Geannoteerde agenda NAR-ministeriële te Brussel op 3 en 4 december
2009
Kamerbrief inzake Geannoteerde agenda NAR-ministeriële te Brussel op 3 en 4
december 2009
Kamerbrief | 16 november 2009
Graag bied ik u hierbij als bijlage de geannoteerde agenda aan ten
behoeve van de ministeriële bijeenkomst van de Noord-Atlantische Raad
(NAR) te Brussel op 3 en 4 december 2009.
Minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
Agenda
Op 3 en 4 december a.s. vindt te Brussel de jaarlijkse formele
bijeenkomst plaats van de Noord-Atlantische Raad (NAR) in de
samenstelling van ministers van Buitenlandse Zaken. De agenda staat
nog niet vast, maar naar verwachting zullen de ministers spreken over
de NAVO-operaties in Afghanistan en Kosovo en de aanvragen van
Montenegro en Bosnië-Herzegovina voor een Membership Action Plan
(MAP). Mogelijk wordt ook gesproken over raketverdediging. Daarnaast
zullen ministers kennis nemen van een voortgangsrapport van de Groep
van Experts over het herzieningsproces van het Strategisch Concept.
Naast de werksessies van de NAR, vindt er tevens een NAVO-Rusland Raad
plaats. Over mogelijke bijeenkomsten van de NAVO Oekraïne en NAVO
Georgië Commissies is op het moment van schrijven nog geen zekerheid.
Operaties
Met het bekend worden van de definitieve uitslag van de presidentiële
verkiezingen, komt de ISAF operatie in Afghanistan in een belangrijke
nieuwe fase. Nu het "Initial Assessment on the Situation in
Afghanistan", van COMISAF generaal McChrystal, door alle
NAVO-lidstaten en ISAF partners tijdens de bijeenkomst van ministers
van Defensie in Bratislava op hoofdlijnen is verwelkomd, zullen de
ministers van Buitenlandse Zaken zich buigen over de consequenties van
de voorstellen van McChrystal. Daarbij is met name de invulling van de
rol van de nieuwe Afghaanse regering en de civiele actoren (VN, EU) in
relatie tot ISAF van belang. Gesproken zal worden over de voorgestelde
toekomstige omvang van het Afghaanse leger en de politie en zal bezien
worden welke rol de NAVO Trainingsmissie in Afghanistan (NTM-A) hierin
dient te spelen. Op de achtergrond speelt de vraag of en, zo ja,
hoeveel extra troepen de Verenigde Staten zullen leveren en welke
andere landen daartoe ook bereid zullen zijn. De verwachting is dat
spoedig uitsluitsel van de kant van de VS over deze kwestie komt. Het
is echter niet de verwachting dat in dit stadium veel andere landen
met concrete toezeggingen zullen komen. Veel landen zullen eerst
duidelijkheid over de samenstelling van een nieuwe regering willen
krijgen alvorens tot nieuwe toezeggingen over te gaan.
De geplande afbouw van de KFOR operatie in Kosovo ligt op schema. De
eerste van drie fases waarin KFOR wordt teruggebracht van 13800
militairen naar een deterrence aanwezigheid van 2500 militairen zal
per 1 januari 2010 worden afgerond. De NAR zal op termijn besluiten
over het ingaan van een tweede fase waarbij de politieke en
veiligheidssituatie leidend zal zijn. Daarnaast ondersteunt KFOR de
opbouw van de KSF (Kosovo Security Force), die in september jl. de
status van initiële operationaliteit bereikte. Nederland draagt 1
miljoen Euro bij aan het trustfund dat voor de ondersteuning van de
KSF is opgezet.
Montenegro en Bosnië-Herzegovina
De ministers zullen spreken over de voorliggende MAP-verzoeken van
Montenegro en Bosnië-Herzegovina. Beide landen zijn sinds de NAVO-top
in Riga (november 2006) lid van het Partnerschap voor Vrede en maakten
in april 2008 (de NAVO-top in Boekarest) de stap naar een
geïntensiveerde dialoog met de NAVO. Montenegro vroeg in november 2008
om een MAP-status. Bosnië-Herzegovina deed hetzelfde in oktober 2009.
