Schikkingen beter nageleefd dan vonnissen
Den Haag, 29 oktober 2009 - Onlangs is het onderzoeksrapport âDe daad
bij het woord. Het naleven van rechterlijke uitspraken en
schikkingsafsprakenâ verschenen. Het onderzoek richt zich op de vraag
in hoeverre vonnissen en schikkingen in civiele procedures bij de
Nederlandse rechtbanken werkelijk worden uitgevoerd. Omdat de executie
van vonnissen in Nederland vrijwel zonder overheidsbemoeienis
plaatsvindt, bestaan er geen officiële registraties die inzicht geven
in de mate waarin rechterlijke uitspraken worden nageleefd. Het
onderzoek is een verkennende studie bij twee rechtbanken en uitgevoerd
in opdracht van de Raad voor de rechtspraak en het Ministerie van
Justitie. De studie is verricht door dhr. dr. R.J.J. Eshuis, een
onderzoeker van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatie
Centrum (WODC) van het Ministerie van Justitie. Uit het onderzoek komt
naar voren dat in ruim tweederde van de gevallen de vordering naar
tevredenheid wordt afgedaan. Dwangmiddelen hebben weinig effect op
partijen die toch al niet van plan zijn om mee te werken aan het
afbetalen van de vordering.
In het merendeel kan vorderende partij tevreden worden gesteld
Bij de betrokken rechtbanken worden geschillen behandeld met een
financieel belang van tenminste 5.000 euro. Aan partijen die betrokken
waren bij civiele procedures die eind 2004 werden afgerond, is drie
jaar na het beëindigen van die procedures gevraagd of de uitspraak of
schikkingsafspraak is nagekomen. In het gros van de onderzochte zaken
gaat het om een uitspraak over financiële verplichtingen.
In ongeveer eenderde deel van de onderzochte procedures is vonnis
gewezen zonder aanwezigheid van de gedaagde (bij verstek), in nog eens
eenderde deel deed de rechter uitspraak nadat beide partijen hun
standpunten uiteengezet hadden (op tegenspraak) en in eenderde deel
van de zaken kwamen de partijen een schikking overeen.
Uit het onderzoek blijkt dat na drie jaar 31% van de verstekvonnissen
volledig is nageleefd, bij de vonnissen op tegenspraak is dat 74% en
bij schikkingsafspraken 85%.
De belangrijkste oorzaak van het niet naleven van het vonnis is dat de
verplichte partij de financiële verplichting niet kan voldoen. In
bijna 20% van de zaken waarin het vonnis niet (of niet volledig) wordt
nageleefd, gebeurt dat met instemming van de partij die iets tegoed
heeft. In ongeveer 15% van de zaken met niet-nageleefde verplichtingen
meent de ontvangende partij slachtoffer te zijn van zwendel.
Wanneer de resultaten van dit onderzoek worden omgerekend naar een
landelijk beeld, dan zou uiteindelijk in bijna zeven van de tien
procedures de âwinnendeâ partij tevreden worden gesteld: of doordat
hij krijgt wat door de rechter is toegewezen of in een
schikkingafspraak is overeengekomen of omdat in overleg met de
wederpartij een andere afspraak wordt gemaakt.
Inzet van dwangmiddelen
In het onderzoek is ook nagegaan in hoeverre beslag voorafgaand aan de
procedure (conservatoir beslag) bijdraagt aan de uiteindelijke
naleving van het vonnis of het bereiken van een schikking. Uit het
onderzoek blijkt dat in zaken met conservatoir beslag een goede
naleving en veel schikkingen worden bereikt. Dwangmiddelen hebben
weinig vat op partijen die doelbewust de naleving van het vonnis of de
schikking omzeilen door bijvoorbeeld bezittingen op andermans naam te
zetten of via frauduleuze faillissementen.
Lees hier het volledige onderzoeksrapport.
Zie het origineel
Bron: Raad voor de rechtspraak
Datum actualiteit: 29 oktober 2009