vragen van de leden Haverkamp en Ferrier over Het falende optreden van
MONUC in Congo
Beantwoording vragen van de leden Haverkamp en Ferrier over Het falende
optreden van MONUC in Congo
Kamerbrief | 15 december 2009
Afbeelding 1
Graag bieden wij u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke
vragen gesteld door de leden Haverkamp en Ferrier over het optreden
van MONUC in Congo. Deze vragen werden ingezonden op 27 november 2009
met kenmerk 2009Z22865.
De Minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
De Minister voor
Ontwikkelingssamenwerking,
Drs. A.G. Koenders
Antwoorden van de heer Verhagen, Minister van Buitenlandse Zaken en de
heer Koenders, Minister voor Ontwikkelingssamenwerking op vragen van
de leden Haverkamp en Ferrier (CDA) over het optreden van MONUC in
Congo.
Vraag 1
Kent u het bericht "VN verergeren drama Congo alleen maar"? 1)
Antwoord
Ja.
Vraag 2
Wat is uw reactie op het bericht dat de VN-vredesmissie MONUC in
Oost-Congo zou falen en de humanitaire situatie alleen maar zou hebben
verergerd? Bent u bereid bij de VN deze schokkende conclusie, indien
die klopt, aan de orde te stellen? Welke maatregelen neemt de VN
hiertegen?
Antwoord
Het artikel in Trouw is gebaseerd op een rapport van een `UN Group of
Experts'. Verontrustende informatie over de mensenrechten- en
humanitaire situatie in Oost-Congo als gevolg van de militaire
operatie van het Congolese leger (`Kimia II') tegen de
rebellengroepering FDLR is bij de regering bekend. We maken ons
hierover al langere tijd grote zorgen. We willen wel benadrukken dat
niet MONUC, maar de verschillende in Oost-Congo opererende
rebellengroepen en delen van het Congolese leger verantwoordelijk zijn
voor het geweld tegen burgers. Zonder de inzet van MONUC zou de
situatie in de oostelijke DRC zo mogelijk nog slechter zijn.
Hoewel MONUC niet zelf deelneemt aan de operatie tegen de FDLR, heeft
de VN vredesmissie de afgelopen maanden het Congolese leger wel
operationeel ondersteund bij dit offensief. Hierbij heeft MONUC zich
nadrukkelijk ingezet voor de bescherming van de burgerbevolking. Naar
aanleiding van een intern VN-rapport over mensenrechtenschendingen
door elementen van het Congolese leger heeft de VN de ondersteuning
van betrokken eenheden gestaakt. Ondanks deze inspanningen moeten wij
helaas constateren dat MONUC er onvoldoende in is geslaagd de
burgerbevolking adequaat te beschermen. Nederland zal dan ook in het
kader van de discussie over de mandaatsverlenging van MONUC bij de VN
en bij betrokken veiligheidsraadsleden aandringen op een sterkere
focus op de bescherming van burgers.
Vraag 3
Hoe heeft de Afrikaanse Unie (AU) hierop gereageerd en welke
maatregelen treft zij? Wordt de AU actief betrokken bij
vervolgstappen?
Antwoord
Desbetreffend rapport van de UN Group of Experts is op 7 december jl.
gepubliceerd. De AU heeft nog niet gereageerd op het rapport. In
tegenstelling tot andere VN vredesmissies zoals UNAMID (Darfur) en de
VN ondersteuning van AMISOM (Somalië) is de AU overigens niet
betrokken bij de implementatie van het mandaat van MONUC.
Vraag 4
Beschikt u over informatie dat een nieuwe golf van verkrachtingen en
moorden is losgebarsten? Indien dit waar is, welke maatregelen worden
er getroffen door de Congolese autoriteiten en door de VN? Hebt u
hierover contact met de Congolese autoriteiten?
Antwoord
Geweld tegen burgers, in welke vorm dan ook, is onaanvaardbaar. Helaas
vormt geweld tegen burgers nog steeds onderdeel van de realiteit in
Oost-Congo. De Congolese autoriteiten hebben een `zero-tolerance'
beleid ten aanzien van seksueel geweld afgekondigd. Hoewel een aantal
verdachte militairen inmiddels is veroordeeld, wordt dit beleid nog
onvoldoende in de praktijk gebracht. In de politieke dialoog met de
Congolese regering wordt door de internationale gemeenschap het belang
van uitvoering van de afspraken voortdurend benadrukt. Op initiatief
van Nederland heeft de EU vertegenwoordiger voor de Grote Merenregio
recentelijk de Congolese autoriteiten nogmaals in duidelijke termen
hierop aangesproken.
In de DRC is de strijd tegen seksueel geweld als oorlogswapen een
belangrijk onderdeel van de Nederlandse inzet. Nederland zet zich in
voor coördinatie van de inspanningen van overheid en donoren op dit
gebied, financiert een project waarmee de toegang van slachtoffers tot
rechtspraak wordt vergroot en draagt bij aan de training van
militairen op het gebied van seksueel geweld.
Vraag 5
Hoe verhoudt dit bericht zich tot de uitspraak van de minister voor
Ontwikkelingssamenwerking in april jl. naar aanleiding van zijn bezoek
aan de fragiele staat Congo dat de humanitaire situatie in Oost-Congo
aanmerkelijk is verbeterd?
Antwoord
Tijdens zijn bezoek aan Oost-Congo in april 2009 kon door de minister
voor Ontwikkelingssamenwerking worden vastgesteld dat de humanitaire
situatie aanmerkelijk was verbeterd in vergelijking met de situatie
die hij aantrof in november 2008. Ruim 300.000 ontheemden waren
teruggekeerd naar hun dorpen. Zoals toen al werd aangegeven, was het
op dat moment nog te vroeg om te spreken van een onomkeerbaar proces.
Ten gevolge van de gevechten tussen het Congolese leger en
verschillende rebellengroepen, met name de FDLR, is de humanitaire
situatie thans weer verslechterd. Deze ontwikkeling is zeer
zorgwekkend. Het laat duidelijk zien hoe volatiel de
veiligheidssituatie in Oost-Congo nog steeds is.
Vraag 6
Deelt u de mening dat de Nederlandse investeringen en inspanningen in
dit partnerland ter verbetering van de humanitaire situatie teniet
worden gedaan als tegelijkertijd de humanitaire situatie wordt
verergerd mede door de aanwezigheid van MONUC? Zo ja, welke conclusies
trekt u hier uit en wat gaat u er aan doen?
Antwoord
Zoals uiteengezet bij de beantwoording van uw tweede vraag, kan niet
worden gesteld dat MONUC bijdraagt aan een verergering van de
humanitaire situatie in Oost-Congo. Dat neemt niet weg dat door het
geweld tegen burgers de behoefte aan humanitaire hulp is toegenomen.
Ons inziens dienen de Nederlandse inspanningen ter leniging van de
humanitaire noden onverminderd te worden voortgezet.
Pagina 4 van 4
Ministerie van Buitenlandse Zaken