Nederlandse Vereniging van Journalisten
Platform Makers voor verbetering auteursrecht
woensdag 16 december 2009 | Elf beroeps- en belangenorganisaties,
waaronder de NVJ en NVF, hebben zich verenigd in het Platform Makers.
Dit platform is opgericht om de positie van individuele auteurs en
uitvoerend kunstenaars in Nederland sterk te verbeteren. Voor deze
groep wordt het steeds moeilijker de rechten op hun werk via goede
afspraken met hun opdrachtgevers te regelen.
Het auteursrecht komt steeds meer onder druk te staan. Door
digitalisering van exploitatievormen, grotere mediaconcentratie en het
toenemend gebruik van standaardcontracten door exploitanten zoals
uitgevers en producenten. Van makers wordt wel verwacht dat zij
meewerken aan een volledige overdracht van hun rechten. Maar de
ongelijke verhouding tussen makers en exploitanten heeft veelal tot
gevolg dat die makers minder invloed op de exploitatie van hun werk
hebben en daardoor minder inkomsten krijgen. Dat betekent, volgens het
platform, negatieve gevolgen voor de culturele diversiteit en
innovaties.
Een van de problemen die het platform signaleert, is dat de
Nederlandse Mededingingswet beroeps- en belangenorganisaties verbiedt
om namens individuele makers collectieve (tarief)onderhandelingen te
voeren.
Door hun krachten te bundelen willen de elf organisaties voor auteurs
en uitvoerend kunstenaars één aanspreekpunt creëren en zo samen
optrekken om de positie van de makers te verstevigen.
Om de positie van individuele auteurs en uitvoerend kunstenaars te
verbeteren moet volgens het platform in Nederland duidelijke wetgeving
komen. In de huidige situatie loopt die wet- en regelgeving inmiddels
ver achter bij ons omringende landen. Makers maken hun werk
uiteindelijk om gezien, gelezen of gehoord te worden en niet om het
gebruik van hun werk te verbieden. Voor dat `gebruik' verwachten ze
wel een redelijke vergoeding, en juist die staat nu zwaar onder druk.
Het Platform Makers heeft twee speerpunten die op korte termijn moeten
worden aangepakt:
- Versterking van de onderhandelingspositie van de makers door
invoering van het auteurscontractenrecht. Belangrijk onderdeel hiervan
is het beperken van de mogelijkheid tot buy-outcontracten (met
volledige afkoop van alle rechten, zonder billijke vergoeding en
zonder dat makers vooraf exact weten hoe hun `creaties' geëxploiteerd
gaan worden).
- De wettelijke mogelijkheid creëren voor beroeps-
belangenorganisaties om desgewenst minimum prijsafspraken met
opdrachtgevers te maken. En het kunnen publiceren van adviestarieven
voor hun leden.
De Nederlandse overheid speelt als opdracht- en subsidiegever een
grote rol bij het verbeteren van de auteursrechten voor de makers.
Diezelfde overheid erkent het belang van het auteursrecht en moet wat
het Platform Makers betreft dan ook haar verantwoordelijkheid nemen en
beleid consequent doorvoeren. Te beginnen met heldere wet- en
regelgeving op het terrein van auteurscontractenrecht.
De deelnemers aan het platform zijn: ACT (acteurs), BNO (ontwerpers en
illustratoren), DDG (film- en televisieregisseurs), FLA (freelance
journalisten), FNV Kiem/ BV Pop (musici, componisten en
muziektekstschrijvers, dansers, acteurs, beeldend kunstenaars),
Fotografen Federatie, Netwerk Scenarioschrijvers, Ntb (musici,
dansers, acteurs, componisten en muziektekstschrijvers), NVJ
((foto)journalisten, programmamakers), PALM (componisten en
muziektekstschrijvers) en de VvL (literaire schrijvers en vertalers).
Samen tellen deze organisaties ruim 28.000 aangesloten leden.