Centraal Bureau voor de Statistiek
Persbericht
PB10-002
14 januari 2010
Omzet detailhandel krimpt 6,4 procent
· Omzet tot en met november 2009 is 5 procent lager
· Koopdageffect drukt omzetontwikkeling november
In november 2009 heeft de detailhandel 6,4 procent minder omgezet dan in de
zelfde maand een jaar eerder. Het volume kromp met 6,9 procent bij een
prijsstijging van 0,6 procent. De omzetontwikkeling in november is negatief
beïnvloed door de samenstelling van koopdagen. Na correctie ligt de
omzetontwikkeling in lijn met die in voorgaande maanden. Dit blijkt uit cijfers
van het CBS.
In het begin van de economische crisis, vanaf oktober 2008, bleef de omzet in
de detailhandel redelijk op peil, hierna werd de crisis ook in de detailhandel
merkbaar. Over de eerste elf maanden van 2009 kwam de omzet 5,1 procent
lager uit dan in dezelfde periode in 2008.
De supermarkten boekten in november 2,1 procent minder omzet. Over de
eerste elf maanden lag de omzet van deze winkels 1,5 procent hoger, terwijl het
volume met 0,8 procent afnam, vergeleken met dezelfde periode in 2008. De
voedingsspeciaalzaken noteerden 5,6 procent minder omzet in november.
De totale omzet van de winkels in voedings- en genotmiddelen kromp in deze
maand 2,5 procent. Als er rekening wordt gehouden met de samenstelling van
koopdagen steeg de omzet van deze winkels licht.
Bij de winkels in de non-foodsector boekten de winkels in bovenkleding,
consumentenelektronica en doe-het-zelfartikelen meer dan 11 procent minder
omzet dan in november 2008. De drogisterijen wisten een kleine plus te
noteren. De gehele non-foodsector kwam uit op een omzetdaling van 10,5
procent.
Omzetontwikkeling in de detailhandel, mutaties1)2)
% - mutatie t.o.v. dezelfde maand een jaar eerder
15
ln.... 10
5
sbc.... 0
-5
-10
w j f m a m j j a s o n d j f m a m j j a s o n d j f m a m j j a s o n
2007 2008 2009
w Waarde Prijs
w 1) De gegevens van de laatste vier publicatiemaanden hebben een voorlopig karakter.
2) Exclusief apotheken.
Bron: CBS
CBS Persbericht PB10-002 pagina 1 van 4
Technische toelichting
De detailhandel is onderverdeeld in vier hoofdcategorieën: winkels in voedings-
en genotmiddelen (in 2008 een omzetaandeel van 33 procent), non-foodwinkels
(52 procent), de detailhandel-niet-in-winkel (4 procent) en tankstations (11
procent).
Voor het berekenen van de prijsontwikkeling is gebruik gemaakt van
consumentenprijsindexcijfers van het CBS. Consumentenprijsindexcijfers zijn
echter niet per winkelbranche beschikbaar. Het prijsverloop is daarom geraamd
op basis van de prijsontwikkeling van het in de branche gangbare
artikelassortiment. De prijsontwikkeling van een branche wordt mede bepaald
door artikelen uit het assortiment die ook in andere branches worden verkocht.
Het prijsverloop van branchevreemde artikelen is buiten beschouwing gelaten.
Bij de beoordeling van de maandelijkse omzetverandering moet rekening
worden gehouden met het verschil in koopdagen. Zo heeft november 2009 een
maandag meer en een zaterdag minder dan november 2008. De cijfers in de
tabel van dit persbericht zijn niet voor deze koopdageffecten gecorrigeerd.
Tenzij anders vermeld, wordt in dit persbericht de ontwikkeling gegeven ten
opzichte van dezelfde periode een jaar eerder.
De indexreeks van de omzetcijfers van de detailhandel is hieronder
weergegeven. Bij het beoordelen van de indexreeksen moet naast het
koopdagenpatroon ook rekening gehouden worden met het seizoenspatroon
van deze sector. Het seizoenspatroon van de detailhandel kent over het jaar
een paar typische pieken en dalen. Zo hebben de meeste winkels door de
feestdagen in december een hogere omzet dan in de andere maanden.
Omzetontwikkeling in de detailhandel, index 1)2)
Index 2005=100
130
125
120
115
110
105
100
95
90
jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec
2008 2009
1) De gegevens van de laatste vier publicatiemaanden hebben een voorlopig karakter.
2) Exclusief apotheken.
Bron: CBS
Achtergrondinformatie over de basisverlegging en SBI-herziening
Met ingang van januari 2009 worden de detailhandelcijfers gepubliceerd met als
basisjaar 2005 (voorheen 2000 =100). Dit betekent dat de wegingen van omzet
en prijzen uit 2005 ten grondslag liggen aan de indices. Bij de prijzenreeks is
bovendien het assortiment van de artikelen geactualiseerd.
