Vrije Universiteit Amsterdam

De wetten van de bouwkunst.


* Startdatum: 27-10-2009


* Tijd: 13.45


* Locatie: Auditorium


* Titel: De wetten van de bouwkunst. Nederlandse architectuurboeken in de negentiende eeuw


* Spreker: P.A. Brouwer


* Promotor: prof.dr. J.E. Bosma


* Onderdeel: Faculteit der Letteren


* Wetenschapsgebied: Letteren


* Evenementtype: Promotie

In haar proefschrift beschrijft Petra Brouwer op basis van de handboeken uit die tijd de kennisrevolutie van de negentiende-eeuwse architectuur en haalt ze een aantal hardnekkige vooronderstellingen onderuit. Een van haar conclusies is dat voor de negentiende eeuw de vormgeving in historische stijlen even vernieuwend was als het gebruik van nieuwe natuurwetenschappelijke kennis.

Wat is goede architectuur? Is dat een ambachtelijk product, gemaakt van de beste materialen? Is dat een constructie die volgens geavanceerde methodes berekend is? Of is goede architectuur kunst? De vraag wat goede architectuur is, stond in de negentiende eeuw volop in de belangstelling omdat het vak ingrijpend veranderde. De belangrijkste drie vakspecialismen: de materialenkennis, de constructietechniek en de schoonheidsleer gingen op de schop. Nieuwe wetenschappen, zoals de geologie, de biologie en de mechanica, stelden de traditionele, ambachtelijke kennis van materialen en constructies ter discussie. De nieuwe kennis van historische stijlen ondermijnde het eeuwenoude gezag van het klassieke schoonheidsideaal.

Zo worden de historische neostijlen van de negentiende-eeuwse architectuur altijd met nostalgie geassocieerd. In een tijd die razend snel veranderde, bood een historiserende vormgeving houvast, is de gangbare redenering. Brouwer laat zien dat dit idee pas in het laatste decennium van de negentiende eeuw gemeengoed werd, maar dat daarvoor de vormgeving in historische stijlen even vernieuwend was als het gebruik van nieuwe natuurwetenschappelijke kennis. Daarnaast meent Brouwer dat het verband tussen handboeken en de praktijk losser is dan veelal wordt aangenomen. De vernieuwing van de negentiende-eeuwse constructietechniek en bouwmaterialen begon in de handboeken. Hierin werd een kennisideaal beschreven dat vooruitliep op de architectuurpraktijk, die de hele eeuw ambachtelijk bleef.
© Copyright Vrije Universiteit Amsterdam