The peroxisome proliferation machinery in yeast
Datum: 08 januari 2010
Promotie: mw. S. Nagotu, 13.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5,
Groningen
Proefschrift: The peroxisome proliferation machinery in yeast
Promotor(s): mw. prof.dr. I.J. van der Klei
Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen
Vormen nieuwe peroxisomen zich door deling of 'de novo'?
Eukaryote cellen bevatten membraangebonden structuren, organellen, die
in alle eukaryote organismen (bijvoorbeeld gisten, planten en
dierlijke cellen) voorkomen. Deze organellen voeren vaak uiterst
gespecialiseerde functies uit, zoals het genereren van energie of het
recyclen van overtollige of niet-functionele componenten.
Peroxisomen zijn organellen die in staat zijn om verschillende
chemische reacties uit te voeren. In de mens zijn ze betrokken bij de
afbraak van bepaalde vetzuren en bij de productie van bepaalde
essentiële lipiden. Het belang van deze biochemische routes wordt
onderstreept door het feit dat verschillende ernstige erfelijke
ziektes in de mens veroorzaakt worden door defecten in de vorming van
deze organellen.
Het onderwerp van de dissertatie van Shirisha Nagotu behelst de vraag
hoe peroxisomen worden gevormd in een cel. 'Deze vraag is actueel
geworden toen bekend werd dat naast deling ook 'de novo' synthese uit
het endoplasmatisch reticulum mogelijk was,' zegt zij. 'Hoofdvraag van
het onderzoek was daarom: worden peroxisomen gevormd door deling van
reeds bestaande organellen of vanuit het endoplasmatisch reticulum, of
is het een samenspel van beide mogelijkheden. Bovendien wilden we
onderzoeken welke eiwitten bij deze processen zijn betrokken.'
De belangrijkste conclusie is dat de meerderheid - zo niet alle -
peroxisomen in wild type cellen gevormd wordt door deling van reeds
bestaande organellen. De eiwitten die voor dit proces nodig zijn, zijn
in deze studie in gisten geïdentificeerd. In cellen die deze eiwitten
missen, is de deling van peroxisomen geblokkeerd. Om die reden hebben
ze slechts één, vergroot peroxisoom per cel. De resultaten laten ook
zien dat twee verschillende organellen in een cel, het peroxisoom en
het mitochondrium, eenzelfde delingsmachinerie hebben. Deze bevinding
geeft nieuwe aanknopingspunten voor studies aan peroxisoomvorming in
verschillende organismen en mogelijk toekomstige gentherapie ter
verbetering van de effecten van humane peroxisomale afwijkingen.
Shirisha Nagotu (India, 1980) studeerde biotechnologie aan de
University of Essex (UK). Het onderzoek werd uitgevoerd bij de
afdeling Molecular Cell Biology van de RUG. Nagotu gaat verder als
postdoc aan de Ruhr University Bochum, Duitsland.
Laatst gewijzigd: 16 december 2009 11:05
Rijksuniversiteit Groningen