Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie
onderwerp Zorgverzekeringswet, AO op 15 december 2009
Geachte dames en heren
Op 15 december 2009 heeft uw commissie een Algemeen Overleg met de minister van VWS
over de Zorgverzekeringswet (Zvw).
Naast de al geagendeerde onderwerpen zoals risicoverevening kan de evaluatie van de
Zvw een onderwerp van beraad kan zijn. Drie aandachtspunten willen wij aan u voorleggen.
De evaluatie zelf: een onvolledig verhaal
Het kabinet heeft in samenhang met een eigen standpunt twee rapporten aan de Kamer
gezonden: (1) Evaluatie Zorgverzekeringswet en Wet op de zorgtoeslag., (2) Evaluatie Wet
Marktordening Gezondheidszorg.
De evaluatie van de Zvw bevat twee conclusies: enerzijds een overwegend positief beeld,
anderzijds enkele ernstige knelpunten en problemen.
Wat is positief?
De NPCF onderschrijft dat een positief beeld stellig vermeld mag worden. Dit heeft dan vooral
te maken met de wat ons betreft onbetwiste pijlers van ons stelsel:
een breed basispakket,
premiesolidariteit (ongeacht gezondheid of leeftijd, betaalt iedereen mee),
keuzevrijheid voor verzekerden (kiezen van verzekeraar, kiezen binnen het zorgaanbod),
acceptatieplicht en zorgplicht voor de zorgverzekeraar.
Recente Europese overzichten van nationale zorgstelsels zoals de Euro Health Consumer
Index laten zien dan het Nederlandse stelsel hoog scoort vanuit patiëntenperspectief. De
combinatie van een breed basispakket met een hoog voorzieningenniveau is een sterk punt.
In de evaluatie is met dit soort inzichten nog weinig gedaan.
Welke knelpunten?
De evaluatie noemt allerlei knelpunten. Maar het onderscheid tussen reële problemen en
theoretische risico's is lang niet overal helder. Bijvoorbeeld over zorgplicht, risicoselectie bij
aanvullende verzekeringen (onderzoek toont dat chronisch zieken ook kunnen overstappen).
Een meer fundamentele tekortkoming van de evaluatie is dat nog te weinig inzicht bestaat in
de betekenis van de zorghervormingen voor de verzekerden en de patiënten. Gezamenlijke
patiëntenorganisaties zouden graag zelf meer het voortouw willen nemen bij een dergelijke
evaluatie, maar het ontbreekt daartoe aan de middelen.
kenmerk: 2009-870/DSB/01.01.01/JC/aje datum: 8 12 09 blad: 2 van 2
Problemen van de Zvw
De evaluatie van de Zvw trekt op dit moment aandacht vanwege een discussie over de
hoogte van de nominale premie. De onderzoekers doen de aanbeveling om die premie te
verlagen, mede om het brede gebruik van de zorgtoeslag omlaag te brengen.
Het kabinet stelt er tegenover dat een hoge nominale premie gekozen is om de burgers meer
kostenbewust te maken. Zij moeten zich realiseren "dat zorg niet gratis is". Een overtuigend
argument is dat niet. Ter vergelijking: bij de AWBZ ziet de burger op het loonstrookje de
maandelijkse premie (veel hoger dan de nominale premie Zvw) maar dit heeft geen effect op
keuzes die burgers maken.
Wellicht wil de Tweede Kamer een debat over de premiestructuur voeren. Onze suggestie:
maak dat debat niet te smal tot een discussie over de zorgverzekeringswet;
betrek bij het debat de samenhang van Zvw en AWBZ, ook in het licht van veranderingen
die op het raakvlak van de twee ziektekostenverzekeringen ontstaan in komende jaren;
verbreed het beraad naar opbrengsten voor patiënten die met premiemiddelen worden
gerealiseerd (niet elke euro is welbesteed).
Kansen in de Zvw
De evaluatie maakt duidelijk dat een vraaggerichte zorginkoop al duidelijk gestalte krijgt,
teerwijl er tegelijk nog veel moet gebeuren.
De onderzoekers kiezen voor versterking van `selectieve contractering'; en zijn verbaasd dat
de verzekeraars niet doorpakken. De NPCF is geen voorstander van deze aanbeveling; het
werkt zo niet in de praktijk.
We deden een recente peiling onder meer dan 2000 mensen waarbinnen veel mensen met
een chronische ziekte. De bevindingen wijzen in een andere richting:
mensen willen de ruimte hebben om uit verschillende zorgaanbieders te kiezen;
de zorgverzekeraar moet daartoe goede informatie geven over kwaliteit van zorg;
de verzekeraar kan prikkels geven aan aanbieders die innovatief zijn en die zorg bieden
op basis van kwaliteitscriteria die patiënten aanreiken.
Versterking van de inbreng van patiëntenorganisaties bij zorginkoop is daartoe een vereiste.
Dit is een aandachtspunt in de evaluatie dat op de voorgrond moet komen.
Hiermee hebben we enkele aandachtspunten benoemd. Er valt veel meer te zeggen; daartoe
willen we graag met u tot samenspraak komen.
Met vriendelijke groet,
Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie
Mw. A.L. Schipaanboord,
Directeur Beleid & Innovatie
cc. Ministerie van VWS, minister, de heer A. Klink
De heer Drs. ing. A.H.J. Moerkamp, directeur Curatieve Zorg
2