Datum 1 december 2009
Kamervragen over boetes aan pluimveehouders
Geachte Voorzitter,
Hierbij stuur ik u, in afstemming met de minister van VWS, de antwoorden op de
Kamervragen van het lid Thieme (PvdD) inzake boetes aan pluimveehouders
(Ingezonden 5 november 2009).
1
Kent u het bericht "Tuchtgerecht Productschappen Vee, Vlees en Eieren (PVE)
beboet dertien pluimvee pluimveehouders"? ')
Ja.
2
Is het waar dat vijf pluimveehouders schuldig bevonden zijn aan het niet
uitvoeren van verplicht onderzoek naar campylobacter of salmonella?
De in het krantenartikel aangehaalde uitspraken hierover, zijn de op 6 oktober
2009 gedane uitspraken en het betreft de volgende overtredingen:
o Het niet tijdig verrichten van een algemeen hygiëneonderzoek van de stal
(2 gevallen).
o Het nalaten van een halfjaarlijks onderzoek naar de aanwezigheid van
Campylobacter.
o Overtreding van enkele voorschriften inzake Salmonella of Campylobacter
(2 gevallen). Het betreft hier met name het nalaten van verplicht vervolg-
onderzoek nadat de stal na geconstateerde besmetting is gereinigd en
gedesinfecteerd.
') AGD.nl, 3 november 2009
http://www.agd.nl/1087968/Nieuws/Artikel/Tuchtgerecht-PVE-beboet-dertien-
pluimveehouders.htm
3
Is het waar dat vier pluimveehouders na een positieve uitslag of geconstateerde
overtreding de nodige vervolgstappen hebben verzuimd?
Zie antwoord bij vraag 2, laatste bolletje. Het gaat om twee gevallen waarbij
overigens wel werd gereinigd en gedesinfecteerd.
4
Is het waar dat drie pluimveehouders hebben verzuimd onderzoek naar New
Castle Disease (NCD) te laten uitvoeren?
Drie pluimveehouders hebben nagelaten, om na het vaccineren tegen Newcastle
Disease, een voor de volksgezondheid ongevaarlijke pluimveeziekte, het effect
van deze vaccinatie door middel van bloedonderzoek te (laten) verifiëren.
De hoogte van de opgelegde boete is gerelateerd aan de bespaarde kosten van
onderzoek, de grootte van het bedrijf en de houding van de ondernemer.
5
Kunt u toelichten welke overtreding bij de 13e pluimveehouder uit het bericht is
geconstateerd en welke sanctie heeft plaatsgevonden in dat geval?
Er is sprake van acht verschillende pluimveehouders, met in totaal negen
opgelegde tuchtmaatregelen inzake de bestrijding van Salmonella of
Campylobacter en drie tuchtmaatregelen inzake de bestrijding van Newcastle
Disease, in totaal twaalf overtredingen. Het lijkt erop dat het krantenbericht het
aantal beboete pluimveehouders niet juist weergeeft.
6
Kunt u uiteenzetten welk deel van de opgelegde boetes voorwaardelijk was?
In de zes zaken waarin een voorwaardelijke boete is gegeven, is behoudens één
geval sprake van de helft als voorwaardelijk deel. Slechts bij één overtreding is er
een groter deel voorwaardelijk opgelegd.
7
Deelt u de mening dat deels voorwaardelijke boetes tussen de 300 en 1125 euro
wel erg laag zijn voor overtredingen die de volksgezondheid in gevaar brengen en
zelfs tot dodelijke slachtoffers onder mensen kunnen leiden? Zo ja, op welke
termijn en wijze wilt u strengere sancties mogelijk maken? Zo nee, waarom niet?
Onderhavige regelgeving inzake de bestrijding van Salmonella en Campylobacter
bij pluimvee is op grond van de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren in
medebewind vastgesteld. In de medebewindsopdracht is de afweging gemaakt
welke voorschriften strafrechtelijk en welke voorschriften tuchtrechtelijk worden
gehandhaafd. Voorschriften waarbij de volksgezondheid direct in het geding is
worden altijd strafrechtelijk gehandhaafd. Slechts administratieve en preventieve
voorschriften waarbij de volksgezondheid niet direct in het geding is, worden
tuchtrechtelijk gehandhaafd.
Pagina 2 van 4
Bij het opleggen van boetes wordt bovendien rekening gehouden met de Directie Voedsel, Dier en
Consument
specifieke situatie (bijvoorbeeld de bedrijfsgrootte en de houding van de Cluster Voedselveiligheid
ondernemer). Ik zie geen reden om de adequaatheid van de door professionele
rechters opgelegde tuchtrechtelijke boetes in twijfel te trekken.
