NMa maakt prijsvorming voedselketen transparant
31-09 / 02-12-2009
Onderzoek van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) geeft
inzicht in de kosten en marges in de voedselketen, van producent tot
supermarkt, voor aardappelen, uien, komkommers, paprikas, appelen,
brood en eieren. Hieruit blijkt dat supermarkten niet in staat zijn
geweest om in de periode 2005 2008 de prijzen voor deze producten
eenzijdig winstgevend te verhogen ten koste van de producent en de
consument. De prijs die consumenten voor deze producten betalen,
bestaat voor een groot deel uit de kosten van de groothandel en de
supermarkten. Dit zijn de belangrijkste conclusies van de NMa naar
aanleiding van haar onderzoek naar de prijsvorming in de Agri-food
sector.
De NMa wil de resultaten van dit onderzoek graag voorleggen aan de
belangrijkste vertegenwoordigers van de Agri-food sector door middel
van rondetafelgesprekken. Wij hopen met behulp van dit onderzoek een
gerichte discussie te hebben over de werking van deze ketens om
daarmee de Agri-food sector als geheel transparanter te maken, aldus
Pieter Kalbfleisch, voorzitter van de Raad van Bestuur van de NMa.
Uit het onderzoek blijkt verder dat de prijs in de supermarkt een
veelvoud is van de prijs op producentenniveau en dat de supermarkt in
euros de hoogste marge behaalt ten opzichte van de overige schakels in
de keten. Maar, zo stelt de NMa, de supermarkt behaalt niet altijd de
hoogste marge in percentage van de verkoopprijs ten opzichte van de
producent en de groothandel. Alleen voor komkommers, paprikas en uien
is dit het geval. Aan deze producten verdient een supermarkt dus het
meeste, maar tegelijkertijd zijn de supermarkten niet in staat geweest
de prijzen voor deze producten eenzijdig winstgevend te verhogen.
Aanleiding voor het starten van dit onderzoek is de stijging van de
voedselprijzen in de afgelopen jaren en signalen hierover van onder
meer de Consumentenbond en de Land- en Tuinbouworganisatie (LTO). De
NMa heeft onderzocht hoe hoog de verkoopprijs, de kosten en de marge
zijn in de verschillende schakels in de bedrijfskolom. Vervolgens is
gekeken naar de ontwikkeling van de verkoopprijs en marge over de
periode 2005 tot en met 2008. Verder is onderzocht of één van de
schakels in de bedrijfskolom een zodanig sterke marktpositie heeft dat
die in staat is via een eenzijdige prijsverhoging haar marge te
verbeteren. De NMa geeft met dit onderzoek geen formele oordelen in
het kader van de handhaving van de Mededingingswet. Door de
prijsvorming in de onderzochte bedrijfskolommen transparant te maken,
wil de NMa bijdragen aan de marktwerking in de Agri-food sector.
De NMa heeft in haar agenda de Agri-food sector aangewezen als
prioriteit. De afgelopen periode is de NMa daarom ook stevig actief
geweest in deze sector, onder meer met de recente onaangekondigde
bedrijfsbezoeken bij acht ondernemingen die actief zijn op het gebied
van de afzet van groente en fruit. De resultaten van dit
kartelonderzoek worden verwacht in de tweede helft van 2010.
Ter informatie
Bijlage 1: NMa-rapportage NMa 'Prijsvorming in
de agri-food sector'
Bijlage 2: LEI-rapportage 'Prijsvorming van
voedingsproducten'
Nederlandse mededingingsautoriteit (NMa)