten het beschikbare bud-
get geheel te verplichten voor
2010.
De twee nationale Landschap-
pen Zuidwest Fryslân en de
Noardlike Fryske Wâlden liggen
goed op koers. In totaal is voor
beide gebieden een rijksbudget
beschikbaar van 3 miljoen euro.
Het ILG budget bevat eind
2009nog slechts 100.000 euro.
In 2010 zal in het kader van de
midterm review met de minis-
ters van LNV en VROM hier-
over onderhandeld gaan wor-
den.
23. Stichting Landschapsbeheer 6 jaarplannen 3 jaarplannen 1 jaarplan 406.000 0
Friesland
Wij stellen jaarlijks een subsidiebudget
beschikbaar aan de Stichting Land-
schapsbeheer Friesland.
20
24. Beheer landschap
In de pMJP-periode worden voor waarde- 130 ha 130 ha 130 ha PM PM Opgenomen in programma
volle en karakteristieke landschapsele- 1.240 km lijnele- 1.240 km lijnele- 1.240 km lijnelemen- beheer (doel 6 natuur)
menten jaarlijkse beheersvergoedingen menten menten ten De 6-jarge contracten lopen in
gegeven; hoofdzakelijk in de Nationale 2000 puntelemen- 2000 puntele- 2000 puntelementen 2009 af. Er is geld beschikbaar
Landschappen. De omvang daarvan kan ten menten voor 100% verlenging maar
in de loop van de periode iets variëren, invulling hangt af van de aan-
afhankelijk van de afgesloten contracten. vragers.
Voor landschapsbeheer zijn er, in het
kader van het pMJP, nauwelijks middelen
voor uitbreiding van het beheer.
25. Verbetering leefbaarheid platte-
landsgebieden
In de pMJP-periode 2007 t/m 2013 wordt Als gevolg van de bijstelling in
de leefbaarheid van het landelijk gebied de Kadernota 2010 zijn de
verbeterd door: beoogde en geprogrammeerde
- de bouw en verbouw van dorps- 50 projecten 24 projecten 8 projecten 0 750.000 prestaties in lijn gebracht met
huizen, multifunctionele centra realisatie.
e.d 28 projecten 4 projecten 3 projecten 120.000 0
- woon-zorgzones 380 projecten 200 60 projecten 115.000 1.350.000
- en diverse andere lokale, regio- (waarvan
nale en provinciale projecten ter 885.000 via
versterking van de leefbaarheid de tenders)
op het platteland.
26. Verbetering fysieke woonomge-
ving 23 projecten 25 projecten 16 projecten (bij 0 3.000.000 Het doel maakt deel uit van de
De fysieke woonomgeving wordt in pMJP- gelijkblijvende ge- versnellingsagenda. Daarom
periode verbeterd door herinrichting van middelde projectom- wordt het restant budget open
dorpskernen vang) gesteld, ondanks dat de gepro-
grammeerde prestaties reeds
verplicht zijn. Het overschot aan
FYLG budget is mede ontstaan
omdat hier vooral POP in is
gezet tot nu toe. Het POP deel
is nu vrijwel op.
27. Verbetering bereikbaarheid
28. Stimuleren en verbreden platte-
landseconomie
In de pMJP-periode gaan wij de platte- 230 projecten 35 projecten 70 projecten 0 2.100.000
landseconomie stimuleren en verbreden
d.m.v. diverse projecten.
21
29. Erfgoed en monumentenzorg (2)
In de pMJP-periode dragen wij bij aan het Ca. 70 projecten 26 projecten 10 projecten 0 750.000 Als gevolg van de bijstelling in
behoud en herstel van monumenten en de Kadernota 2010 zijn de
erfgoed in Fryslân beoogde en geprogrammeerde
prestaties in ijn gebracht met
realisatie tot nu toe.
30. Cultuur Projecten die in het kader van
In de pMJP-periode dragen wij bij aan de 60 projecten 6 projecten 10 projecten 0 105.000 dit pMJP-doel worden inge-
promotie en versterking van de streekei- diend, moeten passen binnen
gen en Friese cultuur de criteria zoals deze in het
Europese POP-programma zijn
geformuleerd. In de praktijk
blijkt het lastig om projecten op
te zetten die aansluiten bij deze
criteria.
31. Plattelânsprojekten, LEADER
Het EU- 6 gebieden 6 gebieden Uitvoering in de 0 918.000 Vanaf 2010 zal het LEADER-
Plattelandsontwikkelingsprogramma gebieden budget afzonderlijk opengesteld
(POP) is opgenomen in ons pMJP. In dat worden en krijgen de gebieden
kader gaan wij de Leadersystematiek in Plattelânsprojekten de verant-
de 6 Friese Plattelânsgebieden toepas- woordelijkheid voor de uitvoe-
sen. ring hiervan.
