FNV Sport

Homoseksuelen in Nederland worden op de werkvloer nog steeds niet geaccepteerd

Tijd voor verandering! De Commissie Gelijke Behandeling komt met het rapport "Discriminatie is het woord niet". `Homo's die in de kast zitten hebben een grotere kans op ziekteverzuim en functioneren minder goed.'

Je zou verwachten dat homoseksualiteit anno 2009 geen issue meer is, maar helaas blijkt dat niet het geval. Veel homoseksuele mannen en vrouwen voelen zich in hun werkomgeving nog steeds onprettig behandeld vanwege hun seksuele voorkeur. Dat staat in het rapport Discriminatie is het woord niet, dat vrijdag werd gepresenteerd tijdens de conferentie Uit de kast werkt beter, georganiseerd door de FNV en het Company Pride Platform (de roze netwerken van internationaal opererende bedrijven als TNT, IBM, Philips en ING). Paul Overdijk, voorzitter van het Company Pride Platform: `Acceptatie van homo's op de werkvloer in Nederland kan véél beter. Uit elk onderzoek dat in de afgelopen jaren werd uitgevoerd, blijkt dat er nog steeds een derde van de homo's in Nederland op het werk in de kast zit.'

De problemen van homo's op de werkvloer hebben volgens het CGB vooral te maken met opmerkingen of grapjes die verwijzen naar seksuele geaardheid. Soms gebeurt dat incidenteel, soms stelselmatig. Het is niet vaak regelrechte discriminatie, maar wel gedrag dat door homoseksuele werknemers als kwetsend wordt ervaren. Oók als het niet zo is bedoeld.

Struisvogelpolitiek
Het CGB krijgt regelmatig signalen dat homo's zich ongelijk behandeld voelen, maar heel beperkt komen er officiële klachten binnen. Om de problemen in kaart te brengen heeft het platform daarom onderzoek laten verrichten door het Verwey-Jonker Instituut, dat zich richtte op drie sectoren: het openbaar bestuur, de sector transport- en communicatie en de gezondheidszorg. Uit het onderzoek komt naar voren dat de bejegening van homo's in veel bedrijven niet of nauwelijks onderwerp van gesprek is. En als er geen problemen lijken te bestaan, is er dus ook geen aanleiding voor een specifiek beleid. Problemen zijn er echter wel degelijk, juist in organisaties en sectoren waar homo's weinig zichtbaar zijn.

Machoculturen
`Op werkvloeren waar werknemers hoger opgeleid zijn, komt het vrij weinig voor dat homo's niet geaccepteerd worden. Op de meer industriële werkvloeren, denk aan de bouw, tref je vaker machoculturen aan. En daar zijn ze helemaal niet homovriendelijk', weet Overdijk. Dat blijkt ook uit het onderzoek: in sectoren waar veel vrouwen werken, is het vaak wel bekend wie homoseksueel is en komt discriminatie weinig voor. In sectoren waar meer mannen dan vrouwen werken, ervaren homoseksuele mannen en in mindere mate lesbische werkneemsters wel de nodige problemen. Mannen die ook maar een klein beetje afwijken van de sociaal verwachte sekserol lopen het grootste risico. `Stoere' lesbische werkneemsters hebben iets meer kans op een prettige werkomgeving; zij worden dan beschouwd als `een van de jongens'.

Meer ziekteverzuim
De gevolgen hiervan zijn niet alleen groot voor homo's zelf, maar ook voor het bedrijf. `Als iemand aanvoelt dat hij of zij bij collega's niet eerlijk kan zijn over geaardheid, dan schermt diegene zich af. Dat komt de samenwerking niet ten goede. En de sfeer al helemaal niet', stelt Overdijk. En Lucia van Westerlaak van de FNV zei op Managersonline: `Homo's die in de kast zitten hebben een grotere kans op ziekteverzuim en functioneren minder goed.'

`Leidinggevenden moeten de basis leggen'
Het Verwey-Jonker Instituut doet daarom in het rapport aanbevelingen om de problemen aan te pakken. Zo moeten werkgevers- en werknemersorganisaties beter en meer gegevens verzamelen over bejegening en seksuele voorkeur. Gerichte vragen in medewerkersbetrokkenheid- en motivatieonderzoeken zijn noodzakelijk om werkbeleving en werkplezier van diverse groepen werknemers boven tafel te krijgen. Daarnaast moeten methodes die wél werken meer bekendheid krijgen. Bijvoorbeeld: trainingen voor leidinggevenden en vertrouwenspersonen of een anonieme meldplaats van bejegeningsproblemen op intranet.

De CGB pleit voor een diversiteitsbeleid gericht op verschillende doelgroepen, waaronder homoseksuele mannen en lesbische vrouwen, en een flankerend antidiscriminatiebeleid. Laurien Koster, voorzitter van de CGB, zegt hierover: `Dé werkvloer bestaat niet. Bejegening is altijd gekoppeld aan bedrijfscultuur, die varieert per bedrijf en nog meer per sector. Het komt aan op leidinggevenden, vertrouwenspersonen en personeelsadviseurs om de basis te leggen voor een discriminatievrije werkomgeving.'

De werkgever die maatregelen neemt, kan zijn beleid door de CGB laten toetsen aan de gelijkebehandelingswetgeving. De individuele werknemer die zich gediscrimineerd voelt, kan online een klacht indienen bij de CGB.

Meer informatie
Het volledige onderzoek Discriminatie is het woord niet - Lesbische vrouwen en homoseksuele mannen op de werkvloer: bejegening en beleid is na te lezen op http://www.cgb.nl