Ingezonden persbericht
Persbericht Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland
LTO: bij mededingingsbeleid ook kijken naar primaire producenten
Boeren en tuinders willen
groter deel van de koek
Hoe is het mogelijk dat bijvoorbeeld de kaasprijs in de winkels sinds begin 2007 met twintig procent is gestegen, terwijl de fabrieksprijs met eenzelfde percentage is gedaald? Boeren en tuinders vormen onvoldoende partij tegenover zeer grote supermarkten en machtige voedingsconcerns. ,,Het is daarom de hoogste tijd voor een aanpassing van de Europese mededingingswetgeving, zodat boeren en tuinders hun positie in de keten kunnen versterken. Ze willen gewoon een groter deel van de koek."
Dit zegt voorzitter Albert Jan Maat van LTO Nederland in een reactie op vandaag in Brussel gepresenteerde voorstellen om tot een betere werking te komen van voedselketens. De belangen zijn volgens hem uit balans geraakt: ,,Uit de rapportage van de Commissie blijkt nu in elk geval dat het structureel scheef zit. Het mededingingsbeleid moet niet alleen gevoerd worden op basis van het consumentenbelang, maar ook op dat van tien miljoen boeren en tuinders in de Europese Unie."
Door onevenwichtigheid in voedselketens komt slechts een klein deel van de consumenteneuro terecht bij boeren en tuinders, terwijl de marges van tussenhandel en supermarkten zodanig zijn dat behoorlijke winsten worden gemaakt. ,,Euro-commissaris Kroes zegt onderzoek bij supermarkten niet nodig te vinden. De schoen wringt bij de margeverdeling in de keten. Andermaal blijkt nu dat de kleine producent in de knel komt door steeds grotere macht bij afnemers. Het evenwicht voor normale marktwerking is zoek. Daarom is actie nodig", vindt Maat.
LTO steunt het voorstel van de Europese Commissie voor meer prijstransparantie in ketens om speculatie te kunnen beperken. Betere contractrelaties en het systematisch volgen van prijzen (monitoring) kunnen zeker helpen. Maar het voorstel beperkt zich nog teveel tot handelaren. Maat: ,,Wat moet gebeuren is de marges over de hele linie, dus in alle schakels van de voedselketens, in cijfers zichtbaar te maken. Er zit nu vaak een factor tien of meer tussen de prijs die de agrarische producent ontvangt en wat de consument in de winkel betaalt."
Intussen merken consumenten nauwelijks iets van de daling van prijzen in vele land- en tuinbouwsectoren, die sinds medio 2008 heeft plaatsgevonden. Maat: ,,Prijsstijgingen worden sneller aan de consument doorberekend dan prijsdalingen. Voor boeren en tuinders werken prijsschommelingen op de wereldmarkt juist andersom: prijsdalingen worden eerder en langer doorgegeven dan prijsstijgingen." De LTO-voorzitter onderkent de noodzaak dat ook agrarische producenten meer samenwerkingsverbanden moeten zoeken met consumenten.
LTO dringt zowel in Den Haag als Brussel al langer op aan om boeren en tuinders de ruimte te geven hun krachten te bundelen in sterke afzetcoöperaties, die partij kunnen zijn voor machtige Europese supermarktketens. Daarom moeten fusies tussen afzetcoöperaties van boeren en tuinders ook Europees beoordeeld worden. Nu gebeurt dat nog te vaak door de nationale mededingingsautoriteit.
LTO mist in de analyse van de Europese Commissie dat kwaliteitsverbetering en productinnovatie zaken zijn die veelal vaak op het primaire bedrijf gebeuren. Boeren en tuinders investeren in nieuwe rassen, duurzaamheid en beter dierenwelzijn. Wat na de oogst gebeurt (transport, koeling, opslag, verwerking, verpakking, enzovoorts), kan weinig toevoegen aan de basiskwaliteit van het product. Lage inkomens van primaire producenten beperken nieuwe investeringen in vernieuwing en kwaliteitsverbetering waardoor meer duurzaamheid van agrarische productie verder naar de toekomst wordt verschoven.
Datum : 28 oktober 2009
Nummer : P2866