Ministerie van Economische Zaken
Verslag van de VTE-Raad (Energie) van 7 december jl. te Brussel
Datum 5 januari 2010
Betreft Verslag van de VTE-Raad (Energie) van 7 december jl. te Brussel
Hierbij ontvangt u het verslag van de VTE-Raad (energie) die op 7 december jl.
bijeen kwam in Brussel.
Tijdens de Raad gaf het voorzitterschap een toelichting op de akkoorden die het
Zweeds voorzitterschap bereikte met de Europese Commissie en het Europees
Parlement over de herziening van de richtlijn energieprestaties van gebouwen, de
herziening van de kaderrichtlijn energie-etikettering en de verordening labeling
banden. Daarnaast besprak de Raad de voortgang van de verordening
leveringszekerheid aardgas en de verordening inzake mededeling aan de
Commissie van investeringsprojecten met betrekking tot energie-infrastructuur.
Ook vond er een gedachtewisseling plaats over de Commissiemededeling
"Investeren in de ontwikkeling van koolstofarme technologieën". Tenslotte
informeerden Commissie en voorzitterschap de Raad over diverse internationale
ontwikkelingen op energiegebied, alsmede over de stand van zaken rondom de
energieprojecten uit het Europees economisch herstelplan.
Naar aanleiding van de vraag van de heer Samson (PvdA) tijdens het Algemeen
Overleg van 1 december jl. of het mogelijk is om de kosten van het
energieverbruik te vermelden op de energielabels, kan ik het volgende melden. De
richtlijn staat niet toe dat lidstaten zelf informatie toevoegen aan het energielabel.
Een nieuwe herziening van de richtlijn, die pas over een aantal jaren kan worden
verwacht, zou nodig zijn om deze mogelijkheid te creëren. Daarbij moet worden
aangetekend dat een dergelijke mogelijkheid fabrikanten zou dwingen om voor
alle lidstaten verschillende energielabels aan te leveren, vanwege verschillen in
energieprijzen binnen de EU. Momenteel wordt nationaal wel onderzocht of het
mogelijk is om een systeem op te zetten waarbij in winkels (en op internet) naast
de prijs van een apparaat ook de gebruikskosten vermeld zullen worden. Het gaat
hierbij om apparaten met een verbruik van meer dan 100 kWh per jaar, zoals
vaatwassers, televisies en koelkasten.
(w.g.) Maria J.A. van der Hoeven
Minister van Economische Zaken
BIJLAGE VERSLAG VTE-RAAD (ENERGIE) VAN 7 DECEMBER 2009
Energie-efficiëntie
Informatie voorzitterschap
Het voorzitterschap en de Commissie gaven tijdens de Raad een toelichting op de
bereikte akkoorden over de herziening van de richtlijn energieprestaties van
gebouwen, de herziening van de kaderrichtlijn energie-etikettering en de
verordening labeling banden. Over de verordening labeling banden werd reeds in
oktober een akkoord bereikt, de definitieve tekst is inmiddels door het Europees
Parlement en de Raad getekend. Over de andere twee voorstellen bereikten de
Raad en het EP pas eind november een akkoord. Op dit moment worden de
consequenties die voortvloeien uit de inwerkingtreding van het Lissabonverdrag
nog verwerkt in de definitieve tekst. Een formele stemming in de Raad is voorzien
voor begin 2010. Het Voorzitterschap en de Commissie toonden zich verheugd
over het behaalde resultaat, dat een belangrijk signaal zou vormen richting de
klimaatonderhandelingen in Kopenhagen.
Op verzoek van Nederland heeft de Commissie in de Raad bevestigd dat de
aanbevelingen die de Commissie kan doen ten aanzien van maatregelen ter
bevordering van energiezuinigheid van gebouwen, geen afbreuk doen aan de
competentie van lidstaten om zelf te bepalen welke financiële instrumenten zij
inzetten. Over de verdeling van bevoegdheden zal Nederland, mede naar
aanleiding van de zorgen in uw Kamer, ook een stemverklaring afgeven bij de
formele stemming.