Datum
1 december 2009
8 Onze referentie
Kunt u toelichten hoe de verhouding is tussen het tuchtgerecht van de PVE en de VDC 09.2443/EP
Algemene Inspectiedienst (AID)?
Zowel het Tuchtgerecht Productschap Pluimvee en Eieren als het Tuchtgerecht
Productschap Vee en Vlees hebben geen directe contacten met de AID en
functioneren onafhankelijk. De tuchtrechtspraak, gebaseerd op de Wet tucht-
rechtspraak bedrijfsorganisatie 2004, is bij genoemde tuchtgerechten in handen
van professionele rechters, bijgestaan door deskundige leden. Tegen uitspraken
van deze tuchtgerechten staat hoger beroep open bij het College van Beroep voor
het bedrijfsleven. Wel zijn er contacten tussen het productschap zelf en de AID.
Door de AID geconstateerde feiten kunnen door de voorzitter van het product-
schap aan het tuchtgerecht ter beoordeling worden voorgelegd mits op het
overtreden voorschrift tuchtrechtelijke maatregelen zijn gesteld. De voorzitter van
het productschap kan bij vermoedens van overtredingen van strafrechtelijk te
handhaven bepalingen hiervan melding doen aan de AID. De AID kan dan een
onderzoek instellen. Strafrechtelijke afhandeling sluit afhandeling in de
tuchtrechtelijke lijn niet uit.
9
In hoeverre hangt het toekennen van tuchtrecht aan de sector samen met het
handhavingtekort bij het economisch strafrecht? In hoeverre komen de sancties
overeen?
Zie mijn antwoord op vraag 7 en 8. Strafrechtelijke en tuchtrechtelijke
afhandeling functioneren onafhankelijk van elkaar en sluiten elkaar niet uit. Het
tuchtgerecht beschikt naast het opleggen van geldboetes en het geven van een
berisping ook over andere mogelijke maatregelen zoals verscherpte onder-
toezichtstelling en publicatie van de uitspraak (met naam en toenaam) op kosten
van betrokkene.
10
Hoe beoordeelt u het dat zware overtredingen die volksgezondheidsbelangen
raken door de sector zelf worden gesanctioneerd? In hoeverre is sprake van `de
slager die zijn eigen vlees keurt'?
Zoals uiteengezet bij vraag 7 is in de voorliggende uitspraken de volksgezondheid
niet direct in het geding. Zware overtredingen, waarbij de volksgezondheid direct
in het geding is, worden altijd strafrechtelijk gehandhaafd.
Overigens worden overtredingen niet door de sector zelf gesanctioneerd, maar
door het Tuchtgerecht dat is ingesteld op grond van de Wet Tuchtrechtspraak
bedrijfsorganisatie 2004, waarin onafhankelijke rechters zitting hebben.
Pagina 3 van 4
11 Directie Voedsel, Dier en
Consument
Deelt u de mening dat opsporing en handhaving van overtredingen in de Cluster Voedselveiligheid
voedingssector in principe overheidstaken zouden behoren te zijn? Zo ja, op welke
wijze wilt u hieraan invulling geven? Zo nee, waarom niet?
Datum
1 december 2009
Opsporing en handhaving zijn overheidstaken. Voor opsporing en strafrechtelijke Onze referentie
handhaving van de pluimveeregelgeving op grond van de GWWD zijn de AID en VDC 09.2443/EP
het OM bevoegd. De tuchtrechtelijke handhaving op grond van productschaps-
verordeningen is in handen van de productschappen en hun tuchtgerechten, die
ook een publiekrechtelijke status hebben.
Dat laat onverlet dat de Europese wetgeving voor levensmiddelen duidelijk de
primaire verantwoordelijkheid voor de veiligheid van levensmiddelen bij de
producent legt.
In het verlengde hiervan kan een sector besluiten tot collectieve invulling van
deze verantwoordelijkheid. De sector kan een vrijwillig kwaliteitssysteem instellen,
met private controle-instanties die op de naleving van wettelijke en boven-
wettelijke normen controleren. Deze private controles komen overigens niet in de
plaats van overheidstoezicht en handhaving door de overheid; de overheid kan
onder voorwaarden wel bij de invulling van het toezicht rekening houden met die
controles (toezicht op controle).
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,
G. Verburg
---- --
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit