Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht
JEUGD IS GEZOND MAAR GEBRUIKT WEL STEEDS MEER ZORG
In zijn oratie Het Opvoeden Verleerd bij de ingebruikneming van de Kohnstamm-leerstoel op 9 juni 2009 schetste de Amsterdamse hoogleraar algemene opvoedkunde Jo Hermanns een paradox. Uit de meeste epidemiologische studies, vaak betrekking hebbend op een langere periode en geciteerd in zijn oratie Het Opvoeden Verleerd (klik http://www.oratiereeks.nl/upload/pdf/PDF-3581oratie_Hermanns.pdf voor de tekst van de oratie) komt het beeld naar voren dat de gezinsopvoeding in Nederland prima verloopt. Slechts bij circa vijf procent bestaat een opeenstapeling van problemen. In een recent internationaal vergelijkend onderzoek tussen alle Europese landen, Canada en USA naar gezondheid en welzijn van kinderen prijkt Nederland bovenaan. Tegenover deze opwekkende gegevens staat evenwel een zorgelijk beeld met een consistente en aanzienlijke toename van zorg en behandeling voor de jeugd en zijn opvoeders. Hermanns geeft de volgende jaarlijkse Nederlandse groeicijfers over de afgelopen vijf tot tien jaar: Aanmeldingen bureaus jeugdzorg 19%, contacten Advies- en Meldpunten Kindermishandeling 16%, politiecontacten met jeugdigen 12%, geïndiceerde jeugdzorg 10%. Tot zover dit bericht. Op het Julius Congres Recente ontwikkelingen in het gezondheidsonderwijs op middelbare scholen en in het middelbaar beroepsonderwijs (ROC's) op dinsdag 16 maart 2010 te Rotterdam komt deze paradox van Hermanns uitvoerig aan de orde. Wil je naar dit congres? Klik dan http://www.integratedcare.eu/integratedcare_ned/downloads/100102brochure-congres-go-maart-2010-v0-1.pdf , lees de brochure en meld je aan.
OUDERS PSYCHOPATHOLOGISEREN TE VEEL
Deze tegenstelling (zie bericht hierboven) tussen de gezondheid van de Nederlandse jeugd en het toenemende zorggebruik noemt Hermanns paradoxaal. Hij somt drie verklaringen op om de paradox te verklaren. De eerste verklaring: de komst van de bureaus jeugdzorg leidde tot het manifest worden van latente vraag. Er is sprake vaan een inhaalslag. De tweede verklaring: de jeugd nu is vaker van allochtone afkomst, en die gebruikt meer zorg. De derde verklaring: het gaat goed dankzij dat groeiende zorggebruik. Hermanns wijst deze drie verklaringen met statistische bewijsvoering en heldere redeneringen af. Daarna komt Hermanns met een drie eigen verklaringen die ik hier heel kort samenvat: 1. De verlaging van het jeugdtolerantieniveau: ouders accepteren voor hun kinderen minder een afwijking van gedrag 2. Ouders psychopathologiseren te veel. Zij formuleren hun opvoedproblemen te vaak in termen van ADHD en PDD Nos 3. Ten derde criminaliseren politie en andere overheidsinstanties te vaak regel overtredend gedrag van kinderen en jongeren. Tot zover dit bericht. In de economische wetenschap bestaat de eeuwenoude wet Good money drives out bad money. Toegepast op de jeugdvoorzieningen: Goed gefinancierde Bureaus Jeugdzorg verdrijven de zorg binnen slecht gefinancierd onderwijs. Ik voeg dit toe als mogelijke vierde verklaring. Wil je precies weten wat Hermanns heeft gezegd in zijn makkelijk leesbare oratie Het Opvoeden Verleerd? Klik dan http://www.oratiereeks.nl/upload/pdf/PDF-3581oratie_Hermanns.pdf . En wil je naar dat congres in Rotterdam over onder meer dit onderwerp (zie bericht hierboven)? klik dan http://www.integratedcare.eu/integratedcare_ned/downloads/100102brochure-congres-go-maart-2010-v0-1.pdf op.
MEESTE SEH- EN HAP-PATIËNTEN ZIJN NIET URGENT
Het aantal contacten op de Spoedeisende Hulpafdelingen (SEH's) in alle Utrechtse ziekenhuizen in 2009 lag 4,5% hoger dan in 2008. In eerder jaren bedroeg dit groeipercentage 4,1% (2008), 9,4% (2007) en min 3,1% (2006). Gemeten is steeds het zorggebruik in de laatste week van april. Dat is een afspiegeling van het zorggebruik over het hele jaar. Voor zover Utrechtse ziekenhuizen het Manchester Triage Systeem of het Nederlandse Triage Systeem gebruiken, blijkt dat 53,3% van de contacten niet urgent is (in vakjargon: groen of blauw is getriëerd).
