Stadsdeel Amsterdam Zuidoost


Nieuwjaarstoespraak Elvira Sweet

---

Nieuwjaarstoespraak Elvira Sweet

14 januari 2010

Geachte aanwezigen,

De afgelopen weken heb ik weer verschillende nieuwjaarsrecepties buiten Zuidoost mogen bijwonen. Ik ben altijd vereerd ook daar aanwezig te zijn, maar onder ons gezegd is het hier toch verreweg het leukst!

Fijn dat u hier allen vanavond bent!

Ook in 2009 is in Zuidoost weer veel gebeurd. De opening door de Koningin van onze kunstbiënnale Open Source was heel bijzonder. Maar ook hebben we veel slagen dit laatste volle jaar van onze bestuursperiode kunnen maken om de prioriteiten uit het bestuursakkoord uit te voeren. Maar 2009 werd overschaduwd door de 22 schietpartijen in ons stadsdeel. Hierbij kwamen maar liefst drie mensen om het leven. Een tragedie voor de naasten van deze slachtoffers. Bij de andere schietincidenten waren ook gewonden te betreuren, maar ook getuigen van deze incidenten liet het niet onberoerd. Ik verwacht dan ook dat het veiligheidsgevoel dat de afgelopen jaren juist zo sterk was verbeterd, een forse knauw heeft gekregen.

Deze vormen van geweld komen in ons stadsdeel te veel voor. Laat me duidelijk zijn: we tolereren dit niet! Het kan niet zo zijn dat de openbare ruimte wordt gegijzeld door een kleine groep, waardoor goedwillende burgers zich niet meer vrij kunnen bewegen.

Met politie, justitie en gemeentebestuur trekken we dan ook samen op met een actieplan om in te grijpen nog voordat de veelal jonge mannen naar de wapens grijpen. Eind vorige maand hebben we de in gang gezette maatregelen naar de gemeente- en stadsdeelraadsleden gestuurd. De besprekingen volgen later deze maand. Ik ben ervan overtuigd dat we met de combinatie van een ijzeren vuist tegen de raddraaiers en een zachte doch dwingende hand voor de meelopers, greep krijgen op het geweld. Deze aanpak is echter wel één van de lange adem. Veel problemen die de misdrijven veroorzaken zijn niet vandaag of morgen opgelost. De aanpak strekt zich dan ook uit over een langere periode.

Een eerste bewijs is geleverd dat de aangepaste vorm van de preventief fouilleeracties, korter en vaker, succes heeft. De laatste vier maanden van het afgelopen jaar heeft de politie 75 wapens van straat weten te halen. Hulde aan onze partners in de veiligheidsaanpak!

Veiligheid gaat hand in hand met de situatie in de openbare ruimte. We hebben de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in het opknappen daarvan. Tegen verloedering treden we op allerlei manieren op, zoals vaker schoonmaken, graffiti verwijderen en opknappen van kapot straatmeubilair. Dit is succesvol. Bewoners zijn dan ook in toenemende mate tevreden over hun woonomgeving.

De afgelopen jaren hebben we ook de meeste beloften van ons bestuursakkoord ingelost. In ons bestuursakkoord 'Investeren in Kansen' spraken we af om meer mensen te laten deelnemen aan de samenleving. Het niet meedoen aan de samenleving komt vaak doordat mensen dat niet kunnen. Ze hebben onvoldoende opleiding genoten, spreken onvoldoende Nederlands, hebben schulden, kunnen opvoeding niet combineren met werk etc.

Onderwijs en arbeid zijn dan ook wat mij betreft de sleutelwoorden. Op beide gebieden hebben we de afgelopen jaren enorme stappen gezet. Als eerste stadsdeel hebben we gratis voorschool ingezet voor alle kinderen. Inmiddels zetten we naast kwantiteit nu ook de stap naar een investering in kwaliteit. Op het gebied van onderwijs zullen we de methodiek van Fullen 'Elk kind telt' gebruiken. Hierdoor verwachten we op termijn dat de Cito scores in Zuidoost verder zullen toenemen.

Op het gebied van werkgelegenheid valt nog een wereld te winnen. Veel van onze jongeren komen niet aan de slag. Deels zijn ze hier zelf schuldig aan, doordat ze vroegtijdig van school gaan of dat ze als tiener ouder worden en vervolgens geen tijd kunnen vinden om naast het ouderschap een opleiding of stage te volgen. Ook ontbreekt het veel van onze jongeren aan een netwerk, weten ze niet goed hoe ze een cv kunnen opbouwen en bewegen ze nog te veel alleen in hun eigen kring.

