Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Datum 16 oktober 2009
Betreft Vespucci College
Met de brief van 23 april 2009, kenmerk 2009Z05600/2009D20206 heeft de
Vaste Commissie voor OCW mij gevraagd een oplossing te vinden voor de
examenkwestie op het Vespucci College te Curaçao. Met mijn brief van 19 juni
2009, kenmerk VO/OK/119936 heb ik gemeld dat een feitelijke beantwoording
niet eerder kan plaatsvinden dan nadat de bodemprocedure is afgerond. Dat is
thans het geval.
Met deze brief informeer ik u mede namens de staatsecretaris van Defensie en de
staatssecretaris van BZK over de uitkomsten van de bodemprocedure. Hiermee
beantwoord ik tevens de brieven van de Vaste Commissie van 23 april en 14
september 2009.
Uitkomsten van de bodemprocedure
Op 5 augustus heeft de Rechtbank te 's-Gravenhage vonnis gewezen in de
bodemprocedure die door het Vespucci College was aangespannen tegen mijn
besluit om een eind te maken aan de uitvoering van een examenovereenkomst
tussen het Vespucci College op Curaçao en een school in Nederland. De rechter
heeft de Staat op alle onderdelen van dit besluit in het gelijk gesteld. Het vonnis
is als bijlage toegevoegd.
De kern van het vonnis kan als volgt worden samengevat:
1. De door het Vespucci College gesloten examenovereenkomst is strijdig
met de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO) en het daarop gebaseerde
eindexamenbesluit;
2. de WVO heeft slechts betrekking op de regeling van het voortgezet
onderwijs aan scholen in Nederland, waarbij ook de eindexamens geacht
worden in Nederland te moeten worden afgenomen;
3. de WVO en de Wet op het onderwijstoezicht zijn geen rijkswetten zodat
de onderwijsinspectie haar bij de eindexamens vereiste taak niet kan
vervullen;
4. de Staat heeft niet onrechtmatig gehandeld door een einde te maken aan
de uitvoering van de examenovereenkomst;
5. de Staat heeft een einde gemaakt aan een situatie die in strijd was met
formele wetgeving.
Voorts heeft de Rechtbank aangegeven dat de door mij getroffen tijdelijke
overgangsregeling voor de beëindiging van de oude situatie en het voorzien in
nieuwe examenregelingen qua vorm en tijd (met het vooruitzicht op de
a
mogelijkheid om na de staatkundige transitie staatsexamens af te leggen op Datum
Bonaire) passend is. Dezerzijds is de bereidheid uitgesproken, mocht de
statuswijziging van de drie BES-eilanden tot openbaar lichaam van Nederland Onze referentie
vertraging ondervinden, de overgangsregeling in 2011 voort te zetten. VO/OK/153112
Vervolgtraject
In de brief van 23 april wordt gevraagd hoe in deze kwestie kan worden gekomen
tot een oplossing die vergelijkbaar is met de situatie met andere landen waar
Nederlandse examens op een ambassade kunnen worden afgenomen.
Allereerst zij opgemerkt dat de vergelijking met Nederlandse grondgebied en
Nederlandse ambassades in deze kwestie niet bruikbaar is, omdat deze
ambassades geen Nederlands grondgebied vormen. Ambassades behoren tot het
grondgebied van het betreffende gastland, maar beschikken op grond van het
internationale recht over immuniteit. De territoriale reikwijdte van de
onderwijswetgeving is beperkt tot het Nederlandse grondgebied.
Bovendien is de bedoelde situatie niet vergelijkbaar met die van het Vespucci
College. De onderwijswetgeving staat toe dat in individuele gevallen een
uitzondering kan worden gemaakt voor het afleggen van een examen in het
buitenland op een ambassade. In die gevallen maakt de staatsexamencommissie
Voortgezet Onderwijs (VO) gebruik van de hardheidsclausule opgenomen in het
Besluit staatsexamens VWO-HAVO-MAVO- om kandidaten die in Nederland
onderwijs volgen maar juist op het moment van (een deel van) de VO-examens
noodgedwongen in het buitenland verblijven hierbij valt te denken aan
uitgezonden militairen, topsporters bij Europese of wereldkampioenschappen
toch in de gelegenheid te stellen het examen af te leggen.
