Vrije Universiteit Amsterdam

De passie voor een alledaagse rechtsorde


* Startdatum: 23-10-2009


* Tijd: 15.45


* Locatie: Aula


* Titel: "Voorkom voortdurende heropening van zaken"


* Spreker: prof.mr. W.J. Veraart


* Onderdeel: Faculteit der Rechtsgeleerdheid


* Wetenschapsgebied: Rechten


* Evenementtype: Oratie

Prof.mr. W.J. Veraart pleit in zijn rede getiteld `De passie voor een alledaagse rechtsorde' voor een herwaardering van de bindende kracht van juridische beslissingen. De hoogleraar geeft daarvoor als reden dat de meerwaarde die de rechtsorde het alledaagse leven biedt juist in het vermogen tot binden schuilt, in het vermogen tot beëindigen van conflicten.

Waar ligt de kracht van ons rechtssysteem? In het feit dat recht kan zorgen voor bindende afspraken en beslissingen in conflicten die mensen hebben. Het rechtssysteem organiseert het alledaagse leven in het `hier en nu', het stelt ieder in staat voort te bouwen op het verleden, om conflicten achter zich te laten en te vertrouwen in de toekomst.

Die alledaagse functie van het recht staat volgens prof. Veraart onder druk. De globalisering heeft een vervaging van temporele en ruimtelijke juridische grenzen met zich meegebracht. En dat heeft geleid tot overspannen verwachtingen ten aanzien van rechtspraak en van de rechtsorde in het algemeen.

Aan de ene kant leeft het idee dat ook het recht zich niet langer door temporele en ruimtelijke grenzen moet laten leiden. De groei van het aantal internationale strafrechtstribunalen en van claims betreffende historisch onrecht zijn daarvan een voorbeeld. De neiging van Amerikaanse rechters om zaken in behandeling te nemen die zich elders in de wereld hebben voorgedaan, is eveneens exemplarisch hiervoor.

Aan de andere kant staat de bindende kracht van juridische beslissingen steeds meer onder druk. Het eindoordeel van de rechter wordt in toenemende mate gewantrouwd, zegt de hoogleraar. In de Goudstikker-zaak werden bijvoorbeeld een rechtsgeldige schikking en een rechterlijke uitspraak genegeerd om de Goudstikker-claim alsnog te kunnen honoreren. Op het gebied van het strafrecht klinkt de roep om eenvoudiger herziening en heropening van zaken steeds luider: een voorbeeld is het recente pleidooi voor oprichting van een apart bestuursorgaan voor herzieningszaken.

© Copyright Vrije Universiteit Amsterdam