Binnen de keur van de schilders van vandaag - Peter Doig, Laura Owens,
Tal R, Neo Rauch, Luc Tuymans - neemt Elizabeth Peyton een geheel
eigen plaats in. Zij is de portretschilder van het stel (een enkele
zijstap daargelaten). Zij fungeert zelfs als een portretschilder van
de society van vandaag, in navolging van de zeventiende eeuwse Antony
van Dijck, tot de twintigste eeuwse Andy Warhol. Dit zou kunnen duiden
op een elitaire stellingname. Hiervan blijkt echter niets; er bestaat
totaal geen hiërarchie tussen de geportretteerde vrienden, liefdes,
popsterren, familie, royalty, klassieke schrijvers en andere. Ze zijn
haar allen even lief en bevolken haar wereld zonder enige voorkeur.
Niet voor niets hebben haar schilderijen een nagenoeg zelfde formaat,
dat bovendien heel bescheiden is (35 x 25 cm).
Heroïek en monumentaliteit zijn ver te zoeken. De dunne verfstreken
wijzen ook niet op een uitputtend gedetailleerde werkwijze. Peyton
raakt aan haar onderwerp met een enkele, lichte verftoets, waardoor ze
enige afstand creëert, een afstand overigens die ons op onze beurt
toelaat om deel te nemen aan hetgeen zich op het paneeltje afspeelt.
Bijzonder daarbij is de geringe neiging naar een treffende, zwierige
geniale beeldtaal, haar taal is eerder schraal. Niet alleen de
aandacht voor de figuren is gelijk, dit geldt eveneens voor het totale
oppervlak. Portret, achtergrond en een enkel doorzicht lopen in elkaar
over en zijn alle even belangrijk. Aarzeling en het zoeken liggen er
zo 'dik' op dat ook op dit niveau een volstrekt democratisch beeldvlak
zich voor ons ontrolt.
De afgewende blik, de terloopse houding en de 'slordige' afsnede (de
bovenkant van de haren ontbreekt veelal) wekken de suggestie van een
snel genomen snapshot waarbij pas bij een tweede blik, of meer, de
verschillende bouwstenen zich los weken uit het geheel. Het lijkt
alsof - net als bij de polaroid- de afbeelding nog in een
tussenstadium verkeert, nog moet doorkomen, oplichten en drogen.
Peyton behandelt haar personages, haar modellen, met mededogen.
Wonderlijk is dit soms, omdat veel van haar helden- Pete Doherty, Liam
en Noel Gallagher, Jarvis Cocker, Sid Vicious en Kurt Cobain - nu niet
direct een kleurloos bestaan leiden of hebben geleid.
Verder lijken vitaliteit, vanitas en vergankelijkheid steeds in elkaar
te grijpen. De dingen hebben nu eenmaal meer dan één kant en bloemen
houden niet langer dan een enkele week. De schilderkunst dient dan ook
om aan al die vluchtigheid en verval te ontsnappen. Het houdt de
dingen vast. Ook degenen die ons soms al heel lang geleden vaarwel
hebben gezegd. Vandaar de titel: Live Forever.
*
Interview met de kunstenaar
Zondag 18 oktober - 14.00 uur
Auditorium van het Bonnefantenmuseum
In samenwerking met het New Museum, New York, en Phaidon is een
catalogus verschenen: Live Forever: Elizabeth Peyton, met een ruime
selectie werken, foto's and bronmateriaal van de kunstenaar.
Verkrijgbaar in de museumwinkel.
Live Forever: Elizabeth Peyton werd georganiseerd door het New Museum,
New York. Banana Republic is de algemene sponsor van de
tentoonstelling. De Turing Foundation is de hoofdbegunstiger. De
Belgische radio omroep Klara is de mediapartner.
Bonnefanten Museum Maastricht