Voor de Utrechtse huisartsenposten bedragen de groeipercentages 1,3% (2009), 5,3% (2008), 5,0% (2007), en 9,6% (2006). Door preciezere triage in 2009 blijkt dat meer dan de helft (52,3%) van de patiëntcontacten niet urgent is en uitstelbaar is tot de volgende dag. Al deze cijfers staan vermeld in het rapport Het gebruik van Spoedzorg Regio Utrecht 2009, dat Julius onderzoeker drs. Nanne Bos presenteerde aan het Utrechtse Regionaal Overleg Acute Zorg op dinsdag 12 januari. De studie werd uitgevoerd met steun van zorgverzekeraar Agis. Tot zover dit bericht. Het Juliuscongres over Recente ontwikkelingen in de spoedzorg vindt plaats op vrijdag 17 september. Dan komt het thema van huisartsenposten en SEH's die volgens dit rapport niet urgente zorg leveren aan de meerderheid van hun patiënten uitgebreid aan de orde. Wil je het rapport van Julius onderzoeker Nanne Bos en haar collega's lezen en precies weten wat gemeten is? Klik dan http://www.integratedcare.eu/integratedcare_ned/downloads/100104definitieve-rapport-mw-utrecht-2009.pdf en lees het stuk.
HEUP- EN KNIESTRATEN BESTAAN 12,5 JAAR OP 29 JANUARI
Nadat het Jeroen Bosch Ziekenhuis in 1997 als eerste ziekenhuis in Nederland startte met Joint Care heerste vijf jaar later de algemene gedachte, dat Joint Care standaard was bij heup- en knievervangende operaties in Nederland. Uit metingen bleek echter, dat in 2002 nog geen 40% van de ziekenhuizen over een geïntegreerd heup/knieprogramma beschikte dat aan minimaal de helft van de gedefinieerde kwaliteitsaspecten voldeed. Het, zowel kwantitatief als kwalitatief, tegenvallende resultaat was de voornaamste reden om het onderzoek in 2007 te herhalen. Na 12,5 jaar heup- en kniestraten in Nederland staat het congres over Recente ontwikkelingen in Zorgpaden van ziekenhuizen op 29 januari stil bij de vraag wat de inventarisaties in 2002 en 2007 opleverden en bij de vraag of er nog verbetering te behalen is. Eén verbetering zou de volgende kunnen zijn. De kwaliteit van de geplaatste heup/knieprothese is in de loop der jaren toegenomen en het percentage revisieoperaties daardoor laag. Toch wordt deze patiëntengroep een/tweejaarlijks teruggezien op de poliklinieken. De Afdeling Orthopaedie in het UMC Utrecht heeft onderzocht of deze jaarlijkse controles nodig zijn en welke alternatieven er zijn. Op het congres wordt nader ingegaan op de resultaten verkregen uit onderzoek naar poliklinische controles en focus-bijeenkomsten met orthopeden en patiënten, die als basis hebben gediend bij het opstellen en implementeren van een nieuw protocol.
Wil jij terug- en vooruitblikken op heup- en kniestraten in Nederland? Wees dan welkom op het genoemde congres, klik http://www.integratedcare.eu/integratedcare_ned/downloads/091023brochure-zorgpaden_web-a.pdf , lees de brochure en meld je aan. Reeds 180 deelnemers uit 75 ziekenhuizen gingen je voor.
INSPECTIE EN ZIZO OVERBELASTEN ZIEKENHUIZEN
Zonder een digitaal medisch dossier met rapportage functie en medische specialisten die zelf dat dossier invullen (en dus niet hun secretaresse) kost het rapporteren van één kwaliteitsindicator voor de inspectie gezondheidszorg (IGZ) vier weken werken aan een administratieve kracht. Want die moet dan uit papieren dossiers achterhalen of er bijvoorbeeld wel of niet pijn is gemeten bij een subpopulatie patiënten. Zoals bekend heeft de IGZ nauwe banden met het Ministerie van VWS. Dat departement draagt verantwoordelijkheid voor het project Zizo dat gegevens verzameld voor de website http://www.kiesbeter.nl/ Ziekenhuizen moeten voor die website net weer andere gegevens dan aan de IGZ verstrekken. Dat is dubbel werk want de IGZ indicatoren mogen niet door http://www.kiesbeter.nl/ worden gebruikt. Dat gebeurt alleen door het Algemeen Dagblad. Is het mogelijk dat IGZ en http://www.kiesbeter.nl/ op één lijn komen? En dat ziekenhuizen per indicator maar één keer een medewerker vier weken inzetten? Deze vragen kwamen naar voren in de Julius Masterclass Kwaliteit en Financiën van Zorg waar met emotie en verstand verwoed werd gediscussieerd op donderdag 7 januari. Mijn vraag aan jou, Nieuwsbrieflezer: geldt bovenstaande ook voor andere ziekenhuizen dan die deelnemen aan die Masterclass? Je reactie, mits kort, wordt geplaatst in de Nieuwsbrief.