Voor de landen van het voormalig Joegoslavië biedt duurzame
verankering in Euro-Atlantische structuren de beste garantie voor
stabiliteit en veiligheid in de regio, hetgeen van groot belang is
voor het gehele Euro-Atlantisch gebied. De toekomst van zowel
Montenegro als Bosnië-Herzegovina ligt binnen de NAVO. De vraag is
alleen wanneer volgende stappen in de verdere toenadering tot het
Bondgenootschap kunnen worden gezet.
Nederland staat niet afwijzend tegenover het toekennen van MAP-status
aan Montenegro tijdens de NAR-ministeriële in december. Montenegro
heeft door de relatieve etnische harmonie een voorbeeldfunctie in de
Balkan-regio en neemt hervormingen met voortvarendheid ter hand. Er
moet weliswaar nog veel gebeuren, maar mijn verwachting is dat een
MAP-status het land zal helpen deze positieve lijn voort te zetten.
Ten aanzien van Bosnië-Herzegovina heb ik vooralsnog een voorkeur voor
uitstel. Op het gebied van defensie-hervormingen heeft
Bosnië-Herzegovina weliswaar belangrijke stappen gezet, maar verdere
voortgang en zeer noodzakelijke politieke hervormingen worden
belemmerd door de politieke verdeeldheid in het land. Ik ben er niet
van overtuigd dat Bosnië-Herzegovina op dit moment klaar is voor
MAP-status.
Besluitvorming over de MAP-verzoeken van Montenegro en
Bosnië-Herzegovina heeft geen gevolgen voor de versterkte samenwerking
van de NAVO met Oekraïne en Georgië. De besluitvorming over Montenegro
en Bosnië-Herzegovina staat volledig los van de afspraken die over
Oekraïne en Georgië op de NAVO-top in Boekarest (april 2008) zijn
gemaakt. Toen is besloten dat Oekraïne en Georgië nog niet klaar zijn
voor een MAP-status en te gelegener tijd lid van het Bondgenootschap
zullen worden.
NAVO-Rusland Raad
De NAVO en Rusland staan aan het begin van een nieuw hoofdstuk. Het
zal de eerste keer zijn - na de korte informele ontmoeting op Korfoe
(27 juni jl.) die de eerste was sinds de Georgië-crisis in augustus
2008 - dat de ministers van de NAVO Rusland Raad in formele zitting
bijeen komen. Bondgenoten en Rusland overleggen sinds Korfoe over een
goede doorstart van de NRR. Enerzijds wordt kritisch gekeken naar de
structuur van de NRR (het aantal werkgroepen en hun functie).
Anderzijds gaat het om overeenstemming over het werkplan voor 2010.
Van positieve invloed op deze besprekingen zijn het recente
Amerikaanse besluit inzake raketverdediging en de toekomstgerichte
toespraak van SG Rasmussen over de NRR van 18 september jl. Nederland
steunt zijn voorstel met Rusland te komen tot een gezamenlijke
dreigingsanalyse.
Herzieningsproces Strategisch Concept
Ministers zullen geïnformeerd worden over de voortgang van de Groep
van Experts. Verwachting is dat deze briefing het proces tot nu toe
beschrijft en geen aanleiding zal geven tot een inhoudelijke discussie
over het nieuwe Strategisch Concept.
Raketverdediging
In vervolg op de bijeenkomst van ministers van Defensie in Bratislava
op 22 en 23 oktober zullen de ministers van Buitenlandse Zaken
geïnformeerd worden over de herziene raketverdedigingsplannen van de
VS. Met name de consequenties en wijzigingen die deze herziene plannen
met zich meebrengen voor de rol van de NAVO zullen aan de orde komen.
Nederland heeft het besluit van de Amerikaanse regering vanaf het
begin verwelkomd. Een positief effect ervan is dat de VS de NAVO en de
Europese bondgenoten nadrukkelijk wil betrekken bij het zoeken naar
een antwoord op de dreigingen jegens het Bondgenootschap.De herziene
plannen lijken in staat om de middelen die nu reeds ter beschikking
staan van de NAVO en die van de VS beter op elkaar af te stemmen.
Daarmee kan een NAVO raketverdedigingssyteem bijdragen aan de
collectieve verdediging van het NAVO grondgebied.
Ministerie van Buitenlandse Zaken