VU medisch centrum

De mens achter de wetenschapper

Training geeft onderzoekers vat op hun toekomst

22 oktober 2009

De wetenschap is een prachtig vak, maar stelt ook zware eisen. Veel promovendi en postdocs worstelen met de toenemende werk- en publicatiedruk, conflicten op de werkvloer, problemen met de begeleiding of een beperkt carrièreperspectief. Hoe ga je daar als persoon mee om? Onderzoeker Roel Breuls ontwierp trainingsprogramma's voor jonge onderzoekers en hun begeleiders.

Roel Breuls wil onderzoekers handvatten geven om met moielijke situaties om te gaan. "Ik ben van huis uit bètawetenschapper en heb het altijd erg leuk gevonden om onderzoek te doen. Maar het systeem drukt mensen wel in een keurslijf en heeft nauwelijks aandacht voor persoonlijke ontwikkeling en de mens achter de wetenschapper", vertelt Roel Breuls. Hij spreekt uit ervaring. Na zijn promotie kreeg Breuls als veelbelovend onderzoeker de mogelijkheid om twee jaar als postdoc te werken aan een gerenommeerde Amerikaanse universiteit.

Walhalla
"Het was een buitengewoon competitieve omgeving, een walhalla voor wetenschappers, maar ik merkte dat ik er niet op mijn plek was en ben voortijdig gestopt. Het was een moeilijke beslissing. Volgens mijn omgeving tekende ik mijn wetenschappelijke doodvonnis. Dat viel overigens wel mee, want in no-time bood VUmc me een postdocplaats aan voor vijf jaar, met uitzicht op een positie als universitair docent. Alles werd me altijd op een presenteerblaadje aangeboden en ik kreeg veel waardering vanwege mijn publicaties. Maar al die jaren heb ik me afgevraagd: wil ik dit wel?"

Om zijn horizon te verbreden volgde Breuls in zijn vrije tijd een professionele opleiding coaching en communicatie. "Die opleiding leverde veel inzicht op, ook over mezelf. Uiteindelijk werd me duidelijk dat ik iets wilde gaan doen met de persoonlijke ontwikkeling van wetenschappers. Door een wijziging in de financiële situatie kwam mijn toekomst als universitair docent op de tocht te staan. Ik heb de knoop doorgehakt en ben naar de Amstel Academie gestapt met het voorstel om trainingen te ontwikkelen voor wetenschappers. Dat plan werd positief ontvangen, ook omdat VUmc net een nota had gepresenteerd over de carrièreperspectieven voor wetenschappers." De reacties in Breuls' directe omgeving waren echter verdeeld. "Sommige collega's vonden het zonde dat zo'n goed onderzoeker verder wilde gaan als een soort Emile Ratelband. Anderen waardeerden het juist dat ik iets voor deze groep wilde gaan doen."

Erkenning van problematiek
De eerste trainingen zijn inmiddels achter de rug en werden zeer positief ontvangen. "Veel onderzoekers lopen tegen dezelfde problematiek aan. De deelnemers zien het programma als een er- en herkenning van hun situatie. Tijdens de training krijgen ze handvatten om op een andere manier met moeilijke situaties om te gaan. Veel jonge wetenschappers denken ook dat zij als enige met vragen zitten, dus het is belangrijk dat zij als groep met elkaar in gesprek gaan. Het systeem zal niet snel veranderen", denkt Breuls, "maar door zelf initiatief te nemen kun je wel je persoonlijke situatie verbeteren."

Fotobijschrift: Roel Breuls wil onderzoekers handvatten geven om met moielijke situaties om te gaan.

Ursula Wopereis
bron: Tracer