NEDERLANDSE GEMEENTEN BESPREKEN TOEKOMST CENTRA VOOR JEUGD EN GEZIN
Op 4, 9 en 18 februari komen hoge gemeente ambtenaren en wethouders bijeen in Roermond, Rotterdam en Assen. Zij wisselen dan van gedachten over Centra voor Jeugd en Gezin (CJG's) in de periode 2010-2014. Want voor die periode gaan alle op 4 maart gekozen gemeenteraden college programma's schrijven. En in elk programma komen ongetwijfeld beleidsvoornemens te staan over CJG's. Suggesties voor die programma's komen aan de orde op 4, 9 en 18 februari. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) organiseert de bijeenkomst en heeft ondergetekende en het Hoofd Public Health Onderwijs van het Julius Centrum en tevens jeugdarts Elly de Leeuw gevraagd om met inhoudelijke suggesties te komen voor nieuwe en andere taken van de Centra voor Jeugd en Gezin, in te voeren in de periode 2010-2014. We hoeven geen suggesties te doen voor bestuurlijke en organisatorische inrichting, automatisering, kinddossiers en financiering. Elly de Leeuw en ik hebben het verzoek graag geaccepteerd. Voor de jeugd van min negen maanden tot 23 jaar maken we een inhoudelijke menukaart van zorginnovaties voor de periode 2010-2014 waaruit gemeentes kunnen kiezen. Op ons eigen Juliuscongres over Gezondheidsonderwijs en zorgbeleid op middelbare scholen en ROC's op 18 maart te Rotterdam wordt de menukaart ook uitgedeeld. Wil je daarheen? Wees welkom, klik http://www.integratedcare.eu/integratedcare_ned/downloads/100102brochure-congres-go-maart-2010-v0-1.pdf , lees de brochure en meld je aan.
TWEEDE KAMER BENOEMT COMMISSIE OVER KETENZORG
Daags voor kerst heeft de Tweede-kamercommissie voor Volksgezondheid gevraagd aan Minister Klink om een adviescommissie voor haar te benoemen die verstand heeft van integrale bekostiging van zorggroepen voor onder meer patiënten met diabetes, copd en cardiovasculair risico management. Minister Klink heeft hiermee ingestemd. Dr. Marc Berg gaat deze commissie trekken, waarin ervaren wetenschappers (ik zelf niet) en gerenommeerde ervaringsdeskundigen deelnemen.
ZIEKENHUIZEN BESPAREN ENERGIE: VOORBEELDEN GEVRAAGD
Arjan Bot is zesdejaars geneeskunde student te Utrecht. Hij weet alles over tekort aan gas, olie en elektriciteit. Want hij had een leidinggevende positie in de Nationale Denk Tank 2009 die 25 studenten van alle disciplines bijeenbracht om oplossingen te bedenken voor het toekomstige tekort aan energie. Arjan Bot studeert nu bij ondergetekende af. Hij schrijft een werkstuk over energiebesparing in ziekenhuizen en wil vier vragen beantwoorden: 1. Wat is het energiegebruik van Nederlandse ziekenhuizen? 2. Verspillen zij energie? 3. Zijn er innovaties beschikbaar die het energiegebruik van ziekenhuizen kunnen terugdringen? 4. Zo ja, wat moet er veranderen in regelgeving en aansturing om deze innovaties in te voeren? Mijn vragen aan jou, Nieuwsbrieflezer, zijn de volgende. Werk je in een ziekenhuis? Trok je ooit een project over energiebesparing? Schreef je ooit een beleidsnota over dit onderwerp? Is jouw ziekenhuis zuinig met energie? Stuur dan een mail met je verhaal naar Arjan Bot op a.g.j.bot@students.uu.nl Wil je het boeiende rapport Energie in beweging van genoemde denktank lezen? Klik dan http://www.nationale-denktank.htm hier.
