Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

Bijzonder koud en opnieuw sneeuw in aantocht
Winterweer met soms sneeuw en vorst houdt voorlopig aan

19 december 2009 - Vanochtend wees de thermometer in Deelen bij Arnhem meer dan 18 graden onder nul aan. Vandaag blijft het op veel plaatsen matig vriezen. In combinatie met de wind levert dat lage gevoelstemperaturen op. Bovendien gaat het opnieuw sneeuwen (Blijf onze weerberichten en waarschuwingen vooral volgen). Tabel voor bepaling van de gevoelstemperatuur volgens de Canadese JAG/TI methode die het KNMI hanteert
Tabel voor bepaling van de gevoelstemperatuur volgens de Canadese JAG/TI methode die het KNMI hanteert
Gevoelstemperatuur
In de wind is het bij vorst, een zeker bij matige of strenge vorst voor het gevoel nog een stuk kouder. Als het door vorst en wind bijzonder koud wordt vermeldt het KNMI naast de temperatuur van de lucht ook de gevoelstemperatuur. De gevoelstemperatuur staat ook wel bekend als windchill: hoe kouder het is en hoe harder het waait des te kouder voelt het aan.Voor het berekenen van de gevoelstemperatuur wordt met ingang van dit jaar gebruik gemaakt van een nieuwe in Canada ontwikkelde formule.

De wetenschappelijk onderbouwde methode van de "Joint Action Group for Temperature Indices" (JAG/TI) is gebaseerd op het warmtetransport van het lichaam naar de huid. De rekenmethode, die inmiddels ook in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en IJsland wordt gehanteerd, staat dichter bij de menselijke ervaring van warmteverlies dan methodes die eerder in gebruik waren. Verschillende instellingen, die te maken hebben met gezondheidsadviezen en weerbedrijven die de media voorzien van weerberichten, gaan in overleg met het KNMI over op de nieuwe methode voor berekening van de gevoelstemperatuur.

De berekening geldt voor een gezond, volwassen en wandelend mens , maar het verschil in kwetsbaarheid voor kou kan tussen verschillende mensen groot zijn. De gevoelstemperatuur wordt berekend uit een combinatie van de luchttemperatuur en de gemiddelde windsnelheid. Bij zonnig weer voelt het minder koud aan dan de berekende gevoelstemperatuur doet vermoeden.

Bij een gevoelstemperatuur onder -10 graden kan na enkele uren in de buitenlucht bij kwetsbare mensen onderkoeling optreden. Gemiddeld drie dagen per jaar komen gevoelstemperaturen onder de -15 graden en kan na een uur koudeletsel optreden. Bij -20 graden of lager neemt, afhankelijk van de duur, ook bij goed afdichtende winterkleding de kans op bevriezing van nog onbedekte huid toe. Het KNMI meldt in de weersverwachting de gevoelstemperatuur bij -15 graden of lager.

Door de opwarming van het klimaat wordt extreme kou steeds zeldzamer maar volgens de klimaatscenario's blijven uitzonderlijk koude dagen wel mogelijk. Juist omdat het minder vaak zo koud wordt raken we er steeds minder aan gewend en is het nuttig te wijzen op de kans op bevriezingsverschijnselen.

De tabel van gevoelstemperaturen volgens de Canadese methode is te vinden op de website van het KNMI. Daarbij is ook een omrekenformule te vinden om zelf de gevoelstemperatuur te berekenen uit de luchttemperatuur en de windkracht.

Nader Verklaard
Meer informatie over gevoelstemperaturen in onze rubriek Nader Verklaard.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Harry Geurts of Janine Leunessen, persvoorlichting KNMI, telefoon 030 2206317 of 030 2206386. E-mail: Persvoorlichting.
Persbericht: KS 09/09
Eerste uitgave: 04-12-09