NVB Thermometer Bedrijfsruimten: rekening houden met flinke productiedaling
Kansen in aanpak van oude bedrijventerreinen
Voorburg, 11 januari 2010
De Nederlandse bedrijfsruimtemarkt profiteert ondanks een redelijk
2009 voorlopig nog niet van het huidig economisch herstel. Het aantal
opgeleverde vierkante meters nieuwe bedrijfsruimten neemt de komende
tijd in plaats daarvan zelfs met zestig procent af. En daarmee is de
bedrijfsruimtemarkt in één klap terug op de niveaus van dertig jaar
geleden. Nieuwe kansen voor de sector liggen vooral bij renovatie,
herbestemming en herstructurering van oude bedrijventerreinen en
bedrijfsgebouwen. Alleen moet dan wel een oplossing voor de vaak hoge
kosten van deze opgaven worden gevonden.
Dit concludeert NVB Vereniging voor ontwikkelaars & bouwondernemingen
naar aanleiding van de Thermometer Bedrijfsruimtemarkt. In deze
jaarlijkse uitgave houden STOGO onderzoek+advies, Faculteit
Geowetenschappen Universiteit Utrecht en NVB de bedrijfsruimtemarkt
tegen het licht. Uit de rapportage blijkt dat de bouw van
bedrijfsruimten de crisis in 2009 nog goed heeft weten te trotseren.
In totaal leverde de sector zo'n 5,2 miljoen vierkante meter op,
slechts tien procent minder dan in 2008. Alles bij elkaar zette de
bouwsector op de bedrijfsruimtemarkt in 2009 zo'n 3,4 miljard euro om.
Daarentegen wacht de bouwsector dit en volgend jaar zeer zwakke
productiejaren. De NVB Thermometer ziet de bouwproductie met liefst 60
procent dalen ten opzichte van 2008 naar ongeveer 2,3 miljoen
vierkante meter in 2011. En daarmee komt de bedrijfsruimtemarkt terug
op de niveaus van zo'n dertig jaar geleden, toen er jaarlijks ook
circa twee miljoen vierkante meters werden opgeleverd. Dit zal voor
veel bouwbedrijven tot gevolg hebben dat de echte pijn van de crisis
dus nog moet komen. Voor menig bedrijf wordt het dan ook vooral een
tijd van overleven. De nieuwbouwproductie van bedrijfsruimten reageert
altijd met een vertraging van anderhalf tot drie jaar op de
economische ontwikkelingen. Door dit vertragingseffect profiteert de
productie van bedrijfsruimten ook niet meteen van het eerste de beste
beetje economisch herstel. De Thermometer Bedrijfsruimtemarkt voorziet
tot halverwege 2011 dan ook geen wezenlijk herstel, van de bouw in
deze sector.
Desondanks liggen er voor de sector best nog wel mogelijkheden, deze
liggen vooral in de renovatie, herbestemming en herstructurering van
oude bedrijventerreinen en gebouwen. Vooral omdat steeds meer
bedrijventerreinen en bedrijfsgebouwen aan het verpauperen zijn en het
besef groeit dat dit maatschappelijk ongewenst is. Tegelijkertijd is
herstructurering van dergelijke terreinen financieel gezien geen
gemakkelijke opgave. In het advies van de Commissie Noordanus werd er
bijvoorbeeld nog van uitgegaan dat het opknappen van oude terreinen,
de zogenaamde `brownfields', mogelijk was door een verhoging van de
grondprijs van nieuwe terreinen, de zogenaamde `greenfields'. Echter,
in de afgelopen jaren zijn de gronduitgifteprijzen voor kavels
bedrijfsmatig vastgoed op deze `greenfields' al zo hard opgelopen dat
nóg hogere prijzen het voor ontwikkelaars nagenoeg onmogelijk maken om
projecten financieel rond te krijgen. Kortom, hier moet, aldus de
opstellers van de Thermometer, snel een oplossing voor gevonden
worden.
---
NVB Bouwondernemers & Ontwikkelaars