D66
vrijdag 30 oktober 2009
'Europese Unie moet waakhond democratie zijn'
In een opinieartikel in de Volkskrant betogen Alexander Pechtold,
D66-fractievoorzitter in de Tweede Kamer en Sophie in t Veld,
fractievoorzitter voor D66 in het Europees Parlement dat Europa een
commissaris voor de grondrechten moet krijgen met verregaande
bevoegdheden.
Hoe zou je Fatsoen moet je doen vertalen in de 23 talen van de
Europese Unie? Als premier Balkenende voorzitter van de Raad zou
worden, krijgt hij ook te maken met vraagstukken over normen en
waarden. Het CDA verzette zich de in het Europees Parlement met hand
en tand tegen een debat over de persvrijheid in Italië. Europa moet
zich niet mengen in nationale zaken, vindt het CDA.
Deze kwestie toont aan dat Europa op een belangrijk kruispunt staat:
kiezen we voor nationalisme of voor burgerrechten? Voor D66 en andere
progressieve partijen is de Europese Unie een gemeenschap van waarden.
De burgerrechten vrijheid van meningsuiting, vrijheid van drukpers,
vrijheid van vergadering kunnen niet worden afgenomen, ook niet door
de natiestaten. Dit zijn namelijk universele waarden, vastgelegd in
verdragen en wetgeving.
Natuurlijk maakt elk land zijn eigen wetten, maar als een land bij
voortduring en op ernstige wijze de democratische spelregels
overtreedt, moet de EU ingrijpen. Dit is het geval in Italië, maar ook
in veel andere landen staat de persvrijheid onder druk. De EU eist
terecht van aspirant-lidstaten dat ze de democratische spelregels en
de grondrechten strikt naleven. Maar binnen de EU zelf is kritiek op
een lidstaat blijkbaar taboe.
Het CDA heeft een nogal ambivalente houding ten opzichte van Europa
als gemeenschap van waarden. In 2001 wilde het CDA een debat in het
Europees Parlement over de Nederlandse euthanasiewet. De partij eiste
dat toenmalig minister Borst in het parlement tekst en uitleg kwam
geven over de wet, omdat die volgens het CDA strijdig was met Europese
verdragen. Het CDA probeerde ook de wet nietig te laten verklaren door
het hof voor de mensenrechten in Straatsburg. Dus als het uitkomt,
vindt het CDA nationale kwesties voer voor Europees Parlement.
Ook de PVV is niet consequent. Ze stemden met het CDA mee om Italië de
hand boven het hoofd te houden. Maar was het niet Wilders zelf die een
beroep deed op Europese vrijheden om in een andere lidstaat zijn zegje
te kunnen doen? Is het ook niet de PVV die het lidmaatschap van
Turkije afwijst, omdat de islam strijdig zou zijn met Europese
waarden? Hiermee erkent de PVV impliciet de EU als een gemeenschap van
waarden.
Net zoals de EU ingrijpt bij het overtreden van het kartelverbod, zo
moet Europa ook ingrijpen als democratische principes en grondrechten
worden geschonden. Daarom zijn we heel blij met de nieuwe post van
Eurocommissaris voor de Grondrechten. Die nieuwe commissaris moet
voldoende bevoegdheden krijgen, maar ook een zwaargewicht zijn, zodat
hij/zij als een Neelie Kroes van de grondrechten kan optreden,
bijvoorbeeld in een zaak als de mediamacht van Berlusconi. Binnenkort
weten we welke kandidaat wordt voorgedragen voor deze post. De
kandidaat
Eurocommissaris zal door het Parlement worden ondervraagd in een
hoorzitting. D66 verwacht een waakhond voor democratie en
grondrechten. CDA en PVV krijgen nog een kans te laten zien of ze
alleen maar praten over fatsoen.