Universiteit Leiden

DNA tegen dieven

Het heet DNA en dat is het ook. Maar dan in een laboratorium gefabriceerd. Woensdag 14 oktober kregen zestig studenten een pakket met een onzichtbare stof waarmee ze hun kostbare spullen kunnen merken. Gestolen goederen kunnen aan de hand daarvan herleid worden naar de eigenaar.

Unieke code

SelectaDNA is een onzichtbare vloeistof waarin relatief korte fragmenten gefabriceerd DNA - dat niets met mensen en dieren te maken heeft - zijn opgenomen. De vloeistof bevat verder microdots. Dat zijn minuscule stukjes kunststof waarop een unieke code gelaserd is. SelectaDNA bevat verder een stof die oplicht onder UV-licht. Met een staafje kunnen kostbare goederen ermee gemerkt worden. Het goedje is makkelijk aan te brengen maar moeilijk weg te krijgen. Zelfs fietsen kunnen ermee worden behandeld.

De poster van de campagne

Website
Elk pakket heeft een code die ingevoerd moet worden op een website. De database die zo ontstaat wordt gebruikt door de politie. Als er gestolen goederen zijn gevonden kan de politie met behulp van een UV-lamp nagaan of deze gemerkt zijn, en met een loep uitlezen om welke code het gaat. Zo kunnen de spullen worden herleid naar de rechtmatige eigenaar.

Preventie

Ook kan de politie ervan uitgaan dat met SelectaDNA gemerkte goederen gestolen goederen zijn en makkelijker tot aanhouding en vervolging van een verdachte van inbraak en/of heling overgaan. De kans dat een inbreker sneller tegen de lamp loopt is dus groter, waardoor SelectaDNA ook preventief werkt. Het pakket bevat ook een sleutelhanger die de gebruiker van het pakket aan bijvoorbeeld de laptop kan vastmaken. Die moet dieven die al tot in een kamer zijn doorgedrongen ertoe zetten alsnog de benen te nemen.

Veel van de genodigde studenten - recente slachtoffers van diefstal en vertegenwoordigers van studentenverenigingen - waren afgekomen op de bijeenkomst

Pilot onder studenten
Op woensdag 14 oktober zijn tijdens een bijeenkomst in het Academiegrbouw bij wijze van pilot zestig gratis SelectaDNA-pakketten uitgereikt aan studenten. Hiervoor waren, naast de grote studentengezelligheidsverenigingen, studenten geselecteerd die in het recente verleden slachtoffer van diefstal zijn geweest. Dieven hebben de studentenhuizen echt ontdekt; de helft van het aantal inbraken in Leiden betreft studentenhuizen. Het is vaak gemakkelijk er binnen te komen én er valt tegenwoordig wat te halen: de dieven zijn vooral uit op laptops. De pilot wordt bekostigd door de Gemeente Leiden, de Universiteit Leiden, SLS Wonen en politiedistrict Leiden-Voorschoten.

Pijnlijk verlies

Districtschef Paul van Musscher van de Politie Hollands-Midden reikte in het Academiegebouw de eerste SelectaDNA-kit uit aan derdejaars filosofiestudente Nienke van Verschuer. Zij zette het woord `kostbaar' in een ander daglicht; over het verlies van de laptop zelf is nog heen te komen, echt pijn doet het verlies van wat erop staat. Haar laptop werd gestolen uit haar studentenhuis. Verschuer: `Niet alleen mijn intellectuele eigendom, zoals essays, ben ik kwijt geraakt maar vooral mijn persoonlijke foto's en muziek. Ik had daar geen back-ups van gemaakt.' De ellende kan nog erger: de eerste diefstal van een laptop van een student met daarop zijn bijna afgeronde scriptie waarvan hij geen back up had gemaakt, heeft zich al voorgedaan.

Nienke van Verschuer heeft net uit handen van Districtschef Paul van Musscher de eerste gratis DNA-kit ontvangen

Dalende prijs
SelectaDNA is nu nog vrij duur (EUR 119, voor het merken van ongeveer vijftig voorwerpen) maar net als die van andere innovaties zal de prijs snel dalen naarmate het gebruik zich uitbreidt. Een DNA-kit kan dan binnen het bereik van elke student komen.

Daders besproeien
SelectaDNA is in het Verenigd Koninkrijk ontwikkeld en daar aan het inburgeren. De ervaring is dat bijvoorbeeld intensief gebruik in een bepaalde wijk, waarbij dat ook duidelijk met stickers is aangegeven dieven doet besluiten het onheil ergens anders te zoeken. In Nederland zijn vier corpsen aan het experimenteren en met zeven andere is SelectaDNA in bespreking. In Rotterdam draait zelfs een proef in 21 winkels waar niet de goederen maar winkeldieven bij het verlaten van het pand via een druk op een knop kunnen worden besproeid met SelectaDNA.

In 2008 kreeg SelectaDNA de Innovatieprijs van het Politie Keurmerk Veilig Wonen.

(20 oktober 2009/CH)

Nieuwsredactie - 20/10/2009