Gemeente De Marne



Nieuwjaarstoespraak burgemeester Wiersma

Dames en heren,

van harte welkom hier, vanavond op de nieuwjaarsbijeenkomst van de gemeente
De Marne. Ik ben blij dat u met zo velen bent gekomen. Om elkaar te ontmoeten,
om misschien even wat te netwerken, om kennis te maken met mij en mijn echtgenote Tiny en natuurlijk om elkaar een gelukkig Nieuwjaar te wensen. En daar wil ik ook mee beginnen:

Namens het gemeentebestuur van De Marne wens ik u en uw naasten een heel goed en gelukkig 2010.

Dames en heren,

Dat ik hier vanavond voor u sta, is in ieder geval voor mij in meerdere opzichten een bijzonder moment: Een nieuw jaar, een nieuwe omgeving, veel nieuwe gezichten,
de start van een nieuwe baan, een eerste nieuwjaarstoespraak.

Ongeveer anderhalf uur geleden ben ik beëdigd als uw burgemeester. En, zoals ik in mijn installatietoespraak ook heb gezegd: Ik vind het eervol en ben bijzonder blij dat ik uw burgemeester mag zijn. Ik vind het fantastisch dat ik hier aan de slag mag.
De Marne is een prachtige gemeente waar je absoluut trots op kunt zijn, waar je prima kunt wonen en werken in een hele mooie omgeving.

Tiny en ik hebben er dan ook veel zin in om hier te komen wonen. En, voor wie het nog niet weet: We hebben inmiddels een bouwkavel gekocht in het uitbreidingsplan van Leens. Oosterlaagte 25, 9965 SG Leens, wordt ons nieuwe adres. Wij gaan daar ons huis bouwen en hopen er vele jaren te kunnen genieten van het wonen op die mooie plek.

De jaarwisseling is een bijzonder moment om even stil te staan. Even stilstaan bij alle drukte, even nadenken over al die dingen waar we ons mee bezig houden en die soms ons leven zo snel en jachtig maken, even terugdenken aan wat we allemaal hebben meegemaakt het afgelopen jaar en vooral vooruitblikken op wat ons het komende jaar te wachten staat. En dan wensen we elkaar Veul hail en zeegn ien t nije joar. Een goede gewoonte waarbij de betrokkenheid met elkaar tot uitdrukking komt.

Koningin Beatrix signaleert in haar kersttoespraak dat het in onze moderne samenleving niet meer zo duidelijk is wat naastenliefde betekent. Technische vooruitgang en individualisering hebben de mensen onafhankelijker en afstandelijker gemaakt. Zelfs buren zijn soms vreemden voor elkaar, burenhulp bestaat niet meer. Onze wereld heeft mensen nodig met passie en betrokkenheid, die een plaats geven aan wie zijn buitengesloten, die klaar staan voor hun medemensen en die blijven geloven in het goede, is de oproep van onze koningin.

Ik onderschrijf van harte die oproep, maar ben er tegelijk van overtuigd dat in
De Marne de mensen elkaar nog kennen en dat er een sterke onderlinge betrokkenheid is: Bij de eigen familie, bij vrienden, bij de buren, bij het eigen dorp, bij de dorpen onderling en bij de gemeente.

Ik vind het daarom geweldig dat u vanavond, ondanks de winterse omstandigheden, gekomen bent en zeg u daarvoor dank. Het geeft mij bovendien de gelegenheid om u de hand te drukken. Onze kennismaking is voor nu dan misschien wel wat kort, maar ik hoop u de komende tijd opnieuw te ontmoeten en beter te leren kennen. Het is mijn bedoeling om de komende tijd alle dorpen te bezoeken. We hebben dan meer gelegenheid om met elkaar te spreken en ik hoop dan van u te vernemen wat er zoal speelt in uw omgeving en wat u daarbij belangrijk vindt.

Veel zaken en onderwerpen die aan de orde zijn in de gemeente en in uw dorp staan natuurlijk in allerlei verslagen, beleidsstukken en rapporten. Ik zal mijn best doen om me snel in te lezen. Maar door met u te spreken, door met u bijvoorbeeld een rondgang door uw dorp te maken, denk ik een nog beter beeld te krijgen van wat er zoal speelt in uw omgeving, in uw dorp, in de gemeente.

En natuurlijk zal ik u zo hier en daar treffen en u zo af en toe aanspreken. Op straat, in de winkel, bij een toneeluitvoering of bij een voetbalwedstrijd. Gewoon een praatje af en toe is voor mij ook heel belangrijk. En als u mij graag wilt spreken, als u ergens mee zit wat de gemeente betreft, aarzel dan niet om contact met mij te zoeken.
In een goed gesprek ontstaat vaak meer begrip en kunnen mogelijk oplossingen voor problemen gevonden worden.

