ChristenUnie
Bijdrage Ed Anker debat Koninginnedag 2009
Bijdrage Ed Anker debat Koninginnedag 2009
donderdag 03 december 2009 14:30
De heer Anker (ChristenUnie): Voorzitter. Het kabinet heeft ons drie
onderzoeksrapporten doen toekomen over de zo vrolijk begonnen
Koninginnedag in Apeldoorn die zo dramatisch eindigde. Dit was een
drama voor het Koninklijk Huis, een drama voor de Nederlandse
bevolking, maar natuurlijk in het bijzonder voor de slachtoffers en de
nabestaanden van de overledenen. Uit de rapporten komt bij mij het
beeld naar boven dat ondanks een uitstekende voorbereiding en een
goede uitvoering van de organisatie en de beveiliging --dat wil ik
benadrukken en ik wil alle betrokkenen daarvoor complimenteren -- toch
één enkeling met een zo eenvoudig middel als een personenauto en
zonder grondige voorbereiding een bijna succesvolle poging tot een
aanslag op de koninklijke familie kon doen. Goed beschouwd is dit een
schokkende constatering. Wij zouden er met zijn allen graag onderuit
komen, maar wij kunnen er niet onderuit. 100% veiligheid kunnen wij
elkaar en onze publieke figuren in de publieke ruimte niet garanderen.
Ons veiligheidsbeeld hebben wij moeten bijstellen. Wij willen graag de
traditie van een ongedwongen, feestelijke Koninginnedag voortzetten,
maar dat vergt in het vervolg, ook als er geen concrete
dreigingsinformatie is, nog meer voorzorgsmaatregelen, zoals wellicht
een extra veiligheidsring. Dat alles moeten wij doen om bedacht te
zijn op het onbedachte.
Het Koninklijk Huis is na deze aanslag niet in zijn schulp gekropen
maar heeft de moed en wil getoond om publiek te blijven optreden.
Daarvoor past respect. Ik hoop dat ook de bevolking veerkracht zal
tonen en op de komende Koninginnedag ondanks de gruwelijke herinnering
zal samenkomen om elkaar en de koninklijke familie te ontmoeten op een
gezellige en feestelijke manier, niet uit naïviteit, maar in het
vertrouwen op een goede afloop en in vertrouwen op de best mogelijke
voorbereiding door alle betrokkenen, waarbij de gelukkig slechts
weinige lessen die uit deze rapporten te leren zijn, in acht zijn
genomen. Daarmee is de goede afloop niet gegarandeerd maar
menselijkerwijs wel al het mogelijke gedaan om deze feestelijke
traditie in leven te houden.
Zulk vertrouwen dient ook gevestigd te kunnen worden op de
hulpmiddelen die bij de beveiliging van zo'n groot evenement worden
gebruikt. Ik doel met name op het communicatiesysteem C2000. Hierover
voeren wij al debatten in de Kamer en er is een hoorzitting over
geweest. Over een aantal aspecten komt later nog een apart debat. Het
was heel vervelend om te horen dat een van de dingen waarmee het net
niet goed ging of waarmee het echt niet goed ging in de hele
plannenmakerij het systeem C2000 was. Wij moeten deze debatten de
komende tijd echt serieus voeren. Ik vraag de inzet van de
bewindspersonen om ervoor te zorgen dat dit een echt goed systeem
wordt waarmee de politie en hulpverleners goed uit de voeten kunnen.
Veiligheid heeft een prijs en verscherpte veiligheid heeft een hogere
prijs. Voor de vorige Koninginnedag zou het budget voor logistiek en
beveiliging zo'n EUR650.000 hebben bedragen. Mijn vraag aan de
regering is hoe wij kunnen voorkomen dat vanwege deze noodzakelijke
kosten de koningin alleen nog de rijkere gemeentes zal kunnen
bezoeken. Die vraag is nu echt relevant geworden, want de kosten
zullen alleen weer hoger worden. Voorheen was het nog wel aardig, en
als gemeente moest je er maar wat voor over hebben om de koningin over
de vloer te krijgen, maar daar zijn grenzen aan. Hoe staat de minister
daartegenover?
Ten slotte zeg ik iets over de veiligheid van de plek waar onze
vorstin haar meeste uren doorbrengt, haar werkpaleis op het
Noordeinde. We weten allemaal dat veiligheid niet 100% te garanderen
is. Als een actualiteitenrubriek de grens opzoekt, geeft ons dat
uiteindelijk helemaal geen veiliger gevoel. Desalniettemin is het
zorgwekkend dat systemen niet werken zoals het zou moeten. Uiteraard
is de beveiliging na 15 november onmiddellijk verscherpt. Dat is niet
meer dan logisch. Bij dergelijke vormen van permanente beveiliging,
dient zich wel de vraag aan hoe wij die scherp houden en hoe wij
kunnen voorkomen dat scherpe regels door de sleur van de routine
slijten. Zijn er nog technische hulpmiddelen te bedenken die deze
menselijke zwakheid te hulp zouden kunnen komen? Mijn fractie ziet de
aanbevelingen die voortkomen uit het lopende onderzoek dan ook met
belangstelling tegemoet.
De heer Heerts (PvdA): In een bijzin liet u doorschemeren dat de
beveiliging bij het huis Noordeinde heeft gefaald. Ik neem aan dat u
dan het systeem bedoelt. Daarnaast zijn nog allerlei andere vragen te
stellen. Was de koningin daar die dag überhaupt aan het werk of was
een kale gebouwbeveiliging aan de orde? Dat kan immers nogal wisselen.
Gaat het om het systeem? U zei dat procedures niet zijn gevolgd, maar
misschien heeft het onderdeel dat wij in beeld hebben gezien, wel heel
goed de procedures gevolgd. Of wilde u niet zo ver gaan en wilt u het
veralgemenen?
De heer Anker (ChristenUnie): Ik wil het in zekere zin veralgemenen.
Maar zoals u net ook hebt aangegeven, kan er routine in sluipen als je
dagelijks bepaalde mensen langs ziet komen. Dan is de vraag hoe je
omgaat met enerzijds de vertrouwelijkheid en de toegankelijkheid en
anderzijds de veiligheid die moet worden bewaakt. Dat is een lastig
evenwicht om te bereiken. Routine kan echter een gevaar zijn. Daarom
heb ik gevraagd: hoe houden wij die systemen scherp? Ik heb deze
kwestie wel een beetje willen nuanceren. Er is heel bewust gezocht
naar een gaatje of een falen in de beveiliging. Dat wordt dan ook
gevonden. Daar voelen wij ons allemaal niet veiliger door. Het is ook
maar de vraag hoe je dit precies verder kunt voorkomen. Maar het is in
ieder geval zaak om het scherp te houden.
Tags
Ed Anker