32. Proceskosten
Voor de uitvoering van het pMJP worden PM PM PM 1.446.000 413.000
(externe) proceskosten gemaakt die niet
rechtstreeks aan een specifiek doel ge-
koppeld kunnen worden. Achteraf worden
deze proceskosten verdeeld over de af-
zonderlijke doelen.
33. Grondmobiliteit We willen de grondmobiliteit bevorderen. Dit draagt in hoge mate bij aan de reali- 7 ton?
sering van de pMJP-doelen. Met name aan landbouw- en natuurdoelen, maar ook Het betreft rente en risico-
in bredere zin aan de gewenste ruimtelijke inrichting en kwaliteit van het landelijk opslag
gebied.
22
Bijlage 2:
Realisatie en besteding pMJP budgetten voor de Tenderdoelen
PMJP-(sub)doel a. b c
totaal % uit- % reali-
pMJP- putting satie
budget Fryslân prestaties
x 1000 Fryslân
A. Landbouw
3. Duurzaam ondernen 1.955 41 % 50 %
4. Kennis, innovatie en versterking 954 80 % 18 %
B. Natuur
8.10 Activiteiten natuur-/milieu-/landschapszorg 499 30 % 42 %
E. Recreatie en toerisme
16. Recreatief groen 1.119 54 % p.m.
17. Ontwikkelen en versterken toegankelijkheid
c. provinciale aaneengesloten routenetwerken 2.434 48 % p.m.
d. toegankelijkheid voor minder validen 1.693 3 % * 1 %
19. Kwaliteitsverbetering toeristische voorzieningen 5.560 53 % 48 %
F. Landschap
20. Landschap generiek 4.451 63 % pm **
21. Archeologie 891 25 % 33 %
22. Nationale Landschappen
a. Noordelijke Friese Wouden (m.n. in NO) 2.605 44 % p.m.
b. Zuidwest Fryslân (m.n. in ZW) 2.539 47 % p.m.
G. Sociaal-economische vitaliteit
25. Verbetering leefbaarheid plattelandsgebieden
b. voorzieningen in woon-zorgzones 1.410 42 % 16 %
c1. kleinschalige lokale leefbaarheidsprojecten 1.919 40 % 41 %
c2. regionale projecten plattelandsbeleid 2.246 45 % 49 %
26. Verbetering fysieke woonomgeving 7.163 65 % 64 % ***
28. Stimuleren en verbreden plattelandseconomie 6.545 32 % 9 %
29. Erfgoed en monumentenzorg 4.444 47 % 53 %
30. Cultuur 917 16 % 10 %
31. Plattelânspojekten, Leader 6.964 18 % p.m.
Totaal excl. Nationaal Landschap 51.640 45 % 32 % ****
Totaal incl. Nationaal Landschap 56.308 45 % 32 % ****
* doel 17d (toegankelijkheid voor minder validen) kan in principe worden gerealiseerd als voor-
waarde bij projecten voor de doelen 17c (routenetwerken) en 19 (kwaliteitsverbetering toeristi-
sche voorzieningen). Het budget kan m.i.v. 2010 beschouwd worden als behorend tot 17c.
** de eenheden voor het doel landschap (km/ha/stuks) zijn kwantitatief niet onderscheiden. Zon-
der duidelijkheid daarin, waaraan wordt gewerkt, heeft dit percentage weinig betekenis.
*** dit percentage is incl. het aantal eenheden voor `opheffen hinder', dat ook binnen dit doel valt
en waarvoor tot dusver geen projecten zijn gerealiseerd. Toegepast op alleen `herinrichting
van dorpskernen' zou het percentage 250% bedragen: d.w.z. dat er 25 projecten zijn verplicht
terwijl er 10 waren gepland. Net als voor landschap wordt ook aan de herdefiniëring van de
prestaties op dit doel gewerkt.
**** met inachtneming van de p.m.'s en het verlagend effect van ** en ***
Voor een aantal van bovenstaande gebiedsdoelen geldt, dat ze ook met provinciebrede projecten
worden ingevuld. Dit geldt heel sterk voor de doelen A.4 (kennis, innovatie en versterking landbouw)
en F.21 (Archeologie), maar in wat mindere mate ook voor A.3 (duurzaam ondernemen in de land-
bouw), B.8 (NML-activiteiten) en F.20 (Landschap generiek).
23
---- --
---- --
Provincie Friesland