Dames en heren,

Ik heb van loco-burgemeester Jeen Hiemstra vernomen dat de Oud en Nieuw viering zonder veel problemen is verlopen en daar ben ik blij om.

De jaarwisseling behoort een feest te zijn met oliebollen, champagne en natuurlijk met het nodige vuurwerk. En gelukkig hebben velen zich ingezet om op die manier van Oud en Nieuw een gezellig feest te maken. Waarvoor dank.

Maar helaas worden er rond die Oud en Nieuw viering toch ook altijd weer vernielingen aangericht. Kennelijk is het stoer en geeft het een kick om dingen te vernielen en dan natuurlijk niet je eigen spullen, maar dingen van anderen of van de gemeente. Jammer en ook al is de schade dit jaar wat minder groot, vernielen blijft volstrekt onacceptabel wat mij betreft.

Van harte dank in ieder geval aan iedereen die zich heeft ingezet voor een goed verloop van de jaarwisseling. Dank aan de mensen van de politie, brandweer en gemeentewerken die voor ons aan het werk zijn geweest en waar nodig, op tijd hebben ingegrepen. Fantastisch dat jullie steeds mee willen werken en klaarstaan om de jaarwisseling goed en veilig te laten verlopen.

Dames en heren,

In het nieuwe jaar 2010 is er weer een heel aantal ontwikkelingen waar bijzondere aandacht voor moet zijn. Ik wil op een paar daarvan hier vanavond wat dieper ingaan.

In 2009 is de discussie over de krimp van de bevolking in Nederland op gang gekomen. Bevolkingsdaling is een relatief nieuw fenomeen in Nederland en staat zo langzamerhand hoog op de politieke en bestuurlijke agenda. We kunnen niet alleen meer denken in termen van groei, maar moeten er rekening mee gaan houden dat in een toenemend aantal regios in ons land de bevolking en ook het aantal huishoudens afneemt.

In het rapport Krimpen met Kwaliteit dat in november door het Rijk, IPO en VNG is uitgebracht, wordt een actieplan gepresenteerd waarmee zij richting geven aan een gezamenlijke beleidsaanpak van de bevolkingsdaling. Alhoewel de cijfers en de prognoses van de verschillende onderzoeksbureaus niet helemaal hetzelfde zeggen, is het wel duidelijk dat er ook voor de gemeente De Marne gevolgen van de krimp zijn.

De bevolkingsdaling zal mogelijk nog wel wat meevallen, voorspeld wordt een inwoneraantal van ongeveer 10.000 inwoners in 2040. Wel is duidelijk dat de bevolkingssamenstelling behoorlijk zal gaan veranderen. Aan de ene kant ontgroening en minder jongeren in de gemeente, aan de andere kant vergrijzing en meer 65-plussers. Minder mensen die economisch actief zijn en meer mensen die behoefte hebben aan goede zorg en zorgvoorzieningen. Op deze gevolgen van krimp zal de gemeente actief moeten anticiperen.

Als reactie op de leegloop van het platteland introduceerde minister Gerda Verburg onlangs het begrip Topdorpen. Naast de Prachtwijken van Vogelaar en Van der Laan, moeten Topdorpen speerpunt worden voor het kabinet. Dorpen die vitaal zijn, waar ook jonge gezinnen willen wonen en waar kinderen opgroeien.

Nou, daar kun je wat van vinden, maar zij zegt daarbij, Speel in op de ideeën en oplossingen die door de dorpen zelf aangedragen worden. Elk dorp is uniek.
Benut daarom de eigenheid, de energie en creativiteit van de mensen die in die dorpen wonen.

Ik denk dat met name met dat laatste, ook voor De Marne, een belangrijke aanpak geschetst wordt. Ga het gesprek met de inwoners aan en ontdek wat hun ideeën en oplossingen voor problemen zijn. En praat met de ondernemers en onderzoek samen welke kansen en welke ontwikkelingsmogelijkheden er voor de bedrijven zijn.

Als je het hebt over krimp, dan denk je na over de ontwikkeling op lange termijn.
Het is een goede gewoonte om op de nieuwjaarsbijeenkomst ook naar de ontwikkeling van de bevolking te kijken in het afgelopen jaar.

Er zijn in 2009 in de gemeente 102 kinderen geboren en 107 mensen overleden, een negatief geboorteoverschot van -5. Verder zijn er 395 mensen komen wonen en zijn er 471 mensen elders gaan wonen, een negatief vestigingsoverschot van


-76. Het inwonertal van De Marne is daarmee op 31 december 2009 uitgekomen op 10506, een daling van 81. En dit ondanks de 37 nieuwe woningen die in 2009 zijn opgeleverd.

