Rijksvoorlichtingsdienst
Gedragscode ter voorkomen van misbruik inkoopmacht
Minister Van der Hoeven wil dat grote afnemers en leveranciers een gedragscode afspreken waardoor het misbruik van de inkoopmacht wordt voorkomen. Uit onderzoek van EIM blijkt dat de helft van de ondervraagde MKB-leveranciers te maken heeft met het achteraf eenzijdig veranderen van de afspraken waardoor de leverancier de dupe wordt. Van der Hoeven schrijft dit vandaag in een brief die samen met het EIM-rapport naar de Tweede Kamer is gestuurd.
EIM heeft onderzoek gedaan naar het misbruik van inkoopmacht in de sectoren voedingsmiddelen en dranken, kleding en schoenen, tapijten en vloerbedekkingen en woningtextiel, bouwmaterialen. Dit zijn namelijk sectoren die zich kenmerken door (veel) kleine leveranciers en (weinig) grote afnemers.
De mate waarin bedrijven in de onderzochte branches worden geconfronteerd met het eenzijdig wijzigen van voorwaarden van al gesloten contracten (bijvoorbeeld de prijs) verschilt per branche. Zo heeft 42 procent van de importeurs/producenten van kleding en schoenen te maken met misbruik. In de sector voedingsmiddelen en dranken is dat 28 procent en bij de handelaren in bouwmaterialen is dat 14 procent. Het gaat dan bijvoorbeeld om het veranderen van de leveringsvoorwaarden of het verlengen van de betalingstermijnen van 30 naar 45, 60 of 90 dagen. Een knelpunt dat regelmatig naar voren kwam, is de combinatie van het verlengen van betaaltermijnen door afnemers en de huidige kredietcrisis. Door de verlenging van betaaltermijnen hebben bedrijven meer behoefte aan financiering, maar door de crisis zijn de eisen voor het verkrijgen van financiering juist aangescherpt.
De kenmerken van de branche verklaren het bestaan van inkoopmacht. In de voedingssector kennen de producenten van huismerken en merkloze producten een beperkt aantal afnemers. Hierdoor is er meer kans op misbruik van inkoopmacht dan bij de producenten van A-merken. Bij de importeurs/producenten van kleding en schoenen is er sprake van versnippering en overcapaciteit, waardoor de kans toeneemt op misbruik. De handelaren in bouwmaterialen hebben het minst last, omdat er meer afnemers zijn.