Energievoorzieningzekerheid
Bespreking voortgang
a. Herziening verordening inzake mededeling aan de Commissie van
investeringsprojecten met betrekking tot energie-infrastructuur
De Commissie gaf een toelichting op het voorstel voor herziening van de
verordening die voorziet in de monitoring en rapportage van investeringsprojecten
op het gebied van energie-infrastructuur. De Commissie stelde dat de verordening
de transparantie voor overheden en marktpartijen over ontwikkelingen op de
Europese energiemarkt kan vergroten. Dit biedt tevens de mogelijkheid om beter
in te spelen op toekomstige investeringen. De Commissie benadrukte hierbij dat
de lidstaten voldoende flexibiliteit zullen behouden bij het verzamelen en
rapporteren van gegevens. De Commissie gaf aan te hopen op een spoedig
akkoord. Er vond geen inhoudelijke discussie plaats.
b. Verordening leveringszekerheid aardgas
De Raad besprak de voortgang van het voorstel voor de verordening
leveringszekerheid aardgas. De Commissie benadrukte in haar inleiding het belang
van een spoedige aanname van een wettelijk kader voor crisissituaties om de
gevolgen van een potentiële onderbreking van de gasaanvoer te kunnen
voorkomen dan wel te verzachten. De Commissie wees daarbij op enkele
voordelen van de verordening. Zo beoogt het voorstel lidstaten beter in staat te
stellen de leveringszekerheid bij een eventuele verstoring te blijven garanderen.
Voorts beoogt het voorstel de samenwerking op zowel regionaal als Europees
niveau te versterken. In de daaropvolgende discussie kwam een drietal
vraagstukken aan de orde, te weten de verantwoordelijkheidsverdeling, de
verplichte norm voor infrastructuur en gaslevering, en de omvang van de groep
beschermde klanten.
Diverse lidstaten, waaronder Nederland, pleitten voor een verduidelijking van de
verantwoordelijkheidsverdeling, waarbij de primaire rol die de industrie bij een
verstoring speelt, beter dient te worden verankerd in het voorstel. Bij eventuele
problemen met een gaslevering is eerst de industrie aan zet, vervolgens de
lidstaat of regio in kwestie en pas daarna de Europese Unie. Nederland gaf
daarnaast aan dat de verordening de balans tussen de rol van de industrie en de
bevoegde autoriteit niet mag verstoren. Voorts bracht Nederland in dat het
voorstel geen afbreuk mag doen aan de soevereiniteit van lidstaten over hun
nationale bodemschatten. Nederland benadrukte daarbij dat
voorzieningszekerheid vooral een nationale aangelegenheid is. In het voorstel
trekt de Commissie teveel bevoegdheden naar zich toe. De Commissie verzekerde
dat dit echter niet haar intentie was.
De Commissie benadrukte tevens het belang van verplichte normen voor de
capaciteit van de infrastructuur. Daarbij dient wel voldoende flexibiliteit te bestaan
ten aanzien van de manier waarop lidstaten aan deze norm voldoen. De
meerderheid van de lidstaten achtte het instellen van verplichte normen
acceptabel. Ten aanzien van de specifieke criteria en invulling van de normen
divergeerden de meningen echter sterk. Dit behoeft dan ook nog nadere
uitwerking. Diverse lidstaten stelden dat financiële middelen moeten worden
vrijgemaakt om te kunnen voldoen aan de infrastructuureisen. Nederland,
gesteund door een aantal lidstaten, bracht in dat juist de risicoanalyses de kern
van het voorstel moeten vormen, omdat deze veel meer rekening houden met de
specifieke omstandigheden van de lidstaten.
Betreffende de definitie van beschermde klanten pleitte de Commissie voor een
nauwe definitie. Des te ruimer de definitie, des te hoger ook de kosten zullen zijn.
Een ruime meerderheid, waaronder Nederland, onderstreepte vooral het belang
van flexibiliteit voor de lidstaten om rekening te kunnen houden met nationale en
regionale omstandigheden. Een aantal lidstaten was voorstander van een ruime
definitie. Nederland gaf aan dat in ieder geval huishoudens tot beschermde
klanten moeten worden gerekend, maar dat het verder aan lidstaten zelf is om te
bepalen welke andere groepen onder de definitie moeten vallen. Nederland
maande daarbij met het oog op de kosten wel tot terughoudendheid.
