Veel mensen in de knel door wegvallen AWBZ-zorg
15-01-2010
Persbericht
Sinds 2009 is het moeilijker om begeleiding te krijgen uit de AWBZ.
Aangescherpte indicaties leiden ertoe dat veel mensen minder hulp
krijgen. Van de mensen die minder zorg krijgen, ervaren vier op de
tien personen knelpunten. Zij kunnen zelf de hulpvraag onvoldoende
opvangen en vrezen dat hun zelfstandigheid in de knel komt of dat zij
vereenzamen. Ook is men bang dat mantelzorgers te zwaar belast worden.
Onderzoek
Landelijke cliëntenorganisaties hebben in 2009 van 4.300 mensen
informatie gekregen over de hulp die ze nodig hebben en de hulp die ze
krijgen. Het onderzoek is gedaan onder cliënten die in 2009 te maken
kregen met een nieuwe indicatie voor de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere
Ziektekosten). Er is vooral gekeken naar de mensen die erop
achteruitgaan. 63% van de deelnemers aan het onderzoek kreeg minder
begeleiding of kreeg niets meer. Een deel kan ermee leven of vindt een
oplossing in eigen kring. Maar een aanzienlijk deel, 42% van de mensen
die achteruitgaan in zorg, ondervindt problemen met het opvangen van
de eigen beperkingen. En twee op de tien mensen denken dat een
zelfstandig bestaan niet meer goed is vol te houden. Meestal is niet
direct een oplossing voor handen. Veel cliënten vallen in een gat
tussen de afbouw van de AWBZ en de te langzame opbouw van
voorzieningen in de Wmo.
Cliëntgroepen
Het onderzoek geeft aanvullende informatie over diverse cliëntgroepen.
Ten eerste de gezinnen met een gehandicapt kind of een kind met
psychische problematiek. Een deel krijgt te maken met afnemende hulp
uit de AWBZ (ruim de helft van de gezinnen die meededen aan het
onderzoek). Waar dat het geval is, komt 40% in moeilijkheden.
Bijvoorbeeld minder kans om de ontwikkeling van het kind te
stimuleren, meer belasting van het gezin, minder tijd voor de andere
kinderen of voor zichzelf, onzekerheid over noodzakelijke
ondersteuning op school.
Ten tweede de volwassenen met een chronische ziekte of handicap. Veel
mensen gingen achteruit in de toegekende AWBZ (bijna de helft van de
volwassenen die meededen aan het onderzoek). Waar dat zo is ervaart
40% de beschikbare hulp als ontoereikend. Als grootste knelpunten
noemen zij: onvoldoende kunnen meedoen in de samenleving, dreigende
eenzaamheid en verlies van een zelfstandige leefwijze. 30% van de
mensen die minder zorg krijgen, is onzeker of men nog wel zelfstandig
kan blijven wonen.
Ten derde de mensen met psychiatrische problematiek (volwassenen). Bij
de deelnemers aan het onderzoek kreeg de helft minder begeleiding uit
de AWBZ. 75% van hen ervaart die situatie als buitengewoon moeilijk.
Men is bezorgd over zich kunnen redden in het dagelijks leven, over
dreigende overbelasting van mantelzorgers en over afname van sociale
contacten en bezigheden. Daarnaast noemen veel mensen dat er
onvoldoende wijkverpleging is voor begeleiding bij ziekte.
Ten vierde de ouderen met een langdurige hulpbehoefte. Een deel van
hen (40% van de mensen in het onderzoek) kreeg in 2009 een nieuwe
indicatie die leidde tot minder AWBZ-zorg of tot het wegvallen van
dagactiviteiten via de AWBZ. De meeste ouderen ervaren dan forse
knelpunten. Er is ongerustheid over vereenzaamd thuis zitten, of te
veel belasting voor de partner. Ouderen met beginnende dementie
krijgen geen indicatie voor dagopvang in de AWBZ; maar de
alternatieven via de Wmo zijn onvoldoende ontwikkeld.
Beleid
Het wegnemen van knelpunten vereist een breder aanbod van
ondersteuning in de Wmo. Van de rijksoverheid hebben gemeenten extra
geld gekregen maar veel gemeenten maken nog onvoldoende tempo.
De cliëntenorganisaties verwachten van staatssecretaris Bussemaker
twee acties: in overleg met gemeenten de opbouw van de Wmo versnellen,
en kritisch kijken waar het eigen beleid onnodig tot karige zorg
leidt. Begeleiding is voor mensen met beperkingen geen luxe maar een
onmisbare bouwsteen van leefbaar omgaan met beperkingen.
Melden van ervaringen kan nog steeds op onder andere de website
www.cg-raad.nl/awbz of telefonisch op werkdagen tussen 10.00 en 16.00
uur op telefoonnummer (030) 29 16 777.
Cliëntenmonitor AWBZ
De Cliëntenmonitor AWBZ is een gezamenlijk initiatief van: Centrale
Samenwerkende Ouderenorganisaties, Chronisch zieken en Gehandicapten
Raad, Landelijk Platform Geestelijke Gezondheidszorg, LOC Zeggenschap
in zorg, Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie, Per Saldo, en
Platform VG. In samenwerking met Mezzo, Zorgbelang Nederland en de
regionale zorgbelangorganisaties.
* Kijk hier voor het rapport "Clientenmonitor langdurige zorg 2009".
(pdf-bestand)
Zie het origineel
Meer over AWBZ in Wij werken aan - AWBZ
Meer berichten in de rechterkolom en op Actueel