NCRV

NCRV Netwerk & VPRO Tegenlicht

'Voorbij Kopenhagen', Thema-uitzending duurzaamheid

Maandag 14 december

20.25-21.50 uur, Nederland 2

Thema-uitzending NCRV Netwerk en VPRO Tegenlicht

Presentatie: Ghislaine Plag & Pieter van der Wielen

In deze speciale rechtstreekse uitzending Voorbij Kopenhagen discussiëren wetenschappers, politici en duurzame ondernemers over duurzaamheid naar aanleiding van de klimaattop in Kopenhagen. In bijzondere reportages uit de VS, Duitsland, China en Nederland is aandacht voor de vraag wat burgers zelf al ondernemen om te komen tot een âschonereâ wereld.

Tevens is er een live-verbinding met de makers van Beagle die in het kielzog van Darwin rondom de wereld varen. Ook daar is het behoud van de aarde een steeds terugkerend thema.

De verwachtingen van Kopenhagen zijn al flink getemperd. De klimaattop zal niet de doorbraak opleveren, waar klimaatdeskundigen zo op aandringen. Er moet wat gebeuren, zeggen zij, anders gaat het definitief de verkeerde kant op met de aarde. Geen halve stappen, geen laffe compromissen, maar radicale maatregelen die onvermijdelijk zullen blijken. Als het moet, zeggen sommigen, moeten democratische rechten en vrijheden daar maar voor wijken. Dreigt de eco-dicatuur?

In ons land is inmiddels een groot deel van de bevolking overtuigd van de noodzaak om uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan. Maar dat gaat zomaar niet. Het duurde bijvoorbeeld bijna 19 jaar voordat het windmolenpark in Burgervlotbrug (bij Petten) gerealiseerd was. Een initiatief van bezorgde burgers, verenigd in de coöperaties Burgerwind en Kennemerwind, die niet wilden wachten tot de overheid eindelijk eens zou doorpakken. Zij willen nu in hetzelfde gebied nog drie grote molens, maar hier heeft een aantal bewoners zich fel tegen gekeerd. Tegen windmolens zijn ze niet, maar ze willen er niet naast wonen.

Naast de strijd om de windmolens in Noord-Holland in Voorbij Kopenhagen ook een zoektocht naar opvallende eco-initiatieven in de drie continenten met de meeste uitstoot van broeikasgassen: de VS, Europa en China. Zoals Arcosanti, een hippie-gemeenschap in de woestijn van Arizona, waar ze al sinds de jaren 70 proberen een ecologische stad van de grond te krijgen. Of de stroomrebellen in het Duitse dorp Schönau die, na de kernramp in Tsjernobyl in 1986, hebben gezorgd voor een radicale ommekeer in het energiebeheer. De bewoners hebben de macht van energiebedrijven doorbroken en beheren nu hun eigen duurzame energienetwerk. In China houden ze niet van halve maatregelen en heeft de overheid zelf de regie in de ontwikkeling van enorme eco-steden. De aanpak van de Chinezen leidt ook weer tot de vraag of we de tijd van overleg niet al gepasseerd zijn en de inspraakcultuur achter ons moeten laten om de onvermijdelijke maatregelen door te voeren. Staan we aan de vooravond van een âeco-dictatuurâ, zoals de Duitse filosoof Peter Sloterdijk voorspelt?