Ingezonden persbericht
Update Jones Lang LaSalle: gevolgen economische crisis voor wereldwijde commerciële vastgoedmarkten
Amsterdam, 21 oktober 2009 - De grootste dip op de wereldwijde vastgoedmarkten is achter de rug en momenteel wordt langzaam maar zeker herstel gestimuleerd door een sterkere wereldeconomie, een betere kredietliquiditeit en verbeterde balansen van ondernemingen. Hoewel er nog steeds grote uitdagingen zijn, is er duidelijk sprake van een verder herstel. Zoals de voorzitter van de Amerikaanse Federale Reservebank Ben Bernanke onlangs verwoordde, staat de commerciële vastgoedsector voor serieuze problemen, maar zal de sector niet de volgende besmettingsbron voor de wereldwijde financiële markten vormen.
De meest recente editie van Jones Lang LaSalle's Global Market Perspective onderzoekt de krachten achter het herstel van commercieel vastgoed op de wereldwijde markten, naast andere belangrijke trends.
Ruben Langbroek, Head of Research Jones Lang LaSalle Nederland: "In het derde kwartaal van 2009 nam de daling van de kantoorhuren wereldwijd af. Zowel in Azië als in de Verenigde Staten valt een afzwakking van de groeiende leegstand en dalende huurprijzen waar te nemen. Op sommige markten lijken de huren hun laagste peil te hebben bereikt. In Europa kreeg 30 procent van de Europese markten te maken met hogere huurprijzen, op de meeste markten waren de tophuren voor kantoorruimte echter stabiel. Ook in Nederland bleven tophuren stabiel, al namen incentives licht toe. Wij verwachten wel dat tophuren hier voorlopig onder neerwaartse druk blijven staan."
Uit een analyse door Jones Lang LaSalle van de kosten van door banken gesecuritiseerde producten onder 127 internationale banken, blijkt dat het vertrouwen toeneemt en dat de liquiditeit terugkeert. Hoewel dit vertrouwen in de nabije toekomst uiteindelijk kan overspringen naar de vastgoedwereld, blijven banken zeer selectief bij het verstrekken van vastgoedleningen.
Eric de Clercq Zubli, Managing Director van Jones Lang LaSalle, licht toe: "De sterkere bedrijfsbalansen en een verbeterende liquiditeit op de wereldwijde kredietmarkten zullen leiden tot betere fundamentals voor de vastgoedbeleggingsmarkten. Eén van de tekenen van de toegenomen liquiditeit is de groeiende uitgifte van Europese gedekte obligaties in het algemeen en de Duitse Pfandbrief voor hypotheken in het bijzonder."
De Clercq Zubli vervolgt: "In vrijwel heel Azië heerste er windstilte in beleggingsactiviteit. Beleggers leken te wachten op bewijzen dat het herstel van het tweede kwartaal kon worden vastgehouden. In de Verenigde Staten was er weinig activiteit in reactie op het zwakke sentiment en de schaarse kredieten. Qua transactievolumes blijft de vaart er in Europa wel in zitten, met in het derde kwartaal een toename in directe beleggingen van 40 procent in vergelijking tot het vorige kwartaal. In Nederland was deze toename in beleggingsactiviteit ongeveer vergelijkbaar. Het totale beleggingsvolume tot en met het derde kwartaal ligt in Nederland echter 60 procent lager vergeleken met dezelfde periode in 2008 "
Langbroek: "Hoewel wereldwijd de beleggingsmarkten voorzichtig lijken te herstellen, blijven gebruikersmarkten ronduit zwak. Londen en China profiteerden van een toegenomen vraag van zakelijke gebruikers, maar in vrijwel alle andere delen van de wereld werd de vraag overstemd door de zwakke economieën, krappe kredieten en een toenemend aanbod. Interessant genoeg zijn zakelijke en financiële dienstverleners - de sector die als eerste last had van de economische crisis - nu weer actief op de vastgoedmarkt, in sommige gevallen actief zoekend naar nieuwe huisvesting. Overigens zien wij deze ontwikkeling in Nederland nog niet doorzetten."
De Clercq Zubli besluit: "Een aantal ontwikkelingen blijft interessant om te volgen, om te kunnen peilen wanneer definitief herstel optreedt. Ten eerste wanneer en hoe overheden hun "pull-back" uit de financiële markten zullen maken. Daarnaast blijft ook het aantal insolventieveilingen een belangrijke indicator. Voorts is de rente- en inflatieontwikkeling van groot belang voor verdere verbetering van de financiële situatie. Ook China's koopkracht speelt een belangrijke rol in wereldwijd economisch herstel. Tot slot zijn de langetermijnstrategieën van Amerikaanse en Europese banken ten aanzien van noodlijdend vastgoed bepalend voor herstel van de beleggingsmarkten.'
- einde bericht -