Samenwerking zorgaanbieders - gemeenten moet zorg overzichtelijk maken
08/01/2010 14:10
VNG
Samenwerking tussen gemeenten en zorgverzekeraars is hard nodig, maar kan alleen succesvol zijn als er aan een aantal randvoorwaarden wordt voldaan. De belangrijkste daarvan zijn financiële prikkels voor beide partijen om meer te investeren in preventieve maatregelen en de mogelijkheid voor gemeenten om de samenwerking van lokaal naar regionaal niveau te brengen als de situatie daar om vraagt. Verder is het de hoogste tijd om juridische hobbels die samenwerking in de weg staan op te lossen. En tot slot willen gemeenten zeggenschap over investeringen van zorgaanbieders. Door hierover duidelijkheid te krijgen, wordt de samenwerking geborgd en is de kans van slagen groter.
Dat stelt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten in aanloop naar de besluitvorming van het kabinet om de uitvoering van de AWBZ vanaf 2012 bij zorgverzekeraars onder te brengen. Staatssecretaris Bussemaker van VWS neemt voor 1 april a.s. hierover een besluit.
De VNG erkent dat een aantal taken anders kunnen worden georganiseerd en waardoor er voor de burger een eenvoudiger en begrijpelijker systeem ontstaat. Denk bijvoorbeeld aan de uitgifte van hulpmiddelen. Waarom moet je voor een rolstoel naar de gemeente (Wmo) en voor een paar krukken naar de zorgaanbieder (AWBZ)? Een ander voorbeeld is de persoonlijke verzorging (AWBZ) versus de hulp bij het huishouden (Wmo).
Samenwerking is nodig om het zorgsysteem overzichtelijker te maken en het op termijn betaalbaar te houden. Het moet alleen geen doel op zich zijn, maar worden ingegeven door de gedachte dat de burger er mee geholpen is. Hoe logischer daarbij de grenzen zijn tussen wat de gemeenten en de zorgverzekeraars doen, hoe duidelijker het is waar de klant naar toe moet en hoe minder vaak er in de samenwerking tussen de verschillende organisaties iets mis kan gaan.
De VNG wil daarom dat aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:
1. Financiële prikkels
Gemeenten die hun best doen op terreinen als preventie en extramuralisering worden daarvoor niet beloond maar gestraft. De kosten zijn voor gemeenten, de baten slaan neer aan de kant van AWBZ en Zorgverzekeringswet. Dit werkt demotiverend. De VNG heeft recentelijk een voorstel gedaan om deze situatie fundamenteel te doorbreken. Wettelijk zou moeten worden bepaald dat anderhalf tot twee procent van de premieopbrengsten van zowel de AWBZ als van de Zorgverzekeringswet (basispakket) aan het Gemeentefonds wordt toegevoegd, waarbij bepaald wordt dat deze middelen in afstemming met (nu nog) zorgkantoren en zorgverzekeraars aan preventief beleid in brede zin moeten worden besteed.
2. Zeggenschap over investeringen
Gemeenten willen zeggenschap over investeringsbeslissingen. Te vaak komt het bijvoorbeeld voor dat gemeenten aan het plannen zijn voor een woonzorgzone in een kern of wijk van de gemeente en dan plotseling geconfronteerd worden met de beslissing door een zorgaanbieder om een vestiging op te heffen, te verkleinen of te verplaatsen. Dit frustreert niet alleen de gemeentelijke regierol rond wonen-zorg-welzijn, maar leidt ook tot maatschappelijke ondoelmatigheid en uiteindelijk is de burger de dupe omdat concentratie van voorzieningen bemoeilijkt wordt.
3. Geen juridische hobbels
De juridische drempels om onderling gegevens uit te wisselen moeten worden weggenomen. Nu nog kunnen, als gevolg van de privacywetgeving, cliëntgegevens niet goed worden uitgewisseld. Hierdoor kan ook het ene loket voor de burger nog niet optimaal functioneren. De VNG vindt dat dit anders moet om snellere hulp te garanderen en de bureaucratie te beperken.
4. Regionale afspraken
De uitvoering van Wmo en AWBZ vindt regionaal en lokaal plaats. Het voorzieningen- en het zorgaanbod verschilt per gemeente. Op een aantal terreinen heeft een centrumgemeente een leidende rol. Om tot een goede samenwerking te komen is een tweesporenbeleid nodig: regionaal wat kan, lokaal wat moet. Concreet betekent dit dat regionaal duidelijk moet zijn welke verzekeraar (of twee) namens allen zaken mag doen die de hele regio raken. Met zaken doen bedoelen we dat de betreffende verzekeraar het overleg met gemeenten voert, productieafspraken maakt en afspraken kan maken over inkoop namens alle verzekeraars.
Den Haag, januari 2010