Er is nog een bijzondere groep jongeren waar we al veel voor hebben kunnen betekenen; jongeren met een 'arbeidshandicap', ook wel Wajongers genoemd, naar de gelijknamige uitkering waar deze jongeren normaal de rest van hun leven inblijven. Enkele jaren geleden heb ik me het lot van deze jongeren aangetrokken na een kennismaking met de begeleider van Trainee +, Maureen van der Pligt. Zij zocht veelal tevergeefs naar plekken waar ze deze jongeren werkervaring kon laten opdoen. Als overheid vond ik dat wij hier moesten bijspringen. Inmiddels hebben we drie leerwerktrajecten: Sweetstore, Langerlust en kinderboerderij Gliphoeve. Hier stromen jaarlijks 80 jongeren door naar een vakopleiding of zelfs een vaste baan. Een enorm compliment voor alle begeleiders!

Er kunnen tal van problemen zijn die het `meedoen in de samenleving' in de weg staan. Daar willen we goed zicht op krijgen. Daarvoor hebben we onder andere project Kansrijk. Hierbij komen we bij gezinnen achter de voordeur. We horen waar ze tegenaan lopen en wat de oorzaken zijn dat mensen niet meedoen. Vervolgens bieden we een oplossing op maat. Zodat iedereen kan meedoen, een kans heeft.

We moeten er de komende jaren voor zorgen dat er meer verbinding ontstaat tussen de verschillende sociaaleconomische groepen. Mensen met een goede baan, zou ik willen koppelen aan mensen die nog een duwtje in de rug nodig hebben. Het initiatief van onze denktank sociale cohesie om wijken aan elkaar te koppelen zal ook volgend jaar een vervolg krijgen.

De verbondenheid in Zuidoost is altijd al sterk geweest. Volgens de recent uitgekomen Burgermonitor voelt ruim 70% van de bewoners, zich thuis in zijn/haar buurt. Dit zal voor ons niet als een verassing komen, zoals we hier vanavond bijeen zijn. Zuidoost is als een warme deken, waar de vele bevolkingsgroepen in harmonie naast en in toenemende mate met elkaar leven. In Driemond en in Gaasperdam was deze sociale betrokkenheid al groot. Door de vernieuwing van de Bijlmer zien we ook hier dat mensen er met steeds meer plezier wonen.

Een bijzondere groep die ik zeer dankbaar ben zijn de bewoners van het eerste uur. De `Bijlmer believers' die in veel gevallen al 40 jaar wonen in de H-buurt of de G-buurt. Bewoners die de fundamenten vormen van deze wijk. Ze waren kritisch toen ze hier kwamen wonen, waren ook de afgelopen jaren kritisch, maar naar ik hoop zijn ze ook nog vele jaren opbouwend kritisch naar alle veranderingen van ons Zuidoost.

Mede dankzij de inbreng van onze bewoners hebben we het afgelopen jaar ook een structuurvisie kunnen vaststellen. Deze visie geeft een realistisch en uitvoerbaar programma voor toekomstige woningbouw in combinatie met ons groen en water tot het jaar 2030. Vandaar de prachtige naam van deze visie: `Rood, groen en blauw.'

Een ander goed voorbeeld van onze actieve bewoners wordt zichtbaar met de talrijke bewonersinitiatieven die we in het kader van de Wijkaanpak ontvangen. Het is echt hartverwarmend om te zien hoeveel bewoners actief zijn in de wijk. Dit zijn ook niet alleen oudere inwoners, later deze avond zal ik een aantal zeer actieve jongeren aan u voorstellen.

De afgelopen jaren is Zuidoost ook echt veranderd in een stad, met stadse voorzieningen die passen bij de behoefte van de bewoners. Kijk naar het Bijlmer Parktheater, het Bijlmer Sportcentrum, het in aanbouw zijnde Bijlmerpark, waar we straks kunnen sporten en recreëren. Maar ook naar het tweede uitgaanscentrum van Amsterdam dat we hier in Zuidoost en Nergens anders, aan het bouwen zijn krijgt steeds meer vorm. De Ziggo Dome, de Ahoy van Zuidoost, gaat er ondanks de crisis gewoon komen en wel naast een andere nieuwkomer: Endemol. Hiermee krijgt Zuidoost een voor Europa unieke verzameling in grote verschillende podia, waardoor het bijzonder interessant wordt voor verschillende evenementenorganisaties om hier mooie dingen te laten zien.

Evenementen zijn voor een stadsdeel als het onze van groot belang. Het laat bezoekers zien hoe mooi het stadsdeel is en wat een geweldige nieuwbouwwijken zijn verrezen. Ook zijn de bezoekersstromen een economische impuls voor onze middenstand. Als stadsdeel zijn we dan ook verheugd zoveel prachtige evenementen te hebben zoals het Kwakoefestival, Torentijd, Mela, Dance with the Kings, Gospelfestival, Palazzo etc. Dit is dan ook de reden dat we een evenementennota hebben opgesteld waarbij we de voordelen zorgvuldig afwegen tegen de mogelijke nadelen voor de bewoners.

