TNS NIPO

TNS NIPO-RTL publicaties

24 december 2009

VVD maakt electorale sprong, nieuw dieptepunt CDA

Aan het einde van 2009 zou het CDA - als er nu verkiezingen zouden zijn - nog maar 21 zetels halen. Een historisch dieptepunt. VVD en PvdA daarentegen stijgen met respectievelijk 5 en 7 zetels. De VVD is op dit moment - virtueel - de tweede partij. PVV - nog steeds de grootste partij in de peiling - en D66 leveren respectievelijk 4 en 5 zetels in.

---

1 | PVV blijft grootste partij, VVD streeft CDA, PvdA en D66 voorbij
---

Aantal zetels TK 2006 Peiling 19 okt 2009 Peiling 21 dec 2009 Verschil met vorige peiling
CDA 41 23 21 -2 PvdA 33 15 22 +7 SP 25 14 15 +1 VVD 22 19 24 +5 PVV 9 31 27 -4 GL 7 9 9 0 CU 6 8 8 0 D66 3 25 20 -5 PvdD 2 3 1 -2 SGP 2 2 3 +1 TON - 1 0 -1
---

VVD krijgt meer uitstraling
De VVD zou momenteel vijftien procent van de CDA-stemmers uit 2006 trekken. Kiezers die het CDA de rug toekeren en naar de VVD overlopen, doen dit veelal uit onvrede met het CDA. Kiezers die van de PVV overstappen naar de VVD, doen dit vooral omdat de VVD `wellicht een stabielere partij is', het nu `beter in de oppositie doet en milder is dan de PVV', omdat `ze weer zoals vroeger beginnen te denken'. Maar bovenal: `omdat de VVD weer meer uitstraling krijgt'.

Ook Rutte speelt hierin een positieve rol. Werd de VVD-voorman midden 2008 nog beloond met een 5.4, nu is dat een 5.9, waarmee hij de op drie na best gewaardeerde fractievoorzitter is (na Pechtold, Halsema en Van der Vlies).

Sociaal-economische thema's dominanter?
Met de winst voor VVD en PvdA en het verlies voor PVV en D66 zou een kanteling ingezet kunnen zijn: kiezers lijken sociaal-economische kwesties (wel of niet bezuinigingen, hoeveel en waarop bezuinigen: verzorgingsstaat, aow, onderwijs) op dit moment zwaarder mee te laten wegen dan sociaal-culturele issues (integratie, immigratie, Europa) dan afgelopen half jaar. We zien dat de discussie over de bezuinigingen voor de komende jaren of het wel of niet verhogen van het toptarief voor de inkomstenbelasting van 52 naar 60 procent in Den Haag nu stevig wordt ingezet. VVD en PvdA kunnen zich wat nadrukkelijker op de rechter- respectievelijk linkerkant profileren.

De PVV moet het vooral hebben van sociaal-culturele kwesties als integratie, immigratie, veiligheid, Europa en de vrijheid van meningsuiting; hetzelfde geldt voor D66, maar dan als tegenkracht tegen de PVV.
Als in het politieke debat de focus komt te liggen op sociaal-economische thema's is het voor PVV en D66 lastiger zich hierop te profileren.

Opvallend is verder dat de SP hier (vooralsnog) niet van lijkt te profiteren. Met vijftien zetels weet de SP de aansluiting met de kopgroep niet te maken. Ook de verwachte massale overloop van de PvdA naar de SP vanwege de AOW-leeftijdverhoging blijft vooralsnog uit. Dit heeft te maken met het mindere optreden van Kant (waardering: een 5.7, wat een jaar geleden nog een dikke 6 was - waar Marijnissen zelfs een 7 scoorde). Maar het wordt ook veroorzaakt door de relatief stabiele indruk die de PvdA en Bos maken als hoeders van de schatkist. En - ondanks de AOW-kwestie - wordt de PvdA (in potentie) nog steeds gezien als verdediger van de verzorgingsstaat tegen een mogelijk nieuw in te zetten neoliberale koers van premier Balkenende, het CDA en de VVD op dit gebied.

Het CDA is de afgelopen maanden vooral kiezers kwijtgeraakt aan de VVD, en in mindere mate aan PvdA en D66. Het CDA wordt door deze weglopers vooral bekritiseerd vanwege `het meedraaien met de PvdA' of `de zwalkende koers'. Ofwel: `Het CDA heeft geen krachtig beleid laten zien'. Ook de intentie van het CDA om te kijken of er langer in Afghanistan kan worden gebleven, valt niet bij iedereen in goede aarde.

Verder valt op dat van de CDA-ministers alleen Eurlings met een 6.0 relatief goed wordt beoordeeld en dat er verder in de top 5 alleen PvdA-ministers staan: Van der Laan (6.0), Plasterk (5.9), Bos (5.9) en Koenders (5.9). Pas dan volgt Verhagen (5,8). Balkenende (5,6) staat op een negende plaats.

C6955 | TNS NIPObase (CAWI) | Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van RTL Nieuws. Het veldwerk vond plaats van 17 t/m 20 december 2009. Hierbij werden 1.019 personen van 18 jaar en ouder, behorend tot het 'Leven-in-Nederland-forum', ondervraagd (n=1.019). De resultaten zijn herwogen op geslacht, leeftijd, opleiding, gezinsgrootte, regio, werkzaamheid en stemgedrag 2006.

Bij publicatie of verspreiding graag de bron TNS NIPO/RTL Nieuws vermelden. Voor eventuele vragen kunt u contact opnemen met Tim de Beer (tel: 020 522 53 99) of Peter Kanne (tel: 020 522 59 24).