CBS Persbericht PB10-002 pagina 2 van 4
Voor de in dit persbericht gepubliceerde jaar-op-jaarontwikkelingen is de
invloed van de basisverlegging gering en bedraagt in 2008 ongeveer -0,1
procentpunt op de totale detailhandel.
De cijfers van verschillende sectoren binnen de detailhandel zijn met ingang
van het persbericht over de verslagmaand januari 2009 (PB09-019) gebaseerd
op de Standaard Bedrijfsindeling 2008 (SBI 2008).
De SBI 2008 is afgeleid van indelingen zoals gebruikt door de Europese Unie
en de Verenigde Naties. Deze indelingen worden ongeveer eens in de 15 jaar
geactualiseerd.
Door de invoering van de nieuwe SBI zijn de tankstations in de detailhandel
opgenomen. De reparatie van consumentenartikelen en de handel in caravans
maken juist geen onderdeel meer uit van de detailhandel. Daarnaast is een
aantal groepen door de nieuwe SBI gewijzigd. Zo maken de winkels in
fotografische artikelen en de winkels in elektrische huishoudelijke apparatuur
geen onderdeel meer uit van consumentelektronica, maar zijn ze als
afzonderlijke groep opgenomen, onder het totaal van de detailhandel. De
winkels in babyartikelen zijn opgenomen onder de winkels in bovenkleding. Ten
slotte worden de winkels in gordijnen en vitrage en de winkels in vloerbedekking
gezamenlijk waargenomen als één groep. De nieuwe reeks is vanaf 2000
beschikbaar.
Wijzigingen
Ten opzichte van het persbericht van 15 december 2009 (PB09-080) zijn de
cijfers over oktober en het derde kwartaal 2009 bijgesteld. De cijfers zijn
bijgesteld op grond van de meest recente gegevens.
CBS Persbericht PB10-002 pagina 3 van 4
Tabel 1: Omzetontwikkeling detailhandel 1) 2)
2009* 2008
Nov. Okt. Jan. t/m 3e kwar- jaar
Nov. taal
%-mutatie t.o.v. dezelfde periode een jaar eerder
Detailhandel, totaal 1)
Omzet -6,4 -4,3 -5,1 -5,4 3,1
Prijs 0,6 -0,1 -0,2 -1,0 2,9
Volume -6,9 -4,3 -4,9 -4,4 0,2
Voedings- en genotmiddelenwinkels
Omzet -2,5 -0,1# 0,7 0,5 6,0
Prijs -0,8 0,1 2,5 1,0 5,0
Volume -1,8 -0,2 -1,8 -0,5 1,0
Supermarkten
Omzet -2,1 0,6 1,5 1,2 7,4
Prijs -1,0 -0,2 2,4 0,8 5,1
Volume -1,1 0,7# -0,8 0,4 2,2
Speciaalzaken in voedings- en genotmiddelen
Omzet -5,6 -4,9# -4,6 -4,1# -2,3
Non-foodwinkels
Omzet -10,5 -6,1 -7,5 -7,7 0,6
Prijs 0,6 0,7 0,5 0,6 0,2
Volume -11,1 -6,7# -7,9 -8,3 0,4
Omzet in:
Drogisterijen 0,3 0,1# 0,1 2,5 0,6
Bovenkledingwinkels -11,2 0,7# -5,1 -7,6# -0,6
Textielsupermarkten -4,9 2,7 -4,2 -7,0 -0,1
Winkels in woning-
inrichtingartikelen 3) -8,1 -6,6# -9,0 -10,2# 0,0
Winkels in consumenten-
elektronica 4) -11,1 -8,3# -11,7 -12,7 -0,3
Doe-het-zelfwinkels 5) -11,4 -10,6# -7,9 -7,7# -1,4
Winkels in huishoudelijke artikelen -9,0 -2,3 -5,6 -5,3 3,5
Tankstations
Omzet -0,8 -9,9# -12,0 -13,3# 7,9
1) Exclusief apotheken.
2) De gegevens van de laatste vier publicatiemaanden hebben een voorlopig karakter.
3) Meubels, woningtextiel, verlichtingsartikelen en vloerbedekking.
4) Wit-, bruingoed, telecommunicatieapparatuur en computers.
5) Bouwmarkten en gespecialiseerde winkels in ijzerwaren, gereedschap, verf en hout.
#) Deze cijfers zijn bijgesteld; achtergrondinformatie hierover staat onderaan de technische toelichting.
*) Voorlopige cijfers.
Bron: CBS
CBS Persbericht PB10-002 pagina 4 van 4
---- --