Helaas is het laatste element van het uitgaanscentrum door de crisis in de koelkast beland. Het Getz- uitgaanscentrum zal er vast komen, echter de tijd is er nu niet naar voor de marktpartijen om een dergelijk bijzonder gebouw met hotel, verschillende podia, horeca en winkelformules er nu neer te zetten. Ik ben ervan overtuigd dat een volgend bestuur wel het tweede uitgaanscentrum van Amsterdam kan afronden.

Zoals al eerder gezegd is de kredietcrisis een grote spelbreker geworden. Niet alleen is ons uitgaanscentrum hierdoor nu nog niet gereed, ook in ons eigen huishoudboekje hebben we flink moeten inleveren om de begroting sluitend te krijgen. Maar het grootste gevaar schuilt toch wel in de oplopende werkloosheid en het niet aan werk kunnen helpen van jongeren. We zetten alle zeilen bij om jongeren langer aan school verbonden te houden; een betere opleiding betaalt zich later absoluut terug.

Het afgelopen jaar hebben we ook veel aandacht besteed aan vrouwen. Zuidoost telt veel eenoudergezinnen waar veelal de vrouw de opvoeding voor de kinderen voor haar rekening neemt. Hierdoor is er vaak onvoldoende ruimte om een carrière na te streven. Ik ben dan ook blij met de projecten die via Women Inc zijn uitgevoerd en juist voorzien in deze behoefte.

Voor de komende tijd denk ik dat we ook aandacht moeten geven aan de groep mannen van 25 jaar en ouder. Hierin zit een groep waar het niet goed mee gaat, een kwetsbare groep. Ze zijn veelal laagopgeleid en door allerlei redenen al langer werkloos of hebben een baan die ze bij economische tegenwind onmiddellijk weer kwijt zijn.

Wat staat ons nog meer te doen. Het komende jaar zal de wereld er bestuurlijk anders uit gaan zien. Door de herziening van het stelsel van stadsdelen zullen we op 1 mei van dit jaar van een van de grootste tot het kleinste stadsdeel veranderen. De fusie van stadsdelen maakt wel dat de stadsdelen nu veel gelijkmatiger zijn verdeeld, allen met ruim 80.000 inwoners, dus het formaat Hilversum. Deze herziening zal de slagkracht en onderlinge verbondenheid met de stad alleen maar verder vergroten.

Zuidoost is nog steeds het meest diverse deel van Nederland met bewoners met ruim 130 nationaliteiten. Zoals al gezegd is de verbondenheid groot. Anders dan in veel andere gebieden in Nederland, is er van spanning tussen verschillende groepen bewoners geen sprake. Maar dat wil niet zeggen dat dit niet zou kunnen gebeuren!

In Zuidoost investeren we in het bieden van kansen voor alle inwoners van Zuidoost. Kansen op een betere toekomst voor henzelf, waardoor ze in staat zijn een betere plek te vinden in de samenleving. Hierbij blijven een baan en een opleiding de belangrijkste sleutels tot succes. In deze tijden van economische neergang is dat nog moeilijker dan in tijden van groei. Maar wij moeten en zullen hieraan blijven vasthouden. Werkloosheid, armoede, buitensluiting of het gevoel hiervan, is een belangrijke voedingsbodem voor het denken in `wij / zij'.

Verdraagzaamheid en tolerantie is een groot goed. Ik maak me zorgen over de verharding in de samenleving. We moeten er voor blijven waken dat tegenstellingen niet gezocht worden. Zo leidt het benoemen van verschillen tussen groepen of het uitdragen van de misdragingen van een deel van de groep als norm voor de gehele groep, alleen maar tot onrust en versplintering in de groepen zelf en in de samenleving als geheel. In de landelijke politiek zie ik de tendens dat juist het benoemen van verschillen eerder regel dan uitzondering lijkt te worden. Wij moeten die kant niet op! Stigmatiseren heeft nog nooit een bijdrage geleverd aan een oplossing.

Met het oog op de komende verkiezingen, put ik vertrouwen uit het stemgedrag vorig jaar van miljoenen Amerikanen. Zij stemden voor een presidentskandidaat die juist liet zien dat we niet moeten blijven stilstaan bij het benoemen van de verschillen tussen groepen, maar moeten kijken naar wat groepen bindt, naar gezamenlijkheid. Dit devies gaat wat mij betreft ook de komende jaren op voor Zuidoost. Ik heb gezien wat overheid en bewoners samen kunnen bereiken. Er is nog veel te doen, maar er is ook al veel tot stand gebracht, samen, en daarom ben ik trots op u. We moeten samen optrekken in wat ons nog te doen staat en met trots uitdragen wat we al hebben bereikt!

Alvorens over te gaan tot de uitreiking van de themaprijs 2009, sluit ik af door u allen een gezond, succesvol en verdraagzaam 2010 toe te wensen. In Zuidoost en Nergens anders!

---