De eerder ingezette daling van de bevolking zet zich dus gestaag door.

Reden temeer om niet achterover te leunen, maar vooral met de inwoners en ondernemers, en natuurlijk ook samen met de regio en met de provincie te bedenken, met welke maatregelen de leefbaarheid en de vitaliteit van de dorpen in de toekomst gegarandeerd kunnen worden.

Een ander onderwerp waar ik vanavond niet aan voorbij wil gaan is de financiële situatie van de gemeente. In 2009 zijn de gevolgen van de economische recessie voor de gemeenten merkbaar geworden. Lager zijn de uitkeringen uit het gemeentefonds, de opbrengsten uit belastingen en de leges. Hoger zijn de kosten van voorzieningen.

Voor De Marne heeft een en ander geleid tot een niet sluitende begroting 2010 en ook de meerjarenbegroting laat tekorten zien. Het College van Gedeputeerde Staten heeft De Marne dan ook onder preventief toezicht gesteld en de opdracht meegegeven om op korte termijn met een herstelplan te komen. Dit herstelplan moet aangeven hoe de gemeentelijke financiën weer op orde gebracht kunnen worden.

Dat betekent dat er keuzes gemaakt moeten worden die een flinke maatschappelijk impact zullen hebben. Niet een onmogelijke, maar voorwaar geen eenvoudige opgave. Het gaat niet alleen meer om het bijstellen van nieuwe ambities en/of het verhogen van belastingen.

Aan bezuinigen met gevolgen voor de voorzieningen lijkt niet te ontkomen.
Daarbij spelen dan vragen als:


· Hoever kun je gaan met die bezuinigingen?


· Welk basisniveau aan voorzieningen willen we beslist houden?


· Waar kunnen we op bezuinigen en welke voorzieningen willen we behouden?

Het zijn vragen die nadrukkelijk aan de orde zijn. Na een zorgvuldige afweging van de mogelijkheden en van de wensen en belangen van u, inwoners van de gemeente,
zal er door uw volksvertegenwoordiging, door uw gemeenteraad, antwoord op die vragen gegeven moeten worden.

En, binnenkort kunt u weer stemmen voor de gemeenteraad. Op 3 maart van dit jaar worden de verkiezingen gehouden. Een belangrijk recht waarmee u richting kunt geven aan de keuzes die de komende jaren gemaakt moeten worden. Stemmen is zeggen welke mensen u geschikt vindt om u te vertegenwoordigen. Door te stemmen hebt u invloed op de beslissingen in deze gemeente. Op 3 maart kiest u de mensen die uw gemeente zullen besturen tot in 2014.

Ik roep u op: Oriënteer u de komende tijd op de programmas en kijk waar de verschillende partijen voor staan. Wat betekenen de verschillende standpunten voor uw buurt, uw dorp of voor de gemeente? De partijen en hun kandidaten zijn ongetwijfeld graag bereid u te informeren.

Probeer een weloverwogen keuze te maken en kom vooral stemmen op 3 maart aanstaande.

Dames en heren,

ik heb in het begin van mijn toespraak gezegd dat ik het fantastisch vind dat ik hier aan de slag mag en dat De Marne een prachtige gemeente is waar je trots op mag zijn.

De Marne, een prachtige gemeente met als basis natuurlijk de sterke fysieke kwaliteiten, het mooie gevarieerde landschap, het Lauwersmeergebied, de ligging aan de Waddenzee en de 21 karakteristieke dorpen. Een gemeente met bedrijvigheid op allerlei terrein en diverse prachtige en bijzondere toeristische attracties. Op die kwaliteiten van de gemeente mogen we trots zijn en dat moeten we uitstralen.

De beste ambassadeurs voor de gemeente zijn wij zelf door gastvrij te zijn, door te vertellen wat voor interessante dingen je hier allemaal kunt doen, door uit te stralen hoe prettig je hier kunt wonen.

Beste mensen,

de genoemde kwaliteiten vormen de basis van de gemeente. U als inwoner of als ondernemer, maakt er deel van uit en u geeft samen de gemeente De Marne kleur en inhoud. Uw doen en uw laten, uw inzet, uw betrokkenheid, uw tolerantie en uw wil om er voor elkaar te zijn, vormen de kracht en de vitaliteit van de gemeente.

Uitgaan van die eigen kracht en van die vitaliteit. Op die manier ook in 2010 aan de slag en samen werken aan het behoud en versterking van de kwaliteit van samenleven in De Marne.

Met die inzet en met dat perspectief wens ik u allen nogmaals een heel goed 2010!

Ik dank u voor uw aandacht.

Leens, 07 januari 2010.