SOCIALE GENEESKUNDE BESTAAT VIJFTIG JAAR OP 28 JANUARI
In 1959 kreeg de Sociale Geneeskunde formele erkenning als afzonderlijk specialisme. Dat viert de Koepel van Artsen Maatschappij en Gezondheid (KAMG) met een groots congres. RIVM-expert en Tilburgse hoogleraar Johan Polder bespreekt in statistische termen de volksgezondheid gedurende de afgelopen vijftig jaar en blikt vooruit. VWS topambtenaar Dick Ruwaard doet datzelfde voor het overheidsbeleid en de Rotterdamse ex-GGD directeur Marianne Donkers voor het gemeentelijke beleid. Ondergetekende opent het congres met een lezing waarin ik de bestrijding van infectieziekten, kindersterfte en verkeersdoden vergelijk met de bestrijding van chronische ziekten. Wil je naar dit sprankelende, feestelijke en enthousiaste congres? Wil jij op de hoogte raken van de laatste ontwikkelingen in de Sociale Geneeskunde? Kom dan naar dit congres. Klik http://www.kamg.htm , lees de brochure en meld je aan. Reeds 350 personen gingen je voor. Het congres vindt plaats in de Domus Medica in Utrecht.
ACHTTIEN ZIEKENHUIZEN VERGELIJKEN SPOEDPATIËNTEN
Op donderdag 21 januari, 1500 -1700 uur organiseert het Julius Centrum een informatiemiddag voor ziekenhuizen die hun eigen belang en het algemene belang van goede organisatievormen van spoedzorg willen dienen. De informatie bijeenkomst is bedoeld voor beleidsmedewerkers van ziekenhuizen die aan een studie over patiëntervaringen willen meedoen. Zij dragen bij in de kosten van de studie met een bedrag van 6000 Euro. In de vorige Nieuwsbrief heeft hierover een uitvoerig bericht gestaan. Achttien ziekenhuizen hebben zich aangemeld. Klik http://www.integratedcare.eu/integratedcare_ned/downloads/378-nieuwsbrief-public-health-dd-10-januari-20.pdf als je wil lezen. Prof. Diana Delnoy is directeur van het Centrum Klantervaringen Zorg en opent de bijeenkomst. Juliusonderzoeker drs. Nanne Bos en ondergetekende geven toelichting op de studie. Wil je meer weten over de informatiebijeenkomst? Stuur dan een mail naar bijeenkomstorganisator Annet Esser op A.F.Esser@umcutrecht.nl Kun je niet op 21 januari, maar wil je wel meedoen? Neem contact op met Nanne Bos op N.Bos-2@umcutrecht.nl
VACATURE (100%) ONDERZOEKER CENTRA VOOR JEUGD EN GEZIN
Binnenkort starten wij een onderzoek naar het takenpakket van Centra voor Jeugd en Gezin in een grote stad. Hebben de medewerkers van deze centra de juiste competenties om dit pakket uit te voeren? Welke maatregelen zijn denkbaar om takenpakket en gezamenlijk competentieprofiel van medewerkers beter op elkaar aan te laten sluiten? Om deze vragen te beantwoorden zoekt het Julius Centrum een onderzoeker die organisatie-psychologie of bedrijfskunde heeft gestudeerd en minimaal twee jaar werkervaring heeft. Wie wij zoeken, heeft ervaring met statistische analyse en software, ervaring met onderzoek naar gezondheidszorg of jeugdzorg, kennis van terminologie en van actuele vraagstukken rond de Centra voor Jeugd en Gezin. Bij voorkeur ben je niet uitsluitend opgeleid in kwalitatief of kwantitatief onderzoek. Het project wordt uitgevoerd binnen de Unit Innovaties in de zorg die zich bezig houdt met onderzoek naar geïntegreerde zorg. Je werkt onder supervisie van programmaleider geïntegreerde zorg voor jeugd dr. Henk van Stel en ondergetekende Wil je meer weten over de vacature? Klik dan hier of surf rechtstreeks naar www.werkenbijumcutrecht.nl vacature nummer 2009/ 0822
VERANTWOORDING
Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op via
De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan op de internetsite http://www.integratedcare.nl/
Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: http://www.integratedcarenetwork.org/
Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op http://www.ijic.org . Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.
Opsteller van deze nieuwsbrief is:
Guus Schrijvers
Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel: 088 755 9356