Nederlandse mededingingsautoriteit (NMa)

NMa vermoedt groot kartel in meelsector

02-10 / 14-01-2010

De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) vermoedt een groot kartel in de meelsector. Daarom heeft de toezichthouder eind vorig jaar, na diepgaand onderzoek, rapporten opgemaakt tegen een aantal bedrijven in de meelsector die de NMa verdenkt van kartelafspraken. Ook in andere landen waaronder Duitsland, Italië en België vinden dergelijke onderzoeken plaats. Als, na hoor- en wederhoor van betrokken partijen, inderdaad sprake blijkt te zijn van kartelafspraken, dan is dat zeer schadelijk. Want iedereen eet dagelijks brood, eet pasta of consumeert andere meelproducten. Een dergelijk kartel dupeert alle Nederlanders doordat zij geen eerlijke prijs betalen voor hun basisvoedsel, aldus Pieter Kalbfleisch, voorzitter van de Raad van Bestuur van de NMa tijdens de presentatie van de NMa-Agenda 2010-2011. Dit vermoeden van een kartel en andere concrete aanwijzingen zijn voor de NMa reden om onder meer de verwerkende industrie te kiezen als een aandachtsveld voor de periode 2010-2011.

Limburgse bouwzaak
Tevens stuurt de NMa morgen de eerste rapporten naar betrokken bouwondernemingen in de zogeheten Limburgse bouwzaak. De NMa is deze zaak mede op het spoor gekomen na contact met het Openbaar Ministerie die in zijn onderzoek naar ambtelijke corruptie en omkoping van ambtenaren op de voor NMa relevante informatie stuitte. Het door het OM overhandigde bewijsmateriaal heeft er toe geleid dat de NMa reeds in januari de eerste rapporten heeft afgerond.

Executieveilingen huizen
Ook stond Kalbfleisch stil bij het onderzoek naar de executieveilingen van huizen. Voor de eerste keer heeft de NMa daarbij de samenleving gevraagd om commentaar op haar analyse van de markt. De NMa is zeer tevreden met de reacties die daarop zijn binnengekomen. Kalbfleisch: Het is een onderwerp is dat bij zeer veel mensen leeft. Iedereen die gedwongen wordt zijn huis te verkopen, hoopt daar een goede prijs voor te krijgen, zeker in deze tijden van economische crisis. Dit geldt tevens voor banken die ook baat hebben bij goede prijs voor een huis.

Verwerkende industrie
Zoals de Agenda voor 2010-2011 laat zien, richt de NMa zich dit jaar op de verwerkende industrie, de financiële en zakelijke dienstverlening, de zorgsector en energie- en vervoermarkten. De verwerkende industrie is een veelomvattend onderdeel van de economie. Ondernemingen binnen deze industrie maken producten die aan de basis liggen van veel consumentenproducten. Twee factoren binnen de verwerkende industrie duiden op een verhoogd risico op mededingingsbeperkende overtredingen: een hoge concentratiegraad en homogene producten. Onderzoeken in binnen- en buitenland wijzen uit dat in de verwerkende industrie klassieke kartels te vinden zijn. In het verleden heeft de NMa al enkele overtredingen vastgesteld, waaronder kartels in betonproducten en zwembadchloor.

Financiële- en zakelijke dienstverlening
De financiële dienstverlening blijft een prioriteit. De NMa besteedt extra aandacht aan samenwerkingsverbanden in zowel de bancaire als de verzekeringssector. Daarbij zal worden gekeken in hoeverre deze samenwerking verder gaat dan is toegestaan en schadelijk kan zijn voor met name kleinere ondernemingen en consumenten. Daarnaast zal de NMa net als voorgaande jaren de ontwikkelingen en de tarieven op het gebied van betalingsverkeer kritisch volgen. Zakelijke dienstverlening speelt een grote rol bij productiviteitsverbetering van andere (klant)bedrijven. De NMa richt haar aandacht op deze sector omdat er de afgelopen jaren relatief weinig innovatie-inspanningen zichtbaar zijn en de arbeidsproductiviteit slechts licht groeit. Tevens stijgt de concentratiegraad in verschillende deelsectoren. De NMa ontvangt veel tips en signalen over de vastgoedsector en gaat daarom structureel toezicht houden en ontwikkelingen in deze markt nauwlettend observeren. Door de omvang, de groeiende complexiteit en het gebrek aan transparantie is de vastgoedsector kwetsbaar voor overtredingen. Het betreft hier zowel mededingingsrechtelijke overtredingen als gedrag dat op grond van het Wetboek van Strafrecht verboden is. De NMa sluit hiermee aan bij initiatieven vanuit de overheid om overtredingen in de vastgoedsector harder aan te pakken. Zij zoekt dan ook samenwerking met andere opsporingsdiensten en toezichthouders om dit effectief te kunnen doen.

Zorgsector
In de periode 2010-2011 richt de aandacht zich op verscheidene deelsectoren van de zorg, zoals thuiszorg, de ziekenhuissector, farmacie en de zorgverzekeringenmarkt. Binnenkort publiceert de NMa de nieuwe richtsnoeren voor de zorg, die meer uitgebreid en up-to-date ingaan op de ruimte die de Mededingingswet biedt. De NMa verwacht dat de thuiszorgsector belangrijke stappen voorwaarts zal maken om te voldoen aan de mededingingsregels. Waar nodig zal de NMa dit ondersteunen, maar ook zal de NMa de voortgang kritisch monitoren en zonodig optreden. De NMa zal er op toezien dat de concurrentie op de zorgverzekeringsmarkt niet wordt beperkt door collectief mededingingsbeperkend gedrag van zorgverzekeraars.

Prioriteiten binnen de energie- en vervoermarkten Prioriteiten stellen binnen de toezichtstaken in de energie- en vervoermarkten vergt aansluiting bij de stand van zaken in de betreffende sector. Voor de energiemarkt geldt dat belangrijke ontwikkelingen in technologie, duurzame energie en verdergaande internationalisering gevolgen hebben voor het toezicht dat de markt nodig heeft. De ontwikkelingen in de vervoermarkten zijn divers en verschillen per segment. Bovendien is de vervoerwetgeving zelf in ontwikkeling.

Cijfers 2009
De NMa laat in het jaarbericht over 2009 in kort bestek zien hoe zij de NMa-agenda 2008-2009 heeft uitgevoerd. Een uitgebreider overzicht volgt in het jaarverslag in april. Er ging onder andere veel aandacht uit naar zorg en energie. In 2009 heeft de NMa voor in totaal EUR 5,3 miljoen aan boetes opgelegd, voor overtredingen van de Mededingingswet en de energie- en vervoerswetgeving. De NMa heeft 15 onderzoeken die zijn uitgemond in een vermoeden van een overtreding, vastgelegd in een rapport. De NMa heeft 24 klachten behandeld, 84 fusie- of overnamezaken met een besluit afgerond en in totaal 60 bezwaren afgehandeld tegen een besluit van de NMa en de Energiekamer. De Energiekamer van de NMa nam in totaal 80 besluiten en adviseerde de Minister van Economische Zaken in 21 dossiers en behandelde 30 geschillen. De NMa behandelde vorig jaar bijna 25.000 vragen, meldingen en tips op het gebied van mededinging, energie en vervoer. De meeste signalen, 22.000 in totaal, werden ingediend bij ConsuWijzer, het gezamenlijke voorlichtingsloket van de OPTA, de Consumentenautoriteit en de NMa. Via de informatielijn voor bedrijven heeft de NMa 3000 vragen en meldingen ontvangen.