Wageningen Universiteit en Researchcentrum
Persbericht Wageningen University: nr 003, 14 januari 2010
http://www.wageningenuniversity.nl/NL/nieuwsagenda/nieuws/M100114.htm
Inauguratie prof. Holger Meinke
"Hoogste tijd voor 'adaptatiekunde' in klimaatverandering"
Er is grote behoefte aan kennis over het omgaan met de gevolgen van klimaatverandering. Daarmee zijn vraagstukken als voedselzekerheid in ontwikkelingslanden, efficiënt watergebruik, minimaliseren van oogstverliezen en andere wereldthema's aan te pakken. Die kennis kan worden vergaard onder de noemer adaptatiekunde (adaptation science), aldus prof.dr. Holger Meinke bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar Gewas- en onkruidecologie aan Wageningen University op 14 januari.
In zijn inaugurale rede aan Wageningen University 'Adaptation science for agriculture - solutions for a changing planet' gaat prof. Meinke uitgebreid in op het belang van aanpassingen aan klimaatverandering. Deze zijn veel lastiger wetenschappelijk te benaderen dan het simpel eenduidig terugdringen (mitigatie) van broeikasgassen in de atmosfeer, dat politiek al niet makkelijk was, gezien de verschillende standpunten in Kopenhagen. Aanpassingen (adaptatie) aan de nieuwe klimatologische omstandigheden vereisen veel ingewikkelder kennis dan mitigatie, omdat de doelen niet helder zijn en 'ongelooflijk complex om te bereiken'. Zo zijn er in de klimaatveranderingdiscussie principiële vragen als 'wie adapteert aan wat en met welke consequenties?'
Nieuw type kennis
Prof. Meinke en de medewerkers van het Centre of crop systems analysis aan Wageningen University (onderdeel van Wageningen UR) richten zich met adaptatiewetenschap op een nieuw type kennis. Deze hoekstenen van de adaptatiekunde lijken op conventioneel, empirisch verkregen kennis die besluitvormers gebruiken bij het holistisch en intuïtief omgaan met risico's. Daarbij gaat het om technologieën die complexe problemen (zoals voldoende voedsel voor de armen) analyseren en simuleren en die het mogelijk maken 'vooraf achteruit te kijken'. Voorbeelden van zulk onderzoek, deels op de grens van wetenschap en maatschappij, zijn de manier waarop boeren op alle continenten zaden uitwisselen, of wat de gevolgen zijn van aids voor de lokale landbouw. Ander onderzoek gaat over hoogrenderende fotosynthese of de manier waarop gewassen zich van nature aanpassen aan milieuveranderingen door lichtopvang, verdamping, slapende knoppen ed. Telkens gaat het om bijdragen om te komen tot ontwerpmodellen voor klimaatbestendige landbouwsystemen.
Om proactief aanpassingen voor de landbouwsector aan een veranderend klimaat te vinden moeten onderzoekers over de grenzen van hun discipline heenkijken en redeneren vanuit het perspectief van boeren met hun dreigende misoogsten in de ontwikkelings- èn ontwikkelde landen. Voor die boeren maakt het niet uit of 'het zandkasteel door het getij of door een golf verzwolgen wordt', zo citeert Meinke een collega.
Prof.dr. Holger Meinke (Heidelberg, 1957) verhuisde na zijn studie International Agricultural Development aan de TU Berlijn in 1986 naar Australië. Daar concentreerde hij zich op innovatieve wegen in landbouwsystemen en natuur waar water schaars is. Meinke promoveerde aan Wageningen University in 1996. Hij is lid van werkgroepen en panels onder auspiciën van de WMO en scientific reviewer voor het IPCC.