Er kan alleen gebruik worden gemaakt van ambassades met medewerking van
het ministerie van Buitenlandse zaken en de ambassadeur in het betrokken land.
Hierbij spelen zaken mee als geheimhouding van examens, tijdsverschil met
Nederland, maar ook de vraag of de vestiging van de ambassade daarvoor is
toegerust, qua ruimte maar ook personeel, qua openingstijden en daarmee de
bereidheid daartoe. Het is dus geen recht, maar in enkele individuele bijzondere
situaties een eventuele mogelijkheid voor kandidaten die in Nederland onderwijs
volgen. De ambassade is dan een veilige en passende examenlocatie. Bij hoge
uitzondering kan in een enkel geval ook een examen worden afgenomen op een
marineschip resp. legerbasis in het buitenland voor iemand die in Nederland
onderwijs volgt.
Deze individuele uitzonderingen voor kandidaten voor het afleggen van examens
die in Nederland onderwijs volgen zien dus op een andere situatie dan klassen
met leerlingen op een school buiten Nederland die een Nederlands
(staats)examen willen afleggen. Daarom is geen sprake van een vergelijkbare
situatie zoals door u is voorgesteld.
Staatsexamen Bonaire
Ik heb daarom gezocht naar andere mogelijkheden om leerlingen van het
Vespucci College op Curaçao ook na de staatkundige transitie de mogelijkheid te
bieden een Nederlands diploma te behalen. In de nieuwe situatie valt het
onderwijs op Bonaire onder de Nederlandse onderwijswetgeving. Leerlingen van
het Vespucci College kunnen dan als extraneï worden ingeschreven bij een dan
bestaande bekostigde Nederlandse school en daar hun schoolexamens en het
centraal eindexamen afleggen.
Pagina 2 van 3
Datum
Daarnaast zal de mogelijkheid worden geboden om een staatsexamen af te
leggen via de staatsexamencommissie die alsdan ook op Bonaire zitting zal Onze referentie
hebben. Daarmee wordt naar mijn oordeel een passende oplossing geboden voor VO/OK/153112
de leerlingen van het Vespucci college.
Internationaal Baccalaureaat
Verder heeft het Vespucci College nog de mogelijkheid om een licentie
Internationaal Baccalaureaat aan te vragen in Genève zoals ook een andere
particuliere opleiding op Curaçao waar veel Nederlandse leerlingen onderwijs
volgen heeft gedaan. Het behaalde diploma geeft voldoende doorstroom
mogelijkheden in Nederland en veel andere landen.
Nederlands-Antilliaans diploma
Ook kan het Vespucci College aan het dan verantwoordelijke bestuur op Curaçao
verzoeken of zij hun opleiding geschoeid op het Nederlandse model mogen
afsluiten met een Nederlands-Antilliaans examen dan wel staatsexamen waardoor
een Nederlands-Antilliaans diploma wordt verkregen.
Deze diploma's geven voor zover niet te veel wordt afgeweken van de
profielstructuur bij de Nederlandse havo- en vwo-scholen dezelfde doorstroom
mogelijkheden als de Nederlandse diploma's. Deze diploma's worden volledig
erkend.
Wel stellen vervolgopleidingen in Nederland de voorwaarde dat de Nederlandse
taal voldoende wordt beheerst zeker wanneer de opleiding op één van de eilanden
in het Papiaments of het Engels is gevolgd. Gezien het feit dat de instructietaal op
het Vespucci College Nederlands is, zou dit in de praktijk niet tot belemmeringen
moeten leiden.
Het Vespucci College zal voor beide opties zelf de stappen moeten zetten.
Indien een technische briefing nog noodzakelijk of wenselijk is dan verneem ik dat
gaarne.
de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
Marja van Bijsterveldt-Vliegenthart
Pagina 3 van 3
> Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag
de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Rijnstraat 50
Den Haag
Postbus 16375
Postbus 20018 2500 BJ Den Haag
2500EA Den Haag www.minocw.nl
Onze referentie
VO/OK/153112