Rijksvoorlichtingsdienst
WRR: hulp bij ontwikkeling kan beter
Op 18 januari 2010 presenteert de wrr zijn rapport nr. 84 Minder pretentie, meer ambitie. Het rapport wordt overhandigd aan de minister voor ontwikkelingssamenwerking, de heer drs. A.G. Koenders.
Ontwikkelingshulp zou professioneler georganiseerd moeten worden en daarmee meer verschil maken, zo constateert de Wetenschappelijk Raad voor het Regeringsbeleid (wrr) in zijn nieuwe advies Minder pretentie, meer ambitie. Ontwikkelingshulp die verschil maakt. Landen die achterblijven helpen, is in een wereld waarin kwesties zoals veiligheid, migratie en klimaat steeds meer om een mondiaal antwoord vragen, ook steeds meer in ons eigen belang, aldus de WRR. De huidige praktijk van ontwikkelingshulp kenmerkt zich echter door een hoge mate van versplintering en ongerichtheid. Om de effectiviteit van hulp te vergroten, moet de Nederlandse overheid zich concentreren op tien landen en daarmee een langdurig samenwerkingsverband aangaan. Daarbij dient Nederland zich te richten op onderwerpen waar het internationaal gezien in uitblinkt en toegevoegde waarde heeft, zoals landbouw en water. Dat vereist een aparte organisatie, nl-aid, zodat hulpactiviteiten niet langer behoren tot het takenpakket van roulerende diplomaten maar door vakdeskundigen worden verricht.
Hulp dient ook duidelijker gericht te zijn op ontwikkeling. Op dit moment is het doel van de meeste hulp het verbeteren van levensomstandigheden. Dat biedt veel mensen op korte termijn wel verlichting, maar het biedt hun te weinig mogelijkheden om op lange termijn zelfstandig in hun bestaan te voorzien. Zelfredzaamheid van zowel individuen als landen zou van nu af aan uitdrukkelijk de doelstelling van ontwikkelingshulp moeten zijn. Daarbij passen realistische verwachtingen: ontwikkeling is afhankelijk van zo veel factoren dat hulp er hooguit een bescheiden bijdrage aan kan leveren.
De raad signaleert verder dat het ontwikkelingsbeleid zich nog te weinig richt op vraagstukken die buiten de traditionele hulp vallen. Stabiliteit en veiligheid, handelsvoorwaarden die ontwikkeling faciliteren, een eerlijk fiscaal stelsel dat bedrijven er niet toe verleidt belasting in ontwikkelingslanden te ontlopen, minder stringente intellectuele eigendomsrechten voor arme landen, meer mogelijkheden voor kennisuitwisseling, en een beter doordacht migratiebeleid kunnen allemaal uiteindelijk belangrijker zijn voor de ontwikkeling van landen dan de klassieke, ter plekke verleende hulp. Daar zal het beleid in de toekomst veel nadrukkelijker op moeten inspelen.
Over de wrr
De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (wrr) is een onafhankelijk adviesorgaan voor de Nederlandse regering. De WRR geeft de regering gevraagd en ongevraagd advies over onderwerpen vanuit een langetermijnperspectief. Deze onderwerpen zijn sectoroverstijgend en hebben betrekking op maatschappelijke vraagstukken waarmee de regering in de toekomst te maken kan krijgen. De wrr-adviezen krijgen hun weerslag in openbare rapporten, die zowel een probleemstellend als adviserend karakter kunnen hebben. Meer informatie over de WRR is te vinden op internet: www.wrr.nl.
Minder pretentie, meer ambitie. Ontwikkelingshulp die verschil maakt, wrr-Rapport nr. 84, isbn 978 90 8964 226 4 is verkrijgbaar in de boekhandel en bij Amsterdam University Press, Herengracht 221, 1016 BG, Amsterdam.
Tevens is in het kader van dit rapport gepubliceerd, de wrr-verkenning nr. 21 Doing good or doing better. Development policies in a globalizing world door Monique Kremer, Peter van Lieshout en Robert Went (red.), WRR-Webpublicatie nr. 40 Verschuivende vensters. Veranderingen in het institutionele landschap van de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking door Paul Hoebink, WRR-Webpublicatie nr. 41 Internationale publieke goederen: karakteristieken en typologie door Robert Went.
Meer informatie over deze en andere WRR-uitgaven bij Amsterdam University Press vindt u op www.aup.nl. De wrr-Webpublicaties nr. 40 en 41 zijn als pdf-bestand beschikbaar op de website van de wrr www.wrr.nl.