De Commissie en het Voorzitterschap merkten concluderend op dat het voorstel in
principe positief is ontvangen door de lidstaten. Het debat toonde tegelijkertijd
wel aan dat verdere discussie noodzakelijk is alvorens een akkoord kan worden
bereikt. Aankomend EU-voorzitterschap Spanje deelde mee te streven naar een
akkoord in eerste lezing met het Europees Parlement in maart 2010.
Commissiemededeling Investeren in de ontwikkeling van koolstofarme
technologieën (SET-Plan)
Gedachtewisseling
De Raad verwelkomde de mededeling "Investeren in de ontwikkeling van
koolstofarme technologieën", waarin de Commissie de financiële consequenties
presenteert van de realisatie van het eerder uitgebrachte Strategisch Plan voor
Energietechnologie (SET-plan). Diverse lidstaten wezen op het belang van
koolstofarme technologieën voor niet alleen de klimaatdoelen, maar ook de
energievoorzieningszekerheid en de concurrentiepositie van de EU. De zeven
industriële initiatieven - voor wind-, zonne-, bio- en nucleaire energie, CCS, een
Europees elektriciteitsnetwerk en brandstofcellen - konden rekenen op algemene
steun, hoewel sommige lidstaten zich kritisch toonden ten aanzien van CCS en
nucleaire energie. Diverse lidstaten onderschreven het belang van meer
coördinatie van onderzoeksinspanningen en stelden dat het SET-plan zich vooral
moet richten op onderzoek waar de EU toegevoegde waarde heeft, zoals
basisonderzoek. Ten aanzien van de financiering van de benodigde additionele
investeringen (geschat op ¤ 75-80 miljoen in de periode 2010-2020) werden geen
concrete voorstellen gedaan. Diverse lidstaten merkten op dat de private sector
een belangrijke rol zal moeten spelen bij deze financiering. Enkele lidstaten
toonden zich kritisch over de verwachtingen die in de mededeling worden gewekt
ten aanzien van de publieke financiering. Deze zouden gezien de toestand van de
overheidsfinanciën in lidstaten niet realistisch zijn. Door Nederland is ingebracht
dat in de nieuwe Financiële Perspectieven middelen zo herschikt zullen moeten
worden dat het aandeel voor onderzoek, ontwikkeling en demonstratie van
koolstofarme technologieën toeneemt. Naar verwachting zullen tijdens de VTEraad
van maart Raadsconclusies over de mededeling worden aangenomen.
Internationale energierelaties
Informatie van het voorzitterschap en de Commissie
Tijdens een gesloten lunchbijeenkomst informeerde de Commissie de Raad over
de situatie rondom de Oekraïense gassector, waarbij ook werd gesproken over de
energierelaties tussen Oekraïne en Rusland. De Raad werd medegedeeld dat
Oekraïne tot op heden haar betalingsverplichtingen jegens Rusland voor de
gasleveringen heeft kunnen voldoen. De Raad werd tevens geïnformeerd over de
komende Ministeriële Raad van de Energiegemeenschap op 18 december, en de
recente oprichting van de EU-VS Energieraad.
Energieprojecten uit het Europees economisch herstelplan
Informatie van het voorzitterschap en de Commissie
De Commissie lichtte de stand van zaken toe rondom de ¤ 4 miljard die in het
kader van het Economisch herstelplan beschikbaar is gesteld voor de
ondersteuning van energieprojecten op het gebied van inter-connectie (¤ 2,4
miljard), wind op zee (¤ 0,6 miljard) en CCS (¤1 miljard). De Commissie toonde
zich tevreden over de voortgang tot nu toe. De evaluatie van de
windenergieprojecten en de CCS-projecten is afgerond, zodat
subsidieovereenkomsten mogelijk nog dit jaar kunnen worden afgesloten. De
evaluatie van de inter-connectieprojecten is nog niet afgerond, en naar
verwachting zullen de financiële besluiten hierover in februari 2010 worden
genomen. De Commissie riep lidstaten op bij te dragen aan een snelle voortgang
van de ingediende projecten, bijvoorbeeld door versnelde vergunningsprocedures.
De Commissie merkte ook op dat bij de toekenning van middelen aan projecten
alle mededingingsvoorschriften en interne marktregels zullen worden nageleefd.